Sjúkratryggingar fagna skýrslu Ríkisendurskoðunar Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 25. júní 2025 11:33 Sjúkratryggingar segjast taka undir ábendingar Ríkisendurskoðunar í meginatriðum. Vísir/Egill Sjúkratryggingar fagna ábendingum Ríkisendurskoðunar og segjast í meginatriðum vera sammála áherslum og ábendingum sem fram koma í nýrri stjórnsýsluúttekt þar sem gerðar eru athugasemdir við samningsferli Sjúkratrygginga við sjálfstætt starfandi sérgreinalækna og fleira. Í skýrslunni er það gagnrýnt að engar kostnaðar- og þarfagreiningar hafi verið gerðar í aðdraganda samnings við sjálfstætt starfandi sérgreinalækna og að nægjanlegt eftirlit sé ekki tryggt með innheimtunni. Þetta geti falið í sér hvata til að veita þjónustu óháð raunverulegri þörf og hagsmunum heilbrigðisþjónustunnar. Fjallað er ítarlega um innihald skýrslu Ríkisendurskoðunar í greininni hér að neðan. Kostnaður Sjúkratrygginga vegna samnings við sérgreinalækna nam 13,3 milljörðum króna árið 2024. Sá er þriðji kostnaðarsamasti samningur Sjúkratrygginga, á eftir samningi við Landspítalann um þjónustutengda fjármögnun og samningi við hjúkrunarheimili. Greiningargeta stofnunarinnar efld undanfarið Sjúkratryggingar bregðast við skýrslunni í yfirlýsingu þar sem fram kemur meðal annars að Sjúkratryggingar hafi undanfarið ár unnið að því að efla svið samninga og samhæfingar. „Samhliða því hafa verið skilgreindar nákvæmari starfslýsingar, lykilmálaflokkar og ábyrgðarsvið, sem skapa skýra verkaskiptingu og efla innra samstarf. Með þessu hefur tekist að byggja upp sterk þverfagleg samningateymi þar sem fjölbreytt sérfræðiþekking fagsviða stofnunarinnar er nýtt við undirbúning og vinnslu samninga. Ljóst er þó að enn þarf að styrkja samningsgerð stofnunarinnar, bæði með því að fjölga sérfræðingum og með því að þróa aðferðafræði samninga og innkaupa með markvissum hætti. Þar skiptir miklu máli að á komist aukinn skýrleiki varðandi samspil laga um sjúkratryggingar og laga um opinber innkaup,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þá taka þær einnig undir sjónarmið Ríkisendurskoðunar hvað greiningar varða á samningum. Greiningargeta stofnunarinnar hafi verið efld á undanförnum árum með innleiðingu gagnavöruhúss, stofnun sérstakrar hagdeildar og ítarlegri undirbúningi fyrir samningsgerð. „Ljóst er að efla þarf bæði kostnaðargreiningu og þarfagreiningu en slíkt er viðamikið verkefni sem stofnunin hefur ekki haft nægilega sterkar fjárhagslegar forsendur til að vinna með fullnægjandi hætti. Ástæða er þó til að draga fram að í aðdraganda samningsgerðar og meðan á samningsgerð stendur er unnin viðamikil greiningarvinna sem nýtist vel en þó er nauðsynlegt að styrkja enn frekar greiningargetu stofnunarinnar,“ segja Sjúkratryggingar. Sveigjanleiki nauðsynlegur í innkaupum Í yfirlýsingunni er einnig komið inn á að skýrari og formlegri umgjörð þurfi að koma upp við innkaupaferla. Þó er sagt að mikilvægt sé að stofnunin hafi ákveðinn sveigjanleika í vali á innkaupaferlum í ljósi eðlis þeirrar þjónustu sem Sjúkratryggingar bera ábyrgð á. Sjúkratryggingar taka jafnframt undir að efla þurfi eftirlit með kostnaði við samninga. Þær búi yfir ítarlegum gögnum um flesta stærri samninga fylgst sé vel með þróun kostnaðar allra samninga og lagðar fram tillögur um aðgerðir ef þróun kostnaðar er umfram forsendur. „Hins vegar er ljóst að efla þarf getu stofnunarinnar til ítarlegri greininga á kostnaði. Mikil tækifæri eru til að auka og dýpka kostnaðareftirlit en slíkt eftirlit kallar á vandaða kostnaðargreiningu,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þær segja ljóst að byggja þurfi enn frekar undir getu Sjúkratrygginga til að sinna kostnaðargreiningu og eftirliti og tryggja að gögn og greiningarhæfni séu til staðar í ríkari mæli en nú er. Þá kemur fram að Sjúkratryggingar standi nú í heildstæðri endurskoðun á öllu fyrirkomulagi bæði ytra og innra eftirlits hjá stofnuninni. Unnið sé að því að efla reglubundna eftirfylgni með samningum og innleiða áhættumiðað og gagnadrifið eftirlit. „Nú þegar hefur verið gert áhættumat vegna helstu málaflokka sem Sjúkratryggingar hafa umsjón með. Þá er unnið að áhættumati fyrir einstaka samninga og greiðslur og jafnframt hafa verið útbúnar nýjar verklagsreglur fyrir eftirlitið. Þá hafa verið stofnuð sérstök eftirlitsteymi vegna helstu málaflokka,“ segja Sjúkratryggingar. Sjúkratryggingar Heilbrigðismál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Alþingi Ríkisendurskoðun Mest lesið Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Innlent Telja dagana frá síðasta innbroti Innlent Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því Innlent Von á mesta vindinum í marga mánuði Veður „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Innlent „Þau eru að herja á börnin okkar“ Innlent Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Innlent Bandaríkjamenn sagðir vilja Tony Blair við stjórnvölinn á Gasa Erlent Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Innlent Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd Innlent Fleiri fréttir Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Telja dagana frá síðasta innbroti Rannsaka líkamsárás og fjárkúgun Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd „Þau eru að herja á börnin okkar“ Skipulagði bæjarferðir að vestan þannig að hann kæmist í Blóðbankann Lægð sem valdi meiri usla Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Grafalvarleg staða í Danmörku, trampólínlægð og hundaflaut Viðvörunarstig hækkað: Auknar líkur á gosi Refsing fyrir að nauðga þroskaskertum manni milduð Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Stærðarinnar grjót féll á fjölfarinn veg Bein útsending: Farið yfir það nýjasta í krabbameinsrannsóknum „Handagangur í öskjunni“ leiddi til þess að menntskælingar fengu áfengi Skæð fuglaflensa greindist á Norðurlandi Uppsagnir hjá Norðuráli í dag Þingmenn ræða stjórnlausa veðmálastarfsemi: Íslendingar Evrópumeistarar Stórt framfaraskref að færa Blóðbankann í Kringluna Austurstræti orðið að göngugötu Íbúar Ártúnsholts hrósa sigri gegn borginni - í bili Fyrsta trampólínlægðin væntanleg á morgun Dóttirin fær einungis að mæta einu sinni í viku í frístund Drónar í Danaveldi og Blóðbankinn opnar í Kringlunni „Skoðun mín skiptir ekki máli“ Nýtt Lækjartorg á ís þar til flóðamat liggur fyrir Sjá meira
Í skýrslunni er það gagnrýnt að engar kostnaðar- og þarfagreiningar hafi verið gerðar í aðdraganda samnings við sjálfstætt starfandi sérgreinalækna og að nægjanlegt eftirlit sé ekki tryggt með innheimtunni. Þetta geti falið í sér hvata til að veita þjónustu óháð raunverulegri þörf og hagsmunum heilbrigðisþjónustunnar. Fjallað er ítarlega um innihald skýrslu Ríkisendurskoðunar í greininni hér að neðan. Kostnaður Sjúkratrygginga vegna samnings við sérgreinalækna nam 13,3 milljörðum króna árið 2024. Sá er þriðji kostnaðarsamasti samningur Sjúkratrygginga, á eftir samningi við Landspítalann um þjónustutengda fjármögnun og samningi við hjúkrunarheimili. Greiningargeta stofnunarinnar efld undanfarið Sjúkratryggingar bregðast við skýrslunni í yfirlýsingu þar sem fram kemur meðal annars að Sjúkratryggingar hafi undanfarið ár unnið að því að efla svið samninga og samhæfingar. „Samhliða því hafa verið skilgreindar nákvæmari starfslýsingar, lykilmálaflokkar og ábyrgðarsvið, sem skapa skýra verkaskiptingu og efla innra samstarf. Með þessu hefur tekist að byggja upp sterk þverfagleg samningateymi þar sem fjölbreytt sérfræðiþekking fagsviða stofnunarinnar er nýtt við undirbúning og vinnslu samninga. Ljóst er þó að enn þarf að styrkja samningsgerð stofnunarinnar, bæði með því að fjölga sérfræðingum og með því að þróa aðferðafræði samninga og innkaupa með markvissum hætti. Þar skiptir miklu máli að á komist aukinn skýrleiki varðandi samspil laga um sjúkratryggingar og laga um opinber innkaup,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þá taka þær einnig undir sjónarmið Ríkisendurskoðunar hvað greiningar varða á samningum. Greiningargeta stofnunarinnar hafi verið efld á undanförnum árum með innleiðingu gagnavöruhúss, stofnun sérstakrar hagdeildar og ítarlegri undirbúningi fyrir samningsgerð. „Ljóst er að efla þarf bæði kostnaðargreiningu og þarfagreiningu en slíkt er viðamikið verkefni sem stofnunin hefur ekki haft nægilega sterkar fjárhagslegar forsendur til að vinna með fullnægjandi hætti. Ástæða er þó til að draga fram að í aðdraganda samningsgerðar og meðan á samningsgerð stendur er unnin viðamikil greiningarvinna sem nýtist vel en þó er nauðsynlegt að styrkja enn frekar greiningargetu stofnunarinnar,“ segja Sjúkratryggingar. Sveigjanleiki nauðsynlegur í innkaupum Í yfirlýsingunni er einnig komið inn á að skýrari og formlegri umgjörð þurfi að koma upp við innkaupaferla. Þó er sagt að mikilvægt sé að stofnunin hafi ákveðinn sveigjanleika í vali á innkaupaferlum í ljósi eðlis þeirrar þjónustu sem Sjúkratryggingar bera ábyrgð á. Sjúkratryggingar taka jafnframt undir að efla þurfi eftirlit með kostnaði við samninga. Þær búi yfir ítarlegum gögnum um flesta stærri samninga fylgst sé vel með þróun kostnaðar allra samninga og lagðar fram tillögur um aðgerðir ef þróun kostnaðar er umfram forsendur. „Hins vegar er ljóst að efla þarf getu stofnunarinnar til ítarlegri greininga á kostnaði. Mikil tækifæri eru til að auka og dýpka kostnaðareftirlit en slíkt eftirlit kallar á vandaða kostnaðargreiningu,“ segir í yfirlýsingu Sjúkratrygginga. Þær segja ljóst að byggja þurfi enn frekar undir getu Sjúkratrygginga til að sinna kostnaðargreiningu og eftirliti og tryggja að gögn og greiningarhæfni séu til staðar í ríkari mæli en nú er. Þá kemur fram að Sjúkratryggingar standi nú í heildstæðri endurskoðun á öllu fyrirkomulagi bæði ytra og innra eftirlits hjá stofnuninni. Unnið sé að því að efla reglubundna eftirfylgni með samningum og innleiða áhættumiðað og gagnadrifið eftirlit. „Nú þegar hefur verið gert áhættumat vegna helstu málaflokka sem Sjúkratryggingar hafa umsjón með. Þá er unnið að áhættumati fyrir einstaka samninga og greiðslur og jafnframt hafa verið útbúnar nýjar verklagsreglur fyrir eftirlitið. Þá hafa verið stofnuð sérstök eftirlitsteymi vegna helstu málaflokka,“ segja Sjúkratryggingar.
Sjúkratryggingar Heilbrigðismál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Alþingi Ríkisendurskoðun Mest lesið Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Innlent Telja dagana frá síðasta innbroti Innlent Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því Innlent Von á mesta vindinum í marga mánuði Veður „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Innlent „Þau eru að herja á börnin okkar“ Innlent Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Innlent Bandaríkjamenn sagðir vilja Tony Blair við stjórnvölinn á Gasa Erlent Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Innlent Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd Innlent Fleiri fréttir Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Telja dagana frá síðasta innbroti Rannsaka líkamsárás og fjárkúgun Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd „Þau eru að herja á börnin okkar“ Skipulagði bæjarferðir að vestan þannig að hann kæmist í Blóðbankann Lægð sem valdi meiri usla Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Grafalvarleg staða í Danmörku, trampólínlægð og hundaflaut Viðvörunarstig hækkað: Auknar líkur á gosi Refsing fyrir að nauðga þroskaskertum manni milduð Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Stærðarinnar grjót féll á fjölfarinn veg Bein útsending: Farið yfir það nýjasta í krabbameinsrannsóknum „Handagangur í öskjunni“ leiddi til þess að menntskælingar fengu áfengi Skæð fuglaflensa greindist á Norðurlandi Uppsagnir hjá Norðuráli í dag Þingmenn ræða stjórnlausa veðmálastarfsemi: Íslendingar Evrópumeistarar Stórt framfaraskref að færa Blóðbankann í Kringluna Austurstræti orðið að göngugötu Íbúar Ártúnsholts hrósa sigri gegn borginni - í bili Fyrsta trampólínlægðin væntanleg á morgun Dóttirin fær einungis að mæta einu sinni í viku í frístund Drónar í Danaveldi og Blóðbankinn opnar í Kringlunni „Skoðun mín skiptir ekki máli“ Nýtt Lækjartorg á ís þar til flóðamat liggur fyrir Sjá meira