„Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar 1. október 2025 11:31 Ég var kosningarstjóri Flokks fólksins fyrir síðustu alþingiskosningar. Í þeim kosningum var slagorð okkar „450.000 kr. skatta- og skerðingarlaust“, tilvísun í eitt af okkar helstu baráttumálum. Forgangsröðun okkar var skýr: Að lyfta þeim, sem minnst höfðu, upp úr fátækt. Í kjölfar alþingiskosninga fékk ég þann heiður að taka þátt í stjórnarmyndunarviðræðum Valkyrjustjórnarinnar. Þann 21. desember 2024 birti ný ríkisstjórn stefnuyfirlýsingu sína þar sem við kortlögðum þær aðgerðir sem samið var um að framkvæma á yfirstandandi kjörtímabili. Ég hef mínar skoðanir á því hversu vel Flokkur fólksins kom út úr þessum samningaviðræðum, en þar sem ég er hlutdrægur vil ég fremur benda á viðbrögð þáverandi formanns Sjálfstæðisflokksins, Bjarna Benediktssonar, þegar hann tjáði sig fyrst um stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar á Bessastöðum þann 21. desember 2024: „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu.“ Nú hefur félags- og húsnæðismálaráðherra kynnt nýtt almannatryggingakerfi og mun einnig endurflytja frumvarp sitt um að örorku- og ellilífeyrir hækki árlega í samræmi við hækkun launavísitölu, en þó aldrei minna en sem nemur verðlagsbreytingum. Með samþykkt þessa frumvarps verður þeirri kjaragliðnun á milli launþega og þeirra sem fá greiðslur frá almannatryggingum útrýmt. Í ljósi þess er augljóst að öryrkjar og eldra fólk munu ná 450.000 kr. grunnframfærslu. Spurningin er aðeins hvenær, og svarið við þeirri spurningu er háð framtíðar launaþróun í landinu. „Þjóðarátak í umönnun eldra fólks“ Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnar Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins segir: „Ríkisstjórnin mun leiða þjóðarátak í umönnun eldra fólks, m.a. með því að fjölga hjúkrunarrýmum og efla heimahjúkrun.“ Fljótlega eftir að ég hóf störf í félags- og húsnæðismálaráðuneytinu sem aðstoðarmaður ráðherra fengum við kynningu á stöðu uppbyggingar hjúkrunarheimila. Biðlistinn á þeim tíma taldi tæplega 700 manns og fór hratt vaxandi miðað við metna viðbótarþörf hjúkrunarrýma næstu árin. Áætlanir fyrri ríkisstjórnar dugðu því engan veginn til að mæta vaxandi skorti á hjúkrunarrýmum. Nú hafa félagsmálaráðherra, heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra tekið höndum saman um að setja uppbyggingu hjúkrunarheimila í forgang til að útrýma þessum biðlista. Það var skynsamlegt skref að færa sérfræðiþekkingu stjórnsýslunnar á sviði húsnæðismála og uppbyggingar hjúkrunarheimila undir sama ráðuneyti. Ég hef oftar en einu sinni orðið vitni að því hvernig þetta öfluga fólk í ráðuneytinu vinnur kraftaverk til að halda metnaðarfullum uppbyggingaráformum okkar á áætlun. Sem stendur er ég afar bjartsýnn á að okkur takist að vinna bug á þessum biðlista, enda hefur félags- og húsnæðismálaráðherra, á fyrstu níu mánuðum ársins, þegar sett af stað uppbyggingaráform um 350 ný hjúkrunarrými auk þess sem 214 rými eru að bætast við um þessar mundir. Samtals er því um ræða 566 ný rými. „Það getur ekki verið markmið ríkisstjórnarinnar að skilja eldri borgara eftir“ Þegar félags- og húsnæðismálaráðherra kynnti nýtt almannatryggingakerfi í byrjun september kom fram gagnrýni frá formanni Landssambands eldri borgara, sem sagði ríkisstjórnina „skilja eldri borgara eftir“. Við höfum svarað þessu með því að benda á að kerfisbreyting á ellilífeyri fór fram árið 2017, en samstaða náðist ekki um breytingar á örorkulífeyri fyrr en nú. Tekjugreiningar sýna að kjör ellilífeyrisþega og öryrkja verða jafnari eftir þær breytingar sem fylgja nýja kerfinu. En í stað þess að deila um hvor hópurinn hafi það verra getum við hins vegar vonandi sameinast um þá staðreynd að báðir hópar, öryrkjar og ellilífeyrisþegar, þurfa hærri tekjur, sérstaklega hvað varðar grunnframfærslu. Þessi ríkisstjórn mun afnema kjaragliðnunina með því að tryggja að lífeyrisþegar fái hækkanir í samræmi við launavísitölu. Á næstu árum mun þessi breyting hafa mjög jákvæð áhrif á grunnframfærslu þeirra lífeyrisþega sem hafa lægstu tekjurnar. Af þeim eldri borgurum sem eru alfarið háðir almannatryggingakerfinu og búa við fátækt er stór hópur öryrkja sem aldrei fengu tækifæri til að ávinna sér lífeyrisréttindi. Til að koma til móts við þennan hóp ætlar ríkisstjórnin meðal annars að lögbinda að aldurstengd uppbót á lífeyri öryrkja haldist ævilangt. Við þetta má bæta að frítekjumark ellilífeyris verður hækkað í áföngum samkvæmt frumvarpi sem lagt verður fram fyrir áramót. Samkvæmt því verður almennt frítekjumark ellilífeyrisþega nær tvöfaldað fyrir lok kjörtímabilsins. Óhætt er að fullyrða að þessi ríkisstjórn mun ekki skilja eldri borgara eftir. Þvert á móti er hún að taka stærri skref til að bæta stöðu aldraðra en sést hefur um langt skeið. Höfundur er aðstoðarmaður félags og húsnæðismálaráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flokkur fólksins Félagsmál Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir Skoðun Refsa fyrst, spyrja svo? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Sjá meira
Ég var kosningarstjóri Flokks fólksins fyrir síðustu alþingiskosningar. Í þeim kosningum var slagorð okkar „450.000 kr. skatta- og skerðingarlaust“, tilvísun í eitt af okkar helstu baráttumálum. Forgangsröðun okkar var skýr: Að lyfta þeim, sem minnst höfðu, upp úr fátækt. Í kjölfar alþingiskosninga fékk ég þann heiður að taka þátt í stjórnarmyndunarviðræðum Valkyrjustjórnarinnar. Þann 21. desember 2024 birti ný ríkisstjórn stefnuyfirlýsingu sína þar sem við kortlögðum þær aðgerðir sem samið var um að framkvæma á yfirstandandi kjörtímabili. Ég hef mínar skoðanir á því hversu vel Flokkur fólksins kom út úr þessum samningaviðræðum, en þar sem ég er hlutdrægur vil ég fremur benda á viðbrögð þáverandi formanns Sjálfstæðisflokksins, Bjarna Benediktssonar, þegar hann tjáði sig fyrst um stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar á Bessastöðum þann 21. desember 2024: „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu.“ Nú hefur félags- og húsnæðismálaráðherra kynnt nýtt almannatryggingakerfi og mun einnig endurflytja frumvarp sitt um að örorku- og ellilífeyrir hækki árlega í samræmi við hækkun launavísitölu, en þó aldrei minna en sem nemur verðlagsbreytingum. Með samþykkt þessa frumvarps verður þeirri kjaragliðnun á milli launþega og þeirra sem fá greiðslur frá almannatryggingum útrýmt. Í ljósi þess er augljóst að öryrkjar og eldra fólk munu ná 450.000 kr. grunnframfærslu. Spurningin er aðeins hvenær, og svarið við þeirri spurningu er háð framtíðar launaþróun í landinu. „Þjóðarátak í umönnun eldra fólks“ Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnar Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins segir: „Ríkisstjórnin mun leiða þjóðarátak í umönnun eldra fólks, m.a. með því að fjölga hjúkrunarrýmum og efla heimahjúkrun.“ Fljótlega eftir að ég hóf störf í félags- og húsnæðismálaráðuneytinu sem aðstoðarmaður ráðherra fengum við kynningu á stöðu uppbyggingar hjúkrunarheimila. Biðlistinn á þeim tíma taldi tæplega 700 manns og fór hratt vaxandi miðað við metna viðbótarþörf hjúkrunarrýma næstu árin. Áætlanir fyrri ríkisstjórnar dugðu því engan veginn til að mæta vaxandi skorti á hjúkrunarrýmum. Nú hafa félagsmálaráðherra, heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra tekið höndum saman um að setja uppbyggingu hjúkrunarheimila í forgang til að útrýma þessum biðlista. Það var skynsamlegt skref að færa sérfræðiþekkingu stjórnsýslunnar á sviði húsnæðismála og uppbyggingar hjúkrunarheimila undir sama ráðuneyti. Ég hef oftar en einu sinni orðið vitni að því hvernig þetta öfluga fólk í ráðuneytinu vinnur kraftaverk til að halda metnaðarfullum uppbyggingaráformum okkar á áætlun. Sem stendur er ég afar bjartsýnn á að okkur takist að vinna bug á þessum biðlista, enda hefur félags- og húsnæðismálaráðherra, á fyrstu níu mánuðum ársins, þegar sett af stað uppbyggingaráform um 350 ný hjúkrunarrými auk þess sem 214 rými eru að bætast við um þessar mundir. Samtals er því um ræða 566 ný rými. „Það getur ekki verið markmið ríkisstjórnarinnar að skilja eldri borgara eftir“ Þegar félags- og húsnæðismálaráðherra kynnti nýtt almannatryggingakerfi í byrjun september kom fram gagnrýni frá formanni Landssambands eldri borgara, sem sagði ríkisstjórnina „skilja eldri borgara eftir“. Við höfum svarað þessu með því að benda á að kerfisbreyting á ellilífeyri fór fram árið 2017, en samstaða náðist ekki um breytingar á örorkulífeyri fyrr en nú. Tekjugreiningar sýna að kjör ellilífeyrisþega og öryrkja verða jafnari eftir þær breytingar sem fylgja nýja kerfinu. En í stað þess að deila um hvor hópurinn hafi það verra getum við hins vegar vonandi sameinast um þá staðreynd að báðir hópar, öryrkjar og ellilífeyrisþegar, þurfa hærri tekjur, sérstaklega hvað varðar grunnframfærslu. Þessi ríkisstjórn mun afnema kjaragliðnunina með því að tryggja að lífeyrisþegar fái hækkanir í samræmi við launavísitölu. Á næstu árum mun þessi breyting hafa mjög jákvæð áhrif á grunnframfærslu þeirra lífeyrisþega sem hafa lægstu tekjurnar. Af þeim eldri borgurum sem eru alfarið háðir almannatryggingakerfinu og búa við fátækt er stór hópur öryrkja sem aldrei fengu tækifæri til að ávinna sér lífeyrisréttindi. Til að koma til móts við þennan hóp ætlar ríkisstjórnin meðal annars að lögbinda að aldurstengd uppbót á lífeyri öryrkja haldist ævilangt. Við þetta má bæta að frítekjumark ellilífeyris verður hækkað í áföngum samkvæmt frumvarpi sem lagt verður fram fyrir áramót. Samkvæmt því verður almennt frítekjumark ellilífeyrisþega nær tvöfaldað fyrir lok kjörtímabilsins. Óhætt er að fullyrða að þessi ríkisstjórn mun ekki skilja eldri borgara eftir. Þvert á móti er hún að taka stærri skref til að bæta stöðu aldraðra en sést hefur um langt skeið. Höfundur er aðstoðarmaður félags og húsnæðismálaráðherra.
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun