Hjóla í forseta ASÍ og segja hann afvegaleiða umræðuna Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 2. október 2025 13:40 Sólveig Anna Jónsdóttir (til hægri) og félagar hennar í Eflingu eru allt annað en sátt við viðbrögð forseta ASÍ. Vísir/Vilhelm Stjórn Eflingar stéttarfélagsins segir forseta ASÍ sýna vitundarleysi í skýringum sínum á niðurstöðum könnunar um stöðu launafólks á Íslandi. Það sé miður að forseti ASÍ skuli taka þátt í að afvegaleiða umræðuna þegar komi að baráttunni gegn misskiptingu í íslensku samfélagi. Varða, rannsóknarstofnun vinnumarkaðarins, kynnti nýja skýrslu um stöðu launafólks á Íslandi í gær. Könnunin nær til félaga í aðildarfélögum ASÍ og BSRB en þetta er fimmta árið í röð sem könnunin er framkvæmd og hefur þátttakan aldrei verið betri, en um 25 þúsund manns svöruðu könnuninni. Atvinnuþátttaka innflytjenda á íslenskum vinnumarkaði er betri en meðal innfæddra og hlutfallslega fleiri þeirra eru háskólamenntaðir. Þeir hafa hins vegar lægri tekjur og eru í verri stöðu á húsnæðismarkaði samkvæmt nýrri könnun. Meirihluti heimila á Íslandi býr við góð lífskjör, en það virðast vera að myndast gjá á milli ólíkra hópa launafólks í landinu að sögn ASÍ. Stjórn Eflingar stéttarfélags gerir athugasemdir við málflutnings Finnbjörns Hermannssonar, forseta Alþýðusambands Íslands, vegna niðurstaðna könnunarinnar. Vísar stjórnin, leidd af Sólveigu Önnu Jónsdóttur formanni Eflingar, til ummæla Finnbjörns á Mbl.is í gær þar sem hann sagði „marga þætti aðra en launamun orsaka það að 30% af launafólki búi við skort“. Tryggja þyrfti að menntun innflytjenda væri metin að fullu. „Forseti ASÍ nefnir einnig skort á íslenskukunnáttu og segir til viðbótar að innflytjendur hafi ekki svokallað tengslanet: „Íslenskukunnátta er náttúrulega stór þáttur. Síðan eru tengslanet og tengslakerfi sem er í kringum Íslendinga en ekki í kringum þá. Vegna þess að það er staðreynd að fólk fær yfirleitt betri störf í gegnum tengslanet en í gegnum auglýsingar“. Þetta leiði til þess að innflytjendur sem hópur séu „meira útsettur fyrir láglaunuðum störfum þrátt fyrir háskólamenntun“,“ segir stjórn Eflingar í tilkynningu. Stjórnin gagnrýnir vitundarleysi um eðli stéttaskiptingar sem birtist í ummælum forseta ASÍ. „Í stað þess að viðurkenna að erfið staða verkafólks á íslenskum vinnumarkaði er tilkomin vegna kerfislægra þátta, líkt og kröfu atvinnurekenda um ódýrt vinnuafl til að knýja áfram hjól atvinnulífsins, leitar hann í yfirborðskenndar og villandi greiningar.“ Samtök atvinnulífsins hljóti að fagna skoðunum forseta ASÍ sem leysi atvinnurekendur undan ábyrgð á ólíðandi ástandi og varpi henni þess í stað á opinber kerfi og einstaklingsbundna þætti, eins og menntunarstig. „Forseti ASÍ virðist ekki meðvitaður um að markmið þeirra atvinnurekenda sem hafa aðflutt fólk í vinnu er að hámarka gróða sinn á kostnað launa vinnuaflsins. Til þess er þaulreyndum og markvissum aðferðum beitt: Kerfi eru útbúin sem gera mikinn innflutning á vinnuafli mögulegan til þess að halda launum verkafólks niðri. Verkafólk er látið vinna á óeðlilega miklum vinnuhraða til að hámarka arðsemi fyrirtækjanna. Verkafólk er látið vinna við mikla undirmönnum til að lækka launakostnað, og fólki er sagt upp ef að það gerir sig líklegt til að leita leiða til að bæta aðstæður sínar og vinnufélaga sinna á vinnustað.“ Félög háskólamenntaðra leggi svo sitt af mörkum til að viðhalda ömurlegu ástandi með því að láta sem eina viðurkennda leið fólks til að öðlast efnahagslegt öryggi sé að feta menntaveginn. „Stjórn Eflingar gagnrýnir að forseti ASÍ skuli með afstöðu sinni taka undir málflutning BHM og annara fulltrúa menntastéttanna, málflutning sem notaður er markvisst til að beina sjónum almennings frá afleiðingum þess arðránskerfis sem vinnuaflið þarf að búa við.“ Stjórn Eflingar lýsir yfir vonbrigðum yfir því að málflutningur samninganefnda félagsins og þess hugrakka verkafólks sem leitt hefur kjarabaráttu almennings á Íslandi með verkfallsaðgerðum á höfuðborgarsvæðinu skuli ekki hafa náð eyrum forseta ASÍ. „Sú skylda hvílir á forystu ASÍ að horfast heiðarlega í augu við þann mikla vanda sem verkafólk stendur frammi fyrir vegna stéttaskiptingar og misskiptingar í íslensku þjóðlífi.“ Forseti ASÍ tali með yfirborðskenndum hætti um grafalvarleg vandamál sem spretti af ágöllum í þjóðfélagsgerð okkar. Stjórn Eflingar bendir á að staða aðflutts verkafólks sé ekki tilviljun eða tilkomin vegna skorts á íslenskukunnáttu eða tengslanets. Staðan sé rökrétt niðurstaða þess efnahagskerfis sem við búum við, sem nærist á stéttaskiptingu og misskiptingu. „Við verðum að fara að taka okkur á vegna þess að í þessu fólki er svo mikill auður sem við erum að vannýta. Það yrði ávinningur fyrir íslenskt samfélag að taka á þessu, þó að hún sé eitthvað frábrugðin okkar menntun þá getur hún verið menntun sem nýtist,“ sagði Finnbjörn í viðtalinu í gær. Stjórn Eflingar spyr hvort forseti ASÍ líti ekki á vinnu í verkamannastörfum sem ávinning fyrir samfélagið? Stjórn Eflingar, mönnuð fulltrúum vinnuafls höfuðborgarsvæðisins sem telja hátt í 30.000 meðlimi, minnir að lokum á að ASÍ er samband stéttarfélaga á almenna markaðnum. „Stéttarfélög hafa það meginhlutverk að gera kjarasamninga við atvinnurekendur, og það er í gegnum farsæla kjarasamningagerð sem stéttarfélög hafa náð sínum árangri í gegnum árin. Niðurstöður Kjaratölfræðinefndar sýna með skýrum hætti að skilvirkasta leiðin til að auka kaupmátt allra láglaunastétta íslensks vinnumarkaðar er í gegnum kjarasamninga þar sem samið er um flatar krónutöluhækkanir fremur en prósentuhækkanir, og um sérstakar hækkanir hjá lægst launuðustu hópunum.“ Eftir mikinn árangur sem hafi náðst með leið flatra krónutöluhækkana í kjaralotunni 2019-2020 hafi verið helsta markmið stéttarfélaga háskólamenntaðra og hálaunahópanna innan ASÍ að koma í veg fyrir að áfram verði samið með þeim hætti. „Eina rökrétta ályktunin sem hægt er að draga af niðurstöðum könnunar Vörðu er að halda beri áfram á braut krónutöluhækkana. Það er miður að forseti ASÍ skuli taka þátt í að afvegaleiða umræðuna þegar kemur að baráttunni gegn misskiptingu í íslensku samfélagi.“ Þetta er ekki í fyrsta skipti sem stjórnarfólks í Eflingu gagnrýnir forsvarsfólk í öðrum stéttarfélögum. Halla Gunnarsdóttir, formaður VR, fékk á baukinn frá stéttarfélaginu í ágúst eftir viðbrögð hennar við grein dómsmálaráðherra um útlendingamál og dvalarleyfakerfið. ASÍ Vinnumarkaður Stéttarfélög Fjármál heimilisins Mest lesið Haft höggbor beint fyrir utan í hálft ár og kominn með nóg Innlent Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Thunberg meðal 500 handtekinna aðgerðasinna Erlent Tveir látnir og þrír alvarlega særðir eftir árás í Manchester Erlent „Brotamenn eru nú ekki oft miklir borgunarmenn“ Innlent POTS-samtök fá lögfræðing í málið: „Margir eru rúmliggjandi í dag“ Innlent Leiðtogafundur í Danmörku: „Rússar munu ekki stoppa fyrr en tilneyddir“ Erlent Hátt spennustig um borð eftir að ísraelski sjóherinn hóf handtökur Innlent Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Innlent Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Innlent Fleiri fréttir Óánægja með Kópavogsmódelið: Foreldrar upplifa samviskubit, aukið álag og stöðuga tímapressu Hátt spennustig um borð eftir að ísraelski sjóherinn hóf handtökur Bein útsending: Opnunarmálstofa Menntakviku - Kennaramenntun í deiglunni Hraðamyndavélar settar upp við Þingvelli Hjóla í forseta ASÍ og segja hann afvegaleiða umræðuna Býður sig fram til áframhaldandi formennsku Þúsundir barna bíða og listarnir lengjast POTS-samtök fá lögfræðing í málið: „Margir eru rúmliggjandi í dag“ Sveitarstjóri Mýrdalshrepps vill verða ritari Frelsisflotinn stöðvaður og árás á bænahús gyðinga í Manchester Styttist í lok rannsóknar Rúmlega þrjátíu skjálftar á Vesturlandi „Brotamenn eru nú ekki oft miklir borgunarmenn“ Heimila gjaldtöku vegna fjarheilbrigðisþjónustu og útkalls án flutnings Haft höggbor beint fyrir utan í hálft ár og kominn með nóg Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Sjá meira
Varða, rannsóknarstofnun vinnumarkaðarins, kynnti nýja skýrslu um stöðu launafólks á Íslandi í gær. Könnunin nær til félaga í aðildarfélögum ASÍ og BSRB en þetta er fimmta árið í röð sem könnunin er framkvæmd og hefur þátttakan aldrei verið betri, en um 25 þúsund manns svöruðu könnuninni. Atvinnuþátttaka innflytjenda á íslenskum vinnumarkaði er betri en meðal innfæddra og hlutfallslega fleiri þeirra eru háskólamenntaðir. Þeir hafa hins vegar lægri tekjur og eru í verri stöðu á húsnæðismarkaði samkvæmt nýrri könnun. Meirihluti heimila á Íslandi býr við góð lífskjör, en það virðast vera að myndast gjá á milli ólíkra hópa launafólks í landinu að sögn ASÍ. Stjórn Eflingar stéttarfélags gerir athugasemdir við málflutnings Finnbjörns Hermannssonar, forseta Alþýðusambands Íslands, vegna niðurstaðna könnunarinnar. Vísar stjórnin, leidd af Sólveigu Önnu Jónsdóttur formanni Eflingar, til ummæla Finnbjörns á Mbl.is í gær þar sem hann sagði „marga þætti aðra en launamun orsaka það að 30% af launafólki búi við skort“. Tryggja þyrfti að menntun innflytjenda væri metin að fullu. „Forseti ASÍ nefnir einnig skort á íslenskukunnáttu og segir til viðbótar að innflytjendur hafi ekki svokallað tengslanet: „Íslenskukunnátta er náttúrulega stór þáttur. Síðan eru tengslanet og tengslakerfi sem er í kringum Íslendinga en ekki í kringum þá. Vegna þess að það er staðreynd að fólk fær yfirleitt betri störf í gegnum tengslanet en í gegnum auglýsingar“. Þetta leiði til þess að innflytjendur sem hópur séu „meira útsettur fyrir láglaunuðum störfum þrátt fyrir háskólamenntun“,“ segir stjórn Eflingar í tilkynningu. Stjórnin gagnrýnir vitundarleysi um eðli stéttaskiptingar sem birtist í ummælum forseta ASÍ. „Í stað þess að viðurkenna að erfið staða verkafólks á íslenskum vinnumarkaði er tilkomin vegna kerfislægra þátta, líkt og kröfu atvinnurekenda um ódýrt vinnuafl til að knýja áfram hjól atvinnulífsins, leitar hann í yfirborðskenndar og villandi greiningar.“ Samtök atvinnulífsins hljóti að fagna skoðunum forseta ASÍ sem leysi atvinnurekendur undan ábyrgð á ólíðandi ástandi og varpi henni þess í stað á opinber kerfi og einstaklingsbundna þætti, eins og menntunarstig. „Forseti ASÍ virðist ekki meðvitaður um að markmið þeirra atvinnurekenda sem hafa aðflutt fólk í vinnu er að hámarka gróða sinn á kostnað launa vinnuaflsins. Til þess er þaulreyndum og markvissum aðferðum beitt: Kerfi eru útbúin sem gera mikinn innflutning á vinnuafli mögulegan til þess að halda launum verkafólks niðri. Verkafólk er látið vinna á óeðlilega miklum vinnuhraða til að hámarka arðsemi fyrirtækjanna. Verkafólk er látið vinna við mikla undirmönnum til að lækka launakostnað, og fólki er sagt upp ef að það gerir sig líklegt til að leita leiða til að bæta aðstæður sínar og vinnufélaga sinna á vinnustað.“ Félög háskólamenntaðra leggi svo sitt af mörkum til að viðhalda ömurlegu ástandi með því að láta sem eina viðurkennda leið fólks til að öðlast efnahagslegt öryggi sé að feta menntaveginn. „Stjórn Eflingar gagnrýnir að forseti ASÍ skuli með afstöðu sinni taka undir málflutning BHM og annara fulltrúa menntastéttanna, málflutning sem notaður er markvisst til að beina sjónum almennings frá afleiðingum þess arðránskerfis sem vinnuaflið þarf að búa við.“ Stjórn Eflingar lýsir yfir vonbrigðum yfir því að málflutningur samninganefnda félagsins og þess hugrakka verkafólks sem leitt hefur kjarabaráttu almennings á Íslandi með verkfallsaðgerðum á höfuðborgarsvæðinu skuli ekki hafa náð eyrum forseta ASÍ. „Sú skylda hvílir á forystu ASÍ að horfast heiðarlega í augu við þann mikla vanda sem verkafólk stendur frammi fyrir vegna stéttaskiptingar og misskiptingar í íslensku þjóðlífi.“ Forseti ASÍ tali með yfirborðskenndum hætti um grafalvarleg vandamál sem spretti af ágöllum í þjóðfélagsgerð okkar. Stjórn Eflingar bendir á að staða aðflutts verkafólks sé ekki tilviljun eða tilkomin vegna skorts á íslenskukunnáttu eða tengslanets. Staðan sé rökrétt niðurstaða þess efnahagskerfis sem við búum við, sem nærist á stéttaskiptingu og misskiptingu. „Við verðum að fara að taka okkur á vegna þess að í þessu fólki er svo mikill auður sem við erum að vannýta. Það yrði ávinningur fyrir íslenskt samfélag að taka á þessu, þó að hún sé eitthvað frábrugðin okkar menntun þá getur hún verið menntun sem nýtist,“ sagði Finnbjörn í viðtalinu í gær. Stjórn Eflingar spyr hvort forseti ASÍ líti ekki á vinnu í verkamannastörfum sem ávinning fyrir samfélagið? Stjórn Eflingar, mönnuð fulltrúum vinnuafls höfuðborgarsvæðisins sem telja hátt í 30.000 meðlimi, minnir að lokum á að ASÍ er samband stéttarfélaga á almenna markaðnum. „Stéttarfélög hafa það meginhlutverk að gera kjarasamninga við atvinnurekendur, og það er í gegnum farsæla kjarasamningagerð sem stéttarfélög hafa náð sínum árangri í gegnum árin. Niðurstöður Kjaratölfræðinefndar sýna með skýrum hætti að skilvirkasta leiðin til að auka kaupmátt allra láglaunastétta íslensks vinnumarkaðar er í gegnum kjarasamninga þar sem samið er um flatar krónutöluhækkanir fremur en prósentuhækkanir, og um sérstakar hækkanir hjá lægst launuðustu hópunum.“ Eftir mikinn árangur sem hafi náðst með leið flatra krónutöluhækkana í kjaralotunni 2019-2020 hafi verið helsta markmið stéttarfélaga háskólamenntaðra og hálaunahópanna innan ASÍ að koma í veg fyrir að áfram verði samið með þeim hætti. „Eina rökrétta ályktunin sem hægt er að draga af niðurstöðum könnunar Vörðu er að halda beri áfram á braut krónutöluhækkana. Það er miður að forseti ASÍ skuli taka þátt í að afvegaleiða umræðuna þegar kemur að baráttunni gegn misskiptingu í íslensku samfélagi.“ Þetta er ekki í fyrsta skipti sem stjórnarfólks í Eflingu gagnrýnir forsvarsfólk í öðrum stéttarfélögum. Halla Gunnarsdóttir, formaður VR, fékk á baukinn frá stéttarfélaginu í ágúst eftir viðbrögð hennar við grein dómsmálaráðherra um útlendingamál og dvalarleyfakerfið.
ASÍ Vinnumarkaður Stéttarfélög Fjármál heimilisins Mest lesið Haft höggbor beint fyrir utan í hálft ár og kominn með nóg Innlent Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Thunberg meðal 500 handtekinna aðgerðasinna Erlent Tveir látnir og þrír alvarlega særðir eftir árás í Manchester Erlent „Brotamenn eru nú ekki oft miklir borgunarmenn“ Innlent POTS-samtök fá lögfræðing í málið: „Margir eru rúmliggjandi í dag“ Innlent Leiðtogafundur í Danmörku: „Rússar munu ekki stoppa fyrr en tilneyddir“ Erlent Hátt spennustig um borð eftir að ísraelski sjóherinn hóf handtökur Innlent Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Innlent Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Innlent Fleiri fréttir Óánægja með Kópavogsmódelið: Foreldrar upplifa samviskubit, aukið álag og stöðuga tímapressu Hátt spennustig um borð eftir að ísraelski sjóherinn hóf handtökur Bein útsending: Opnunarmálstofa Menntakviku - Kennaramenntun í deiglunni Hraðamyndavélar settar upp við Þingvelli Hjóla í forseta ASÍ og segja hann afvegaleiða umræðuna Býður sig fram til áframhaldandi formennsku Þúsundir barna bíða og listarnir lengjast POTS-samtök fá lögfræðing í málið: „Margir eru rúmliggjandi í dag“ Sveitarstjóri Mýrdalshrepps vill verða ritari Frelsisflotinn stöðvaður og árás á bænahús gyðinga í Manchester Styttist í lok rannsóknar Rúmlega þrjátíu skjálftar á Vesturlandi „Brotamenn eru nú ekki oft miklir borgunarmenn“ Heimila gjaldtöku vegna fjarheilbrigðisþjónustu og útkalls án flutnings Haft höggbor beint fyrir utan í hálft ár og kominn með nóg Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Sjá meira
Óánægja með Kópavogsmódelið: Foreldrar upplifa samviskubit, aukið álag og stöðuga tímapressu