Fjölþátta ógnarstjórn Högni Elfar Gylfason skrifar 19. október 2025 20:02 Mikið hefur verið fjallað um fjölþátta ógnir í fjölmiðlum að undanförnu, en þar er helst verið að ræða um fjölbreytilegar ógnir af hendi ríkis eða ríkja gagnvart öðrum ríkjum. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur haft vaxandi áhyggjur af þessum málum og hefur í því skyni opnað fyrir flóðgáttir ótakmarkaðra fjármuna ríkissjóðs Íslands í kaup á sprengjum og öðrum drápstólum ásamt ýmsu öðru stríðs- og varnartengdu sem hernaðarráðgjafar stjórnarinnar telja rétt að splæsa í. Á sama tíma virðast ráðherrar ekki hafa miklar áhyggjur af innri ógnum sem að íslendingum steðja þó þar sé af nægu að taka og flestar þeirra tilkomnar ýmist vegna aðgerða ráðherra eða aðgerðaleysis ríkisstjórnarinnar. Tvöföldun veiðigjalda á sjávarútveg í einu vetfangi án tillits til afleiðinga. Afleiðingar þess eru þegar byrjaðar að koma í ljós. Þannig hefur fólk sem starfar í greininni þegar fengið uppsagnarbréf, en það sem minna ber á er að verkefni í viðhaldi, endurnýjun og uppbyggingu hefur verið slegið á frest eða slegin af með tilheyrandi verkefnaskorti hjá þjónustuaðilum útgerðar og fiskvinnslu. Niðurfelling samsköttunar hjóna í nafni réttlætis. Ekki er víst að ungt fólk sem er að reyna að koma undir sig fótunum, kaupa húsnæði og ala upp börn kunni ríkisstjórninni miklar þakkir fyrir að hækka á það skatta þegar svo háttar til að annar aðilinn vinnur mikið utan heimilis en hinn sér um börnin, heimilið og allt hitt. Um þessa aðför að fjölskyldum landsins mætti hafa eftir fræg orð Halldórs Kiljan Laxness: “Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.” Áætlaðar skattahækkanir á ferðaþjónustu á Íslandi. Í ljósi orða ráðherra um að skattar verði ekki hækkaðir á fólk og fyrirtæki hljómar það undarlega svo ekki sé meira sagt að lagt skuli til atlögu við ferðaþjónustuna. Það má túlka sem aðför að landsbyggðinni sem víða á mikið undir að vel gangi í greininni sem skapar mörg störf mjög víða. Þá virðist vera sérstakt markmið að skattleggja skemmtiferðaskip frá landinu sem kemur einmitt fyrst niður á litlu plássunum sem hafa lagt í kostnað til að laða þau til sín. Staða í dag er þegar orðin sú að hrun blasir við í komum slíkra skipa strax á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur ákveðið að leggja fram frumvarp um að breyta tollflokkun á pitsuosti með íblandaðri jurtaolíu í þeim tilgangi að fella niður innflutningstolla. Áður hefur verið tekist á um innflutning umrædds osts sem er um 84% mjólkurostur, en í hann hefur verið blandað lítilræði af fræolíu og í því skjóli verið skilgreindur af innflytjendum sem “jurtaostur” til þess að geta fært hann í tollalausan tollflokk. Lokaniðurstaða í málinu var sú að íslenskir dómstólar komust að þeirri niðurstöðu að umræddur ostur skyldi flokkast sem mjólkurostur og bera toll samkvæmt því. Hafa skal í huga að engir hagsmunaaðilar, innlendir né erlendir, geta gert réttmæta kröfu um að ganga framhjá dóminum og engir alþjóðlegir samningar eru í gildi sem ganga gegn honum. Atvinnuvegaráðherra hefur lagt frumvarpsdrög í samráðsgátt um breytingu á búvörulögum. Þar blasir við að ekkert samráð var haft við Bændasamtök Íslands þó ekki fari á milli mála að félagsskapur stórinnflytjenda matvara, nefnt Félag atvinnurekenda, hefur komið að málinu og í raun verður að teljast líklegt að textinn komi einmitt þaðan. Í frumvarpsdrögunum er ekki aðeins verið að framfylgja hótun ráðherra landbúnaðar um að koma í veg fyrir samvinnu og hagræðingu í kjötframleiðslugreinum heldur hefur verið tekin sú stefna að leggja af rúmlega tuttugu ára hagræðingu í mjólkuriðnaði. Sú hagræðing sem á sínum tíma kostaði sársaukafullar aðgerðir víða um land hefur skilað 2-3 milljörðum árlega sem skipst hefur milli neytenda og bænda. Boðuð breyting mun hafa í för með sér mikinn kostnað við uppbyggingu og breytingar á úrvinnslustöðvum og söfnun mjólkur sem mun hækka verð til neytenda og lækka verð til bænda. Atlaga ríkisstjórnarinnar að íslenskum landbúnaði kemur ekki aðeins úr einni átt. Nú hefur ráðherra innviða stokkið á vagninn og gert áætlun sína um að gera rekstrarumhverfi greinarinnar flóknara, erfiðara og dýrara en þörf er á. Það gerir hann með því að leggja fram breytingu á reglugerð sem mun banna bændum að nota dráttarvélar við störf sín nema þeir taki meirapróf með miklum tilkostnaði og tíma. Þarna virðist stefnan sú að vega að greininni með tæknilegu rothöggi sem mun hafa mikil áhrif og langt umfram þá sakleysislegu mynd sem ókunnum gæti sýnst við lestur reglugerðardraganna. Yfirlæti gagnvart minni sveitarfélögum hefur birst í yfirlýsingum innviðaráðherra undanfarið, en þar talar hann niður til vel rekinna lítilla sveitarfélaga og stefnir á þvingaðar sameiningar til að uppfylla pólitíska draumóra. Öllum sveitarfelögum skal troðið í gegnum sama rúllupylsuhólkinn í nafni hagræðingar, en þó án alvöru raka og skynsemi. Hótunum ýmissa talsmanna ríkisstjórnarinnar gagnvart sjálfstæðum fjölmiðlum sem ekki hafa verið nægilega undirgefnir núverandi stjórnvöldum hefur verið framfylgt með lækkun ríkisstuðnings við þá. Nú þegar hefur einn miðill sem lenti í hefndarráðstöfunum ráðherra gefið út afkomuviðvörun og hafið uppsagnir starfsmanna. Með þessum aðgerðum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hefur verið sýnt fram á svo ekki verður um villst að staðan á fjölmiðlamarkaði er ósjálfbær. Ríkisfjölmiðillinn er geymdur í bómull, með belti og axlabönd sértækra skatta á almenning ásamt yfirþyrmandi yfirburðarstöðu á auglýsingamarkaði á meðan sjálfstæðir miðlar skulu ganga með betlistaf eða öllu heldur skríða gagnvart stjórnvöldum. Sértækar árásir á bifreiðaeigendur eru mikið áhugamál núverandi stjórnvalda. Nú skal sérstaklega lagt til atlögu við þá sem eru svo ósvífnir að stefna á kaup á bílum á næstunni sem ganga fyrir bensíni eða dísilolíu og verður það gert með stórhækkun vörugjalda. Þá hefur verið tilkynnt að fyrirhugað er að stórauka skattheimtu af bíleigendum með svonefndu kílómetragjaldi. Fyrir utan hækkun um marga milljarða verður þessi leið aukinnar skattheimtu til mikillar mismununar gagnvart fólki í landinu og ljóst að íbúar úti á landi munu greiða mun meira vegna mikilla vegalengda og hækkunar á aðföngum sökum aukins flutningskostnaðar. Þá hefur verið bent á ósamræmið í þessari leið ríkisstjórnarinnar að setja öllum sama kílómetragjald burtséð frá gæðum vega, en mörgum í dreifbýlinu stendur aðeins til boða að keyra á eldgömlum ónýtum malar- og moldarvegum með tilheyrandi viðhaldskostnaði og auknum eldsneytiskostnaði. Fjölþátta innri ógnir af völdum stjórnvalda eru eins og hér sést margar og af ýmsum toga. Upptalningin er þó langt í frá tæmandi og af nægu að taka í mögulegri framhaldssögu um ógnarstjórn ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur og Valkyrjanna svonefndu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Högni Elfar Gylfason Miðflokkurinn Mest lesið Tala aldrei um annað en vextina Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Akranes hefur vaxið hratt – nú er tími til að hlúa að fólkinu Liv Åse Skarstad Skoðun Stefán Einar og helfarirnar Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Er íslenskan sjálfsagt mál? Logi Einarsson Skoðun Þeytivinda í sundlaugina og börnin að heiman Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun 109 milljarða kostnaður sem fyrirtækin greiða ekki Sigurpáll Ingibergsson Skoðun Hver ákveður hver tilheyrir – og hvenær? Jasmina Vajzović Skoðun Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Bréf til varnar Hamlet eftir Kolfinnu Nikulásdóttur Björg Steinunn Gunnarsdóttir Skoðun Þegar barn verður fyrir kynferðisofbeldi Indíana Rós Ægisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Smiðurinn, spegillinn og brunarústirnar Davíð Bergmann skrifar Skoðun 109 milljarða kostnaður sem fyrirtækin greiða ekki Sigurpáll Ingibergsson skrifar Skoðun Hver ákveður hver tilheyrir – og hvenær? Jasmina Vajzović skrifar Skoðun Er íslenskan sjálfsagt mál? Logi Einarsson skrifar Skoðun Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Tala aldrei um annað en vextina Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akranes hefur vaxið hratt – nú er tími til að hlúa að fólkinu Liv Åse Skarstad skrifar Skoðun Þeytivinda í sundlaugina og börnin að heiman Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enga skammsýni í skammdeginu Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Þegar barn verður fyrir kynferðisofbeldi Indíana Rós Ægisdóttir skrifar Skoðun Skattfrjáls ráðstöfun séreignarsparnaðar – fyrir alla! Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Stefán Einar og helfarirnar Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Bréf til varnar Hamlet eftir Kolfinnu Nikulásdóttur Björg Steinunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skaðabótalög – tímabærar breytingar Styrmir Gunnarsson,Sveinbjörn Claessen skrifar Skoðun Hvers vegna? Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Fúsk við mannvirkjagerð þarf ekki að viðgangast Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Reykjalundur á tímamótum Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Bættar samgöngur og betra samfélag í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Áhyggjur af breytingum á eftirliti með mannvirkjagerð og faggilding Ágúst Jónsson skrifar Skoðun Snjall notandi, snjallari gervigreind Agnar Burgess skrifar Skoðun Ráð gegn óhugsandi áhættu Hafsteinn Hauksson,Reynir Smári Atlason skrifar Skoðun Forysta í sjálfbærni á bakslagstímum: Sterk gildi eru enn mikilvægari en áður Dr. Andreas Rasche skrifar Skoðun Fimm ára afmæli Batahúss Agnar Bragason skrifar Skoðun Takk! Borghildur Fjóla Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslandsklukkan: Markleysa frá upphafi Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Um stöðu íslenskukennslu á Íslandi Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Gasa: Löng og torfarin leið til endurreisnar Philippe Lazzarini skrifar Skoðun Pops áttu p? Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ríkisstjórnin hækkar leigu stúdenta Arent Orri J. Claessen,Viktor Pétur Finnsson skrifar Skoðun Annar í feðradegi…og ég leyfi mér að dreyma Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Sjá meira
Mikið hefur verið fjallað um fjölþátta ógnir í fjölmiðlum að undanförnu, en þar er helst verið að ræða um fjölbreytilegar ógnir af hendi ríkis eða ríkja gagnvart öðrum ríkjum. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur haft vaxandi áhyggjur af þessum málum og hefur í því skyni opnað fyrir flóðgáttir ótakmarkaðra fjármuna ríkissjóðs Íslands í kaup á sprengjum og öðrum drápstólum ásamt ýmsu öðru stríðs- og varnartengdu sem hernaðarráðgjafar stjórnarinnar telja rétt að splæsa í. Á sama tíma virðast ráðherrar ekki hafa miklar áhyggjur af innri ógnum sem að íslendingum steðja þó þar sé af nægu að taka og flestar þeirra tilkomnar ýmist vegna aðgerða ráðherra eða aðgerðaleysis ríkisstjórnarinnar. Tvöföldun veiðigjalda á sjávarútveg í einu vetfangi án tillits til afleiðinga. Afleiðingar þess eru þegar byrjaðar að koma í ljós. Þannig hefur fólk sem starfar í greininni þegar fengið uppsagnarbréf, en það sem minna ber á er að verkefni í viðhaldi, endurnýjun og uppbyggingu hefur verið slegið á frest eða slegin af með tilheyrandi verkefnaskorti hjá þjónustuaðilum útgerðar og fiskvinnslu. Niðurfelling samsköttunar hjóna í nafni réttlætis. Ekki er víst að ungt fólk sem er að reyna að koma undir sig fótunum, kaupa húsnæði og ala upp börn kunni ríkisstjórninni miklar þakkir fyrir að hækka á það skatta þegar svo háttar til að annar aðilinn vinnur mikið utan heimilis en hinn sér um börnin, heimilið og allt hitt. Um þessa aðför að fjölskyldum landsins mætti hafa eftir fræg orð Halldórs Kiljan Laxness: “Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.” Áætlaðar skattahækkanir á ferðaþjónustu á Íslandi. Í ljósi orða ráðherra um að skattar verði ekki hækkaðir á fólk og fyrirtæki hljómar það undarlega svo ekki sé meira sagt að lagt skuli til atlögu við ferðaþjónustuna. Það má túlka sem aðför að landsbyggðinni sem víða á mikið undir að vel gangi í greininni sem skapar mörg störf mjög víða. Þá virðist vera sérstakt markmið að skattleggja skemmtiferðaskip frá landinu sem kemur einmitt fyrst niður á litlu plássunum sem hafa lagt í kostnað til að laða þau til sín. Staða í dag er þegar orðin sú að hrun blasir við í komum slíkra skipa strax á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur ákveðið að leggja fram frumvarp um að breyta tollflokkun á pitsuosti með íblandaðri jurtaolíu í þeim tilgangi að fella niður innflutningstolla. Áður hefur verið tekist á um innflutning umrædds osts sem er um 84% mjólkurostur, en í hann hefur verið blandað lítilræði af fræolíu og í því skjóli verið skilgreindur af innflytjendum sem “jurtaostur” til þess að geta fært hann í tollalausan tollflokk. Lokaniðurstaða í málinu var sú að íslenskir dómstólar komust að þeirri niðurstöðu að umræddur ostur skyldi flokkast sem mjólkurostur og bera toll samkvæmt því. Hafa skal í huga að engir hagsmunaaðilar, innlendir né erlendir, geta gert réttmæta kröfu um að ganga framhjá dóminum og engir alþjóðlegir samningar eru í gildi sem ganga gegn honum. Atvinnuvegaráðherra hefur lagt frumvarpsdrög í samráðsgátt um breytingu á búvörulögum. Þar blasir við að ekkert samráð var haft við Bændasamtök Íslands þó ekki fari á milli mála að félagsskapur stórinnflytjenda matvara, nefnt Félag atvinnurekenda, hefur komið að málinu og í raun verður að teljast líklegt að textinn komi einmitt þaðan. Í frumvarpsdrögunum er ekki aðeins verið að framfylgja hótun ráðherra landbúnaðar um að koma í veg fyrir samvinnu og hagræðingu í kjötframleiðslugreinum heldur hefur verið tekin sú stefna að leggja af rúmlega tuttugu ára hagræðingu í mjólkuriðnaði. Sú hagræðing sem á sínum tíma kostaði sársaukafullar aðgerðir víða um land hefur skilað 2-3 milljörðum árlega sem skipst hefur milli neytenda og bænda. Boðuð breyting mun hafa í för með sér mikinn kostnað við uppbyggingu og breytingar á úrvinnslustöðvum og söfnun mjólkur sem mun hækka verð til neytenda og lækka verð til bænda. Atlaga ríkisstjórnarinnar að íslenskum landbúnaði kemur ekki aðeins úr einni átt. Nú hefur ráðherra innviða stokkið á vagninn og gert áætlun sína um að gera rekstrarumhverfi greinarinnar flóknara, erfiðara og dýrara en þörf er á. Það gerir hann með því að leggja fram breytingu á reglugerð sem mun banna bændum að nota dráttarvélar við störf sín nema þeir taki meirapróf með miklum tilkostnaði og tíma. Þarna virðist stefnan sú að vega að greininni með tæknilegu rothöggi sem mun hafa mikil áhrif og langt umfram þá sakleysislegu mynd sem ókunnum gæti sýnst við lestur reglugerðardraganna. Yfirlæti gagnvart minni sveitarfélögum hefur birst í yfirlýsingum innviðaráðherra undanfarið, en þar talar hann niður til vel rekinna lítilla sveitarfélaga og stefnir á þvingaðar sameiningar til að uppfylla pólitíska draumóra. Öllum sveitarfelögum skal troðið í gegnum sama rúllupylsuhólkinn í nafni hagræðingar, en þó án alvöru raka og skynsemi. Hótunum ýmissa talsmanna ríkisstjórnarinnar gagnvart sjálfstæðum fjölmiðlum sem ekki hafa verið nægilega undirgefnir núverandi stjórnvöldum hefur verið framfylgt með lækkun ríkisstuðnings við þá. Nú þegar hefur einn miðill sem lenti í hefndarráðstöfunum ráðherra gefið út afkomuviðvörun og hafið uppsagnir starfsmanna. Með þessum aðgerðum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hefur verið sýnt fram á svo ekki verður um villst að staðan á fjölmiðlamarkaði er ósjálfbær. Ríkisfjölmiðillinn er geymdur í bómull, með belti og axlabönd sértækra skatta á almenning ásamt yfirþyrmandi yfirburðarstöðu á auglýsingamarkaði á meðan sjálfstæðir miðlar skulu ganga með betlistaf eða öllu heldur skríða gagnvart stjórnvöldum. Sértækar árásir á bifreiðaeigendur eru mikið áhugamál núverandi stjórnvalda. Nú skal sérstaklega lagt til atlögu við þá sem eru svo ósvífnir að stefna á kaup á bílum á næstunni sem ganga fyrir bensíni eða dísilolíu og verður það gert með stórhækkun vörugjalda. Þá hefur verið tilkynnt að fyrirhugað er að stórauka skattheimtu af bíleigendum með svonefndu kílómetragjaldi. Fyrir utan hækkun um marga milljarða verður þessi leið aukinnar skattheimtu til mikillar mismununar gagnvart fólki í landinu og ljóst að íbúar úti á landi munu greiða mun meira vegna mikilla vegalengda og hækkunar á aðföngum sökum aukins flutningskostnaðar. Þá hefur verið bent á ósamræmið í þessari leið ríkisstjórnarinnar að setja öllum sama kílómetragjald burtséð frá gæðum vega, en mörgum í dreifbýlinu stendur aðeins til boða að keyra á eldgömlum ónýtum malar- og moldarvegum með tilheyrandi viðhaldskostnaði og auknum eldsneytiskostnaði. Fjölþátta innri ógnir af völdum stjórnvalda eru eins og hér sést margar og af ýmsum toga. Upptalningin er þó langt í frá tæmandi og af nægu að taka í mögulegri framhaldssögu um ógnarstjórn ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur og Valkyrjanna svonefndu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi.
Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun
Skoðun Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Forysta í sjálfbærni á bakslagstímum: Sterk gildi eru enn mikilvægari en áður Dr. Andreas Rasche skrifar
Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun