Um Kóreustríðið í nútímanum 16. júlí 2004 00:01 Kóreustríðið í nútímanum - Gylfi Páll Hersir Hinn 25. júní síðastliðinn birti Fréttablaðið greinarkorn um Kóreustríðið. Það hófst þann dag 1950 og lauk þremur árum síðar með vopnahléi sem stendur enn. Eins og algengt er þegar fjallað er um þessa atburði er ýmsu snúið þar á haus. Strax fyrirsögn greinarinnar, "Innrás sem kom öllum á óvart" er fjarri sanni. Þá segir: "Það voru Bandaríkjamenn sem samþykktu uppgjöf Japana í Suður-Kóreu og Sovétmenn sem gerðu hið sama í Norður-Kóreu." Þarna er grundvallar rangfærsla. Kórea öll var nýlenda Japana frá 1910 til loka síðari heimsstyrjaldar, stjórnað af fádæma hörku. Við lok styrjaldarinnar höfðu yfir tvær milljónir Kóreubúa, 10% þjóðarinnar, verið fluttar til Japans: 700.000 í námavinnu, 360.000 skipað í Japansher og 170.000 konur neyddar í vændi. Sovétríkin sögðu Japan stríði á hendur 8. ágúst 1945 að áeggjan Bandaríkjanna. Næsta dag fór Sovéther inn í norðurhluta Kóreu. Fyrr á árinu höfðu Sovétríkin og Bandaríkin samið um að skipta Kóreu á milli sín um 38. breiddarbaug. Japanar gáfust upp 2. september í kjölfar kjarnorkusprengjanna á Hírósíma og Nagasaki. Áður höfðu Japanar raunar tilkynnt uppgjöf sína með ákveðnum skilyrðum, nákvæmlega sömu skilyrðum og raun varð á. Bandaríkjastjórn varpaði sprengjunum aðeins af einni ástæðu: Til þess að staðfesta ægisvald sitt í heimsstjórnmálunum eftir styrjöldina; sanna að hún hefði yfir kjarnorkuvopnum að ráða og væri reiðubúin til þess að nota þau, eins og raunar margsinnis var hótað eftir þetta. En það er efni í aðra grein. Fjórum dögum eftir uppgjöf Japana, 6. september, stofnaði andspyrnuhreyfingin sjálfstæða stjórn í Kóreu. Hún hafði þá afvopnað Japansher í suðri, leyst pólitíska fanga úr haldi og komið upp stjórnkerfi um allt land. Bandaríkjaher kom til suðurhluta Kóreu 8. september, tveimur dögum síðar, og lýsti MacArthur yfirhershöfðingi því yfir að hér eftir bæri hann ábyrgð á stjórn suðurhluta landsins og yrðu allir að hlýða skipunum hans Í hernámsstjórninni sem Bandaríkin komu á fót sátu menn sem unnið höfðu með Japönum í styrjöldinni. Andstæðingar voru fangelsaðir á ný en út úr fangelsum komu lögreglumenn, fyrrum samstarfsmenn Japana, sem héldu áfram hrottaverkum sínum. Þessi samvinna nýlenduveldanna og innlendra samvinnumanna Japana í Asíu (stundum nefndir kvislingar) var venjan í styrjaldarlok þegar var verið að ýta alþýðu manna út af vettvangi stjórnmála, sem hafði unnið sigur og hrakið hernámslið á brott. Nýr einræðisherra, Syngman Rhee, var sóttur til Bandaríkjanna. Í ágúst 1948 var skipting Kóreu staðfest með "valdaafsali" Bandaríkjahers til Rhee í suðurhluta landsins. Sovétríkin drógu herstyrk sinn úr landinu síðar sama ár en Bandaríkin ekki. Skipting Kóreuskagans var fyrst og síðast verk Bandaríkjastjórnar og samninga þeirra við Sovétskrifræðið. Kóreubúar unnu sigur á nýlenduveldi Japana. Hagsmunir þeirra voru hafðir að engu en hagsmunir ráðandi heimsvaldaríkis réðu. Meðal fréttaskýrenda er söguskýringin sú að undirokaðar þjóðir séu best komnar upp á náð og miskunn heimsveldanna, sjálfar séu þær að mestu ósjálfbjarga. Kóreustríðið kom engum á óvart! Andstaða við stjórn Rhee var mikil þrátt fyrir mikið harðræði. Herlið Rhee ögraði Norður-Kóreu sífellt við 38. breiddarbaug og bandarískir ráðamenn hvöttu til innrásar. Að lokum réðust hersveitir Norður-Kóreu suður. Herlið Rhee hrundi sem spilaborg, uppreisnir urðu um allan suðurhluta landsins og féll höfuðborgin Seoul í hendur uppreisnarmanna eftir þrjá daga. Hér er ekki tóm til að rekja gang stríðsins, en Bandaríkjaher kom til skjalanna af mikilli hörku; napalmi var varpað á íbúðabyggðir og loks stóð í landinu ekki steinn yfir steini. Fangabúðir Bandaríkjahers og pyntingar voru ekki mildari en í Abu Ghraib fangelsinu í Bagdad. Þegar upp var staðið lágu fjórar milljónir Kóreumanna í valnum, nær milljón Kínverja sem komu til varnar þegar Bandaríkjaher bjóst til þess að fara yfir landamærin til Kína, 54.000 Bandaríkjamenn og þrjú þúsund hermenn annarra þjóða. Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna var aðili að þessum átökum og sýndi þar að hlutverk þess er og hefur ávallt verið að gæta hagsmuna sterkustu heimsvaldaríkjanna. Skipting Kóreu er eldfimt mál og stærsta málið sem má rekja beint til aðstæðna við lok heimsstyrjaldarinnar en er enn óleyst. Bandaríkjastjórn og önnur heimsvaldaríki setja nú á oddinn kröfur um að Kórea hætti að þróa kjarnorku. Eftir áratuga viðskiptabann hyggjast þau ekki aðeins svipta landið rétti til þess að verjast, heldur ætla þau að snúa þróun raforkuframleiðslu við. Þau ætla að koma í veg fyrir rafvæðingu sveita og fjölmargra þéttbýlissvæða. Þau ætla að stemma stigu við almennri tækniþróun og framleiðslu og varpa íbúum landsins í myrkur. Þriðji hluti mannkyns hefur ekki aðgang að rafmagni. Rafvæðing er frumskilyrði nútíma iðnvæðingar og menningar og ríkur þáttur í því að minnka bilið milli lífsskilyrða vinnandi fólks í borg og sveit, í vanþróuðum löndum og iðnríkjum. Það er nauðsynlegt öllu mannkyninu að efla menningu í hinum fjarlægustu og dreifðustu byggðum í öllum löndum og vinna bug á fáfræði, fordómum, fátækt og sjúkdómum. Um þetta þarf vinnandi fólk að sýna samstöðu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gylfi Páll Hersir Mest lesið Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Von í Vonarskarði Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvað er eiginlega málið með þessa þéttingu?? Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Eitt próf á ári – er það snemmtæk íhlutun? Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Þegar öllu er á botninn hvolft Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Viltu finna milljarð? - Frá gráu svæði í gagnsæi Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum – tækifæri eða hliðarskref? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson skrifar Skoðun Eru börn innviðir? Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík skrifar Skoðun Körfubolti á tímum þjóðarmorðs Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson skrifar Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Sjá meira
Kóreustríðið í nútímanum - Gylfi Páll Hersir Hinn 25. júní síðastliðinn birti Fréttablaðið greinarkorn um Kóreustríðið. Það hófst þann dag 1950 og lauk þremur árum síðar með vopnahléi sem stendur enn. Eins og algengt er þegar fjallað er um þessa atburði er ýmsu snúið þar á haus. Strax fyrirsögn greinarinnar, "Innrás sem kom öllum á óvart" er fjarri sanni. Þá segir: "Það voru Bandaríkjamenn sem samþykktu uppgjöf Japana í Suður-Kóreu og Sovétmenn sem gerðu hið sama í Norður-Kóreu." Þarna er grundvallar rangfærsla. Kórea öll var nýlenda Japana frá 1910 til loka síðari heimsstyrjaldar, stjórnað af fádæma hörku. Við lok styrjaldarinnar höfðu yfir tvær milljónir Kóreubúa, 10% þjóðarinnar, verið fluttar til Japans: 700.000 í námavinnu, 360.000 skipað í Japansher og 170.000 konur neyddar í vændi. Sovétríkin sögðu Japan stríði á hendur 8. ágúst 1945 að áeggjan Bandaríkjanna. Næsta dag fór Sovéther inn í norðurhluta Kóreu. Fyrr á árinu höfðu Sovétríkin og Bandaríkin samið um að skipta Kóreu á milli sín um 38. breiddarbaug. Japanar gáfust upp 2. september í kjölfar kjarnorkusprengjanna á Hírósíma og Nagasaki. Áður höfðu Japanar raunar tilkynnt uppgjöf sína með ákveðnum skilyrðum, nákvæmlega sömu skilyrðum og raun varð á. Bandaríkjastjórn varpaði sprengjunum aðeins af einni ástæðu: Til þess að staðfesta ægisvald sitt í heimsstjórnmálunum eftir styrjöldina; sanna að hún hefði yfir kjarnorkuvopnum að ráða og væri reiðubúin til þess að nota þau, eins og raunar margsinnis var hótað eftir þetta. En það er efni í aðra grein. Fjórum dögum eftir uppgjöf Japana, 6. september, stofnaði andspyrnuhreyfingin sjálfstæða stjórn í Kóreu. Hún hafði þá afvopnað Japansher í suðri, leyst pólitíska fanga úr haldi og komið upp stjórnkerfi um allt land. Bandaríkjaher kom til suðurhluta Kóreu 8. september, tveimur dögum síðar, og lýsti MacArthur yfirhershöfðingi því yfir að hér eftir bæri hann ábyrgð á stjórn suðurhluta landsins og yrðu allir að hlýða skipunum hans Í hernámsstjórninni sem Bandaríkin komu á fót sátu menn sem unnið höfðu með Japönum í styrjöldinni. Andstæðingar voru fangelsaðir á ný en út úr fangelsum komu lögreglumenn, fyrrum samstarfsmenn Japana, sem héldu áfram hrottaverkum sínum. Þessi samvinna nýlenduveldanna og innlendra samvinnumanna Japana í Asíu (stundum nefndir kvislingar) var venjan í styrjaldarlok þegar var verið að ýta alþýðu manna út af vettvangi stjórnmála, sem hafði unnið sigur og hrakið hernámslið á brott. Nýr einræðisherra, Syngman Rhee, var sóttur til Bandaríkjanna. Í ágúst 1948 var skipting Kóreu staðfest með "valdaafsali" Bandaríkjahers til Rhee í suðurhluta landsins. Sovétríkin drógu herstyrk sinn úr landinu síðar sama ár en Bandaríkin ekki. Skipting Kóreuskagans var fyrst og síðast verk Bandaríkjastjórnar og samninga þeirra við Sovétskrifræðið. Kóreubúar unnu sigur á nýlenduveldi Japana. Hagsmunir þeirra voru hafðir að engu en hagsmunir ráðandi heimsvaldaríkis réðu. Meðal fréttaskýrenda er söguskýringin sú að undirokaðar þjóðir séu best komnar upp á náð og miskunn heimsveldanna, sjálfar séu þær að mestu ósjálfbjarga. Kóreustríðið kom engum á óvart! Andstaða við stjórn Rhee var mikil þrátt fyrir mikið harðræði. Herlið Rhee ögraði Norður-Kóreu sífellt við 38. breiddarbaug og bandarískir ráðamenn hvöttu til innrásar. Að lokum réðust hersveitir Norður-Kóreu suður. Herlið Rhee hrundi sem spilaborg, uppreisnir urðu um allan suðurhluta landsins og féll höfuðborgin Seoul í hendur uppreisnarmanna eftir þrjá daga. Hér er ekki tóm til að rekja gang stríðsins, en Bandaríkjaher kom til skjalanna af mikilli hörku; napalmi var varpað á íbúðabyggðir og loks stóð í landinu ekki steinn yfir steini. Fangabúðir Bandaríkjahers og pyntingar voru ekki mildari en í Abu Ghraib fangelsinu í Bagdad. Þegar upp var staðið lágu fjórar milljónir Kóreumanna í valnum, nær milljón Kínverja sem komu til varnar þegar Bandaríkjaher bjóst til þess að fara yfir landamærin til Kína, 54.000 Bandaríkjamenn og þrjú þúsund hermenn annarra þjóða. Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna var aðili að þessum átökum og sýndi þar að hlutverk þess er og hefur ávallt verið að gæta hagsmuna sterkustu heimsvaldaríkjanna. Skipting Kóreu er eldfimt mál og stærsta málið sem má rekja beint til aðstæðna við lok heimsstyrjaldarinnar en er enn óleyst. Bandaríkjastjórn og önnur heimsvaldaríki setja nú á oddinn kröfur um að Kórea hætti að þróa kjarnorku. Eftir áratuga viðskiptabann hyggjast þau ekki aðeins svipta landið rétti til þess að verjast, heldur ætla þau að snúa þróun raforkuframleiðslu við. Þau ætla að koma í veg fyrir rafvæðingu sveita og fjölmargra þéttbýlissvæða. Þau ætla að stemma stigu við almennri tækniþróun og framleiðslu og varpa íbúum landsins í myrkur. Þriðji hluti mannkyns hefur ekki aðgang að rafmagni. Rafvæðing er frumskilyrði nútíma iðnvæðingar og menningar og ríkur þáttur í því að minnka bilið milli lífsskilyrða vinnandi fólks í borg og sveit, í vanþróuðum löndum og iðnríkjum. Það er nauðsynlegt öllu mannkyninu að efla menningu í hinum fjarlægustu og dreifðustu byggðum í öllum löndum og vinna bug á fáfræði, fordómum, fátækt og sjúkdómum. Um þetta þarf vinnandi fólk að sýna samstöðu.
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar
Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun