Segjum upp 157 læknum! Teitur Guðmundsson skrifar 10. desember 2011 06:00 Nýverið var birt skýrsla Boston Consulting Group og úttekt þeirra á heilbrigðiskerfi okkar Íslendinga sem er aðgengileg á vef velferðarráðuneytisins. Þar koma fram ýmsar gagnlegar upplýsingar og er vert að hrósa þeim fyrir sín störf sem fóru fram á tiltölulega stuttum tíma en gefa engu að síður ágæta mynd af aðstæðum, vandamálum og tækifærum varðandi heilbrigðisþjónustu þvert yfir landið. Það er augljóst að glöggt er gests augað og þegar pólitískum hagsmunum og kjördæmapoti sleppir að ekki sé minnst á sérhagsmuni fæst nokkuð skýr mynd af ástandi mála. Ég er þó handviss um að ýmislegt má gagnrýna í þessari vinnu, en heilt yfir er framsetningin skýr og tillögurnar miðað við gefin markmið róttækar en málefnalegar. Meðal þess sem kemur fram er afburðagóður árangur okkar íslendinga á hinum ýmsu sviðum í alþjóðlegum samanburði, en slíkt höfum við vitað og stært okkur af með réttu undanfarin ár. Nægir þar að nefna lifun eftir hjartaáföll, 5 ára dánartíðni brjóstakrabbameins og ristilkrabbameina. Þá erum við með hátt hlutfall nýrnaþega, ágætan árangur við skurðaðgerðir, einn lægsta burðarmálsdauða í heimi og svona mætti lengi telja. Allur þessi árangur er til kominn vegna þrotlausrar og óeigingjarnar vinnu fagfólks í heilbrigðisstéttum og auðvitað vegna þess að við höfum fram til þessa haft nokkuð óheftan aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu, opinberri sem einkarekinni, og þeim lyfjum sem nauðsynleg eru. Í skýrslunni kemur hins vegar einnig fram gagnrýni og þá sérstaklega á skipulag og flæði sjúklinga innan kerfisins, innra gæðastarf í tengslum við tölvukerfi, gagnaöflun og úrvinnslu, auk þess að tekið er sérstaklega á málefnum eldri borgara og skipulagi öldrunarþjónustu. Þá hafa höfundar áhyggjur af því að það vanti heildarsýn í kerfinu, við ofnotum sérgreinalæknaþjónustu, bráðamóttökur sjúkrahúsa og læknavaktir umfram samanburðarþjóðir. Það er áhyggjuefni fyrir íslendinga í þeirri hagræðingarkröfu sem hefur blasað við okkur síðastliðin ár og þeirri staðreynd að við þurfum að breyta kerfinu ef útkomur okkar versna, eða hvað? Höfundar skýrslunnar leggja fram nokkrar áhugaverðar hugmyndir í þeirri viðleitni að lýsa þeirri hagræðingarkröfu sem unnið var með fyrir fjárlög 2012. Ein þeirra hugmynda er að segja upp 157 læknum, eða 314 hjúkrunarfræðingum, draga úr greiðsluþáttöku lyfja um 23% og ýmislegt fleira mætti telja. Rætt er um tilvísunarkerfi, að draga úr þjónustu barnalækna á höfuðborgarsvæðinu og færa þjónustu þeirra til heimilislækna svo eitthvað sé nefnt. Þessar tillögur lýsa vandanum vel, við þurfum því að hagræða innan kerfisins áfram og leggja línur með hvað skuli gera hvar, hvernig og af hverjum. Þarna munu sérhagsmunir vega þungt og vafalítið mun sú virka hótun að fagfólk flýji land og leiti betri kjara vera stöðugt uppi við. Það er auðvitað ekki mögulegt að segja upp 157 læknum, hvað þá heldur 314 hjúkrunarfræðingum. Hins vegar má vissulega auka framleiðni, nýta upplýsingatækni og þá einnig fjarlækningar og stuðning í þessu skyni. Þá er nauðsynlegt að fræða almenning betur um hvert hann geti leitað, jafnvel nýta hjúkrunarfræðinga í símaveri sem leiðbeina um bestu úrlausn hverju sinni og forgangsraða sjúklingum innan kerfisins líkt og gerist á bráðamóttöku sjúkrahúsa. Allt þetta höfum við gert um 25 ára skeið núna hjá Heilsuvernd og með vef okkar www.doktor.is, en betur má ef duga skal. Undirritaður hefur lagt fram tillögur við velferðarráðuneyti um nýtingu úrræða í þessu skyni sem þegar eru til staðar auk þess að bjóðast til að aðstoða eftir fremsta megni um samtengingu sjúkraskráa á landsvísu sem er eitt helsta baráttumál lækna um árabil. Með samstilltu átaki munum við fjölga en ekki fækka læknum á Íslandi og á sama tíma varðveita skilvirkni og gæði þjónustunnar að teknu tilliti til hagkvæmnissjónarmiða. Þannig veitum við öllum landsmönnum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni. Höfundur er læknir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Teitur Guðmundsson Mest lesið Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Skoðun Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Nýverið var birt skýrsla Boston Consulting Group og úttekt þeirra á heilbrigðiskerfi okkar Íslendinga sem er aðgengileg á vef velferðarráðuneytisins. Þar koma fram ýmsar gagnlegar upplýsingar og er vert að hrósa þeim fyrir sín störf sem fóru fram á tiltölulega stuttum tíma en gefa engu að síður ágæta mynd af aðstæðum, vandamálum og tækifærum varðandi heilbrigðisþjónustu þvert yfir landið. Það er augljóst að glöggt er gests augað og þegar pólitískum hagsmunum og kjördæmapoti sleppir að ekki sé minnst á sérhagsmuni fæst nokkuð skýr mynd af ástandi mála. Ég er þó handviss um að ýmislegt má gagnrýna í þessari vinnu, en heilt yfir er framsetningin skýr og tillögurnar miðað við gefin markmið róttækar en málefnalegar. Meðal þess sem kemur fram er afburðagóður árangur okkar íslendinga á hinum ýmsu sviðum í alþjóðlegum samanburði, en slíkt höfum við vitað og stært okkur af með réttu undanfarin ár. Nægir þar að nefna lifun eftir hjartaáföll, 5 ára dánartíðni brjóstakrabbameins og ristilkrabbameina. Þá erum við með hátt hlutfall nýrnaþega, ágætan árangur við skurðaðgerðir, einn lægsta burðarmálsdauða í heimi og svona mætti lengi telja. Allur þessi árangur er til kominn vegna þrotlausrar og óeigingjarnar vinnu fagfólks í heilbrigðisstéttum og auðvitað vegna þess að við höfum fram til þessa haft nokkuð óheftan aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu, opinberri sem einkarekinni, og þeim lyfjum sem nauðsynleg eru. Í skýrslunni kemur hins vegar einnig fram gagnrýni og þá sérstaklega á skipulag og flæði sjúklinga innan kerfisins, innra gæðastarf í tengslum við tölvukerfi, gagnaöflun og úrvinnslu, auk þess að tekið er sérstaklega á málefnum eldri borgara og skipulagi öldrunarþjónustu. Þá hafa höfundar áhyggjur af því að það vanti heildarsýn í kerfinu, við ofnotum sérgreinalæknaþjónustu, bráðamóttökur sjúkrahúsa og læknavaktir umfram samanburðarþjóðir. Það er áhyggjuefni fyrir íslendinga í þeirri hagræðingarkröfu sem hefur blasað við okkur síðastliðin ár og þeirri staðreynd að við þurfum að breyta kerfinu ef útkomur okkar versna, eða hvað? Höfundar skýrslunnar leggja fram nokkrar áhugaverðar hugmyndir í þeirri viðleitni að lýsa þeirri hagræðingarkröfu sem unnið var með fyrir fjárlög 2012. Ein þeirra hugmynda er að segja upp 157 læknum, eða 314 hjúkrunarfræðingum, draga úr greiðsluþáttöku lyfja um 23% og ýmislegt fleira mætti telja. Rætt er um tilvísunarkerfi, að draga úr þjónustu barnalækna á höfuðborgarsvæðinu og færa þjónustu þeirra til heimilislækna svo eitthvað sé nefnt. Þessar tillögur lýsa vandanum vel, við þurfum því að hagræða innan kerfisins áfram og leggja línur með hvað skuli gera hvar, hvernig og af hverjum. Þarna munu sérhagsmunir vega þungt og vafalítið mun sú virka hótun að fagfólk flýji land og leiti betri kjara vera stöðugt uppi við. Það er auðvitað ekki mögulegt að segja upp 157 læknum, hvað þá heldur 314 hjúkrunarfræðingum. Hins vegar má vissulega auka framleiðni, nýta upplýsingatækni og þá einnig fjarlækningar og stuðning í þessu skyni. Þá er nauðsynlegt að fræða almenning betur um hvert hann geti leitað, jafnvel nýta hjúkrunarfræðinga í símaveri sem leiðbeina um bestu úrlausn hverju sinni og forgangsraða sjúklingum innan kerfisins líkt og gerist á bráðamóttöku sjúkrahúsa. Allt þetta höfum við gert um 25 ára skeið núna hjá Heilsuvernd og með vef okkar www.doktor.is, en betur má ef duga skal. Undirritaður hefur lagt fram tillögur við velferðarráðuneyti um nýtingu úrræða í þessu skyni sem þegar eru til staðar auk þess að bjóðast til að aðstoða eftir fremsta megni um samtengingu sjúkraskráa á landsvísu sem er eitt helsta baráttumál lækna um árabil. Með samstilltu átaki munum við fjölga en ekki fækka læknum á Íslandi og á sama tíma varðveita skilvirkni og gæði þjónustunnar að teknu tilliti til hagkvæmnissjónarmiða. Þannig veitum við öllum landsmönnum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni. Höfundur er læknir.
Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: Skoðun
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: Skoðun