Hið alvarlega ójafnvægi sem hamlar framförum Áslaug Hulda Jónsdóttir skrifar 15. október 2019 07:00 Nýlega sat ég landsfund sveitarfélaga um jafnréttismál sem haldinn var í Garðabæ. Þetta var flottur landsfundur, þar voru 80 fulltrúar frá 30 sveitarfélögum sem hljómar vel, alveg þangað til að tekið er með í reikninginn að sveitarfélögin eru 72. Ef við miðum við 80 fulltrúa frá 30 sveitarfélögum þá vantaði 109 fulltrúa, heildarfjöldi fundargesta hefði átt að vera hátt í 200. Enn alvarlegra er hversu fáir bæjar- og sveitarstjórar voru á svæðinu. Ég sá heldur engan fjármálastjóra og samt var kynjuð fjárhagsáætlunargerð sérstaklega á dagskrá. Hvers vegna mæta hæst settu stjórnendur sveitarfélaganna ekki á landsfund um jafnréttismál? Er það af því að því að þeir eru nær allir karlar? Af hverju þykir þeim ekki mikilvægt að mæta? Finnst þeim jafnrétti kannski vera náð nú þegar? Eru þeir ánægðir með stöðuna? Ef svo er þá eru þeir einir um þá skoðun því fjarvera þeirra olli vonbrigðum og það var bagalegt að hafa ekki stjórnendur úr efsta laginu á þessum mikilvæga fundi.Óþarfi að fjölga konum Á landsfundinum var komið inn á það að verið væri að undirbúa vinnu sem stuðlar að því að bæta starfsaðstæður kjörinna fulltrúa, okkar sem störfum á vettvangi sveitarfélaga en erum samt ekki eiginlegir starfsmenn. Horft væri til þess að fjölga konum og lengja starfstímabil þeirra. Hér skulum við aðeins staldra við. Fjölga konum? Í dag eru konur um helmingur kjörinna fulltrúa, sem þýðir að hinn helmingurinn er karlar. Vandinn liggur ekki þar, hann liggur í því að þótt konur séu helmingur kjörinna fulltrúa er helmingur oddvita og sveitarstjóra ekki konur. Þar eru karlar í töluverðum meirihluta.Karlarnir efst, konurnar neðar Á Íslandi er engin kona forstjóri hjá skráðu félagi í Kauphöllinni. Karlmenn einoka þá stétt. Umdeildur kynjakvóti í stjórnum fyrirtækja hefur ekki skilað neinum árangri inn í æðstu stöður og samt hafa jafn margir karlar og konur útskrifast úr viðskipta- og lögfræði (sem er algengasta menntun stjórnenda á Íslandi) síðustu tuttugu ár. Skýringin liggur því ekki í menntun eða færni. Við verðum að leita hennar annars staðar. Liggur hún í menningu fyrir ákveðnum valdastrúktúr sem okkur reynist erfitt að breyta? Í Garðabæ höfum við gert okkur far um að reyna að ná jafnvægi í þessum málum. Að sjálfsögðu er jafnt kynjahlutfall í nefndum sveitarfélagsins. Það býður heldur enginn stjórnmálaflokkur fram í dag nema með nokkurn veginn jafn marga karla og konur á listunum (nema kannski einn) og ef við horfum til formennsku í nefndum og ráðum þá er formaður fjölskylduráðs í Garðabæ karlmaður og undirrituð er formaður bæjarráðs, reyndar fyrst kvenna. Allt hefur sinn tíma og við erum ekki fullkomin, ekki heldur Garðabær. Bæjarstjórinn er karl. Staðgengill hans, sem er forstöðumaður stjórnsýslu- og fjármálasviðs, er líka karl. Forstöðumaður tækni- og umhverfissviðs er karl og það er einnig forstöðumaður fræðslu- og menningarsviðs. Fjármálastjórinn er karl. Forstöðumaður fjölskyldusviðs er kona. Líkt og í svo mörgum sveitarfélögum og fyrirtækjum þar sem mikill meirihluti starfsmanna eru konur, eru karlar í efsta lagi stjórnenda. Nærtæk dæmi eru formenn í Félagi hjúkrunarfræðinga og formaður Félags leikskólakennara, þessara stóru kvennastétta. Markmið okkar ætti að vera augljóst. Það á að vera að ná alvöru jafnvægi, jafnrétti, að brjóta loksins þetta ósýnilega og hnausþykka glerþak. Það er ekki til neins að halda fundi á fundi ofan, stæra sig af metnaðarfullum stefnum og skýrslum ef valdastrúktúrinn breytist ekki neitt og karlkyns stjórnendur láta ekki einu sinni sjá sig þegar jafnréttismál eru tekin fyrir á mikilvægum vettvangi. Þessi mál eru gríðarlega mikilvæg, við þurfum nauðsynlega bæði kynin í öll störf. Niðurnjörvað og úr sér gengið fyrirkomulag hamlar framförum.Góð þjónusta er jafnréttismál Sveitarstjórnarstigið snertir marga, í raun alla íbúa þessa lands. Aukin þjónusta við börn, aukin þjónusta við eldri íbúa og betri þjónusta við fatlaða einstaklinga og betri samgöngur bæta lífsgæði fólks, og þá sérstaklega lífsgæði kvenna af því að konur, sem oftar eru með lægri laun, eru líklegri til að minnka vinnu sína eða taka meira leyfi frá störfum þegar þjónusta við fjölskyldumeðlim er ekki nógu góð. Slök þjónusta við börn, eldri íbúa og fatlaða einstaklinga lendir meira á konum en körlum og hamlar þar af leiðandi framgangi kvenna í atvinnulífinu. Góð þjónusta sveitarfélaga er því jafnréttismál. Sveitarstjórnir geta haft mikil áhrif og því fylgir ábyrgð. Það er einlæg trú mín að við sköpum betra samfélag ef bæði konur og karlar koma að málum. Við þurfum að standa okkur betur. Aðeins þannig tökum við þátt í því að bæta lífsgæði fólks – og um leið aukum við jafnrétti.Höfundur er formaður bæjarráðs Garðabæjar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Áslaug Hulda Jónsdóttir Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Sjá meira
Nýlega sat ég landsfund sveitarfélaga um jafnréttismál sem haldinn var í Garðabæ. Þetta var flottur landsfundur, þar voru 80 fulltrúar frá 30 sveitarfélögum sem hljómar vel, alveg þangað til að tekið er með í reikninginn að sveitarfélögin eru 72. Ef við miðum við 80 fulltrúa frá 30 sveitarfélögum þá vantaði 109 fulltrúa, heildarfjöldi fundargesta hefði átt að vera hátt í 200. Enn alvarlegra er hversu fáir bæjar- og sveitarstjórar voru á svæðinu. Ég sá heldur engan fjármálastjóra og samt var kynjuð fjárhagsáætlunargerð sérstaklega á dagskrá. Hvers vegna mæta hæst settu stjórnendur sveitarfélaganna ekki á landsfund um jafnréttismál? Er það af því að því að þeir eru nær allir karlar? Af hverju þykir þeim ekki mikilvægt að mæta? Finnst þeim jafnrétti kannski vera náð nú þegar? Eru þeir ánægðir með stöðuna? Ef svo er þá eru þeir einir um þá skoðun því fjarvera þeirra olli vonbrigðum og það var bagalegt að hafa ekki stjórnendur úr efsta laginu á þessum mikilvæga fundi.Óþarfi að fjölga konum Á landsfundinum var komið inn á það að verið væri að undirbúa vinnu sem stuðlar að því að bæta starfsaðstæður kjörinna fulltrúa, okkar sem störfum á vettvangi sveitarfélaga en erum samt ekki eiginlegir starfsmenn. Horft væri til þess að fjölga konum og lengja starfstímabil þeirra. Hér skulum við aðeins staldra við. Fjölga konum? Í dag eru konur um helmingur kjörinna fulltrúa, sem þýðir að hinn helmingurinn er karlar. Vandinn liggur ekki þar, hann liggur í því að þótt konur séu helmingur kjörinna fulltrúa er helmingur oddvita og sveitarstjóra ekki konur. Þar eru karlar í töluverðum meirihluta.Karlarnir efst, konurnar neðar Á Íslandi er engin kona forstjóri hjá skráðu félagi í Kauphöllinni. Karlmenn einoka þá stétt. Umdeildur kynjakvóti í stjórnum fyrirtækja hefur ekki skilað neinum árangri inn í æðstu stöður og samt hafa jafn margir karlar og konur útskrifast úr viðskipta- og lögfræði (sem er algengasta menntun stjórnenda á Íslandi) síðustu tuttugu ár. Skýringin liggur því ekki í menntun eða færni. Við verðum að leita hennar annars staðar. Liggur hún í menningu fyrir ákveðnum valdastrúktúr sem okkur reynist erfitt að breyta? Í Garðabæ höfum við gert okkur far um að reyna að ná jafnvægi í þessum málum. Að sjálfsögðu er jafnt kynjahlutfall í nefndum sveitarfélagsins. Það býður heldur enginn stjórnmálaflokkur fram í dag nema með nokkurn veginn jafn marga karla og konur á listunum (nema kannski einn) og ef við horfum til formennsku í nefndum og ráðum þá er formaður fjölskylduráðs í Garðabæ karlmaður og undirrituð er formaður bæjarráðs, reyndar fyrst kvenna. Allt hefur sinn tíma og við erum ekki fullkomin, ekki heldur Garðabær. Bæjarstjórinn er karl. Staðgengill hans, sem er forstöðumaður stjórnsýslu- og fjármálasviðs, er líka karl. Forstöðumaður tækni- og umhverfissviðs er karl og það er einnig forstöðumaður fræðslu- og menningarsviðs. Fjármálastjórinn er karl. Forstöðumaður fjölskyldusviðs er kona. Líkt og í svo mörgum sveitarfélögum og fyrirtækjum þar sem mikill meirihluti starfsmanna eru konur, eru karlar í efsta lagi stjórnenda. Nærtæk dæmi eru formenn í Félagi hjúkrunarfræðinga og formaður Félags leikskólakennara, þessara stóru kvennastétta. Markmið okkar ætti að vera augljóst. Það á að vera að ná alvöru jafnvægi, jafnrétti, að brjóta loksins þetta ósýnilega og hnausþykka glerþak. Það er ekki til neins að halda fundi á fundi ofan, stæra sig af metnaðarfullum stefnum og skýrslum ef valdastrúktúrinn breytist ekki neitt og karlkyns stjórnendur láta ekki einu sinni sjá sig þegar jafnréttismál eru tekin fyrir á mikilvægum vettvangi. Þessi mál eru gríðarlega mikilvæg, við þurfum nauðsynlega bæði kynin í öll störf. Niðurnjörvað og úr sér gengið fyrirkomulag hamlar framförum.Góð þjónusta er jafnréttismál Sveitarstjórnarstigið snertir marga, í raun alla íbúa þessa lands. Aukin þjónusta við börn, aukin þjónusta við eldri íbúa og betri þjónusta við fatlaða einstaklinga og betri samgöngur bæta lífsgæði fólks, og þá sérstaklega lífsgæði kvenna af því að konur, sem oftar eru með lægri laun, eru líklegri til að minnka vinnu sína eða taka meira leyfi frá störfum þegar þjónusta við fjölskyldumeðlim er ekki nógu góð. Slök þjónusta við börn, eldri íbúa og fatlaða einstaklinga lendir meira á konum en körlum og hamlar þar af leiðandi framgangi kvenna í atvinnulífinu. Góð þjónusta sveitarfélaga er því jafnréttismál. Sveitarstjórnir geta haft mikil áhrif og því fylgir ábyrgð. Það er einlæg trú mín að við sköpum betra samfélag ef bæði konur og karlar koma að málum. Við þurfum að standa okkur betur. Aðeins þannig tökum við þátt í því að bæta lífsgæði fólks – og um leið aukum við jafnrétti.Höfundur er formaður bæjarráðs Garðabæjar.
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun