Jöfnuður og framfarir Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar 11. október 2019 11:26 Í vikunni ritaði Ágúst Ólafur Ágústsson þingmaður Samfylkingarinnar og félagi minn í fjárlaganefnd grein þar sem hann komst að þeirri niðurstöðu að stefnumörkun ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur einkenndist af hægristefnu. Rétt og skylt er að bregðast við þessum hugleiðingum þingmannsins og slá á áhyggjur hans. Þegar allt kemur til alls þá skiptir máli að gera eins og maður segist ætla að gera. Verkefni þessarar ríkisstjórnar voru sett niður í stjórnarsáttmála þeirra ólíku flokka sem að henni standa. Ágætlega gengur að efna þau fyrirheit sem þar voru gefin.Litið um öxl Þótt stjórnin sé ekki orðin tveggja ára gömul er ástæða til að rifja upp ýmis góð verk sem þegar eru komin til framkvæmdar og önnur sem verið er að vinna að. Margar þessara aðgerða byggja á mikilli greiningarvinnu til þess að tryggja virkni þeirra sem best. Fyrst er að nefna breytingar á skattkerfinu. Hér verður aftur komið á þriggja þrepa skattkerfi, en þó með þeim kosti að neðsta þrepið er lægra en áður. Það gagnast best þeim sem hafa lágar tekjur. Fram að þessu hafa skattar á fólki í lægra tekjuskattsþrepi fylgt verðlagi en efra skattþrepið fylgt vísitölu launa. Það hefur leitt til kjaragliðnunar milli tekjuhærri hópa og þeirra tekjulægri. Nú er þessu breytt og öll skattþrep munu fylgja sömu breytum. Annað stórt skref er að lengja fæðingarorlofið. Fyrst í tíu en svo tólf mánuði. Að brúa bilið milli loka fæðingarorlofs og leikskóla er eitt af því sem mestu máli skiptir til að bæta kjör ungra barnafjölskyldna. Að auki er það mikilvægt skref til að draga úr launamun kynjanna. Þá er verið að endurreisa félagslega húsnæðiskerfið. En eins og allir vita þá hefur leigumarkaðurinn leikið marga grátt síðustu ár og því mikilvægt að í boði sé öflugt félagslegt kerfi sem virkar. Aðgerðir í húsnæðismálum eru fjölmargar og munu verða til þess að skapa hér réttlátara samfélag. Þessi ríkisstjórn hefur lagt mikla áherslu í að efla innviði landsins. Það er gert með því, svo nokkur dæmi séu tekin, að setja fjármagn í vegi, brýr, þyrlur fyrir landhelgisgæsluna og nýtt Hafrannsóknarskip auk þess sem mikil áhersla hefur verið lögð á að styrkja heilbrigðiskerfið. Þetta sögðumst við ætla að gera – og þetta erum við að gera. Nýlega náðist svo loksins sameiginlegur skilningur allra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu um framtíð samgangna á svæðinu. Samningurinn er forsenda þess að byggja hér upp almenningssamgöngur sem virka, leysa viðvarandi umferðarhnúta og ná loftslagsmarkmiðum. Ríkisstjórnin sýndi það við gerð kjarasamninga á almennum vinnumarkaði að undir forystu Katrínar Jakobsdóttur næst árangur. Þó að gefið hafi á bátinn í efnahagslífinu eru undirstöðurnar traustar. Við eigum meira en við skuldum og verðbólguhorfur eru góðar.Tekjuöflun ríkissjóðs Í tíð þessarar ríkisstjórnar hefur fjármagnstekjuskattur verið hækkaður en þyrfti að mínu mati að hækka enn frekar. Í því sambandi má horfa til hina Norðurlandanna, en þó ber að hafa í huga að samanburður á kerfinu þar og hér er erfiður. Íslenski fjármagnstekjuskatturinn er með breiðum stofni en fáum undanþágum. Því er ekki fyrir að fara á Norðurlöndunum – þar sem allt annar háttur er á hlutunum. Ýmsir kunna að hnjóta um lækkun bankaskatts og vissulega er brýnt að fjármálastofnanir leggi sitt til samneyslunnar. Hér er þó mikilvægt að hafa í huga að vextir eru of háir á Íslandi, eins og flestir eru sammála um. Engin töfralausn er til þess að ná vaxtakostnaði niður, en lækkun bankaskatts er bútur í því púsluspili – ásamt stöðugleika í hagkerfinu og betri rekstri bankanna. Það eru viðskiptavinir bankanna sem greiða þennan bankaskatt þegar allt kemur til alls. En það þarf að fylgjast með því að bankaskatturinn skili sér til neytenda. Veiðigjöld eru oft nefnd sem tekjuöflunarleið ríkissjóðs. Þau sveiflast sem kunnugt er í takt við afkomu útgerðarinnar og eru nú þriðjungur af hagnaði þeirra. Ef þessi ríkisstjórn hefði ekki breytt því hvernig veiðigjöld eru innheimt hefðu tekjur af veiðigjaldi verið tveir og hálfur milljarður á yfirstandandi fiskveiðiári. Þess í stað eru þau tæplega þrisvar sinnum hærri. Þeir sem gagnrýndu ríkisstjórnina sem mest á sínum tíma eru furðulega þöglir um þessa staðreynd. Boðaðar hafa verið breytingar á erfðafjárskatti sem fela í sér þrepaskiptingu hans. Lengi má deila um eðlileg prósentumörk og sjálf er ég sammála því áliti franska hagfræðingsins Thomas Piketty að slíkir skattar séu mikilvægir til að stuðla að jöfnuði í samfélaginu, en hugmyndir hans ganga út á þrepaskiptan og stighækkandi skatt. Lokamarkmiðið er þó ljóst. Við viljum búa í samfélagi þar sem allir hafa jöfn tækifæri, enda eru slík samfélög einfaldlega betri samfélög. Eins og verkin sýna vinnur ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur að því markmiði.Höfundur er þingmaður Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs og fulltrúi í fjárlaganefnd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skattar og tollar Steinunn Þóra Árnadóttir Tengdar fréttir Hægri stjórn? Nýverið slitnaði upp úr kjaraviðræðum ríkis og BSRB og lýsir það vel afstöðu stjórnvalda til þessara lykilstétta hins opinbera. Formaður BSRB sagði meira að segja að þetta sýndi að "ríkið hefur ekki verið í kjarasamningsviðræðum af heilum hug“ sem eru stór orð. 10. október 2019 10:15 Mest lesið Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Hvers vegna er ungbarnadauði lægstur á Íslandi? Þórður Þórkelsson Skoðun Skoðun Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Sjá meira
Í vikunni ritaði Ágúst Ólafur Ágústsson þingmaður Samfylkingarinnar og félagi minn í fjárlaganefnd grein þar sem hann komst að þeirri niðurstöðu að stefnumörkun ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur einkenndist af hægristefnu. Rétt og skylt er að bregðast við þessum hugleiðingum þingmannsins og slá á áhyggjur hans. Þegar allt kemur til alls þá skiptir máli að gera eins og maður segist ætla að gera. Verkefni þessarar ríkisstjórnar voru sett niður í stjórnarsáttmála þeirra ólíku flokka sem að henni standa. Ágætlega gengur að efna þau fyrirheit sem þar voru gefin.Litið um öxl Þótt stjórnin sé ekki orðin tveggja ára gömul er ástæða til að rifja upp ýmis góð verk sem þegar eru komin til framkvæmdar og önnur sem verið er að vinna að. Margar þessara aðgerða byggja á mikilli greiningarvinnu til þess að tryggja virkni þeirra sem best. Fyrst er að nefna breytingar á skattkerfinu. Hér verður aftur komið á þriggja þrepa skattkerfi, en þó með þeim kosti að neðsta þrepið er lægra en áður. Það gagnast best þeim sem hafa lágar tekjur. Fram að þessu hafa skattar á fólki í lægra tekjuskattsþrepi fylgt verðlagi en efra skattþrepið fylgt vísitölu launa. Það hefur leitt til kjaragliðnunar milli tekjuhærri hópa og þeirra tekjulægri. Nú er þessu breytt og öll skattþrep munu fylgja sömu breytum. Annað stórt skref er að lengja fæðingarorlofið. Fyrst í tíu en svo tólf mánuði. Að brúa bilið milli loka fæðingarorlofs og leikskóla er eitt af því sem mestu máli skiptir til að bæta kjör ungra barnafjölskyldna. Að auki er það mikilvægt skref til að draga úr launamun kynjanna. Þá er verið að endurreisa félagslega húsnæðiskerfið. En eins og allir vita þá hefur leigumarkaðurinn leikið marga grátt síðustu ár og því mikilvægt að í boði sé öflugt félagslegt kerfi sem virkar. Aðgerðir í húsnæðismálum eru fjölmargar og munu verða til þess að skapa hér réttlátara samfélag. Þessi ríkisstjórn hefur lagt mikla áherslu í að efla innviði landsins. Það er gert með því, svo nokkur dæmi séu tekin, að setja fjármagn í vegi, brýr, þyrlur fyrir landhelgisgæsluna og nýtt Hafrannsóknarskip auk þess sem mikil áhersla hefur verið lögð á að styrkja heilbrigðiskerfið. Þetta sögðumst við ætla að gera – og þetta erum við að gera. Nýlega náðist svo loksins sameiginlegur skilningur allra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu um framtíð samgangna á svæðinu. Samningurinn er forsenda þess að byggja hér upp almenningssamgöngur sem virka, leysa viðvarandi umferðarhnúta og ná loftslagsmarkmiðum. Ríkisstjórnin sýndi það við gerð kjarasamninga á almennum vinnumarkaði að undir forystu Katrínar Jakobsdóttur næst árangur. Þó að gefið hafi á bátinn í efnahagslífinu eru undirstöðurnar traustar. Við eigum meira en við skuldum og verðbólguhorfur eru góðar.Tekjuöflun ríkissjóðs Í tíð þessarar ríkisstjórnar hefur fjármagnstekjuskattur verið hækkaður en þyrfti að mínu mati að hækka enn frekar. Í því sambandi má horfa til hina Norðurlandanna, en þó ber að hafa í huga að samanburður á kerfinu þar og hér er erfiður. Íslenski fjármagnstekjuskatturinn er með breiðum stofni en fáum undanþágum. Því er ekki fyrir að fara á Norðurlöndunum – þar sem allt annar háttur er á hlutunum. Ýmsir kunna að hnjóta um lækkun bankaskatts og vissulega er brýnt að fjármálastofnanir leggi sitt til samneyslunnar. Hér er þó mikilvægt að hafa í huga að vextir eru of háir á Íslandi, eins og flestir eru sammála um. Engin töfralausn er til þess að ná vaxtakostnaði niður, en lækkun bankaskatts er bútur í því púsluspili – ásamt stöðugleika í hagkerfinu og betri rekstri bankanna. Það eru viðskiptavinir bankanna sem greiða þennan bankaskatt þegar allt kemur til alls. En það þarf að fylgjast með því að bankaskatturinn skili sér til neytenda. Veiðigjöld eru oft nefnd sem tekjuöflunarleið ríkissjóðs. Þau sveiflast sem kunnugt er í takt við afkomu útgerðarinnar og eru nú þriðjungur af hagnaði þeirra. Ef þessi ríkisstjórn hefði ekki breytt því hvernig veiðigjöld eru innheimt hefðu tekjur af veiðigjaldi verið tveir og hálfur milljarður á yfirstandandi fiskveiðiári. Þess í stað eru þau tæplega þrisvar sinnum hærri. Þeir sem gagnrýndu ríkisstjórnina sem mest á sínum tíma eru furðulega þöglir um þessa staðreynd. Boðaðar hafa verið breytingar á erfðafjárskatti sem fela í sér þrepaskiptingu hans. Lengi má deila um eðlileg prósentumörk og sjálf er ég sammála því áliti franska hagfræðingsins Thomas Piketty að slíkir skattar séu mikilvægir til að stuðla að jöfnuði í samfélaginu, en hugmyndir hans ganga út á þrepaskiptan og stighækkandi skatt. Lokamarkmiðið er þó ljóst. Við viljum búa í samfélagi þar sem allir hafa jöfn tækifæri, enda eru slík samfélög einfaldlega betri samfélög. Eins og verkin sýna vinnur ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur að því markmiði.Höfundur er þingmaður Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs og fulltrúi í fjárlaganefnd.
Hægri stjórn? Nýverið slitnaði upp úr kjaraviðræðum ríkis og BSRB og lýsir það vel afstöðu stjórnvalda til þessara lykilstétta hins opinbera. Formaður BSRB sagði meira að segja að þetta sýndi að "ríkið hefur ekki verið í kjarasamningsviðræðum af heilum hug“ sem eru stór orð. 10. október 2019 10:15
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun