Passaðu þig í hálkunni Róbert Marvin Gíslason skrifar 3. nóvember 2019 08:00 Ég og sjötíu og níu ára gömul frænka mín mættum hjá öldrunarsérfræðing þann nítjánda. september til að fá öldrunarmat þar sem hún vildi fara að komast inn á dvalarheimili. Hún var orðin mjög gleymin og komin með Alzheimereinkenni. Niðurstaðan úr því viðtali var möguleg dagvist í Maríuhúsi. Tvisvar verður gamall maður barn. Hún var búin að sækja um dvalarheimili en fékk neitun þar sem hún var talin nógu hraust til að vera heima. Sú greining byggði ekki á að hún væri heimsótt og hennar aðstæður athugaðar. Þessi greining var gerð á pappír og upplýsingum sem lýstu engan veginn aðstæðum hennar. Við fórum saman að skoða Maríuhús sem er góður kostur fyrir fólk sem er aldrað og án verkja. Frænka mín virtist mjög brött og náði að ganga upp og niður stiga þó svo hún hafi varað okkur við að það gæti hún varla. Að lokum kom í ljós að hún var svo verkjuð að hún treysti sér ekki til að þiggja vistina. Frænka mín bjó ein og átti engan að nema þá frændur og frænkur sem litu til hennar, þannig að hún var algjörlega upp á eigin spýtur. Hún fékk mat sendan heim sem mér var sagt að væri bæði kaldur og ólystugur af heilbrigðum einstakling. Það er nógu erfitt fyrir fólk sem er orkulaust og þarf að takast á við lystarleysi að þurfa að þiggja svona matargjafir. Þetta endar inni í ísskáp og svo í ruslinu. Í raun eru þær óþarfar og væri líklega betra að nýta fjármuni í annað. Reyndu sjálfur að éta kalda kássu með gubbupest. Stuttu eftir að hafa fengið fregnir af því hversu hraust hún var til að geta verið ein heima hjá sér, dettur hún og mjaðmabrýtur sig við að standa upp úr rúminu. Þetta gerist í miðjum október mánuði. Til allrar hamingju er skyldmenni hjá henni og hringir á sjúkrabíl. Hún undirgengst aðgerð daginn eftir. Frænka mín var mjó og kuldsækin. Mér þótti því undarlegt að sjá hana undir þunnu filt teppi sem veitti lítið sem ekkert skjól þegar ég heimsótti hana. Hún kvartaði sáran undan verkjum og kulda. Ég leit yfir í næsta rúm og sá að sá sjúklingur var einnig undir þunnu filtteppi. Einnig var kalt inni á stofunni. Ég minntist á þetta við hjúkrunarfræðing og bað um að þetta yrði lagað. Hefði ég vitað að það sem ég sagði yrði virt að vettugi, hefði ég lagt meira að mér. En ég lagði mitt traust á að þessu yrði sinnt. Mér skilst á þeim gestum sem komu síðar að því hafi ekki verið sinnt. Nokkrum dögum eftir aðgerðina var hún send heim. Það var búið að marg ítreka að hún gæti ekki verið heima ein. Bæði af henni sjálfri og öllum þeim ættingjum sem heimsóttu hana. Eitthvað barst talið að hjúkrunarheimilinu Eir, en það var fullt, eins og flestir vissu, þannig að hún var send heim. Stuttu eftir heimkomuna veiktist hún hastarlega og hélt engu niðri. Því kom hún aftur niður á bráðadeild með lungnabólgu og mun veikari en áður en hún fór á sjúkrahúsið. Lungnabólguna fékk hún ekki heima hjá sér, því henni var ekki kalt þar. Þannig að hún virðist hafa veikst í sjúkrahúsvistinni. Það kom því flatt upp á mig að hún væri komin með lungnabólgu upp úr þurru. Daginn eftir var hún komin upp á gjörgæslu þar sem læknar sögðu okkur frá ýmsum líffærabilunum og lögðu til að hún yrði tekin úr þeim hjálpartækjum sem héldu henni á lífi. Hún dó þann 31. október 2019. Fimmtán mínútum eftir að þeir tóku tækin úr sambandi. Frænka mín var gömul og veik. Hún var búin að vera með stóma í mörg ár, en það háði henni ekkert sérstaklega. Það voru aðallega verkirnir sem háðu henni daglega. Líklega er hún fegin að vera farinn. Ég stend samt uppi með spurninguna, af hverju er manneskja sem er í engu standi til að fara heim, send heim. Af hverju fá sjúklingar ekki almennilega sæng svo þeim verði ekki kalt? Af hverju fara sjúklingar veikari heim af sjúkrahúsi en þegar þeir komu þangað? Af hverju deyr fólk úr mjaðmabroti? Verst er að ég tel mig vita svörin við þessum spurningum. Og þau eru kaldranaleg, ómannúðleg og snúast að megninu til um peninga og hvernig þeim er ráðstafað. Frænka mín var send heim þar sem sjúkrahúsið vantaði rúmið fyrir aðra sjúklinga. Það eru ekki nógu mörg rúm fyrir allt þetta veika fólk. Frænku minni var kalt vegna þess að líklega voru ekki til peningar til að tryggja öllum rúmum almennilega sæng. Þessir peningar koma frá ríkinu. Þetta eru skattpeningarnir okkar sem við erum að tala um. Ríkisstjórn Íslands sem við kjósum og úthlutar þessum fjármunum getur ekki séð sér fært um að halda okkar veikasta fólki hlýju svo það fái ekki lungnabólgu og deyji eftir sjúkrahúsvistina. Aldrað fólk deyr úr mjaðmarbroti vegna þess að dvalarheimili eru full, sjúkrahús eru fjársvelt og undirmönnuð. Þetta er líklega ekki fyrsta eða eina dauðsfallið sem skráist á skort á fjármunum. Er þetta það sem bíður okkar? Er þetta er það sem bíður þín? Passaðu þig í hálkunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Eldri borgarar Umferðaröryggi Mest lesið Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen Skoðun Varalitur á skattagrísinum Helgi Brynjarsson Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson Skoðun Það er flókið að eiga næstum 500 milljarða króna á Íslandi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 3/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Mikilvægt skref til sáttar Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir Skoðun Níðingsverk Jón Daníelsson Skoðun Það er betra fyrir okkur öll að Háskóli Íslands efli fjarnám Darri Rafn Hólmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Hugrekki getur af sér hugrekki Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helför gyðinga gegn íbúum Palestínu Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson skrifar Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægt skref til sáttar Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Staðið með þjóðinni Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 3/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Varalitur á skattagrísinum Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Við eigum ekki efni á vonleysi né uppgjöf Magnús Magnússon skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli eitt: Tómlæti Íslendinga Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þegar líða fer að jólum Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Svansvottaðar íbúðir – fjárfesting í lífsgæðum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hættulegt tal Sjálfstæðisflokksins og Viðskiptaráðs Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Þetta má ekki gerast aftur! - Álag á útsvar Sveinn Ægir Birgisson skrifar Skoðun Meistaragráða í lífsreynslu Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnvöld, Óskar á heima hér! Þóra Andrésdóttir skrifar Skoðun Dvel þú í draumahöll Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Níðingsverk Jón Daníelsson skrifar Skoðun Umhverfi, heilsa og skólamáltíðir Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Æji nei innflytjendur Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Stríðsglæpir sem munu ekki gleymast! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Samstaða, kjarkur og þor Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Það er betra fyrir okkur öll að Háskóli Íslands efli fjarnám Darri Rafn Hólmarsson skrifar Skoðun Yfirfull fangelsi, brostið kerfi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Þegar rafmagn hættir að vera sjálfsagður hlutur Árni B. Möller skrifar Sjá meira
Ég og sjötíu og níu ára gömul frænka mín mættum hjá öldrunarsérfræðing þann nítjánda. september til að fá öldrunarmat þar sem hún vildi fara að komast inn á dvalarheimili. Hún var orðin mjög gleymin og komin með Alzheimereinkenni. Niðurstaðan úr því viðtali var möguleg dagvist í Maríuhúsi. Tvisvar verður gamall maður barn. Hún var búin að sækja um dvalarheimili en fékk neitun þar sem hún var talin nógu hraust til að vera heima. Sú greining byggði ekki á að hún væri heimsótt og hennar aðstæður athugaðar. Þessi greining var gerð á pappír og upplýsingum sem lýstu engan veginn aðstæðum hennar. Við fórum saman að skoða Maríuhús sem er góður kostur fyrir fólk sem er aldrað og án verkja. Frænka mín virtist mjög brött og náði að ganga upp og niður stiga þó svo hún hafi varað okkur við að það gæti hún varla. Að lokum kom í ljós að hún var svo verkjuð að hún treysti sér ekki til að þiggja vistina. Frænka mín bjó ein og átti engan að nema þá frændur og frænkur sem litu til hennar, þannig að hún var algjörlega upp á eigin spýtur. Hún fékk mat sendan heim sem mér var sagt að væri bæði kaldur og ólystugur af heilbrigðum einstakling. Það er nógu erfitt fyrir fólk sem er orkulaust og þarf að takast á við lystarleysi að þurfa að þiggja svona matargjafir. Þetta endar inni í ísskáp og svo í ruslinu. Í raun eru þær óþarfar og væri líklega betra að nýta fjármuni í annað. Reyndu sjálfur að éta kalda kássu með gubbupest. Stuttu eftir að hafa fengið fregnir af því hversu hraust hún var til að geta verið ein heima hjá sér, dettur hún og mjaðmabrýtur sig við að standa upp úr rúminu. Þetta gerist í miðjum október mánuði. Til allrar hamingju er skyldmenni hjá henni og hringir á sjúkrabíl. Hún undirgengst aðgerð daginn eftir. Frænka mín var mjó og kuldsækin. Mér þótti því undarlegt að sjá hana undir þunnu filt teppi sem veitti lítið sem ekkert skjól þegar ég heimsótti hana. Hún kvartaði sáran undan verkjum og kulda. Ég leit yfir í næsta rúm og sá að sá sjúklingur var einnig undir þunnu filtteppi. Einnig var kalt inni á stofunni. Ég minntist á þetta við hjúkrunarfræðing og bað um að þetta yrði lagað. Hefði ég vitað að það sem ég sagði yrði virt að vettugi, hefði ég lagt meira að mér. En ég lagði mitt traust á að þessu yrði sinnt. Mér skilst á þeim gestum sem komu síðar að því hafi ekki verið sinnt. Nokkrum dögum eftir aðgerðina var hún send heim. Það var búið að marg ítreka að hún gæti ekki verið heima ein. Bæði af henni sjálfri og öllum þeim ættingjum sem heimsóttu hana. Eitthvað barst talið að hjúkrunarheimilinu Eir, en það var fullt, eins og flestir vissu, þannig að hún var send heim. Stuttu eftir heimkomuna veiktist hún hastarlega og hélt engu niðri. Því kom hún aftur niður á bráðadeild með lungnabólgu og mun veikari en áður en hún fór á sjúkrahúsið. Lungnabólguna fékk hún ekki heima hjá sér, því henni var ekki kalt þar. Þannig að hún virðist hafa veikst í sjúkrahúsvistinni. Það kom því flatt upp á mig að hún væri komin með lungnabólgu upp úr þurru. Daginn eftir var hún komin upp á gjörgæslu þar sem læknar sögðu okkur frá ýmsum líffærabilunum og lögðu til að hún yrði tekin úr þeim hjálpartækjum sem héldu henni á lífi. Hún dó þann 31. október 2019. Fimmtán mínútum eftir að þeir tóku tækin úr sambandi. Frænka mín var gömul og veik. Hún var búin að vera með stóma í mörg ár, en það háði henni ekkert sérstaklega. Það voru aðallega verkirnir sem háðu henni daglega. Líklega er hún fegin að vera farinn. Ég stend samt uppi með spurninguna, af hverju er manneskja sem er í engu standi til að fara heim, send heim. Af hverju fá sjúklingar ekki almennilega sæng svo þeim verði ekki kalt? Af hverju fara sjúklingar veikari heim af sjúkrahúsi en þegar þeir komu þangað? Af hverju deyr fólk úr mjaðmabroti? Verst er að ég tel mig vita svörin við þessum spurningum. Og þau eru kaldranaleg, ómannúðleg og snúast að megninu til um peninga og hvernig þeim er ráðstafað. Frænka mín var send heim þar sem sjúkrahúsið vantaði rúmið fyrir aðra sjúklinga. Það eru ekki nógu mörg rúm fyrir allt þetta veika fólk. Frænku minni var kalt vegna þess að líklega voru ekki til peningar til að tryggja öllum rúmum almennilega sæng. Þessir peningar koma frá ríkinu. Þetta eru skattpeningarnir okkar sem við erum að tala um. Ríkisstjórn Íslands sem við kjósum og úthlutar þessum fjármunum getur ekki séð sér fært um að halda okkar veikasta fólki hlýju svo það fái ekki lungnabólgu og deyji eftir sjúkrahúsvistina. Aldrað fólk deyr úr mjaðmarbroti vegna þess að dvalarheimili eru full, sjúkrahús eru fjársvelt og undirmönnuð. Þetta er líklega ekki fyrsta eða eina dauðsfallið sem skráist á skort á fjármunum. Er þetta það sem bíður okkar? Er þetta er það sem bíður þín? Passaðu þig í hálkunni.
Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar