Veðuraðstæður gætu gert gróðurelda sem brenna stjórnlaust í Kaliforníu og víðar á vesturströnd Bandaríkjanna enn skæðari í dag og næstu dag. Spáð er hlýjum og þurrum árstíðarbundnum vindum sem knýja oft gróðurelda. Eldarnir hafa sums staðar lagt litla bæi nær algerlega í rúst.
Gróðureldarnar í Kaliforníu nú síðsumars hafa nú þegar tryggt að árið 2019 verður mesta brunaár sem sögu fara af í ríkinu. Nú hafa meira en 930.800 hektarar lands brunnið og það áður en hefðbundið gróðureldatímabili á þessum slóðum er hafið.
Um 14.000 slökkviliðsmenn glíma nú við fjölda elda. Hópur þeirra komst í hann krappan í gær þegar logarnir umkringdu hann í Nacimiento-stöðinni í Los Padres-þjóðgarðinum. Neyddust fjórtán slökkviliðsmenn til þess að leita í neyðarskýli. Einn er þungt haldinn en mennirnir hlutu brunasár og reykeitrun.
Veðurfræðingar vara við því að heitur og þurr vindur gæti náð allt að 22 metrum á sekúndu í dag og bætt gráu ofan á svart. Svonefndir Santa Ana-vindar eru árstíðarbundið fyrirbrigði í sunnanverðri Kaliforníu og þeir blása gríðarlega hlýju og þurru lofti frá fjalllendi í austri yfir mannabyggð nær ströndinni.
Smábæir brenna til grunna
Gróðureldarnir herja ekki aðeins á Kaliforníu. Í nágrannaríkjunum Oregon og Washington í norðri reyna yfirvöld einnig að hemja bálið af veikum mætti.
Kate Brown, ríkisstjóri Oregon, lýsti yfir neyðarástandi vegna eldanna í gær og tugum þúsunda íbúa hefur verið gert að yfirgefa heimili sín vegna Almeda-eldsins svonefnda sem hefur valdið mikilli eyðileggingu undanfarna daga. Í morgun stefndi eldurinn á bæinn Medford þar sem um 82.000 manns búa. Nær öllum íbúum þar var gert að hafa sig á brott.
https://twitter.com/rajmathai/status/1303565121097064449?s=20
Veðurstofa Bandaríkjanna gaf í fyrsta skipti út viðvörun vegna mikillar eldhættu í suðvestanverðu Oregon. Brown lýsti veðuraðstæðunum sem knýja eldana nú sem atburði sem eigi sér stað „einu sinni á kynslóð“.
Í Washington-ríki brann bærinn Malden í austanverðu ríkinu nær alveg til kaldra kola. Talið er að um 80% allra íbúðarhúsa og bygginga í bænum hafi orðið eldinum að bráð á mánudag, að sögn CNN-fréttastöðvarinnar.
„Það er ekki hægt að tjá umfang hörmunganna með orðum. Eldurinn verður slökktur en samfélagið er breytt til lífstíðar. Ég vona bara að eldurinn hafi ekki tekið meira en heimili og byggingar. Ég bið fyrir því að allir hafi komist út í tæka tíð,“ segir Brett Myers, lögreglustjóri í Whitman-sýslu sem Malden tilheyrir.
Fylgifiskur hnattrænnar hlýnunar af völdum manna
AP-fréttastofan segir að fjöldi rannsókna hafi tengt stærri gróðurelda í Bandaríkjunum við hnattræna hlýnun af völdum manna. Hlýrra loftslag hafi skapað þurrari aðstæður í Kaliforníu og búi til meiri eldsmat úr skraufþurrum gróðri.
„Tíðni öfgakennds gróðureldaveðurs hefur tvöfaldast í Kaliforníu undanfarna fjóra áratugi og aðalorsökin hefur verið áhrif hækkandi hita á þurreldsneyti,“ segir Noah Diffenbaugh, loftslagsvísindamaður við Stanford-háskóla í Kaliforníu.
Eldarnir nú síðsumars kviknuðu í kjölfar methita, þurrks og sterkra vinda. Á þriðja tug stórra gróðurelda geisa nú í Kaliforníu.
