Ekkert á Ísteka og MAST að treysta – Annar alvarlegur skuggi á blóðmerahaldi Ole Anton Bieltvedt skrifar 18. desember 2021 15:01 Vegna laga um dýravernd og dýravelferð fer almennt blóðmerahald ekki fram í öðrum evrópskum löndum, enda sæta fylfullar eða mjólkandi hryssur þar víðast sérstakri vernd, vegna þess viðkvæma líkamlega og andlega ástands, sem þær eru í. Skv. matvælastofnun Þýzkalands, Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit, er það t.a.m. bannað, að framkvæma blóðtöku á hryssu, sem er fylfull eða nýbúin að kasta folandi og er enn mjólkandi. Hvað þá, ef hún er bæði nýbúin að kasta og er strax orðin fylfull aftur - hvorttveggja skilyrðin til banns eru til staðar - eins og gerist í blóðmerahaldi hér. Blóðtaka er þá auðvitað stranglega bönnuð. Auk þess setur þýzk matvælastofnun önnur skilyrði, eins og það, að hryssur séu minnst 3ja ára, ekki undir 400 kg að þyngd, og, að ekki sé tekið oftar blóð en á 30 daga fresti. Ísteka hefur stundað blóðtöku af fylfullum og mjólkandi hryssum í 20 ár. Með 7 daga millibili, 8 sinnum á 2ja mánaða skeiði, með fulltingi MAST og ráðherra. Félagið hefur lagt áherzlu á það, að öll þeirra starfsemi væri dýravæn, misþyrmingar og ofbeldi við dýrin kæmu alls ekki til, og fullyrðir Ísteka á vefsíðu sinni þetta: „...það eru vandfundin húsdýr sem hafa það betra en blóðgefandi hryssur“. Fyrirsögn á heimasíðunni Ísteka hljóðar svona: „Fimm mínútna blóðgjöf“. MAST hefur hins vegar staðfest, að blóðtakan taki jafnan 15 mínútur, eftir að búið er að reyra meri kyrfilega fasta á blóðtökubás, negla hana þar, sem tekur svo sinn tíma. Því miður er MAST heldur ekki með sín blóðmeramál á hreinu. Í bréfaskiptum okkar við MAST, í febrúar í fyrra, áttu þessi orðaskipti sér stað: Jarðarvinir: „Í Suður Ameríku eru þær (merarnar) oft knúðar inn í básana með raflosti, beittum prikum, járnstöngum, spörkum eða höggum. Gerist það líka hér? Svar MAST: „Nei. Því fer fjarri að „augljóslega þurfi að beita hryssurnar ofbeldi“. Á öðrum stað fara þessi orðaskipti fram: Jarðarvinir: „Nú eru þetta villt dýr. Er augljóst, að ekki verður tappað blóði af þeim, nema með heiftarlegu ofbeldi gagnvart þeim. Beðið er um lýsingu á þessum blóðtökuaðferðum“. Svar MAST: „Blóðtökustaðan er þannig útfærð, að hryssurnar renna alla jafna átakalaust inn í blóðtökubása...“. Ekki stenzt þessi lýsing, eins og myndbönd dýraverndunar-samtakanna sýna. Hví skyldi MAST halda verndarhendi yfir þeirri óiðju, sem blóðmerahaldið er, í stað þess að verja dýrin og velferð þeirra, eins og þeim ber skv. lögum? Er einhver með skýringu á þessari meðvirkni, þessum verkefna- og ábyrgðarruglingi MAST? Hví ver stofnunin blóðmerahaldið og þá sem að því standa, og vanrækir um leið lögbundnar skyldur sínar gagnvart dýrunum? Eins og margoft hefur komið fram, eru blóðmerarnar flestar ótamdar, hálf- eða alvilltar, og eru þær í útigangi allt árið. Á haustin eru flestar þeirra þannig settar út á „Guð og gaddinn“, en umönnun bænda og fóðurgjöf er misjöfn, stundum lítil eða engin, þeim bændum, sem að standa, til háborinnar skammar. Í desember 2019 fórust 93 hryssur ásamt folöldum sínum, einar og yfirgefnar á víðivangi, í fárviðri, sem þá gekk yfir Húnavatnssýslur og Skagafjörð, sennilega allt blóðmerar; króknuðu til dauða! Bændurnir, sem áttu dýrin og báru ábyrgð á þeim, gengu svo um grenjandi og létu, eins og þeir hefðu ekkert getað að gert, til að verja og vernda dýrin, eins og þeim bar. Blóðmerahaldið hefur því ekki bara eina skuggahlið, heldur alla vega tvær. Í Morgunblaðinu mánudaginn 13. Desember sl. eru svo fréttir undir fyrirsögnunum „Kostar tugi milljóna“ og „Ísteka herðir eftirlitið“. Þar er fjallað um skrif Ísteka til blaðsins, þar sem fullyrt er, að fyrirtækið ætli að ráðast í kostnaðarsamar og víðfeðmar umbætur á eftirliti með blóðtöku hryssa. Eins er greint frá því, að Ísteka hafi rift samningi við 2 bændur, sem á að sýna, að hér sé alvara á ferð. Varla er þó hægt að taka þetta alvarlega, þar sem bændurnir, sem stunduðu blóðmerahald sl. sumar, voru 119 talsins. Dýraverndunarsamtökin þýzku og svissnesku, sem að rannsókn blóðmerahaldsins hér stóðu, hafa lagt áherzlu á, að þessi illa meðferð hryssanna, við að koma þeim í blóðtökubás og tappa af þeim 5 lítrum af blóði, sé almenna reglan, ekki undantekningin! Riftun Ísteka á samningum við 2 af 119 bændum, er því hreint yfirklór. Kjarni málsins er auðvitað sá, að Ísteka og MAST hafa þótzt hafa góða stjórn á þessu blóðmerahaldi undanfarin 10- 20 ár, en það hefur greinilega alls ekki tekizt - framkvæmdin hjá Ísteka og eftirlitið hjá MAST -, og er engin ástæða til að ætla, að það takist frekar nú, hvað sem öllum fréttatilkynningum og yfirlýsingum líður, enda er vandinn sá, að blóðmerarnar eru ótamin, villt dýr í útigangi, og eftir því sem meira og harðar er gengið að þeim, þau meira og lengur kvalin, þeim mun styggari og fælnari verða þau. Höfundur er stofnanndi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Blóðmerahald Hestar Dýraheilbrigði Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Vegna laga um dýravernd og dýravelferð fer almennt blóðmerahald ekki fram í öðrum evrópskum löndum, enda sæta fylfullar eða mjólkandi hryssur þar víðast sérstakri vernd, vegna þess viðkvæma líkamlega og andlega ástands, sem þær eru í. Skv. matvælastofnun Þýzkalands, Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit, er það t.a.m. bannað, að framkvæma blóðtöku á hryssu, sem er fylfull eða nýbúin að kasta folandi og er enn mjólkandi. Hvað þá, ef hún er bæði nýbúin að kasta og er strax orðin fylfull aftur - hvorttveggja skilyrðin til banns eru til staðar - eins og gerist í blóðmerahaldi hér. Blóðtaka er þá auðvitað stranglega bönnuð. Auk þess setur þýzk matvælastofnun önnur skilyrði, eins og það, að hryssur séu minnst 3ja ára, ekki undir 400 kg að þyngd, og, að ekki sé tekið oftar blóð en á 30 daga fresti. Ísteka hefur stundað blóðtöku af fylfullum og mjólkandi hryssum í 20 ár. Með 7 daga millibili, 8 sinnum á 2ja mánaða skeiði, með fulltingi MAST og ráðherra. Félagið hefur lagt áherzlu á það, að öll þeirra starfsemi væri dýravæn, misþyrmingar og ofbeldi við dýrin kæmu alls ekki til, og fullyrðir Ísteka á vefsíðu sinni þetta: „...það eru vandfundin húsdýr sem hafa það betra en blóðgefandi hryssur“. Fyrirsögn á heimasíðunni Ísteka hljóðar svona: „Fimm mínútna blóðgjöf“. MAST hefur hins vegar staðfest, að blóðtakan taki jafnan 15 mínútur, eftir að búið er að reyra meri kyrfilega fasta á blóðtökubás, negla hana þar, sem tekur svo sinn tíma. Því miður er MAST heldur ekki með sín blóðmeramál á hreinu. Í bréfaskiptum okkar við MAST, í febrúar í fyrra, áttu þessi orðaskipti sér stað: Jarðarvinir: „Í Suður Ameríku eru þær (merarnar) oft knúðar inn í básana með raflosti, beittum prikum, járnstöngum, spörkum eða höggum. Gerist það líka hér? Svar MAST: „Nei. Því fer fjarri að „augljóslega þurfi að beita hryssurnar ofbeldi“. Á öðrum stað fara þessi orðaskipti fram: Jarðarvinir: „Nú eru þetta villt dýr. Er augljóst, að ekki verður tappað blóði af þeim, nema með heiftarlegu ofbeldi gagnvart þeim. Beðið er um lýsingu á þessum blóðtökuaðferðum“. Svar MAST: „Blóðtökustaðan er þannig útfærð, að hryssurnar renna alla jafna átakalaust inn í blóðtökubása...“. Ekki stenzt þessi lýsing, eins og myndbönd dýraverndunar-samtakanna sýna. Hví skyldi MAST halda verndarhendi yfir þeirri óiðju, sem blóðmerahaldið er, í stað þess að verja dýrin og velferð þeirra, eins og þeim ber skv. lögum? Er einhver með skýringu á þessari meðvirkni, þessum verkefna- og ábyrgðarruglingi MAST? Hví ver stofnunin blóðmerahaldið og þá sem að því standa, og vanrækir um leið lögbundnar skyldur sínar gagnvart dýrunum? Eins og margoft hefur komið fram, eru blóðmerarnar flestar ótamdar, hálf- eða alvilltar, og eru þær í útigangi allt árið. Á haustin eru flestar þeirra þannig settar út á „Guð og gaddinn“, en umönnun bænda og fóðurgjöf er misjöfn, stundum lítil eða engin, þeim bændum, sem að standa, til háborinnar skammar. Í desember 2019 fórust 93 hryssur ásamt folöldum sínum, einar og yfirgefnar á víðivangi, í fárviðri, sem þá gekk yfir Húnavatnssýslur og Skagafjörð, sennilega allt blóðmerar; króknuðu til dauða! Bændurnir, sem áttu dýrin og báru ábyrgð á þeim, gengu svo um grenjandi og létu, eins og þeir hefðu ekkert getað að gert, til að verja og vernda dýrin, eins og þeim bar. Blóðmerahaldið hefur því ekki bara eina skuggahlið, heldur alla vega tvær. Í Morgunblaðinu mánudaginn 13. Desember sl. eru svo fréttir undir fyrirsögnunum „Kostar tugi milljóna“ og „Ísteka herðir eftirlitið“. Þar er fjallað um skrif Ísteka til blaðsins, þar sem fullyrt er, að fyrirtækið ætli að ráðast í kostnaðarsamar og víðfeðmar umbætur á eftirliti með blóðtöku hryssa. Eins er greint frá því, að Ísteka hafi rift samningi við 2 bændur, sem á að sýna, að hér sé alvara á ferð. Varla er þó hægt að taka þetta alvarlega, þar sem bændurnir, sem stunduðu blóðmerahald sl. sumar, voru 119 talsins. Dýraverndunarsamtökin þýzku og svissnesku, sem að rannsókn blóðmerahaldsins hér stóðu, hafa lagt áherzlu á, að þessi illa meðferð hryssanna, við að koma þeim í blóðtökubás og tappa af þeim 5 lítrum af blóði, sé almenna reglan, ekki undantekningin! Riftun Ísteka á samningum við 2 af 119 bændum, er því hreint yfirklór. Kjarni málsins er auðvitað sá, að Ísteka og MAST hafa þótzt hafa góða stjórn á þessu blóðmerahaldi undanfarin 10- 20 ár, en það hefur greinilega alls ekki tekizt - framkvæmdin hjá Ísteka og eftirlitið hjá MAST -, og er engin ástæða til að ætla, að það takist frekar nú, hvað sem öllum fréttatilkynningum og yfirlýsingum líður, enda er vandinn sá, að blóðmerarnar eru ótamin, villt dýr í útigangi, og eftir því sem meira og harðar er gengið að þeim, þau meira og lengur kvalin, þeim mun styggari og fælnari verða þau. Höfundur er stofnanndi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun