Að selja fjöregg Þorsteinn Sæmundsson skrifar 18. apríl 2022 15:00 Frá því að ég man fyrst eftir hafa íslenskum stjórnvöldum verið mislagðar hendur við að selja fjöregg þjóðarinnar. Allt frá sölu á Síldarverksmiðjum ríkisins, áburðar og sementsverksmiðjum, Símanum að ekki sé minnst á s.k. einkavæðingu bankanna hina fyrri. Eftir á að hyggja finnst manni að í flestum tilvikum hafi kaupendur heitið sömu nöfnum. Eftir á að hyggja finnst manni að sömu mistökin hafi ítrekað verið gerð af hálfu seljenda. Eftir á að hyggja er maður ekki sannfærður um að söluverð hafi skilað sér í ríkissjóð í öllum tilfellum. Eftir á að hyggja virðist enginn hafa lært neitt á þeim mistökum sem gerð voru. Eftir á að hyggja hefur enginn tekið ábyrgð á þeim mistökum sem áttu sér stað. Ekki þá frekar en nú. Eftir hrun eru nokkrar eignasölur sem standa upp úr. Fyrst skal nefna söluna á færsluhirðinum Borgun. Borgun var bókstaflega seld nokkrum innherjum sem bönkuðu upp á í Landbankanum ásamt eins og einum Engeyingi sem var á kápulafi innherjanna. Ekkert útboð átti sér staði engin áreiðanleikakönnun virðist hafa átt sér stað. Nú er talið að seinni salan á Borgun ásamt sölunni á Valitor hafi ógnað þjóðaröryggi. Salan á Borgun var tekin upp á Alþingi og ritaðar um hana greinar en vakti takmarkaða athygli almennings og fjölmiðla. Ríkisendurskoðun vann síðar skýrslu um sölu Landsbankans á ríkiseignum þ.m.t Borgun. Sú skýrsla er áfellisdómur yfir þáverandi stjórnendum bankans sem guldu fyrir með því að láta af störfum. Annað atriði varðar sölumeðferð á stöðugleikaframlögum slitabúa bankanna sem Sigmundur Davíð Gunnlaugsson beitti sér öðrum fremur fyrir að skiluðu sér í ríkissjóð. Eitt haldmesta stöðugleikaframlagið var Íslandsbanki eins og hann lagði sig. Stofnað var sérstakt fyrirtæki, Lindarhvoll,til að koma eignunum í verð. Mörg álitaefni eru um starfsemi Lindarhvols. Sérstakur settur ríkisendurskoðandi ad hoc virtur og vammlaus embættismaður til áratuga var fenginn til að gera skýrslu um starfsemi félagsins þar sem þáverandi Ríkisendurskoðandi og einn stjórnarmanna Lindarhvols voru bræður. Nýr ríkisendurskoðandi (sem nú er reyndar orðinn ráðuneytisstjóri) lét verða sitt fyrsta verk að leysa settan ríkisendurskoðanda undan störfum. Skýrsla sem settur ríkisendurskoðandi vann um starfsemi Lindarhvols fæst ekki gerð opinber hvorki fyrir þingnefndir, þingmenn eða almenning. Gerð var ný skýrsla sem eftir því sem er eftir því sem næst verður komist með allt öðrum niðurstöðum en sú fyrri sem ekki fæst gerð opinber. Þó hefur verið vitnað í skýrslu ríkisendurskoðanda ad hoc í opinberri umræðu og fundið að vinnu hans án þess að hann fái reist hönd fyrir höfuð sér. Leyndarmúr var reistur um fyrri skýrsluna um Lindarhvol með þátttöku þáverandi forseta Alþingis. Saga Lindarhvols að öðru leyti verður rakin frekar í annarri grein fljótlega. Það er þess vegna ekki á vísan að róa að biðja Ríkisendurskoðun nú um skýrslugerð vegna nýlegrar sölu á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka sem nánar verður fjallað um síðar. Þriðja atriðið varðar sölu á fullnustueignum Íbúðalánasjóðs. Á árunum eftir hrun misstu þúsundir Íslendinga heimili sín fyrir framgöngu Íbúðalánasjóðs og viðskiptabankanna. Upplýsingar um upptöku og sölu eignanna hafa ekki legið á lausu. Núverandi félagsmálaráðherra fór í bága við lög um þingsköp og lög um ráðherraábyrgð til að reyna að koma í veg fyrir birtingu gagna um athæfið. Þegar þær upplýsingar lágu loks fyrir og reynt var að koma þeim á framfæri við fjölmiðla var áhugaleysið algert. Enginn hefur heldur mætt á Austurvöll til að sýna þessu fólki samtöðu. Þó var að finna í hópi kaupenda íbúðanna mörg af þeim nöfnum sem stungið hafa upp kollinum nú nýlega við sölu á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka. Sögur fólksins sem missti heimili sín eru sorglegri en orð fá lýst. Sögur af því hvernig gengið var miskunnarlaust á rétt fólks sem hafði ekkert til saka unnið en hafði margt misst vinnuna tímabundið í kjölfar hrunsins og var þess vegna berskjaldað. Sem dæmi um tvískinnunginn tjáði sig fyrrverandi forsætisráðherra sem horfði aðgerðarlaus á fólk hrakið af heimilum sínum af mikilli vandlætingu um söluna á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka. Sami fyrrverandi forsætisráðherra boðaði til sérstaks blaðamannafundar á starfstíma sínum til að gera heyrinkunnugt að ,,ekki yrði meira gert fyrir íslensk heimili.” Svei. Fjórða atriðið varðar sölu á minnihlutaeign ríkisins í Arionbanka sem seldur var á ótrúlegu undirverði þar sem fyrrum fjármálráðherra hafði fastsett verð hlutar ríkisins árið 2009. Réttast hefði verið og á það var bent af hálfu Miðflokksins að íslenska ríkið tæki Arionbanka yfir í kjölfar stöðugleikasamninganna og hefði sjálft gert sér mat úr virði bankans. Ég hvet fólk til að kynna sér þær upphæðir sem eigendur Arionbanka hafa greitt sér í arð undanfarin nokkur ár. Fimmta atriðið varðar nýlega sölu á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka. Við þá sölu virðast öll hugsanleg mistök hafa átt sér stað. Erlendum vogunarsjóðum var veitt tækifæri öðru sinni til að hagnast á nokkrum dögum eða klukkutímum um umtalsverðar upphæðir. Góðkunningjar frá hrunárunum tóku glaðir þátt í veislunni enda engar athugasemdir gerðar við þátttöku þeirra í „útboðinu“ þrátt fyrir fortíðarvanda. Einnig voru dregnir á flot nokkrir innherjar, framkvæmdaraðilar útboðsins og svo pabbi gamli. Þetta er að sjálfsögðu óboðlegt. Til þess að einhver sátt myndist í þessu þjóðfélagi þarf að klára að gera upp hrunið. Við höfum skjalfest býsna vel það sem gerðist fyrir hrun og í hruninu sjálfu. Eftirhrunsárin og upplýsingar um þær aðgerðir og reyndar aðgerðaleysi eru ýmist lokuð inni til áratuga og/eða allra leiða leitað til að koma í veg fyrir birtingu upplýsinga. Við því þarf að bregðast strax. Allar upplýsingar um eftirhrunsárin þurfa að koma fram - núna! Án undanbragða! Án þess næst ekki sá samhljómur sem okkur er nauðsynlegur til að lifa saman í landinu áfram. Höfundur situr í stjórn MIðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Salan á Íslandsbanka Miðflokkurinn Þorsteinn Sæmundsson Starfsemi Lindarhvols Mest lesið Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Von í Vonarskarði Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvað er eiginlega málið með þessa þéttingu?? Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Eitt próf á ári – er það snemmtæk íhlutun? Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Þegar öllu er á botninn hvolft Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Viltu finna milljarð? - Frá gráu svæði í gagnsæi Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum – tækifæri eða hliðarskref? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson skrifar Skoðun Eru börn innviðir? Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík skrifar Skoðun Körfubolti á tímum þjóðarmorðs Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson skrifar Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Sjá meira
Frá því að ég man fyrst eftir hafa íslenskum stjórnvöldum verið mislagðar hendur við að selja fjöregg þjóðarinnar. Allt frá sölu á Síldarverksmiðjum ríkisins, áburðar og sementsverksmiðjum, Símanum að ekki sé minnst á s.k. einkavæðingu bankanna hina fyrri. Eftir á að hyggja finnst manni að í flestum tilvikum hafi kaupendur heitið sömu nöfnum. Eftir á að hyggja finnst manni að sömu mistökin hafi ítrekað verið gerð af hálfu seljenda. Eftir á að hyggja er maður ekki sannfærður um að söluverð hafi skilað sér í ríkissjóð í öllum tilfellum. Eftir á að hyggja virðist enginn hafa lært neitt á þeim mistökum sem gerð voru. Eftir á að hyggja hefur enginn tekið ábyrgð á þeim mistökum sem áttu sér stað. Ekki þá frekar en nú. Eftir hrun eru nokkrar eignasölur sem standa upp úr. Fyrst skal nefna söluna á færsluhirðinum Borgun. Borgun var bókstaflega seld nokkrum innherjum sem bönkuðu upp á í Landbankanum ásamt eins og einum Engeyingi sem var á kápulafi innherjanna. Ekkert útboð átti sér staði engin áreiðanleikakönnun virðist hafa átt sér stað. Nú er talið að seinni salan á Borgun ásamt sölunni á Valitor hafi ógnað þjóðaröryggi. Salan á Borgun var tekin upp á Alþingi og ritaðar um hana greinar en vakti takmarkaða athygli almennings og fjölmiðla. Ríkisendurskoðun vann síðar skýrslu um sölu Landsbankans á ríkiseignum þ.m.t Borgun. Sú skýrsla er áfellisdómur yfir þáverandi stjórnendum bankans sem guldu fyrir með því að láta af störfum. Annað atriði varðar sölumeðferð á stöðugleikaframlögum slitabúa bankanna sem Sigmundur Davíð Gunnlaugsson beitti sér öðrum fremur fyrir að skiluðu sér í ríkissjóð. Eitt haldmesta stöðugleikaframlagið var Íslandsbanki eins og hann lagði sig. Stofnað var sérstakt fyrirtæki, Lindarhvoll,til að koma eignunum í verð. Mörg álitaefni eru um starfsemi Lindarhvols. Sérstakur settur ríkisendurskoðandi ad hoc virtur og vammlaus embættismaður til áratuga var fenginn til að gera skýrslu um starfsemi félagsins þar sem þáverandi Ríkisendurskoðandi og einn stjórnarmanna Lindarhvols voru bræður. Nýr ríkisendurskoðandi (sem nú er reyndar orðinn ráðuneytisstjóri) lét verða sitt fyrsta verk að leysa settan ríkisendurskoðanda undan störfum. Skýrsla sem settur ríkisendurskoðandi vann um starfsemi Lindarhvols fæst ekki gerð opinber hvorki fyrir þingnefndir, þingmenn eða almenning. Gerð var ný skýrsla sem eftir því sem er eftir því sem næst verður komist með allt öðrum niðurstöðum en sú fyrri sem ekki fæst gerð opinber. Þó hefur verið vitnað í skýrslu ríkisendurskoðanda ad hoc í opinberri umræðu og fundið að vinnu hans án þess að hann fái reist hönd fyrir höfuð sér. Leyndarmúr var reistur um fyrri skýrsluna um Lindarhvol með þátttöku þáverandi forseta Alþingis. Saga Lindarhvols að öðru leyti verður rakin frekar í annarri grein fljótlega. Það er þess vegna ekki á vísan að róa að biðja Ríkisendurskoðun nú um skýrslugerð vegna nýlegrar sölu á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka sem nánar verður fjallað um síðar. Þriðja atriðið varðar sölu á fullnustueignum Íbúðalánasjóðs. Á árunum eftir hrun misstu þúsundir Íslendinga heimili sín fyrir framgöngu Íbúðalánasjóðs og viðskiptabankanna. Upplýsingar um upptöku og sölu eignanna hafa ekki legið á lausu. Núverandi félagsmálaráðherra fór í bága við lög um þingsköp og lög um ráðherraábyrgð til að reyna að koma í veg fyrir birtingu gagna um athæfið. Þegar þær upplýsingar lágu loks fyrir og reynt var að koma þeim á framfæri við fjölmiðla var áhugaleysið algert. Enginn hefur heldur mætt á Austurvöll til að sýna þessu fólki samtöðu. Þó var að finna í hópi kaupenda íbúðanna mörg af þeim nöfnum sem stungið hafa upp kollinum nú nýlega við sölu á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka. Sögur fólksins sem missti heimili sín eru sorglegri en orð fá lýst. Sögur af því hvernig gengið var miskunnarlaust á rétt fólks sem hafði ekkert til saka unnið en hafði margt misst vinnuna tímabundið í kjölfar hrunsins og var þess vegna berskjaldað. Sem dæmi um tvískinnunginn tjáði sig fyrrverandi forsætisráðherra sem horfði aðgerðarlaus á fólk hrakið af heimilum sínum af mikilli vandlætingu um söluna á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka. Sami fyrrverandi forsætisráðherra boðaði til sérstaks blaðamannafundar á starfstíma sínum til að gera heyrinkunnugt að ,,ekki yrði meira gert fyrir íslensk heimili.” Svei. Fjórða atriðið varðar sölu á minnihlutaeign ríkisins í Arionbanka sem seldur var á ótrúlegu undirverði þar sem fyrrum fjármálráðherra hafði fastsett verð hlutar ríkisins árið 2009. Réttast hefði verið og á það var bent af hálfu Miðflokksins að íslenska ríkið tæki Arionbanka yfir í kjölfar stöðugleikasamninganna og hefði sjálft gert sér mat úr virði bankans. Ég hvet fólk til að kynna sér þær upphæðir sem eigendur Arionbanka hafa greitt sér í arð undanfarin nokkur ár. Fimmta atriðið varðar nýlega sölu á nokkrum hlut ríkisins í Íslandsbanka. Við þá sölu virðast öll hugsanleg mistök hafa átt sér stað. Erlendum vogunarsjóðum var veitt tækifæri öðru sinni til að hagnast á nokkrum dögum eða klukkutímum um umtalsverðar upphæðir. Góðkunningjar frá hrunárunum tóku glaðir þátt í veislunni enda engar athugasemdir gerðar við þátttöku þeirra í „útboðinu“ þrátt fyrir fortíðarvanda. Einnig voru dregnir á flot nokkrir innherjar, framkvæmdaraðilar útboðsins og svo pabbi gamli. Þetta er að sjálfsögðu óboðlegt. Til þess að einhver sátt myndist í þessu þjóðfélagi þarf að klára að gera upp hrunið. Við höfum skjalfest býsna vel það sem gerðist fyrir hrun og í hruninu sjálfu. Eftirhrunsárin og upplýsingar um þær aðgerðir og reyndar aðgerðaleysi eru ýmist lokuð inni til áratuga og/eða allra leiða leitað til að koma í veg fyrir birtingu upplýsinga. Við því þarf að bregðast strax. Allar upplýsingar um eftirhrunsárin þurfa að koma fram - núna! Án undanbragða! Án þess næst ekki sá samhljómur sem okkur er nauðsynlegur til að lifa saman í landinu áfram. Höfundur situr í stjórn MIðflokksins.
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar
Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun