Of algengt að fólk leiti ítrekað til læknis áður en það fær krabbameinsgreiningu Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 16. mars 2023 13:18 Fyrir stuttu var gerð rannsókn hjá Krabbameinsfélaginu þar sem krabbameinsgreindir voru meðal annars spurðir hvort þeir hefðu þurft að leita oftar en einu sinni til læknis vegna einkenna sem síðar reyndust vera orsök krabbameina. 30 prósent þátttakenda svöruðu játandi. Vísir „Þetta er ekki einsdæmi því miður, og þetta eru auðvitað algjörar sorgarsögur þegar við heyrum þær. Þær eru of margar. Það er einfaldlega þannig,“ segir Halla Þorvaldsdóttir, framkvæmdastýra Krabbameinsfélagsins. Halla var gestur í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni, ásamt Lóu Björk Ólafsdóttur hjúkrunarfræðingi og ræddu þær um vangreind krabbamein. Tilefnið var færsla sem hin 53 ára gamla Helena Gylfadóttir birti á Facebook síðu sinni á dögunum. Þar rakti Helena sögu sína, en hún greindist með 4.stigs krabbamein eftir að hafa ítrekað leitað til lækna og verið vangreind. Helena hefur lokið geislameðferð og er nú í lyfjameðferð. Þörf á skýru verklagi Aðspurð um hvar orsakirnar liggja þegar kemur að vangreiningu á krabbameinum, hvort rekja megi það til kunnáttuleysis eða fjárskorts, segir Halla að margir þættir spili þar inn í. „Það sem vitum er að enginn ætlar sér að svona lagað gerist. Það er alveg á hreinu. Það er líka næsta víst að við munum aldrei komast hjá því að svona atvik verða.“ Halla telur einnig að mikilvægt sé að koma á fót skýru verklagi, þannig að ef minnsti grunur vaknar um krabbamein þá fari viðkomandi einstaklingur á einhverskonar „færiband“ sem keyrir áfram og sér til þess að viðkomandi fari í nauðsynlegar rannsóknir. „Að ferlið sé alveg skýrt og það þurfi ekkert ofboðslega mikið til. Við vitum að það getur skipt svo miklu máli að mein greinist snemma.“ Fyrir stuttu var gerð rannsókn hjá Krabbameinsfélaginu þar sem krabbameinsgreindir voru meðal annars spurðir hvort þeir hefðu þurft að leita oftar en einu sinni til læknis vegna einkenna sem síðar reyndust vera orsök krabbameina. 30 prósent þátttakenda svöruðu játandi. „Hvort það er óeðlilegt, hvort það er of mikið eða lítið, það skal ég ekki segja um, ég veit það bara ekki. Við eigum í raun og veru engin viðmið um það. Stóra málið er auðvitað að fólk gefist ekki upp, að fólk hætti ekki að reyna að fá úrlausn sinna mála. Og það getur auðvitað tekið á. Og við vitum það að fólk er misvel í stakk búið til að krefjast þjónustu eða tala sínu máli.“ Mikilvægt að vinna saman Þá segir Lóa að það reynist fólki þungbært að fá þær fregnir að það sé með krabbamein, ofan á allt annað sem það er að ganga í gegnum. Ef fólk vill leita réttar síns þá er hægt að leita til talsmanns sjúklinga Landspítalans eða til Landlæknis, þar sem hægt er að fara inn með kærumál. „Mér finnst líka mjög mikilvægt þegar svona gerist að viðkomandi heilbrigðisstarfsmaður,-stofnun eða yfirmaður geti unnið úr þessu með viðkomandi. Að fólk fái eitthvað samtal, eða þiggi það. Að það sé eitthvað verkferli með það.“ Þá bendir Lóa á að læknar, til að mynda á heilsugæslu, sinni fjölmörgum sjúklingum á degi hverjum og það sé mikið sem „rúlli í gegn.“ Langoftast sé saklaus skýring á bak við einkennin hjá fólki, eða allavega ekki lífshættuleg. „Þannig að það er alveg eðlilegt að fyrst sé reynt ákveðið, áður en það er farið út í meiri rannsóknir. En ef fólk byrjar að koma kannski einu sinni eða tvisvar, jafnvel þrisvar með sömu einkennin þá þyrfti að vera eitthvað flagg. Og ég veit ekki hvort slíkt sé fyrir hendi í kerfinu.“ „Ég held að við þyrftum fyrst og fremst að vera miklu ákveðnari í því að koma okkur upp skýrari ferlum,“ segir Halla jafnframt og bætir við að nú blasi við að krabbameinstilvikum muni fjölga gríðarlega á næstu árum. „Þá þurfum við að vera tilbúin, alveg eins og það eru yfirvofandi eldgos eða náttúruhamfarir, við þurfum vera með planið tilbúið, hvernig við tryggjum að fólk fari í gengum það ferli sem það þarf að fara í gegnum og fái rétta þjónustu á réttum tíma.“ Heilbrigðismál Reykjavík síðdegis Mest lesið Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Svanhildur afhenti Biden trúnaðarbréf Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Sjá meira
Halla var gestur í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni, ásamt Lóu Björk Ólafsdóttur hjúkrunarfræðingi og ræddu þær um vangreind krabbamein. Tilefnið var færsla sem hin 53 ára gamla Helena Gylfadóttir birti á Facebook síðu sinni á dögunum. Þar rakti Helena sögu sína, en hún greindist með 4.stigs krabbamein eftir að hafa ítrekað leitað til lækna og verið vangreind. Helena hefur lokið geislameðferð og er nú í lyfjameðferð. Þörf á skýru verklagi Aðspurð um hvar orsakirnar liggja þegar kemur að vangreiningu á krabbameinum, hvort rekja megi það til kunnáttuleysis eða fjárskorts, segir Halla að margir þættir spili þar inn í. „Það sem vitum er að enginn ætlar sér að svona lagað gerist. Það er alveg á hreinu. Það er líka næsta víst að við munum aldrei komast hjá því að svona atvik verða.“ Halla telur einnig að mikilvægt sé að koma á fót skýru verklagi, þannig að ef minnsti grunur vaknar um krabbamein þá fari viðkomandi einstaklingur á einhverskonar „færiband“ sem keyrir áfram og sér til þess að viðkomandi fari í nauðsynlegar rannsóknir. „Að ferlið sé alveg skýrt og það þurfi ekkert ofboðslega mikið til. Við vitum að það getur skipt svo miklu máli að mein greinist snemma.“ Fyrir stuttu var gerð rannsókn hjá Krabbameinsfélaginu þar sem krabbameinsgreindir voru meðal annars spurðir hvort þeir hefðu þurft að leita oftar en einu sinni til læknis vegna einkenna sem síðar reyndust vera orsök krabbameina. 30 prósent þátttakenda svöruðu játandi. „Hvort það er óeðlilegt, hvort það er of mikið eða lítið, það skal ég ekki segja um, ég veit það bara ekki. Við eigum í raun og veru engin viðmið um það. Stóra málið er auðvitað að fólk gefist ekki upp, að fólk hætti ekki að reyna að fá úrlausn sinna mála. Og það getur auðvitað tekið á. Og við vitum það að fólk er misvel í stakk búið til að krefjast þjónustu eða tala sínu máli.“ Mikilvægt að vinna saman Þá segir Lóa að það reynist fólki þungbært að fá þær fregnir að það sé með krabbamein, ofan á allt annað sem það er að ganga í gegnum. Ef fólk vill leita réttar síns þá er hægt að leita til talsmanns sjúklinga Landspítalans eða til Landlæknis, þar sem hægt er að fara inn með kærumál. „Mér finnst líka mjög mikilvægt þegar svona gerist að viðkomandi heilbrigðisstarfsmaður,-stofnun eða yfirmaður geti unnið úr þessu með viðkomandi. Að fólk fái eitthvað samtal, eða þiggi það. Að það sé eitthvað verkferli með það.“ Þá bendir Lóa á að læknar, til að mynda á heilsugæslu, sinni fjölmörgum sjúklingum á degi hverjum og það sé mikið sem „rúlli í gegn.“ Langoftast sé saklaus skýring á bak við einkennin hjá fólki, eða allavega ekki lífshættuleg. „Þannig að það er alveg eðlilegt að fyrst sé reynt ákveðið, áður en það er farið út í meiri rannsóknir. En ef fólk byrjar að koma kannski einu sinni eða tvisvar, jafnvel þrisvar með sömu einkennin þá þyrfti að vera eitthvað flagg. Og ég veit ekki hvort slíkt sé fyrir hendi í kerfinu.“ „Ég held að við þyrftum fyrst og fremst að vera miklu ákveðnari í því að koma okkur upp skýrari ferlum,“ segir Halla jafnframt og bætir við að nú blasi við að krabbameinstilvikum muni fjölga gríðarlega á næstu árum. „Þá þurfum við að vera tilbúin, alveg eins og það eru yfirvofandi eldgos eða náttúruhamfarir, við þurfum vera með planið tilbúið, hvernig við tryggjum að fólk fari í gengum það ferli sem það þarf að fara í gegnum og fái rétta þjónustu á réttum tíma.“
Heilbrigðismál Reykjavík síðdegis Mest lesið Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Svanhildur afhenti Biden trúnaðarbréf Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Sjá meira