Veiðimenn hissa á vanþekkingu SFS á laxi Karl Lúðvíksson skrifar 30. ágúst 2023 13:21 Það er hrikalegt til þess að hugsa að Íslenski laxinn sem þegar á undir högg að sækja sé í varnarleik þegar hættan á erfðablöndun er líka komin í spilið en það er nákvæmlega það sem er að gerast þegar eldislax og villtur lax með ólíkt erfðamengi blandast saman. Veiðimenn eru hins vegar að skeggræða sín á milli hvernig það má vera að talskona SFS viti ekki meira um laxa og laxveiðar en raun ber vitni. Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi eiga sér þessa ágætu talskonu sem hefur verið mjög dugleg við að koma skilaboðum frá þeim samtökum áleiðis en heldur brá hún fæti fyrir sjálfa sig með nokkrum staðreyndarvillum um laxa sem birtust í grein þann 23.8 á heimasíðu samtakana. Grein framkvæmdastjóra Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi. Hér hlæja þeir sem betur vita ekki með, heldur hlæja að, því það er í versta falli óheppilegt að vita ekki betur í þeirri stöðu sem þessi ágæta talskona er, að vera nákvæmlega talskona fyrirtækja í laxeldi. En nóg um það, okkur finnst það rétt í stöðunni að leiðrétta nokkur atriði. 1. „Alinn fiskur, sem örugglega má rekja til íslensks eldis, hefur helst fundist í ám sem hafa aldrei verið skilgreindar sem laxveiðiár og fóstra ekki sjálfbæra laxastofna. Þess utan er alinn lax talinn minna hæfur en sá villti til að lifa af í náttúrunni.“ - Eldislax úr síðustu slysasleppingu hefur veiðst í Víðidalsá, Vatnsdalsá, Blöndu, Laxá á Ásum, Miðfjarðará og Laxá í Aðaldal, bara nokkrar sem dæmi. 2. „En getur verið að vandamál villta íslenska laxastofnsins sé af öðrum toga? Í allri þeirri umræðu sem hefur átt sér stað um stofninn, og hnignun hans, hefur sjaldan verið tæpt á því sem er oftsinnis ástæðan þegar kemur að fiskistofnum í vanda: Ofveiði.“ - Sleppiskylda hefur verið sett á að mestu leiti í öllum ofangreindu ánum eða mjög hóflegur kvóti. Mælanleg stofnstærð í ánum sem hafa teljara sýnir að ekki er um ofveiði að ræða og seiðatalning Veiðimálastofnunar í völdum ám segir nákvæmlega það sama. 3. „Talsmenn verndarsamtaka hafa sagt að villti íslenski stofninn sé um 50 þúsund laxar og fari minnkandi. Í því samhengi er áhugavert að líta á tölur sem koma fram í skýrslu Hafrannsóknastofnunar um lax- og silungsveiði síðasta sumars. Þar segir að 46 þúsund laxar hafi komið á land í fyrra. Sem myndi almennt þýða að 92% laxa í íslenska stofninum hefðu verið veidd síðasta sumar.“ - Það veiddust ekki 46.000 laxar síðasta sumar. 92% af laxi veiddist sem sagt ekki. Þess fyrir utan er laxi sleppt og hlutfall sleppinga í ánum er frá 100% (sem dæmi Elliðaárnar) og niður en hvergi er veiðiálag meira en 50-60% því það er ekki hægt, sama hvað þig langar að veiða alla laxana í ánni. 4. „Við það bætist svo að rannsóknir hafa sýnt að hluti laxa sem er sleppt á sér ekki lífsvon og drepst fljótlega, enda eyðileggja krækjur hæglega færni þeirra til fæðuöflunar, auk þess sem fjöldi laxa verður örmagna eftir langa baráttu við veiðimann og myndatökur fyrir samfélagsmiðla.“ - ef laxin væri að drepast í stórum stíl þegar honum er sleppt færi það ekkert á milli mála í ánni því hann sekkur strax þegar hann drepst og liggur á botninum eins og endurskinsmerki. Undirritaður hefur í sex ára reynslu við leiðsögn og veiðar með sumaraðsetur við bakkann á Langá og hefur líklega séð 10 laxa dauða í ánni. Og hvaða rannsóknir sýna fram á þetta? Það er ekki nóg að henda fram svona staðreynd nema vísa í heimildir takk fyrir. Feitletraða línan er síðan það besta því lax borðar ekki í ánni eftir að hann gengur í hana. Veiðivísir lofar að það verður ekki meira „rant“ um þetta mál og við bíðum bara spennt eftir haustslagveðri sem fyllir árnar af vatni svo það fari að veiðast eitthvað! Höfundur skrifar um veiðar á Vísi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Stangveiði Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Það er hrikalegt til þess að hugsa að Íslenski laxinn sem þegar á undir högg að sækja sé í varnarleik þegar hættan á erfðablöndun er líka komin í spilið en það er nákvæmlega það sem er að gerast þegar eldislax og villtur lax með ólíkt erfðamengi blandast saman. Veiðimenn eru hins vegar að skeggræða sín á milli hvernig það má vera að talskona SFS viti ekki meira um laxa og laxveiðar en raun ber vitni. Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi eiga sér þessa ágætu talskonu sem hefur verið mjög dugleg við að koma skilaboðum frá þeim samtökum áleiðis en heldur brá hún fæti fyrir sjálfa sig með nokkrum staðreyndarvillum um laxa sem birtust í grein þann 23.8 á heimasíðu samtakana. Grein framkvæmdastjóra Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi. Hér hlæja þeir sem betur vita ekki með, heldur hlæja að, því það er í versta falli óheppilegt að vita ekki betur í þeirri stöðu sem þessi ágæta talskona er, að vera nákvæmlega talskona fyrirtækja í laxeldi. En nóg um það, okkur finnst það rétt í stöðunni að leiðrétta nokkur atriði. 1. „Alinn fiskur, sem örugglega má rekja til íslensks eldis, hefur helst fundist í ám sem hafa aldrei verið skilgreindar sem laxveiðiár og fóstra ekki sjálfbæra laxastofna. Þess utan er alinn lax talinn minna hæfur en sá villti til að lifa af í náttúrunni.“ - Eldislax úr síðustu slysasleppingu hefur veiðst í Víðidalsá, Vatnsdalsá, Blöndu, Laxá á Ásum, Miðfjarðará og Laxá í Aðaldal, bara nokkrar sem dæmi. 2. „En getur verið að vandamál villta íslenska laxastofnsins sé af öðrum toga? Í allri þeirri umræðu sem hefur átt sér stað um stofninn, og hnignun hans, hefur sjaldan verið tæpt á því sem er oftsinnis ástæðan þegar kemur að fiskistofnum í vanda: Ofveiði.“ - Sleppiskylda hefur verið sett á að mestu leiti í öllum ofangreindu ánum eða mjög hóflegur kvóti. Mælanleg stofnstærð í ánum sem hafa teljara sýnir að ekki er um ofveiði að ræða og seiðatalning Veiðimálastofnunar í völdum ám segir nákvæmlega það sama. 3. „Talsmenn verndarsamtaka hafa sagt að villti íslenski stofninn sé um 50 þúsund laxar og fari minnkandi. Í því samhengi er áhugavert að líta á tölur sem koma fram í skýrslu Hafrannsóknastofnunar um lax- og silungsveiði síðasta sumars. Þar segir að 46 þúsund laxar hafi komið á land í fyrra. Sem myndi almennt þýða að 92% laxa í íslenska stofninum hefðu verið veidd síðasta sumar.“ - Það veiddust ekki 46.000 laxar síðasta sumar. 92% af laxi veiddist sem sagt ekki. Þess fyrir utan er laxi sleppt og hlutfall sleppinga í ánum er frá 100% (sem dæmi Elliðaárnar) og niður en hvergi er veiðiálag meira en 50-60% því það er ekki hægt, sama hvað þig langar að veiða alla laxana í ánni. 4. „Við það bætist svo að rannsóknir hafa sýnt að hluti laxa sem er sleppt á sér ekki lífsvon og drepst fljótlega, enda eyðileggja krækjur hæglega færni þeirra til fæðuöflunar, auk þess sem fjöldi laxa verður örmagna eftir langa baráttu við veiðimann og myndatökur fyrir samfélagsmiðla.“ - ef laxin væri að drepast í stórum stíl þegar honum er sleppt færi það ekkert á milli mála í ánni því hann sekkur strax þegar hann drepst og liggur á botninum eins og endurskinsmerki. Undirritaður hefur í sex ára reynslu við leiðsögn og veiðar með sumaraðsetur við bakkann á Langá og hefur líklega séð 10 laxa dauða í ánni. Og hvaða rannsóknir sýna fram á þetta? Það er ekki nóg að henda fram svona staðreynd nema vísa í heimildir takk fyrir. Feitletraða línan er síðan það besta því lax borðar ekki í ánni eftir að hann gengur í hana. Veiðivísir lofar að það verður ekki meira „rant“ um þetta mál og við bíðum bara spennt eftir haustslagveðri sem fyllir árnar af vatni svo það fari að veiðast eitthvað! Höfundur skrifar um veiðar á Vísi.
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun