Þjóðarréttur Íslendinga Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar 17. september 2023 23:55 Nú er ég stoltur viðvaningur í eldhúsinu, er aldrei beðin um að sjá um jólamatinn og má kenna bæði reynsluleysi og áhugaleysi um getuleysi mitt við pottana. Ég elda afar sjaldan á mínu heimili og kann öllu betur við mig við þvottavélina þar sem ég hef fullkomna stjórn á flokkun og samanbroti. Ég strauja þó ekki nema fyrir fæðingar, en þá strauja ég líka allt. Líka þvottapoka. Hormónar og hreiðurgerð konu í jarðgöngum. En það er ljós við enda ganganna og þessu lýkur blessunarlega með fæðingu barnsins, heimilið fær að leggjast í rúst og konan missir tökin á heimilishaldinu með ælu á öxl og barnabik undir nöglunum. Ég fæ sjaldnast að koma nálægt eldhúsinu og ástæðan er augljós: flest sem ég bý til er óætt, ekkert er tilbúið á sama tíma, eldun annað hvort of eða van, geng ekki frá neinu jafnóðum og eldhúsið eins og eftir tveggja ára barn að eldamennsku lokinni. Þannig að ég er vinsamlegast beðin um að halda mig í þvottahúsinu en það er mér að þakka að mitt fólk gengur um sómasamlega til fara og er ekki í upplituðum, hnökróttum og ljótum fötum alla daga. Einu sinni varð ég þó að elda, slapp blessunarlega við að fara með tvö börn í búð, skapið heldur verra í frúnni en börnunum. Þau eru fín búð. Ég öllu verri. Ef ég fer ein og kaupi í matinn þá passar ekkert saman þegar ég kem heim. Þannig að ég fæ sjaldan að fara ein í búð. Ég var svo heppin að þjóðarréttur Íslendinga var til í frystinum ásamt kartöflum sem ég henti í pott, gúgglaði tímann og sauð þær í um 20 mínútur því mér er það lífsins ómögulegt að muna hvernig maður á að sjóða kartöflur. Þær voru þó í minni kantinum, gæti verið að þær hafi soðið þær of lengi. Við biðum í ofvæni eftir réttinum: ýsa og kartöflur stappaðar með smjöri. Namm! Ýsuna setti ég svo frosna í pott og sauð í um 10 mínútur eftir misvísandi leiðbeiningum af Bland. Hvítlauksbrauðið fór í ofninn á sama tíma og kom heldur hart út 11 mínútum síðar. Fór þó eftir leiðbeiningunum á pakkanum þannig að það var ekki mér að kenna. Nú, þegar ég var að bíða eftir ýsunni þá dettur mér þjóðráð í hug. Ég ákveð að vinna mér í haginn svo ég þyrfti ekki að stappa ofan í hvern og einn. Ég flysja flusið af kartöflunum, teygi mig eftir blendernum og hendi þeim í ásamt rammíslensku smjéri, hélt ég væri með grófstillinguna á - en fínstillingin var það heillin. Á meðan ég hellti vatninu af ýsunni lét ég blenderinn malla í um 20 sekúndur. Þegar ég stoppaði hann og ætlaði að ná í grófstappaðar kartöflurnar þá sá ég að ég búin að búa til kartöflutyggjó. Kartöflutyggjóinu hrærði ég svo við stappaða ýsuna því ég þorði ekki að setja hana í blenderinn. Þetta skánaði þó lítið og börnin borðuðu ekkert af þessum dýrindismat sem þau oftast slafra í sig með bestu lyst. Þau fengu því hart hvítlauksbrauð og mjólk í matinn. Þau sofnuðu södd af þessu fína kolvetni frá Hatting og próteini frá MS. Mér hefur margoft verið ráðlagt að halda mig frá eldamennsku. Mér færi náttúrlega best að éta bara hráfæði eins og gúrkur og gulrætur og ristað brauð með því. Ég er nefnilega fín í að skera og smyrja. Fæ reyndar sjaldnast að halda á hníf hér heima. Maðurinn minn segir að það hafi gleymst að kenna mér að skera með hníf. Held það sé rétt hjá honum. Þetta gengur nú yfirleitt en á meðan ég beiti hnífnum neyðist heimilisfólk að halda sér fjarri. Ég ætti að vera í svona fálkatemjarahönskum til að koma í veg fyrir að ég endi fingralaus fyrir fimmtugt. En hver er efnafræðin á bak við það að kartöflur breyti sér í tyggjó í blender? Einhver sagði sterkjan. Það segir mér ekki neitt enda efnafræði ekki mín sterkasta hlið frekar en eldhúsverkin. Mesta snilldin var þó þegar krakkinn henti disknum sínum á gólfið því það fór enginn matur á gólfið, enda sat tyggjófiskiklessan föst. Ég þurfti gluggasköfu til að ná þessu af disknum. Annars er ýsa og kartöflur stappað saman með smjöri okkar þjóðarréttur. Það er víst hægt að elda kartöflurnar á ýmsan máta að mér skilst og gera þennan rétt enn meira framandi. En kartöflurnar vilja víst ekki fara í blenderinn. Latar húsmæður þurfa því að hysja upp um sig og stappa þær upp á gamla mátann með gaffli. En þessi nýja aðferð mín nýtist engum nema maður ætli sér að kála óvini sínum og láta hann kafna á kartöflutyggjói. Höfundur er leikkona, handritshöfundur og leikstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Anna Gunndís Guðmundsdóttir Mest lesið Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Nú er ég stoltur viðvaningur í eldhúsinu, er aldrei beðin um að sjá um jólamatinn og má kenna bæði reynsluleysi og áhugaleysi um getuleysi mitt við pottana. Ég elda afar sjaldan á mínu heimili og kann öllu betur við mig við þvottavélina þar sem ég hef fullkomna stjórn á flokkun og samanbroti. Ég strauja þó ekki nema fyrir fæðingar, en þá strauja ég líka allt. Líka þvottapoka. Hormónar og hreiðurgerð konu í jarðgöngum. En það er ljós við enda ganganna og þessu lýkur blessunarlega með fæðingu barnsins, heimilið fær að leggjast í rúst og konan missir tökin á heimilishaldinu með ælu á öxl og barnabik undir nöglunum. Ég fæ sjaldnast að koma nálægt eldhúsinu og ástæðan er augljós: flest sem ég bý til er óætt, ekkert er tilbúið á sama tíma, eldun annað hvort of eða van, geng ekki frá neinu jafnóðum og eldhúsið eins og eftir tveggja ára barn að eldamennsku lokinni. Þannig að ég er vinsamlegast beðin um að halda mig í þvottahúsinu en það er mér að þakka að mitt fólk gengur um sómasamlega til fara og er ekki í upplituðum, hnökróttum og ljótum fötum alla daga. Einu sinni varð ég þó að elda, slapp blessunarlega við að fara með tvö börn í búð, skapið heldur verra í frúnni en börnunum. Þau eru fín búð. Ég öllu verri. Ef ég fer ein og kaupi í matinn þá passar ekkert saman þegar ég kem heim. Þannig að ég fæ sjaldan að fara ein í búð. Ég var svo heppin að þjóðarréttur Íslendinga var til í frystinum ásamt kartöflum sem ég henti í pott, gúgglaði tímann og sauð þær í um 20 mínútur því mér er það lífsins ómögulegt að muna hvernig maður á að sjóða kartöflur. Þær voru þó í minni kantinum, gæti verið að þær hafi soðið þær of lengi. Við biðum í ofvæni eftir réttinum: ýsa og kartöflur stappaðar með smjöri. Namm! Ýsuna setti ég svo frosna í pott og sauð í um 10 mínútur eftir misvísandi leiðbeiningum af Bland. Hvítlauksbrauðið fór í ofninn á sama tíma og kom heldur hart út 11 mínútum síðar. Fór þó eftir leiðbeiningunum á pakkanum þannig að það var ekki mér að kenna. Nú, þegar ég var að bíða eftir ýsunni þá dettur mér þjóðráð í hug. Ég ákveð að vinna mér í haginn svo ég þyrfti ekki að stappa ofan í hvern og einn. Ég flysja flusið af kartöflunum, teygi mig eftir blendernum og hendi þeim í ásamt rammíslensku smjéri, hélt ég væri með grófstillinguna á - en fínstillingin var það heillin. Á meðan ég hellti vatninu af ýsunni lét ég blenderinn malla í um 20 sekúndur. Þegar ég stoppaði hann og ætlaði að ná í grófstappaðar kartöflurnar þá sá ég að ég búin að búa til kartöflutyggjó. Kartöflutyggjóinu hrærði ég svo við stappaða ýsuna því ég þorði ekki að setja hana í blenderinn. Þetta skánaði þó lítið og börnin borðuðu ekkert af þessum dýrindismat sem þau oftast slafra í sig með bestu lyst. Þau fengu því hart hvítlauksbrauð og mjólk í matinn. Þau sofnuðu södd af þessu fína kolvetni frá Hatting og próteini frá MS. Mér hefur margoft verið ráðlagt að halda mig frá eldamennsku. Mér færi náttúrlega best að éta bara hráfæði eins og gúrkur og gulrætur og ristað brauð með því. Ég er nefnilega fín í að skera og smyrja. Fæ reyndar sjaldnast að halda á hníf hér heima. Maðurinn minn segir að það hafi gleymst að kenna mér að skera með hníf. Held það sé rétt hjá honum. Þetta gengur nú yfirleitt en á meðan ég beiti hnífnum neyðist heimilisfólk að halda sér fjarri. Ég ætti að vera í svona fálkatemjarahönskum til að koma í veg fyrir að ég endi fingralaus fyrir fimmtugt. En hver er efnafræðin á bak við það að kartöflur breyti sér í tyggjó í blender? Einhver sagði sterkjan. Það segir mér ekki neitt enda efnafræði ekki mín sterkasta hlið frekar en eldhúsverkin. Mesta snilldin var þó þegar krakkinn henti disknum sínum á gólfið því það fór enginn matur á gólfið, enda sat tyggjófiskiklessan föst. Ég þurfti gluggasköfu til að ná þessu af disknum. Annars er ýsa og kartöflur stappað saman með smjöri okkar þjóðarréttur. Það er víst hægt að elda kartöflurnar á ýmsan máta að mér skilst og gera þennan rétt enn meira framandi. En kartöflurnar vilja víst ekki fara í blenderinn. Latar húsmæður þurfa því að hysja upp um sig og stappa þær upp á gamla mátann með gaffli. En þessi nýja aðferð mín nýtist engum nema maður ætli sér að kála óvini sínum og láta hann kafna á kartöflutyggjói. Höfundur er leikkona, handritshöfundur og leikstjóri.
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar