Rúv hefur gert mikið í aðgengi fyrir táknmálssamfélagið í fjölmiðlum Berglind Stefánsdóttir skrifar 13. desember 2023 15:00 Mig langar til að svara innsendri grein um RÚV og táknmál frá þeim Elsu, Sigurlín Margréti, Kolbrúnu og Guðmundi. Ég svara sem fulltrúi Félags heyrnarlausra, en ég hef verið varaformaður félagsins frá því í vor. Ég var ein af fyrstu táknmálsþulum hjá RÚV þegar táknmálsfréttir hófust þar fyrir 40 árum síðan. Margir hafa velt fyrir sér hvort táknmálsamfélagið sé ólgandi út af uppsagnir táknmálsþula en svo er ekki. Þvert á móti er almenn ánægja með táknmálaðgengi í fjölmiðlinum.. Fyrst langar mig að hrósa RÚV fyrir þetta framtak sem hófst fyrir 40 árum síðan og svo að auka þjónustuna með því að hafa kvöldfréttir táknmálstúlkaðar, það var stórt skref að auka aðgengi okkar að fréttum á þennan hátt í stað þess að hafa einungis 10 mínútna fréttir á táknmáli. Oft gleymist það sem vel er gert, þó að fréttir á táknmáli hafi verið stuttar þá var þetta verulega til bóta og vakti athygli erlendis. Í talsverðan tíma var engin breyting þar á og það tók 40 ár að bæta við þjónustuna sem er ansi langur tími þess má geta að fyrir 40 árum þá voru umræður í Rúv hjá þáverandi dagskrárstjóra og fleiri aðilum hvernig væri hægt að þjóna samfélaginu sem best og ein hugmynd var að túlkur væri í glugga á myndfletinum, líkt og gert var víða erlendis. RÚV á hól skilið að auka þjónustuna og gefa okkur táknmálsfólki færi á að fylgjast með fréttum á jafnræðisgrundvelli. Í stað þess að fá 10 mínútna fréttatíma fáum við að fylgjast með fréttum eins og aðrir. Táknmálstúlkar eru aðgengistæki fyrir okkur, okkar leið til að fá aðgengi að upplýsingum svo það er beinlínis rangt að segja að þeir hafi stolið vinnu af táknmálsþulum enda er þetta tvennt ólíkt. Ég sjálf hef samanburð við þjónustuna í Noregi, eftir 11 ára búsetu þar í landi, NRK norska sjónvarpið fór fyrst af stað að táknmálstúlkun árið 2000 á sérstökum sjónvarps rásum og er svo enn þann dag í dag, svo að þau hafa nú 23 ára reynslu. Táknmálstúlkaðar fréttir eru hluti af þjónustu við samfélagið þar sem enginn vill missa og segja Norðmenn sjálfir að það sé mikilvægt að táknmálssamfélagið sé hluti af stóra samfélaginu. Í Noregi eru einnig sérstakar táknmálsfréttir fluttar af málhöfum auk þess sem NRK kaupir ýmsa þætti á táknmáli sem framleiddir eru af öðrum. Hjá NRK koma margir fagmenn að fréttum sem fluttar eru af málhöfum með táknforða, vali á fréttum og klæðnaði. Þau hefðu aldrei samþykkt vinnubrögð eins og hafa tíðkast hér á landi þar sem var ekkert eftirlit með starfi táknmálsþula sem höfðu fullt frjálsræði með vali á fréttum, sem dæmi má nefna að oft voru fréttirnar frá hádegi en ekki kvöldfréttum, sem komu að litlu gagni. Þegar Félag heyrnarlausra hóf samvinnu við RÚV var lögð áhersla að vera sem næst kvöldfréttum. Það er ekki nóg að vera málhafar eins og önnur tungumál þarf að vanda sig vel og svo gæðin séu góð. Hér á landi hefur þetta farið á annan veg. Táknmálsþulir hafa ekki unnið í teymi, líkt og gert er í Noregi. Þar skorti á samvinnu, það hefði mátt funda með öðrum málhöfum til að fá upplýsingar frá samfélaginu hvað mætti betur fara og eins að funda sín á milli til að fara yfir táknforða og rýna í störf hvers annars. Ef hver er að vinna í sínu horni gefur það auga leið að gæðin hraka og það sá ég þegar ég flutti til Íslands fyrir þremur árum síðan og gerði strax við það athugasemdir. Félag heyrnarlausra mátti ekki koma með tillögur að úrbótum enda voru þau sjálfstæðir verktakar. Fyrir mitt leyti þá mátti taka hlé á táknmálsfréttum og endurskoða kerfið. Það er alltaf leiðinlegt að missa vinnu, sérlega eftir langan starfsferil en þarna þurfti að staldra við og skoða hagsmuni táknmálssamfélagsins í heild. Við vildum meira en 10 mínútna fréttir og þegar RÚV lagði fyrir könnun hjá félagsmönnum Félags heyrnarlausra þá sýndi það sig að félagsmenn vildu táknmálstúlkaðar fréttir og einnig túlkun á þáttum líkt og Kastljós. Margir kusu einnig að halda fréttum með táknmálsþulum en spurning er hvort það sé þörf vegna smæðar samfélagsins, sem telur um 200 manns en til samanburðar er í Noregi 5000 manna samfélag. Ég sá spurningalistann sem var sendur félagsmönnum og spurningarnar voru einfaldar auk þess sem félagsmenn höfðu aðgengi að táknmálstalandi starfsfólki félagsins ef þörf krafði. Íslenskt táknmál er fyrir okkur öll sem málið nota, ekki eingöngu fjóra málhafa. Ég dreg ekki út því hversu slæmt það er fyrir þau fjögur að missa vinnuna en þetta var hlutastarf og að senda reikning til Félags heyrnarlausra upp á hálfa milljón er ekki eðlilegt. Verktakar sem vinna sjálfstætt, sem starfa án að komu félagsin og hafa ekki viljað afskipti þess en vilja að félagið greiði lögfræðikostnað. Félagið er með samning við lögfræðing og eðlilegast er að kanna málið fyrst hjá Félagi heyrnarlausra. Ég hef fulla trú á að RÚV hafi vilja til að bæta þjónustuna enn meir og bíð spennt eftir nýjum andlitum, nýjum málhöfum og ferskum hugmyndum. Höfundur er varaformaður Félags heyrnarlausra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Táknmál Ríkisútvarpið Mest lesið Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal Skoðun Skoðun Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Þegar innflutningurinn ræður ríkjum Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Vladímír Pútín: Hvað er að marka hann? Steinar Björgvinsson skrifar Skoðun Örlög Úkraínu varða frið og öryggi á Íslandi Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Vegamál á tímum skattahækkana og vantrausts Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Konur og menntun Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar Skoðun Hanna Katrín og Co, koma til bjargar Björn Ólafsson skrifar Skoðun Villtur lax eða villt græðgi – sveitin í skotlínu Jóhann Helgi Stefánsson skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fyrst flúðu þau Reykjavíkurborg… Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Mig langar til að svara innsendri grein um RÚV og táknmál frá þeim Elsu, Sigurlín Margréti, Kolbrúnu og Guðmundi. Ég svara sem fulltrúi Félags heyrnarlausra, en ég hef verið varaformaður félagsins frá því í vor. Ég var ein af fyrstu táknmálsþulum hjá RÚV þegar táknmálsfréttir hófust þar fyrir 40 árum síðan. Margir hafa velt fyrir sér hvort táknmálsamfélagið sé ólgandi út af uppsagnir táknmálsþula en svo er ekki. Þvert á móti er almenn ánægja með táknmálaðgengi í fjölmiðlinum.. Fyrst langar mig að hrósa RÚV fyrir þetta framtak sem hófst fyrir 40 árum síðan og svo að auka þjónustuna með því að hafa kvöldfréttir táknmálstúlkaðar, það var stórt skref að auka aðgengi okkar að fréttum á þennan hátt í stað þess að hafa einungis 10 mínútna fréttir á táknmáli. Oft gleymist það sem vel er gert, þó að fréttir á táknmáli hafi verið stuttar þá var þetta verulega til bóta og vakti athygli erlendis. Í talsverðan tíma var engin breyting þar á og það tók 40 ár að bæta við þjónustuna sem er ansi langur tími þess má geta að fyrir 40 árum þá voru umræður í Rúv hjá þáverandi dagskrárstjóra og fleiri aðilum hvernig væri hægt að þjóna samfélaginu sem best og ein hugmynd var að túlkur væri í glugga á myndfletinum, líkt og gert var víða erlendis. RÚV á hól skilið að auka þjónustuna og gefa okkur táknmálsfólki færi á að fylgjast með fréttum á jafnræðisgrundvelli. Í stað þess að fá 10 mínútna fréttatíma fáum við að fylgjast með fréttum eins og aðrir. Táknmálstúlkar eru aðgengistæki fyrir okkur, okkar leið til að fá aðgengi að upplýsingum svo það er beinlínis rangt að segja að þeir hafi stolið vinnu af táknmálsþulum enda er þetta tvennt ólíkt. Ég sjálf hef samanburð við þjónustuna í Noregi, eftir 11 ára búsetu þar í landi, NRK norska sjónvarpið fór fyrst af stað að táknmálstúlkun árið 2000 á sérstökum sjónvarps rásum og er svo enn þann dag í dag, svo að þau hafa nú 23 ára reynslu. Táknmálstúlkaðar fréttir eru hluti af þjónustu við samfélagið þar sem enginn vill missa og segja Norðmenn sjálfir að það sé mikilvægt að táknmálssamfélagið sé hluti af stóra samfélaginu. Í Noregi eru einnig sérstakar táknmálsfréttir fluttar af málhöfum auk þess sem NRK kaupir ýmsa þætti á táknmáli sem framleiddir eru af öðrum. Hjá NRK koma margir fagmenn að fréttum sem fluttar eru af málhöfum með táknforða, vali á fréttum og klæðnaði. Þau hefðu aldrei samþykkt vinnubrögð eins og hafa tíðkast hér á landi þar sem var ekkert eftirlit með starfi táknmálsþula sem höfðu fullt frjálsræði með vali á fréttum, sem dæmi má nefna að oft voru fréttirnar frá hádegi en ekki kvöldfréttum, sem komu að litlu gagni. Þegar Félag heyrnarlausra hóf samvinnu við RÚV var lögð áhersla að vera sem næst kvöldfréttum. Það er ekki nóg að vera málhafar eins og önnur tungumál þarf að vanda sig vel og svo gæðin séu góð. Hér á landi hefur þetta farið á annan veg. Táknmálsþulir hafa ekki unnið í teymi, líkt og gert er í Noregi. Þar skorti á samvinnu, það hefði mátt funda með öðrum málhöfum til að fá upplýsingar frá samfélaginu hvað mætti betur fara og eins að funda sín á milli til að fara yfir táknforða og rýna í störf hvers annars. Ef hver er að vinna í sínu horni gefur það auga leið að gæðin hraka og það sá ég þegar ég flutti til Íslands fyrir þremur árum síðan og gerði strax við það athugasemdir. Félag heyrnarlausra mátti ekki koma með tillögur að úrbótum enda voru þau sjálfstæðir verktakar. Fyrir mitt leyti þá mátti taka hlé á táknmálsfréttum og endurskoða kerfið. Það er alltaf leiðinlegt að missa vinnu, sérlega eftir langan starfsferil en þarna þurfti að staldra við og skoða hagsmuni táknmálssamfélagsins í heild. Við vildum meira en 10 mínútna fréttir og þegar RÚV lagði fyrir könnun hjá félagsmönnum Félags heyrnarlausra þá sýndi það sig að félagsmenn vildu táknmálstúlkaðar fréttir og einnig túlkun á þáttum líkt og Kastljós. Margir kusu einnig að halda fréttum með táknmálsþulum en spurning er hvort það sé þörf vegna smæðar samfélagsins, sem telur um 200 manns en til samanburðar er í Noregi 5000 manna samfélag. Ég sá spurningalistann sem var sendur félagsmönnum og spurningarnar voru einfaldar auk þess sem félagsmenn höfðu aðgengi að táknmálstalandi starfsfólki félagsins ef þörf krafði. Íslenskt táknmál er fyrir okkur öll sem málið nota, ekki eingöngu fjóra málhafa. Ég dreg ekki út því hversu slæmt það er fyrir þau fjögur að missa vinnuna en þetta var hlutastarf og að senda reikning til Félags heyrnarlausra upp á hálfa milljón er ekki eðlilegt. Verktakar sem vinna sjálfstætt, sem starfa án að komu félagsin og hafa ekki viljað afskipti þess en vilja að félagið greiði lögfræðikostnað. Félagið er með samning við lögfræðing og eðlilegast er að kanna málið fyrst hjá Félagi heyrnarlausra. Ég hef fulla trú á að RÚV hafi vilja til að bæta þjónustuna enn meir og bíð spennt eftir nýjum andlitum, nýjum málhöfum og ferskum hugmyndum. Höfundur er varaformaður Félags heyrnarlausra.
Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris skrifar
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir Skoðun
Aðför ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur að flóttafólki Hópur stjórnarkvenna í Solaris Skoðun
Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson Skoðun