Hvernig keyra á fyrirtæki í þrot? Aðalgeir Ásvaldsson skrifar 4. mars 2024 10:30 Ákall til SA, Breiðfylkingarinnar, VR og ríkissáttasemjara Þær rekstraraðstæður sem þið keppist við að semja um á veitingamarkaði eru ekkert annað en ósjálfbærar fyrir fyrirtækin sem starfa á veitingamarkaði. Hver sem er getur séð það neyðarástand sem ríkir í greininni, jafnt gömul sem ný fyrirtæki eru að þrotum komin. Launaliðurinn er því miður löngu kominn að þolmörkum og orðin það fyrirferðarmikill að enginn innistæða er fyrir ferkari hækkunum fyrir greinina. Enda finnast ekki viðlíka álagsgreiðslur og á Íslandi. Hvergi. SVEIT hefur ítrekað varað við þeirri þróun sem hefur nú leitt af sér þá stöðu sem við erum komin í en í fyrra fóru fleiri fyrirtæki á hausinn en síðastliðin áratug. Þá búa fyrirtækin við rekstrarumhverfi þar sem: 50% starfsmanna eru með undir 1 árs starfsreynslu. 80% störf í greininni eru hlutastörf. 70% launagreiðslna eru greidd með álagi. Frá 2016 hafa laun hækkað um 63% , mesta allra atvinnugreina Hagnaðarhlutfall fyrir skatta og gjöld árið 2022 var aðeins 5,4%. 48% fyrirtækja eru 5 ára eða yngri. Slíkt umhverfi kallar á sérsniðna samninga líkt og önnur lönd gera enda engin önnur grein sem lútir sömu lögmálum. Það yrði seint sagt að flugmenn ættu að vera með sömu samninga og verslunarfólk en af einhverjum ástæðum sjá hvorki SA eða verkalýðsfélögin ástæðu til að gera sérsamninga sem taka mið af starfsumhverfinu heldur keyra áfram hækkanir þar sem engin innistæða er fyrir. Brotið og ósamkeppnishæft rekstaraumhverfi skapar ósjálfbæra atvinnugrein. Það virðist ekki skipta verkalýðshreyfinguna nokkru einasta máli að kafsigla fyrirtækjunum sem skjólstæðingar þeirra vinna hjá. Ekki virðist vera neinn skilningur á alvarleika málsins. Allt bendir til áframhaldandi launahækkana sem mun einfaldlega skila samdrætti í framboði, enn fleiri gjaldþrotum auk þess að skapa kjör aðstæður fyrir ólöglega atvinnustarfsemi. Á veitingamarkaði starfa rúmlega 1000 fyrirtæki, lang flest lítil og meðalstór og hjá þeim starfa rúmlega 10.000 starfsmenn. Þetta er mikilvæg atvinnugrein fyrir fagfólkið okkar sem er í fremsta flokki, sem gerir skólafólki kleift að ná sér í tekjur með námi, heldur uppi mikilvægri menningu til að draga hingað ferðamenn ásamt því að gera okkur Íslendingum kleift að gera okkur glaðan dag. Undirrituð fyrirtæki skora á samningaðila að horfa raunverulega á þá innistæðu sem greinin á og gera kjarasamninga sem stuðla að því að koma á samkeppnishæfu rekstrarog starfsumhverfi en ekki skapa starfsumhverfi sem keyrir veitingarekstur í þrot. 2Guys American Bar Amma don Apótek Askur Bastard Bautinn Bergnótt BK Kjúklingur Blackbox Bodega Reykjavík Bragðlaukar Brand Vín & Grill Brass Kitchen & Bar Brasserie Kársnes Brewdog Reykjavík Brikk brauð og eldhús Bryggjufélagið Craft Burger Kitchen Danska kráin DB veitingar Deig Dillon Dragon Dim Sum Duck & Rose Einsi Kaldi Eldstó Café & Potters House Enski barinn Finnsson Bistro Fiskfélagið Fiskmarkaðurinn Fjallkonan Fjöruborðið Flatbakan Flatey Fönix Forréttabarinn Frederiksen Ale House Friðriksgáfa Fröken Selfoss Gaming Arena Gamla bíó Gamli Baukur Gamli Gaukurinn GJ Veitingar GOTT restaurant Greifinn Grillmarkaðurinn Groovís Hamborgarabúlla Tómasar Hipstur Hlöllabátar Hús Máls og menningar Húsavík Öl Hygge Icelandic street food Irishman pub Íslenski barinn Kaffi krús Kaffi Laugalækur Kaffibarinn Kaldi bar Kastrup Kex Kiki -queer bar Kol Restaurant Kringlukráin Kröst La Barceloneta Lamb streetfood Langbest Laundromat Café Le KocK Lebowski bar Local Lux veitingar Mandi Matarkjallarinn Matbar Mathús Garðabæjar Matur og drykkur Menam Monkeys Múlaberg bistro & bar Næs Naustið Nauthóll Nings OTO ÓX restaurant Pablo Discobar Petersen svítan Pizza 107 Pizzan Plantan Kaffihús Preppbarinn Prikið Public House Punk Ráðagerði Ramen Momo Rauða Ljónið Riverside restaurant ROK Romano Pasta Röstí Burger & Beer Rub 23 Sælkerabúðin Sæta Svínið Samúelsson Matbar Serrano Session Craft Bar Sigló Veitingar Sjávargrillið Sjávarpakkhúsið Skál Skúli Craft Bar Slippurinn Sólon Spretturinn Steikhúsið Subway Sumac Sushi Corner Sushi Social Takkó Tapas barinn Tasty The Gastro Truck Tipsý Torgið restaurant Tres locos Tryggvaskáli Valhalla Restaurant Veður Veisluþjónusta Suðurlands Veitingahúsið Suður-Vík Verbúðin 66 XO Yuzu Höfundur er framkvæmdastjóri SVEIT - Samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Veitingastaðir Kjaraviðræður 2023-24 Kjaramál Aðalgeir Ásvaldsson Mest lesið Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Halldór 25.10.2025 Halldór Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Sjá meira
Ákall til SA, Breiðfylkingarinnar, VR og ríkissáttasemjara Þær rekstraraðstæður sem þið keppist við að semja um á veitingamarkaði eru ekkert annað en ósjálfbærar fyrir fyrirtækin sem starfa á veitingamarkaði. Hver sem er getur séð það neyðarástand sem ríkir í greininni, jafnt gömul sem ný fyrirtæki eru að þrotum komin. Launaliðurinn er því miður löngu kominn að þolmörkum og orðin það fyrirferðarmikill að enginn innistæða er fyrir ferkari hækkunum fyrir greinina. Enda finnast ekki viðlíka álagsgreiðslur og á Íslandi. Hvergi. SVEIT hefur ítrekað varað við þeirri þróun sem hefur nú leitt af sér þá stöðu sem við erum komin í en í fyrra fóru fleiri fyrirtæki á hausinn en síðastliðin áratug. Þá búa fyrirtækin við rekstrarumhverfi þar sem: 50% starfsmanna eru með undir 1 árs starfsreynslu. 80% störf í greininni eru hlutastörf. 70% launagreiðslna eru greidd með álagi. Frá 2016 hafa laun hækkað um 63% , mesta allra atvinnugreina Hagnaðarhlutfall fyrir skatta og gjöld árið 2022 var aðeins 5,4%. 48% fyrirtækja eru 5 ára eða yngri. Slíkt umhverfi kallar á sérsniðna samninga líkt og önnur lönd gera enda engin önnur grein sem lútir sömu lögmálum. Það yrði seint sagt að flugmenn ættu að vera með sömu samninga og verslunarfólk en af einhverjum ástæðum sjá hvorki SA eða verkalýðsfélögin ástæðu til að gera sérsamninga sem taka mið af starfsumhverfinu heldur keyra áfram hækkanir þar sem engin innistæða er fyrir. Brotið og ósamkeppnishæft rekstaraumhverfi skapar ósjálfbæra atvinnugrein. Það virðist ekki skipta verkalýðshreyfinguna nokkru einasta máli að kafsigla fyrirtækjunum sem skjólstæðingar þeirra vinna hjá. Ekki virðist vera neinn skilningur á alvarleika málsins. Allt bendir til áframhaldandi launahækkana sem mun einfaldlega skila samdrætti í framboði, enn fleiri gjaldþrotum auk þess að skapa kjör aðstæður fyrir ólöglega atvinnustarfsemi. Á veitingamarkaði starfa rúmlega 1000 fyrirtæki, lang flest lítil og meðalstór og hjá þeim starfa rúmlega 10.000 starfsmenn. Þetta er mikilvæg atvinnugrein fyrir fagfólkið okkar sem er í fremsta flokki, sem gerir skólafólki kleift að ná sér í tekjur með námi, heldur uppi mikilvægri menningu til að draga hingað ferðamenn ásamt því að gera okkur Íslendingum kleift að gera okkur glaðan dag. Undirrituð fyrirtæki skora á samningaðila að horfa raunverulega á þá innistæðu sem greinin á og gera kjarasamninga sem stuðla að því að koma á samkeppnishæfu rekstrarog starfsumhverfi en ekki skapa starfsumhverfi sem keyrir veitingarekstur í þrot. 2Guys American Bar Amma don Apótek Askur Bastard Bautinn Bergnótt BK Kjúklingur Blackbox Bodega Reykjavík Bragðlaukar Brand Vín & Grill Brass Kitchen & Bar Brasserie Kársnes Brewdog Reykjavík Brikk brauð og eldhús Bryggjufélagið Craft Burger Kitchen Danska kráin DB veitingar Deig Dillon Dragon Dim Sum Duck & Rose Einsi Kaldi Eldstó Café & Potters House Enski barinn Finnsson Bistro Fiskfélagið Fiskmarkaðurinn Fjallkonan Fjöruborðið Flatbakan Flatey Fönix Forréttabarinn Frederiksen Ale House Friðriksgáfa Fröken Selfoss Gaming Arena Gamla bíó Gamli Baukur Gamli Gaukurinn GJ Veitingar GOTT restaurant Greifinn Grillmarkaðurinn Groovís Hamborgarabúlla Tómasar Hipstur Hlöllabátar Hús Máls og menningar Húsavík Öl Hygge Icelandic street food Irishman pub Íslenski barinn Kaffi krús Kaffi Laugalækur Kaffibarinn Kaldi bar Kastrup Kex Kiki -queer bar Kol Restaurant Kringlukráin Kröst La Barceloneta Lamb streetfood Langbest Laundromat Café Le KocK Lebowski bar Local Lux veitingar Mandi Matarkjallarinn Matbar Mathús Garðabæjar Matur og drykkur Menam Monkeys Múlaberg bistro & bar Næs Naustið Nauthóll Nings OTO ÓX restaurant Pablo Discobar Petersen svítan Pizza 107 Pizzan Plantan Kaffihús Preppbarinn Prikið Public House Punk Ráðagerði Ramen Momo Rauða Ljónið Riverside restaurant ROK Romano Pasta Röstí Burger & Beer Rub 23 Sælkerabúðin Sæta Svínið Samúelsson Matbar Serrano Session Craft Bar Sigló Veitingar Sjávargrillið Sjávarpakkhúsið Skál Skúli Craft Bar Slippurinn Sólon Spretturinn Steikhúsið Subway Sumac Sushi Corner Sushi Social Takkó Tapas barinn Tasty The Gastro Truck Tipsý Torgið restaurant Tres locos Tryggvaskáli Valhalla Restaurant Veður Veisluþjónusta Suðurlands Veitingahúsið Suður-Vík Verbúðin 66 XO Yuzu Höfundur er framkvæmdastjóri SVEIT - Samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði.
Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun