Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar 24. október 2024 14:31 Grein mín um móttökuskóla vakti mikla athygli. Mestan stuðning við hugmyndina fékk ég frá kennurum og skólastjórnendum úr fjölda sveitarfélaga sem hafa með mikilli útsjónarsemi og góðum vilja reynt að styðja við fjölbreyttan hóp nemenda með mismunandi þarfir og móðurmál. Þeir telja að sérhæfðari úrræði þurfi fyrir þennan hóp þar sem stór hluti tíma þeirra í kennslustofunni fari í móttöku og stuðning við börn sem eru að taka fyrstu skrefin í íslensku samfélagi. Gagnrýnin er stóryrt, hún snýst öðru fremur um að ég tali fyrir auknum aðskilnaði hérlendis, hugmyndirnar séu hættulegar og ýti undir ójöfnuð. Ég tel að ef rétt er haldið á spilum sé lausnin þvert á móti liður í að börn fóti sig betur betur í íslensku samfélagi og eigi möguleika á jöfnum tækifærum. Ójöfnuðurinn er til staðar og helst ef við gerum ekki neitt og tryggjum ekki jöfn tækifæri. Það sjáum við skýrt þegar við skoðum árangur barna af erlendum uppruna í núverandi kerfi. Staðan er sú að grunnskólunum tekst ekki veita stórum hluta skólabarna nauðsynlega grunnmenntun og við því verður að bregðast. Við þurfum ekki að líta langt út fyrir landsteinana til að sjá afleiðingar þess þegar illa gengur fyrir innflytjendur að fóta sig í samfélaginu. Við þurfum að læra af mistökum nágrannaríkja okkar og reyna að tryggja börnum sem flytja hingað til landsins bestu mögulegu menntun sem völ er á. Þannig verður best tryggt að þau upplifi sig sem Íslendinga og nái árangri, sjálfum sér og samfélaginu til hagsbóta. Móttökuskólar mega akki vera of stórir, þurfa ekki að vera sjálfstæðir heldur geta verið til hliðar við grunnskóla eins og í Reykjanesbæ. Ávallt væru nemendur tímabundið í móttökuskóla, mislengi eftir þörfum. Á landsbyggðinni eru tækifæri til að hafa móttökudeildir til undirbúnings eins og nú þegar hefur reynst vel í ýmsum skólum. Við höfum dæmi um móttökuskóla sem hefur reynst vel. Í Háaleitisskóla í Reykjanesbæ er starfræktur móttökuskóli sem ber nafnið Friðheimar. Hann hefur verið starfandi í eitt ár og þar er lögð áhersla á að hjálpa börnum við að fóta sig í íslensku skólakerfi þannig að skólaganga þeirra verði sem farsælust. Þar er meðal annars lögð sérstök áhersla á íslensku, stærðfræði, list- og verkgreinar ásamt sundi. Foreldrar nemendanna eru aðstoðaðir við að setja sig inn í og skilja íslenskt skólakerfi og menningu. Þannig að lausnin styður um leið við foreldra þessara barna. Þetta hefur gefist gríðarlega vel, börn og foreldrar upplifa öruggt umhverfi þar sem þeim er mætt betur á sama tíma og meiri sátt er og viðráðanlegra verður að taka vel á móti þeim þegar þau byrja í hefðbundnu skólastarfi með smá orðaforða og getu til að skilja eitthvað af því sem fram fer í skólastofunni. Það gera þau þegar þau eru komin með ákveðna færni í samráði við barnið sjálft og foreldra. Það er algengt að hrökkva í vörn þegar rætt er um breytingar á kerfum líkt og menntamálaráðherra og fyrrverandi borgarstjóri og frambjóðandi Viðreisnar gera sem telja kannski að þeir beri að hluta ábyrgð á núverandi stöðu. Jóhanna Pálsdóttir kennari ritar á vegg Jóns Gnarr undir færslu hans þar sem hann gagnrýnir tillögu mína um móttökuskóla. Jóhanna segist hafa sem staðið á gólfinu sem kennari í 23 ár og telur galið að ,,henda mállausum” börnum inn í almenna grunnskóla án nokkurs undirbúnings. Börnin séu óörugg, ein á báti og kennarar verkfæralausir. Staðan sé sú að börnin fái 4 kennslustundir á viku í ISAT kennslu (íslenska sem annað tungumál) - sem sé alltof lítið. Hún tekur undir mikilvægi móttökuskóla eða deildar þar sem börn fengju aðstoð og betri undirstöðu til að fara svo inn í almenna bekki og aðlagast íslensku skólakerfi - þannig myndu þau ná betri árangri og meiri vellíðan. Þessi skrif ríma við viðbrögðin sem ég hef fengið síðustu daga og samtöl sem ég hef átt síðustu vikur. Skólastjórnandi í framhaldsskóla fékk hóp nemanda til sín beint inn á námsbrautir sem þau réðu illa við og brottfallið eftir því en 70% af hópnum lauk ekki námi. Er það betra? Við verðum sem samfélag að hafa kjarkinn til að taka umræðuna. Ræða kerfi sem virka ekki og finna leiðir til að bæta þau. Þessi umræða er náskyld umræðunni um mikilvægi öflugra námsgagna og að kennarar hafi fleiri og betri gögn við kennslu. Við einfaldlega skuldum börnunum okkar að gera betur - hvort sem þau tala íslensku sem móðurmál eða eitthvað allt annað. Höfundur er háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skóla- og menntamál Grunnskólar Sjálfstæðisflokkurinn Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Innflytjendamál Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Grein mín um móttökuskóla vakti mikla athygli. Mestan stuðning við hugmyndina fékk ég frá kennurum og skólastjórnendum úr fjölda sveitarfélaga sem hafa með mikilli útsjónarsemi og góðum vilja reynt að styðja við fjölbreyttan hóp nemenda með mismunandi þarfir og móðurmál. Þeir telja að sérhæfðari úrræði þurfi fyrir þennan hóp þar sem stór hluti tíma þeirra í kennslustofunni fari í móttöku og stuðning við börn sem eru að taka fyrstu skrefin í íslensku samfélagi. Gagnrýnin er stóryrt, hún snýst öðru fremur um að ég tali fyrir auknum aðskilnaði hérlendis, hugmyndirnar séu hættulegar og ýti undir ójöfnuð. Ég tel að ef rétt er haldið á spilum sé lausnin þvert á móti liður í að börn fóti sig betur betur í íslensku samfélagi og eigi möguleika á jöfnum tækifærum. Ójöfnuðurinn er til staðar og helst ef við gerum ekki neitt og tryggjum ekki jöfn tækifæri. Það sjáum við skýrt þegar við skoðum árangur barna af erlendum uppruna í núverandi kerfi. Staðan er sú að grunnskólunum tekst ekki veita stórum hluta skólabarna nauðsynlega grunnmenntun og við því verður að bregðast. Við þurfum ekki að líta langt út fyrir landsteinana til að sjá afleiðingar þess þegar illa gengur fyrir innflytjendur að fóta sig í samfélaginu. Við þurfum að læra af mistökum nágrannaríkja okkar og reyna að tryggja börnum sem flytja hingað til landsins bestu mögulegu menntun sem völ er á. Þannig verður best tryggt að þau upplifi sig sem Íslendinga og nái árangri, sjálfum sér og samfélaginu til hagsbóta. Móttökuskólar mega akki vera of stórir, þurfa ekki að vera sjálfstæðir heldur geta verið til hliðar við grunnskóla eins og í Reykjanesbæ. Ávallt væru nemendur tímabundið í móttökuskóla, mislengi eftir þörfum. Á landsbyggðinni eru tækifæri til að hafa móttökudeildir til undirbúnings eins og nú þegar hefur reynst vel í ýmsum skólum. Við höfum dæmi um móttökuskóla sem hefur reynst vel. Í Háaleitisskóla í Reykjanesbæ er starfræktur móttökuskóli sem ber nafnið Friðheimar. Hann hefur verið starfandi í eitt ár og þar er lögð áhersla á að hjálpa börnum við að fóta sig í íslensku skólakerfi þannig að skólaganga þeirra verði sem farsælust. Þar er meðal annars lögð sérstök áhersla á íslensku, stærðfræði, list- og verkgreinar ásamt sundi. Foreldrar nemendanna eru aðstoðaðir við að setja sig inn í og skilja íslenskt skólakerfi og menningu. Þannig að lausnin styður um leið við foreldra þessara barna. Þetta hefur gefist gríðarlega vel, börn og foreldrar upplifa öruggt umhverfi þar sem þeim er mætt betur á sama tíma og meiri sátt er og viðráðanlegra verður að taka vel á móti þeim þegar þau byrja í hefðbundnu skólastarfi með smá orðaforða og getu til að skilja eitthvað af því sem fram fer í skólastofunni. Það gera þau þegar þau eru komin með ákveðna færni í samráði við barnið sjálft og foreldra. Það er algengt að hrökkva í vörn þegar rætt er um breytingar á kerfum líkt og menntamálaráðherra og fyrrverandi borgarstjóri og frambjóðandi Viðreisnar gera sem telja kannski að þeir beri að hluta ábyrgð á núverandi stöðu. Jóhanna Pálsdóttir kennari ritar á vegg Jóns Gnarr undir færslu hans þar sem hann gagnrýnir tillögu mína um móttökuskóla. Jóhanna segist hafa sem staðið á gólfinu sem kennari í 23 ár og telur galið að ,,henda mállausum” börnum inn í almenna grunnskóla án nokkurs undirbúnings. Börnin séu óörugg, ein á báti og kennarar verkfæralausir. Staðan sé sú að börnin fái 4 kennslustundir á viku í ISAT kennslu (íslenska sem annað tungumál) - sem sé alltof lítið. Hún tekur undir mikilvægi móttökuskóla eða deildar þar sem börn fengju aðstoð og betri undirstöðu til að fara svo inn í almenna bekki og aðlagast íslensku skólakerfi - þannig myndu þau ná betri árangri og meiri vellíðan. Þessi skrif ríma við viðbrögðin sem ég hef fengið síðustu daga og samtöl sem ég hef átt síðustu vikur. Skólastjórnandi í framhaldsskóla fékk hóp nemanda til sín beint inn á námsbrautir sem þau réðu illa við og brottfallið eftir því en 70% af hópnum lauk ekki námi. Er það betra? Við verðum sem samfélag að hafa kjarkinn til að taka umræðuna. Ræða kerfi sem virka ekki og finna leiðir til að bæta þau. Þessi umræða er náskyld umræðunni um mikilvægi öflugra námsgagna og að kennarar hafi fleiri og betri gögn við kennslu. Við einfaldlega skuldum börnunum okkar að gera betur - hvort sem þau tala íslensku sem móðurmál eða eitthvað allt annað. Höfundur er háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra.
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun