Dans verkalýðsleiðtoga í kringum gullkálfinn Ole Anton Bieltvedt skrifar 21. desember 2024 06:03 Ég hélt lengi vel, að formaður Verkalýðsfélags Akraness og Starfsgeinasambandsins, Vilhjálmur Birgisson, væri „góður maður og gegn“, vænn og velviljaður gagnvart „Guði og mönnum“ - dýr, umhverfi, náttúra og lífríki jarðar meðtalin -, ekki maður peningahyggju og græðgi, hvorki fyrir hönd sjálfs sín né annarra. Framganga hans og málflutningur í hvalveiðimálum, sem hann styður með ráðum og dáð, eins og á mála hjá Kristjáni Loftssyni væri, er mér því mikið undrunarefni og vonbrigði. Lengi má manninn reyna. Ljóðlína úr Hávamálum rifjast upp: „Margur verður af aurum api“. Vilhjálmur réttlætir málstað sinn og baráttuna fyrir áframhaldandi hvalveiðum með því, að starfsmenn Hvals hf séu í Verkalýðsfélagi Akraness, þeir hafi miklar og góðar tekjur af starfi sínu, borgi útsvar og skatta af þessum tekjum. Hrein peningahyggja Þessi afstaða er því hrein peningahyggja, og er þetta enn eitt dæmi þess, að tilgangurinn helgar meðalið, líka þó ljótt og lágkúrulegt sé. Vilhjálmur hefur svo bætt því við, svona til að reyna að vara andlitið, sýna sína mannúð og velvild til dýra, að enginn væri að leika sér að því að láta þess dýr þjást við veiðar. Þetta er auðvitað hreint froðusnakk, því Vilhjálmur og allir, sem vita vilja, vita full vel, að Hvalur hefur ekki getað og mun aldrei geta veitt hvali á manneskjulegan og dýravænan hátt, þannig, að þeir drepist án þjáningar. Sú mynd, sem MAST dró upp í skýrslu sinni frá 8. maí í fyrra, fyrir veiðitímabilið 2022, þar sem fram kom, að lífið hafði verið murkað úr 41% dýranna með hörmulegum hætti, er sennilega sú skásta, sem verið gat, því veiðimenn vissu, að eftirlitsmenn væru um borð, og vönduðu sig væntanlega eftir föngum. Hvalur neitaði á sínum tíma að skila veiðidagbókum fyrir veiðitímabilið 2014-2018, þrátt fyrir skyldu til þess skv. veiðileyfi - það var eitt af eindregnum og skýrum skilyrðum leyfisins -, og komst reyndar upp með það, eins og önnur lögbrot, en það er auðvitað vísbending um, að annað hvort hafi hrikalegar meiðingar og limlestingar átt sér stað á þessu veiðitímabili, sem enginn mátti sjá, eða þá, að veiðimenn hafi skotið, og sært eða drepið, alfriðaða steypireyði. Eitthvað leyndist þar svo illt og brennandi hættulegt fyrir Kristján Loftsson, að hann lét frekar ganga yfir sig sakfellingu fyrir sakadómi Lögreglustjórans á Vesturlandi, fyrir þetta brot, skv. sakamálakæru okkar í Jarðarvinum, heldur en að afhenda bækurnar. Vilhjálmur og allir aðrir sjá því og vita vel, að hrikalegar meiðingar og limlestingar eru og verða fastur liður í hvalveiðum. En, líka hjá Vilhjálmi, eins og mörgum öðrum - oft hægrimenn og íhaldsmenn í pólitík, Vilhjámur virðist undarlegt nokk vera kominn í þann hóp -, eru það peningarnir sem telja og gilda; skítt með kvalræði saklausra og varnarlausra dýra, hér friðsamra og háþróaða risa úthafanna, spendýra, sem kenna hvert öðru, vinna saman og bindast nánum vina- og fjölskylduböndum. Inn í þess mynd kemur svo sú staðreynd, að hvalirnir spila stóra rullu ekki bara í lífríki hafsins, heldur líka jarðarinnar og lofthjúps. Þeir eru í reynd ómissandi hluti af lífríkinu, en einn hvalur tekur til sín og geymir kolvetni á við 1.500 tré, og úrgangur og hræ hvala leggja neðstu lögum hafanna til grundvallar næringu, sem svif og aðrar frumverur þar lifa á og þróast svo í að vera grunnnæring hratt vaxandi fiska. Alþjóðlegi gjaldeyrissjóðurinn lagði mat á verðgildi hvala, út frá bæði vistfræðilegum og efnahagslegum sjónarmiðum, og komst að þeirri niðurstöðu, að hver hvalur væri USD 2ja milljóna virði; 270 milljóna. Aðeins 10 lifandi hvalir hafa því það verðgildi, sem Hvalur hf fékk fyrir að drepa og selja hundruð hvala í fyrra, eftir að hafa misþyrmt og limlest mörgum þeirra, kvalið þá til dauða, af tilfinningaleysi og grimmd. Hvalir ekki auðlind Íslendinga Sú hugmyndafræði Vilhjálms, reyndar líka Bjarna Benediktssonar, þrefallds ráðherra, þrátt fyrir vanhæfi til ráðherradóms fyrir ári síðan, að langreyðar séu náttúruauðlind Íslendinga, eru byggðar á grunnhyggju og vanþekkingu. Flestir hvalir fæðast við vestur strönd Afríku og flakka svo um heimshöfin. Langreyðar eru hér við land aðeins í par mánuði á ári, og tilheyra Íslendingum ekkert frekar eða meir en tugum annarra þjóða sitt hvoru megin Atlantsála, ef þeir þá tilheyra mönnum yfir höfuð. Það er í raun forneskjulegt og siðlaust sjónarmið, að önnur, háþróðuð og merkileg spendýr tilheyri okkur mönnum; hver gaf okkur þau, hvernig eignuðumst við þau, hver gaf okkur réttinn til að nota þau, nýta og misnota, líka með kvalræði og limlestingum? Auðvitað eiga önnur spendýr - við menn erum líka bara spendýr, reyndar þau gráðugustu og grimmustu -, rétt á að fá að lifa sínu eigin, sjálfstæðu og náttúruegu lífi, í friði fyrir djöfulgangi manna. Ég hnýtti hér að ofan nokkuð í hægrimenn og íhaldsmenn. Því miður er það ekki af tilefnislausu. Það hefur marg sannast, líka hér, að einmitt í þeim hópi hafa margir litla tilfinningu fyrir dýrum, náttúru og lífríki, þó að, án þess að þetta allt sé verndað og varðveitt, mun mannkynið ekki komast af. Skammvinnur gróði gildir. Í Katalóníu á Spáni var tekizt á um það 2010, hvort að banna ætti nautaat. Hægri- og íhaldsflokkarnir, voru á móti banni, en miðju og vinstri öfl með. Þar snérist málið líka um stórfelldar tekjur, störf, skatta og skyldur, sem mikill hópur manna, frá ræktendum nautanna til eigenda nautaatsleikvanganna höfðu haft og vildu hafa. Þúsundir starfa í húfi. Þar réðu sömu sjónarmið og hjá Vilhjálmi Birgissyni. Peningurinn gildir. Skítt með kvalræði saklausra dýra, en, sem betur fer sigruðu Vilhjálmarnir ekki, heldur mannúð, virðing og velvild til dýra og náttúru, lífríkisins og, í víðari skilningi, jarðarinnar okkar. Norðmenn stunduðu loðdýrahald í 100 ár. Þar voru allt að 300 minnka- og refabú, þar sem dýrin voru haldin kvalarhaldi í litlum vírabúrum alla ævi og svo kæfð til dauða með eiturgasi. Yfir ein milljón dýra var drepin árlega og skinn seld. Feykilegir fjárhagslegir hagsmunir, störf og afkoma á landsbyggðinni í húfi. En þar urðu Vilhjálmarnir líka undir, Guði sé lof. Síðasta loðdýrabúi Noregs var lokað 1. janúar í fyrra. Þessi lokaorð: Vilhjálmur, heldurðu ekki, að Akurnesingar séu nægilega klárir og duglegir til að spjara sig, jafnvel vel án þess að byggja afkomu sína á dýraníði!? Það gengur bara býsna vel hjá öðrum landsmönnum. Höfundur er stofanandi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson Skoðun Metabolic Psychiatry: Ný nálgun í geðlækningum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Fráleit túlkun á fornum texta breytir ekki staðreyndum Ómar Torfason Skoðun Viltu skilja bílinn eftir heima? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Hvaða framtíð bíður barna okkar árið 2050? Hafdís Hanna Ægisdóttir Skoðun Við lifum ekki á tíma fasisma Hjörvar Sigurðsson Skoðun Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Betri strætó strax í dag Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Framtíð villta laxins hangir á bláþræði Elvar Örn Friðriksson Skoðun Ætlar ríkið að stuðla að aukinni tóbaksneyslu á Íslandi? Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Réttur barna versus veruleiki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Framtíð villta laxins hangir á bláþræði Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson skrifar Skoðun Við lifum ekki á tíma fasisma Hjörvar Sigurðsson skrifar Skoðun Fíknisjúkdómur – samfélagsleg ábyrgð sem við þurfum að takast á við Halldór Þór Svavarsson skrifar Skoðun Ætlar ríkið að stuðla að aukinni tóbaksneyslu á Íslandi? Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Þakkir til Sivjar Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Fráleit túlkun á fornum texta breytir ekki staðreyndum Ómar Torfason skrifar Skoðun Betri strætó strax í dag Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Viltu skilja bílinn eftir heima? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hvaða framtíð bíður barna okkar árið 2050? Hafdís Hanna Ægisdóttir skrifar Skoðun Metabolic Psychiatry: Ný nálgun í geðlækningum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Af hverju skiptir vökvagjöf okkur svona miklu máli? Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar Skoðun Hið landlæga fúsk Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur ESB-sinna leiðréttar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann skrifar Skoðun Akademísk kurteisi á tímum þjóðarmorðs Finnur Ulf Dellsén skrifar Skoðun Við megum ekki tapa leiknum utan vallar Eysteinn Pétur Lárusson skrifar Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Sjá meira
Ég hélt lengi vel, að formaður Verkalýðsfélags Akraness og Starfsgeinasambandsins, Vilhjálmur Birgisson, væri „góður maður og gegn“, vænn og velviljaður gagnvart „Guði og mönnum“ - dýr, umhverfi, náttúra og lífríki jarðar meðtalin -, ekki maður peningahyggju og græðgi, hvorki fyrir hönd sjálfs sín né annarra. Framganga hans og málflutningur í hvalveiðimálum, sem hann styður með ráðum og dáð, eins og á mála hjá Kristjáni Loftssyni væri, er mér því mikið undrunarefni og vonbrigði. Lengi má manninn reyna. Ljóðlína úr Hávamálum rifjast upp: „Margur verður af aurum api“. Vilhjálmur réttlætir málstað sinn og baráttuna fyrir áframhaldandi hvalveiðum með því, að starfsmenn Hvals hf séu í Verkalýðsfélagi Akraness, þeir hafi miklar og góðar tekjur af starfi sínu, borgi útsvar og skatta af þessum tekjum. Hrein peningahyggja Þessi afstaða er því hrein peningahyggja, og er þetta enn eitt dæmi þess, að tilgangurinn helgar meðalið, líka þó ljótt og lágkúrulegt sé. Vilhjálmur hefur svo bætt því við, svona til að reyna að vara andlitið, sýna sína mannúð og velvild til dýra, að enginn væri að leika sér að því að láta þess dýr þjást við veiðar. Þetta er auðvitað hreint froðusnakk, því Vilhjálmur og allir, sem vita vilja, vita full vel, að Hvalur hefur ekki getað og mun aldrei geta veitt hvali á manneskjulegan og dýravænan hátt, þannig, að þeir drepist án þjáningar. Sú mynd, sem MAST dró upp í skýrslu sinni frá 8. maí í fyrra, fyrir veiðitímabilið 2022, þar sem fram kom, að lífið hafði verið murkað úr 41% dýranna með hörmulegum hætti, er sennilega sú skásta, sem verið gat, því veiðimenn vissu, að eftirlitsmenn væru um borð, og vönduðu sig væntanlega eftir föngum. Hvalur neitaði á sínum tíma að skila veiðidagbókum fyrir veiðitímabilið 2014-2018, þrátt fyrir skyldu til þess skv. veiðileyfi - það var eitt af eindregnum og skýrum skilyrðum leyfisins -, og komst reyndar upp með það, eins og önnur lögbrot, en það er auðvitað vísbending um, að annað hvort hafi hrikalegar meiðingar og limlestingar átt sér stað á þessu veiðitímabili, sem enginn mátti sjá, eða þá, að veiðimenn hafi skotið, og sært eða drepið, alfriðaða steypireyði. Eitthvað leyndist þar svo illt og brennandi hættulegt fyrir Kristján Loftsson, að hann lét frekar ganga yfir sig sakfellingu fyrir sakadómi Lögreglustjórans á Vesturlandi, fyrir þetta brot, skv. sakamálakæru okkar í Jarðarvinum, heldur en að afhenda bækurnar. Vilhjálmur og allir aðrir sjá því og vita vel, að hrikalegar meiðingar og limlestingar eru og verða fastur liður í hvalveiðum. En, líka hjá Vilhjálmi, eins og mörgum öðrum - oft hægrimenn og íhaldsmenn í pólitík, Vilhjámur virðist undarlegt nokk vera kominn í þann hóp -, eru það peningarnir sem telja og gilda; skítt með kvalræði saklausra og varnarlausra dýra, hér friðsamra og háþróaða risa úthafanna, spendýra, sem kenna hvert öðru, vinna saman og bindast nánum vina- og fjölskylduböndum. Inn í þess mynd kemur svo sú staðreynd, að hvalirnir spila stóra rullu ekki bara í lífríki hafsins, heldur líka jarðarinnar og lofthjúps. Þeir eru í reynd ómissandi hluti af lífríkinu, en einn hvalur tekur til sín og geymir kolvetni á við 1.500 tré, og úrgangur og hræ hvala leggja neðstu lögum hafanna til grundvallar næringu, sem svif og aðrar frumverur þar lifa á og þróast svo í að vera grunnnæring hratt vaxandi fiska. Alþjóðlegi gjaldeyrissjóðurinn lagði mat á verðgildi hvala, út frá bæði vistfræðilegum og efnahagslegum sjónarmiðum, og komst að þeirri niðurstöðu, að hver hvalur væri USD 2ja milljóna virði; 270 milljóna. Aðeins 10 lifandi hvalir hafa því það verðgildi, sem Hvalur hf fékk fyrir að drepa og selja hundruð hvala í fyrra, eftir að hafa misþyrmt og limlest mörgum þeirra, kvalið þá til dauða, af tilfinningaleysi og grimmd. Hvalir ekki auðlind Íslendinga Sú hugmyndafræði Vilhjálms, reyndar líka Bjarna Benediktssonar, þrefallds ráðherra, þrátt fyrir vanhæfi til ráðherradóms fyrir ári síðan, að langreyðar séu náttúruauðlind Íslendinga, eru byggðar á grunnhyggju og vanþekkingu. Flestir hvalir fæðast við vestur strönd Afríku og flakka svo um heimshöfin. Langreyðar eru hér við land aðeins í par mánuði á ári, og tilheyra Íslendingum ekkert frekar eða meir en tugum annarra þjóða sitt hvoru megin Atlantsála, ef þeir þá tilheyra mönnum yfir höfuð. Það er í raun forneskjulegt og siðlaust sjónarmið, að önnur, háþróðuð og merkileg spendýr tilheyri okkur mönnum; hver gaf okkur þau, hvernig eignuðumst við þau, hver gaf okkur réttinn til að nota þau, nýta og misnota, líka með kvalræði og limlestingum? Auðvitað eiga önnur spendýr - við menn erum líka bara spendýr, reyndar þau gráðugustu og grimmustu -, rétt á að fá að lifa sínu eigin, sjálfstæðu og náttúruegu lífi, í friði fyrir djöfulgangi manna. Ég hnýtti hér að ofan nokkuð í hægrimenn og íhaldsmenn. Því miður er það ekki af tilefnislausu. Það hefur marg sannast, líka hér, að einmitt í þeim hópi hafa margir litla tilfinningu fyrir dýrum, náttúru og lífríki, þó að, án þess að þetta allt sé verndað og varðveitt, mun mannkynið ekki komast af. Skammvinnur gróði gildir. Í Katalóníu á Spáni var tekizt á um það 2010, hvort að banna ætti nautaat. Hægri- og íhaldsflokkarnir, voru á móti banni, en miðju og vinstri öfl með. Þar snérist málið líka um stórfelldar tekjur, störf, skatta og skyldur, sem mikill hópur manna, frá ræktendum nautanna til eigenda nautaatsleikvanganna höfðu haft og vildu hafa. Þúsundir starfa í húfi. Þar réðu sömu sjónarmið og hjá Vilhjálmi Birgissyni. Peningurinn gildir. Skítt með kvalræði saklausra dýra, en, sem betur fer sigruðu Vilhjálmarnir ekki, heldur mannúð, virðing og velvild til dýra og náttúru, lífríkisins og, í víðari skilningi, jarðarinnar okkar. Norðmenn stunduðu loðdýrahald í 100 ár. Þar voru allt að 300 minnka- og refabú, þar sem dýrin voru haldin kvalarhaldi í litlum vírabúrum alla ævi og svo kæfð til dauða með eiturgasi. Yfir ein milljón dýra var drepin árlega og skinn seld. Feykilegir fjárhagslegir hagsmunir, störf og afkoma á landsbyggðinni í húfi. En þar urðu Vilhjálmarnir líka undir, Guði sé lof. Síðasta loðdýrabúi Noregs var lokað 1. janúar í fyrra. Þessi lokaorð: Vilhjálmur, heldurðu ekki, að Akurnesingar séu nægilega klárir og duglegir til að spjara sig, jafnvel vel án þess að byggja afkomu sína á dýraníði!? Það gengur bara býsna vel hjá öðrum landsmönnum. Höfundur er stofanandi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd.
Skoðun Fíknisjúkdómur – samfélagsleg ábyrgð sem við þurfum að takast á við Halldór Þór Svavarsson skrifar
Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar
Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar
Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar