Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar 23. desember 2024 08:30 Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti.
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun