Gerendur nýti „allar mögulegar leiðir“ Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 19. mars 2025 19:18 Birtingarmyndir ofbeldis taka sífellt meiri breytingum samhliða tæknivæðingunni. Teymisstýra hjá Bjarkarhlíð segir að gerendur séu í auknum mæli farnir að nýta sér tæknina til að hrella. Vísir/Margrét Helga Rúmlega hundrað leituðu sér aðstoðar hjá Bjarkarhlíð á síðasta ári vegna umsáturseineltis og 159 vegna stafræns ofbeldis. Jenný Kristín Valberg, teymisstýra hjá Bjarkarhlíð, segir að með aukinni tæknivæðingu hafi fleiri möguleikar opnast til að meiða. Þetta sé veruleiki sem systursamtök úti í heimi segja að sé að stigmagnast. Garpur Ingason Elísabetarson kvikmyndagerðamaður opnaði sig í viðtali á Vísi í dag um umsáturseinelti sem hann kveðst hafa sætt nú í tæpt ár sem hafi einkennst af netníði, rangfærslum á samfélagsmiðlum og skilaboðum til hans nánustu. Mál Garps er aðeins eitt af mörgum þar sem grunur er um að tækni sé notuð til ills. Áður óbirtar tölur frá Bjarkarhlíð sýna að alls hafi 103 leitað sér aðstoðar hjá miðstöðinni vegna þess að setið hafi verið um þá. Þá leituðu 159 til þeirra vegna stafræns ofbeldis. Jenný segir gerendur jafnvel nýta sér tæknivæðingu bifreiða til að hrella þolendur. „Gerendur eru oft að opna glugga á bílum á nóttunni þannig að það fennir inn í þá og fleira en svo erum við auðvitað búin að sjá í langan tíma, að það er verið að nýta sér staðsetningarbúnað í síma og undir bíltæki. Með aukinni tæknilegri þróun þá aukast möguleikar gerenda til að beita ofbeldi,“ segir hún. Allar mögulegar leiðir nýttar Oft séu svokallaðir gervi-prófílar notaðir til að hrella, jafnvel reynt að taka yfir samfélagsmiðlareikninga brotaþola. Allt sé reynt til að ná til þolenda. „Svo sjáum við auðvitað líka að gerendur nýta allar mögulegar leiðir. Við sjáum að þegar búið er að blokka viðkomandi geranda á öllum miðlum þá jafnvel fer hann að nota bankaforrit til að senda kannski eina krónu og þá birtist nafn viðkomandi á skjá þolanda og þannig gerir hann vart við sig,“ segir Jenný. Garpur sagði í viðtalinu að refsilöggjöfin haldi ekki í við tækniframfarir og lögregla hafi brugðist. Jenný segir að allir séu af vilja gerðir að láta gerendur sæta ábyrgð en það sé oft hægara sagt en gert í ljósi örra tæknibreytinga. „Að reyna jafnóðum að finna nýjar leiðir til að gera gerendur ábyrga. Það er í þessu eins og mörgu öðru að gerendur eru oft tveimur eða þremur skrefum á undan og við að elta,“ segir Jenný. Þolandi sviptur öryggistilfinningu Stafrænt ofbeldi sé grafalvarlegt ofbeldi sem hefur í för með sér skaðlegar afleiðingar. „Þetta sviptir þolanda gjörsamlega öryggistilfinningu og ég tala nú ekki um í þeim málum þar sem þolendur eru að finna myndavélabúnað og annað inni á heimilum sínum. Það vill enginn búa við þessar aðstæður að geta hvergi um frjálst höfuð strokið án þess að það sé mögulega verið að fylgjast með athöfnum þeirra og þeirra persónulegu málefnum,“ segir Jenný. Systursamtök erlendis lýsa sömu þróun. „Þetta er veruleiki sem allir sjá að er að stigmagnast,“ segir Jenný Jenný ráðleggur þolendum að segja frá. „Að leita til þolendamiðstöðvar eða lögreglu eða allavega byrja á því að segja einhverjum sem þeir treysta fyrir þessu og burðast ekki um þetta einir. Við erum með lög sem ná yfir mikið af þessum brotum þannig að fyrst og fremst er að fá stuðning og ráðgjöf um næstu skref.“ Samfélagsmiðlar Lögreglumál Stafrænt ofbeldi Tengdar fréttir Með hnút í maganum yfir næstu skilaboðum eltihrellis „Þetta er það erfiðasta sem ég hef gengið í gegnum, þetta er stöðugt hangandi yfir mér, alla daga. Mér finnst ég vera rosalega varnarlaus. Ég er alltaf með hnút í maganum yfir því hvenær næsta færsla birtist á Facebook, hvenær næsta sprengja á eftir að koma,“ segir Garpur Ingason Elísabetarson. 19. mars 2025 06:03 Á ekki að teljast til mannréttinda að fá að ofsækja fólk Fara á í heildstæða skoðun á notkun ökklabanda hér á landi og þá sérstaklega með tilliti til brota gegn nálgunarbanni. Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra, segir að ef fjármuni vanti til að kaupa ökklabönd, verði það lagað. 28. janúar 2025 23:42 „Ef ég fæ þig ekki fær þig enginn því sver ég eið“ Karlmaður hefur verið dæmdur til níu mánaða skilorðsbundinnar fangelsisvistar fyrir fjölda brota í nánu sambandi með því að hafa á endurtekið og á alvarlegan hátt ógnað lífi, heilsu og velferð fyrrverandi sambúðarkonu sinnar. Hann hótaði meðal annars að myrða foreldra konunnar og dreifa nektarmyndum af henni. 10. janúar 2025 14:17 Mest lesið Barnamálaráðherra eignaðist barn með táningspilti þegar hún var 22 ára Innlent Átti fótum sínum fjör að launa þegar átta drengir réðust á hann Innlent Ásthildur Lóa hefur sagt af sér: Ekki sama manneskja í dag og fyrir 36 árum Innlent Fjögurra bíla árekstur og einn á hvolfi Innlent Nafn hins látna í manndrápsmálinu Innlent Skoða hvort grunaðir séu líka fórnarlömb í máli Quangs Lé Innlent Gekk berserksgang og lagði hótelherbergi í rúst Innlent Börn hafi reynt að drepa önnur börn Innlent Snúið við á vellinum vegna gagnrýni á Trump Erlent Mættu til viðskipta vopnaðir hnífum og piparúða Innlent Fleiri fréttir Framboðslistar Röskvu kynntir Bryggjan sem gæti rofið hafnleysu Skaftfellinga Ekki brugðist við tilmælum SKE í þrjú ár Nafn hins látna í manndrápsmálinu Ásthildur Lóa hefur sagt af sér: Ekki sama manneskja í dag og fyrir 36 árum SKE skoðar Heineman og meintur bókastuldur Meta Barnamálaráðherra eignaðist barn með táningspilti þegar hún var 22 ára Annar árekstur á Vesturlandsvegi Fjögurra ára fangelsi fyrir gróf brot gegn fyrrverandi Börn hafi reynt að drepa önnur börn Sjö sagt upp hjá Rauða krossinum Gekk berserksgang og lagði hótelherbergi í rúst Lokað fyrir kalt vatn í Kópavogi í kvöld Skoða hvort grunaðir séu líka fórnarlömb í máli Quangs Lé Brúnastaðir í Fljótum hlutu landbúnaðarverðlaunin 2025 Hamingja dvínandi þótt Ísland berjist um toppsæti Átti fótum sínum fjör að launa þegar átta drengir réðust á hann Alþjóðlegi hamingjudagurinn 2025: Hamingja, samkennd og Riddarar kærleikans Fjögurra bíla árekstur og einn á hvolfi Eina sem hafi breyst sé að flokkurinn sé nú í ríkisstjórn Tjón Úkraínumanna um áttahundruð milljarðar dollara Svona var Pallborðið um ofbeldisöldu hjá ungmennum 33 prósent íslenskra ungmenna nota nikótínpúða Mættu til viðskipta vopnaðir hnífum og piparúða „Reginhneyksli“ að Sádar stýri nefnd um réttindi kvenna Bein útsending: Setning Búnaðarþings Göturnar sem verða malbikaðar í sumar í Reykjavík Tæknilausnir nauðsynlegar til að bæta þjónustu í heilbrigðiskerfinu Helmingi fleiri íbúðir teknar af söluskrá en á sama tíma árið 2023 Líffæragjöf eftir blóðrásardauða nú möguleg á Landspítalanum Sjá meira
Garpur Ingason Elísabetarson kvikmyndagerðamaður opnaði sig í viðtali á Vísi í dag um umsáturseinelti sem hann kveðst hafa sætt nú í tæpt ár sem hafi einkennst af netníði, rangfærslum á samfélagsmiðlum og skilaboðum til hans nánustu. Mál Garps er aðeins eitt af mörgum þar sem grunur er um að tækni sé notuð til ills. Áður óbirtar tölur frá Bjarkarhlíð sýna að alls hafi 103 leitað sér aðstoðar hjá miðstöðinni vegna þess að setið hafi verið um þá. Þá leituðu 159 til þeirra vegna stafræns ofbeldis. Jenný segir gerendur jafnvel nýta sér tæknivæðingu bifreiða til að hrella þolendur. „Gerendur eru oft að opna glugga á bílum á nóttunni þannig að það fennir inn í þá og fleira en svo erum við auðvitað búin að sjá í langan tíma, að það er verið að nýta sér staðsetningarbúnað í síma og undir bíltæki. Með aukinni tæknilegri þróun þá aukast möguleikar gerenda til að beita ofbeldi,“ segir hún. Allar mögulegar leiðir nýttar Oft séu svokallaðir gervi-prófílar notaðir til að hrella, jafnvel reynt að taka yfir samfélagsmiðlareikninga brotaþola. Allt sé reynt til að ná til þolenda. „Svo sjáum við auðvitað líka að gerendur nýta allar mögulegar leiðir. Við sjáum að þegar búið er að blokka viðkomandi geranda á öllum miðlum þá jafnvel fer hann að nota bankaforrit til að senda kannski eina krónu og þá birtist nafn viðkomandi á skjá þolanda og þannig gerir hann vart við sig,“ segir Jenný. Garpur sagði í viðtalinu að refsilöggjöfin haldi ekki í við tækniframfarir og lögregla hafi brugðist. Jenný segir að allir séu af vilja gerðir að láta gerendur sæta ábyrgð en það sé oft hægara sagt en gert í ljósi örra tæknibreytinga. „Að reyna jafnóðum að finna nýjar leiðir til að gera gerendur ábyrga. Það er í þessu eins og mörgu öðru að gerendur eru oft tveimur eða þremur skrefum á undan og við að elta,“ segir Jenný. Þolandi sviptur öryggistilfinningu Stafrænt ofbeldi sé grafalvarlegt ofbeldi sem hefur í för með sér skaðlegar afleiðingar. „Þetta sviptir þolanda gjörsamlega öryggistilfinningu og ég tala nú ekki um í þeim málum þar sem þolendur eru að finna myndavélabúnað og annað inni á heimilum sínum. Það vill enginn búa við þessar aðstæður að geta hvergi um frjálst höfuð strokið án þess að það sé mögulega verið að fylgjast með athöfnum þeirra og þeirra persónulegu málefnum,“ segir Jenný. Systursamtök erlendis lýsa sömu þróun. „Þetta er veruleiki sem allir sjá að er að stigmagnast,“ segir Jenný Jenný ráðleggur þolendum að segja frá. „Að leita til þolendamiðstöðvar eða lögreglu eða allavega byrja á því að segja einhverjum sem þeir treysta fyrir þessu og burðast ekki um þetta einir. Við erum með lög sem ná yfir mikið af þessum brotum þannig að fyrst og fremst er að fá stuðning og ráðgjöf um næstu skref.“
Samfélagsmiðlar Lögreglumál Stafrænt ofbeldi Tengdar fréttir Með hnút í maganum yfir næstu skilaboðum eltihrellis „Þetta er það erfiðasta sem ég hef gengið í gegnum, þetta er stöðugt hangandi yfir mér, alla daga. Mér finnst ég vera rosalega varnarlaus. Ég er alltaf með hnút í maganum yfir því hvenær næsta færsla birtist á Facebook, hvenær næsta sprengja á eftir að koma,“ segir Garpur Ingason Elísabetarson. 19. mars 2025 06:03 Á ekki að teljast til mannréttinda að fá að ofsækja fólk Fara á í heildstæða skoðun á notkun ökklabanda hér á landi og þá sérstaklega með tilliti til brota gegn nálgunarbanni. Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra, segir að ef fjármuni vanti til að kaupa ökklabönd, verði það lagað. 28. janúar 2025 23:42 „Ef ég fæ þig ekki fær þig enginn því sver ég eið“ Karlmaður hefur verið dæmdur til níu mánaða skilorðsbundinnar fangelsisvistar fyrir fjölda brota í nánu sambandi með því að hafa á endurtekið og á alvarlegan hátt ógnað lífi, heilsu og velferð fyrrverandi sambúðarkonu sinnar. Hann hótaði meðal annars að myrða foreldra konunnar og dreifa nektarmyndum af henni. 10. janúar 2025 14:17 Mest lesið Barnamálaráðherra eignaðist barn með táningspilti þegar hún var 22 ára Innlent Átti fótum sínum fjör að launa þegar átta drengir réðust á hann Innlent Ásthildur Lóa hefur sagt af sér: Ekki sama manneskja í dag og fyrir 36 árum Innlent Fjögurra bíla árekstur og einn á hvolfi Innlent Nafn hins látna í manndrápsmálinu Innlent Skoða hvort grunaðir séu líka fórnarlömb í máli Quangs Lé Innlent Gekk berserksgang og lagði hótelherbergi í rúst Innlent Börn hafi reynt að drepa önnur börn Innlent Snúið við á vellinum vegna gagnrýni á Trump Erlent Mættu til viðskipta vopnaðir hnífum og piparúða Innlent Fleiri fréttir Framboðslistar Röskvu kynntir Bryggjan sem gæti rofið hafnleysu Skaftfellinga Ekki brugðist við tilmælum SKE í þrjú ár Nafn hins látna í manndrápsmálinu Ásthildur Lóa hefur sagt af sér: Ekki sama manneskja í dag og fyrir 36 árum SKE skoðar Heineman og meintur bókastuldur Meta Barnamálaráðherra eignaðist barn með táningspilti þegar hún var 22 ára Annar árekstur á Vesturlandsvegi Fjögurra ára fangelsi fyrir gróf brot gegn fyrrverandi Börn hafi reynt að drepa önnur börn Sjö sagt upp hjá Rauða krossinum Gekk berserksgang og lagði hótelherbergi í rúst Lokað fyrir kalt vatn í Kópavogi í kvöld Skoða hvort grunaðir séu líka fórnarlömb í máli Quangs Lé Brúnastaðir í Fljótum hlutu landbúnaðarverðlaunin 2025 Hamingja dvínandi þótt Ísland berjist um toppsæti Átti fótum sínum fjör að launa þegar átta drengir réðust á hann Alþjóðlegi hamingjudagurinn 2025: Hamingja, samkennd og Riddarar kærleikans Fjögurra bíla árekstur og einn á hvolfi Eina sem hafi breyst sé að flokkurinn sé nú í ríkisstjórn Tjón Úkraínumanna um áttahundruð milljarðar dollara Svona var Pallborðið um ofbeldisöldu hjá ungmennum 33 prósent íslenskra ungmenna nota nikótínpúða Mættu til viðskipta vopnaðir hnífum og piparúða „Reginhneyksli“ að Sádar stýri nefnd um réttindi kvenna Bein útsending: Setning Búnaðarþings Göturnar sem verða malbikaðar í sumar í Reykjavík Tæknilausnir nauðsynlegar til að bæta þjónustu í heilbrigðiskerfinu Helmingi fleiri íbúðir teknar af söluskrá en á sama tíma árið 2023 Líffæragjöf eftir blóðrásardauða nú möguleg á Landspítalanum Sjá meira
Með hnút í maganum yfir næstu skilaboðum eltihrellis „Þetta er það erfiðasta sem ég hef gengið í gegnum, þetta er stöðugt hangandi yfir mér, alla daga. Mér finnst ég vera rosalega varnarlaus. Ég er alltaf með hnút í maganum yfir því hvenær næsta færsla birtist á Facebook, hvenær næsta sprengja á eftir að koma,“ segir Garpur Ingason Elísabetarson. 19. mars 2025 06:03
Á ekki að teljast til mannréttinda að fá að ofsækja fólk Fara á í heildstæða skoðun á notkun ökklabanda hér á landi og þá sérstaklega með tilliti til brota gegn nálgunarbanni. Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra, segir að ef fjármuni vanti til að kaupa ökklabönd, verði það lagað. 28. janúar 2025 23:42
„Ef ég fæ þig ekki fær þig enginn því sver ég eið“ Karlmaður hefur verið dæmdur til níu mánaða skilorðsbundinnar fangelsisvistar fyrir fjölda brota í nánu sambandi með því að hafa á endurtekið og á alvarlegan hátt ógnað lífi, heilsu og velferð fyrrverandi sambúðarkonu sinnar. Hann hótaði meðal annars að myrða foreldra konunnar og dreifa nektarmyndum af henni. 10. janúar 2025 14:17