Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar 1. apríl 2025 15:30 Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun