Hver ber ábyrgð á vanefndum Viðreisnar og Samfylkingar? Inga blessunin Sæland? Ole Anton Bieltvedt skrifar 14. apríl 2025 06:02 Það liggur fyrir, hefur gert það mörg síðustu misseri, að afgerandi meirihluti þjóðarinnar vill þjóðaratkvæði um framahaldsviðræður við ESB. Í skoðanakönnun Prósents 9. janúar síðastliðinn, voru 68% þeirra, sem afstöðu tóku, hlynntir því, að framhaldsviðræður færu fram. Slíkar viðræður eru auðvitað með öllu óskuldbindandi og áhætta af þeim engin. Hverjir komu ríkisstjórninni til valda? Það er ljóst, að stór hluti þeirra, sem greiddi Viðreisn og Samfylkingu atkvæði sitt í kosningunum 30. nóvember, koma einmitt úr þessum meirihlutahópi. Á sama hátt er það ljóst, að þessi sami hópur - skýr meirhluti landsmanna, sem vill þjóðaratkvæði um framhaldsviððræður, auðvitað sem allra fyrst - kom þessari ríkisstjórn til valda. Það er því með ólíkindum, að ríkisstjórnin skuli hafa leyft sér, við stjórnarmyndun í desember 2024, að setja þjóðaratkvæði um framhaldssamninga fyrst á dagskrá 2027, eða ekki síðar, en valdatími hennar rennur út í síðasta lagi 2028. Þessi síðbúna tímasetning er í reynd blaut tuska í andlit meirihluta landsmanna Fyrir undirrituðum var og er tilkynningin um þjóðaratkvæði um framhaldssamninga 2027 ekkert annað en blaut tuska í andlit meirihluta þjóðarinnar og í rauninni ekkert nema svik við margyfirlýsta grunn stefnumörkun og málstað, sem margir treystu á og kusu Viðreisn og Samfylkingu út á. Það, sem gerir málið ennþá verra, er það, að mögulegt þjóðaratkvæði um framhaldssaminga fyrst 2027, er hvorki fugl né fiskur. Í raun bara fyrirsláttur. Ef kosið yrði fyrst þá um framhaldssamninga, og, ef „Já“ fengist, sem vænta má, gætu aðildarsamningar fyrst hafizt 2027/2028, en valdatími ríkisstjórnarinnar rennur, sem sagt, út 2028, ef hún heldur út kjörtímabilið, sem við þrátt fyrir allt vonum. Þar sem þessir samningar taka minst 2 ár, kannske 3, væri þá engan veginn hægt að ljúka málinu í hennar valdatíð, og væri þá í reynd til einskis af staðið farið; enginn veit hér, hvað tekur við eftir 2028. Evrópsambandið hefi heldur enginn áhuga á, að hefja framhaldsamninga við ríkisstjórn, hverrar valdatími væri að enda. Í raun er það, sem ríkistjórnin hefur gert í þessu máli, því bara látalæti eða sjónarspil. Hver ber hér ábyrgð, Inga blessunin Sæland? Varla! Þegar gengið er á stjórnarliða með þessa broguðu afstöðu og glórulausu tímasetningu, stefnusvik fyrir undirrituðum, er helzt að heyra á mönnum, að Inga Sæland og Flokkur fólksins beri hér alla ábyrgð. Samfylking og Viðrfeisn hafi viljað halda þjóðaratkvæði um framhaldssamninga miklu fyrr. Inga Sæland lýsti því ítrekað yfir fyrir kosningar, að hún væri algjörlega hlynnt því, að kosið yrði um framhaldssamninga, það væri réttur landsmanna, að tjá sig um það, af eða á, en hún lýsti því jafnframt yfir, að óvíst væri, hvort hún styddi aðild, eða ekki, þegar að slíkri atkvæðagreiðslu kæmi. Þetta tel ég góða og rétta afstöðu hjá Ingu, og trúi ég því, að hún hafi staðið og standi við hana. Staðreyndin er nefnilega sú, að hvorki Inga né aðrir geta á þessu stigi vegið og metið, tekið málefnalega afstöðu til þess, hvort aðild sé æskileg, eða ekki, þar sem þá fyrst, þegar búið er að semja, 2-3 árum eftir að framhaldssamningar hefjast aftur, geta Inga og aðrir vitað, hver býtin eru, hver kjör og skilmála ESB myndi í lok dags bjóða okkur eða fallast á. Mistök má oftast leiðrétta – Sunnudagurinn 28. september góður dagur Undirritaður skorar hér með á ríkisstjórnina, í nafni þess þjóðarmeirihluta, sem kom henni til valda, að endurskoða nú og leiðrétta sína stefnu í þessu þjóðaratkvæðismáli; stofna til þess eins fljótt og verða má. Væri sunnudagurinn 28. september þar ekki illa tilfallinn. Þannig mætti framhalda samningaumleitunum við ESB, um möguleg kjör og skilmála, í lok þessa árs, 2025, og ljúka þeim um áramótin 2027/2028. Þjóðaratkvæði um aðild, eða ekki, gæti svo farið fram sumarið 2028, eftir hálfs árs öfluga umræðu um kosti og galla mögulegrar aðildar, en allar hliðar málsins, kjör og skilmálar, lægju þá, og þá fyrst, fyrir. Ótti forsætisráðherra um að kljúfa þjóðina - Tvær fylkingar ríkjandi víðast Margar þjóðir heims eru nú klofnar í tvær fylkingar. Annars vegar fara þeir, sem til vinstri standa, ásamt með græningjum, miðjufólki og frjálslyndum, hins vegar standa hægri menn, þjóðernissinnar, hægri-hægri og fasistar. Það undarlega er, að þessar fylkingar eru oft ámóta stórar og öflugar. Meirihlutar verða þá oft naumir og minnihlutar líka, en slíkir minnihlutar verða þó að una því, þar sem lýðræði ríkir. Enginn getur breytt þessari þróun eða stöðu, sameinað eða samstillt ólíkar fylkingar - oft ráða hér tilfinngar og kenndir meira en skynsemi og rök - og er það ekki á valdi neins, að gera úr þessum fylkingum skoðanabræður og -systur, ekki heldur forsætisráðaherra landsins, þó hún gjarnan vilji og henni gangi gott eitt til. Höfundur er samfélagsrýnir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Það liggur fyrir, hefur gert það mörg síðustu misseri, að afgerandi meirihluti þjóðarinnar vill þjóðaratkvæði um framahaldsviðræður við ESB. Í skoðanakönnun Prósents 9. janúar síðastliðinn, voru 68% þeirra, sem afstöðu tóku, hlynntir því, að framhaldsviðræður færu fram. Slíkar viðræður eru auðvitað með öllu óskuldbindandi og áhætta af þeim engin. Hverjir komu ríkisstjórninni til valda? Það er ljóst, að stór hluti þeirra, sem greiddi Viðreisn og Samfylkingu atkvæði sitt í kosningunum 30. nóvember, koma einmitt úr þessum meirihlutahópi. Á sama hátt er það ljóst, að þessi sami hópur - skýr meirhluti landsmanna, sem vill þjóðaratkvæði um framhaldsviððræður, auðvitað sem allra fyrst - kom þessari ríkisstjórn til valda. Það er því með ólíkindum, að ríkisstjórnin skuli hafa leyft sér, við stjórnarmyndun í desember 2024, að setja þjóðaratkvæði um framhaldssamninga fyrst á dagskrá 2027, eða ekki síðar, en valdatími hennar rennur út í síðasta lagi 2028. Þessi síðbúna tímasetning er í reynd blaut tuska í andlit meirihluta landsmanna Fyrir undirrituðum var og er tilkynningin um þjóðaratkvæði um framhaldssamninga 2027 ekkert annað en blaut tuska í andlit meirihluta þjóðarinnar og í rauninni ekkert nema svik við margyfirlýsta grunn stefnumörkun og málstað, sem margir treystu á og kusu Viðreisn og Samfylkingu út á. Það, sem gerir málið ennþá verra, er það, að mögulegt þjóðaratkvæði um framhaldssaminga fyrst 2027, er hvorki fugl né fiskur. Í raun bara fyrirsláttur. Ef kosið yrði fyrst þá um framhaldssamninga, og, ef „Já“ fengist, sem vænta má, gætu aðildarsamningar fyrst hafizt 2027/2028, en valdatími ríkisstjórnarinnar rennur, sem sagt, út 2028, ef hún heldur út kjörtímabilið, sem við þrátt fyrir allt vonum. Þar sem þessir samningar taka minst 2 ár, kannske 3, væri þá engan veginn hægt að ljúka málinu í hennar valdatíð, og væri þá í reynd til einskis af staðið farið; enginn veit hér, hvað tekur við eftir 2028. Evrópsambandið hefi heldur enginn áhuga á, að hefja framhaldsamninga við ríkisstjórn, hverrar valdatími væri að enda. Í raun er það, sem ríkistjórnin hefur gert í þessu máli, því bara látalæti eða sjónarspil. Hver ber hér ábyrgð, Inga blessunin Sæland? Varla! Þegar gengið er á stjórnarliða með þessa broguðu afstöðu og glórulausu tímasetningu, stefnusvik fyrir undirrituðum, er helzt að heyra á mönnum, að Inga Sæland og Flokkur fólksins beri hér alla ábyrgð. Samfylking og Viðrfeisn hafi viljað halda þjóðaratkvæði um framhaldssamninga miklu fyrr. Inga Sæland lýsti því ítrekað yfir fyrir kosningar, að hún væri algjörlega hlynnt því, að kosið yrði um framhaldssamninga, það væri réttur landsmanna, að tjá sig um það, af eða á, en hún lýsti því jafnframt yfir, að óvíst væri, hvort hún styddi aðild, eða ekki, þegar að slíkri atkvæðagreiðslu kæmi. Þetta tel ég góða og rétta afstöðu hjá Ingu, og trúi ég því, að hún hafi staðið og standi við hana. Staðreyndin er nefnilega sú, að hvorki Inga né aðrir geta á þessu stigi vegið og metið, tekið málefnalega afstöðu til þess, hvort aðild sé æskileg, eða ekki, þar sem þá fyrst, þegar búið er að semja, 2-3 árum eftir að framhaldssamningar hefjast aftur, geta Inga og aðrir vitað, hver býtin eru, hver kjör og skilmála ESB myndi í lok dags bjóða okkur eða fallast á. Mistök má oftast leiðrétta – Sunnudagurinn 28. september góður dagur Undirritaður skorar hér með á ríkisstjórnina, í nafni þess þjóðarmeirihluta, sem kom henni til valda, að endurskoða nú og leiðrétta sína stefnu í þessu þjóðaratkvæðismáli; stofna til þess eins fljótt og verða má. Væri sunnudagurinn 28. september þar ekki illa tilfallinn. Þannig mætti framhalda samningaumleitunum við ESB, um möguleg kjör og skilmála, í lok þessa árs, 2025, og ljúka þeim um áramótin 2027/2028. Þjóðaratkvæði um aðild, eða ekki, gæti svo farið fram sumarið 2028, eftir hálfs árs öfluga umræðu um kosti og galla mögulegrar aðildar, en allar hliðar málsins, kjör og skilmálar, lægju þá, og þá fyrst, fyrir. Ótti forsætisráðherra um að kljúfa þjóðina - Tvær fylkingar ríkjandi víðast Margar þjóðir heims eru nú klofnar í tvær fylkingar. Annars vegar fara þeir, sem til vinstri standa, ásamt með græningjum, miðjufólki og frjálslyndum, hins vegar standa hægri menn, þjóðernissinnar, hægri-hægri og fasistar. Það undarlega er, að þessar fylkingar eru oft ámóta stórar og öflugar. Meirihlutar verða þá oft naumir og minnihlutar líka, en slíkir minnihlutar verða þó að una því, þar sem lýðræði ríkir. Enginn getur breytt þessari þróun eða stöðu, sameinað eða samstillt ólíkar fylkingar - oft ráða hér tilfinngar og kenndir meira en skynsemi og rök - og er það ekki á valdi neins, að gera úr þessum fylkingum skoðanabræður og -systur, ekki heldur forsætisráðaherra landsins, þó hún gjarnan vilji og henni gangi gott eitt til. Höfundur er samfélagsrýnir.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun