Foreldrar eigi að byrja á því að setja sjálfum sér skjátíma Lovísa Arnardóttir skrifar 29. apríl 2025 08:25 Kristín María Thoroddsen, formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar og Unnur Arna Jónsdóttir, eigandi Hugarfrelsis. Bylgjan Unnur Arna Jónsdóttir, eigandi Hugarfrelsis og Kristín María Thoroddsen, formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar, segja mikilvægt að foreldrar setji börnum mörk um skjátíma. Mikilvægt sé þó að byrja á sjálfum sér. „Þetta snýr ekki bara að börnunum okkar, heldur okkur sjálfum,“ segir Unnur en þær Kristín ræddu skjátíma barna í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hún segir rannsóknir sýna að átta til tíu ára gömul börn verji um sex klukkustundum á dag fyrir framan skjá og þá sé ekki tekið með nám, sé litið til 11 til 14 ára barna séu það að meðaltali um níu klukkustundir. „Þetta er gríðarlegur tími. Þau eru að fá 237 tilkynningar á hverjum degi í símann sinn. Þetta er á sirka fjögurra mínútna fresti, stöðugt áreiti.“ Hún segir þessa stöðugu mötun mikið vandamál, ekki bara á Íslandi, heldur heimsvísu. Fólk hafi minni tíma til að vera og leiðast. Þá sé líklegra til að finna fyrir eirðarleysi þegar fólk er ekki með símann í hendinni. Sem dæmi sýni rannsóknir frá Bandaríkjunum að fullorðnir eyði um fimm tímum á dag í símanum. Það eru tveir og hálfur mánuðir á ári. „Svo erum við að tala um tímaskort.“ Hafi áhrif á tengslamyndun og málþroska Kristín segir foreldra eiga erfitt með að setja börnum sínum mörk, og það sama gildi um þau sjálf. Rannsóknir sveitarfélagsins bendi til þess að tengslamyndum og málþroski sé að dala. „Við sjáum það beint inn í leikskólunum. Hvernig börnin haga sér öðruvísi en áður fyrr. Það heldur svo áfram inn í grunnskóla. Það er félagsfælni og aðstæður sem börnin eiga erfiðara með að tækla.“ Kristín María segir bæjaryfirvöld meðvituð um þetta og skoði leiðir til að takast á við það. Sem dæmi hafi í fyrra verið haldinn símalaus aprílmánuður sem hafi gengið vel. „Við vorum með skákborð og spil og annað og það var skemmtilegt. Börnin fóru frekar út að leika,“ segir hún og að börnin hafi verið ánægðari. Hún segir skólana nú á þeirri vegferð að úthýsa símunum. Þeir séu mislangt komnir og það gangi misvel. Það sé ekki endilega leiðin að það komi regla að ofan um símalausa skóla. Það sé betra að það komi innan frá og frá foreldrum líka. „Menningin er mismunandi [innan skólanna] en það er auðvitað þannig að við þurfum bara að breyta menningu heimilanna,“ segir Kristín. Finnur fyrir vitundarvakningu meðal foreldra Unnur segir það sem geri hana bjartsýna að hún hafi síðustu mánuði hitt foreldra og finni fyrir vitundarvakningu. Þetta sé fólk sem hafi alist upp með þróun símans en henni finnist fólk vera meðvitaðra. „Þegar snjalltækjavæðingin fór af stað fyrir um fimmtán árum síðan þá vissum við ekki betur. Við vorum dugleg að ota tækninni að börnunum okkar, bæði í skólasamfélaginu og heima. Vegna þess að við vildum gera þau samkeppnishæf, tæknin var það sem myndi ráða ríkjum og þau þyrftu að vera hæf,“ segir Unnur. Á sama tíma hafi fólk ekki gert sér grein fyrir afleiðingunum. Rannsóknir sýni afleiðingarnar og það sé mikilvægt að bregðast við. „Það er aldrei of seint.“ Unnur segir Internetið og snjalltæknina ekki það fyrsta sem hefur áhrif á börn. Þegar sjónvarpið kom hafi fólk haft áhyggjur af því en munurinn sé mögulega að afleiðingarnar séu svo afdrifaríkar hvað varðar snjalltækin og samfélagsmiðlana til dæmis. „Það var erfitt að fara út með túbusjónvarpið. Það var auðveldara að stjórna því. Nú eru börnin okkar með tæki í vasanum allan sólarhringinn þar sem þau geta hvað sem þeim langar til.“ Unnur segir mikilvægt fyrir foreldra að setja mörk en að þeir byrji á sjálfum sér. Það séu sett tímamörk og fólk tali saman. Unnur segir flesta háða tækjunum sínum en Z-kynslóðin, sem hafi farið í gegnum sitt uppeldi með þessum tækjum, sé meðvitaðri og tilbúnari til að setja mörk en þau sem eldri eru. „Ég bind miklar vonir við unga foreldra, að þau fari að snúa þessari þróun við,“ segir Unnur. Kristín segir mikilvægt að horfast í augu við þessar áskoranir. Fjallað verður um þetta á fyrirlestri á vegum bæjarins í Bæjarbíó klukkan 17 í dag. Fundurinn er hluti af fundaröð sem hófst í október og fjallar um tengslamyndun og hvernig er hægt að bæta líðan og öryggi ungs fólks. Nánar hér. Foreldrarnir vandamálið frekar en börnin Kristín telur börnin sjálf ekki vandamál þegar kemur að mörkum. Það séu foreldrarnir sjálfir. „Það er orðin ákveðin ómenning, inn á heimilum og inni á þeim stöðum þar sem við komum saman,“ segir hún og að alls staðar séu allir í símanum. „Við erum ekki lengur að horfast í augu. Við þurfum að staldra við, horfast í augu við hvort annað, horfast í augu við vandamálið og taka þetta áfram á jákvæðum nótum.“ Börn og uppeldi Hafnarfjörður Tækni Réttindi barna Símanotkun barna Tengdar fréttir Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Börn eru ekki lengur örugg þar sem þau sitja ein inni í herberginu á heimili sínu. Þau lifa við allt annan veruleika en börn hafa lifað við hingað til. Sum geta eytt meiri tíma með karakterum á borð við Andrew Tate á netinu heldur en með eigin foreldrum í rauntíma. Þetta er meðal þess sem lesa má úr skilaboðum leiknu Netflix þáttaraðarinnar Adolescence sem slegið hefur í gegn. 30. mars 2025 07:03 Lélegur árangur í PISA vegna símanotkunar og einkunnaverðbólgu Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar segir íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. 26. mars 2025 20:02 Mest lesið Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Innlent Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent Hafi látið högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Þjóðhátíð í Eyjum: Farþegafjöldi í Herjólfi komi á óvart Innlent Vann skemmdir á golfvelli og skildi eftir smokk Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ Innlent Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Innlent Fleiri fréttir Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Ný verðskrá kindakjöts vonbrigði fyrir sauðfjárbændur Sagði foreldrana líklega hafa dottið í aðdraganda andlátsins Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Fundu engan hvítabjörn Hraunbreiðan þykknar og líkur á framhlaupum aukast „Hann skilar algjörlega auðu í náttúruverndarmálum“ Þjóðhátíð í Eyjum: Farþegafjöldi í Herjólfi komi á óvart Skýrara hvar besta veðrið verður um helgina Vann skemmdir á golfvelli og skildi eftir smokk Trump hækkar tolla á Ísland og viðbúnaður á Þjóðhátíð Þyrlan farin vestur í hvítabjarnareftirlit Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Annasamt ár á Bessastöðum: Kóngafólk, keisari, umtöluð undirskrift og brúnir skór Áhrifin af stöðvunarkröfunni óveruleg Mengun gæti borist á Snæfellsnes og Vestfirði Hlutum kastað til í verslun og könnu í bílrúðu Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Skiptar skoðanir um umfang og kostnað vegna listaverks Ólafs í Eyjum Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík Sjá meira
„Þetta snýr ekki bara að börnunum okkar, heldur okkur sjálfum,“ segir Unnur en þær Kristín ræddu skjátíma barna í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hún segir rannsóknir sýna að átta til tíu ára gömul börn verji um sex klukkustundum á dag fyrir framan skjá og þá sé ekki tekið með nám, sé litið til 11 til 14 ára barna séu það að meðaltali um níu klukkustundir. „Þetta er gríðarlegur tími. Þau eru að fá 237 tilkynningar á hverjum degi í símann sinn. Þetta er á sirka fjögurra mínútna fresti, stöðugt áreiti.“ Hún segir þessa stöðugu mötun mikið vandamál, ekki bara á Íslandi, heldur heimsvísu. Fólk hafi minni tíma til að vera og leiðast. Þá sé líklegra til að finna fyrir eirðarleysi þegar fólk er ekki með símann í hendinni. Sem dæmi sýni rannsóknir frá Bandaríkjunum að fullorðnir eyði um fimm tímum á dag í símanum. Það eru tveir og hálfur mánuðir á ári. „Svo erum við að tala um tímaskort.“ Hafi áhrif á tengslamyndun og málþroska Kristín segir foreldra eiga erfitt með að setja börnum sínum mörk, og það sama gildi um þau sjálf. Rannsóknir sveitarfélagsins bendi til þess að tengslamyndum og málþroski sé að dala. „Við sjáum það beint inn í leikskólunum. Hvernig börnin haga sér öðruvísi en áður fyrr. Það heldur svo áfram inn í grunnskóla. Það er félagsfælni og aðstæður sem börnin eiga erfiðara með að tækla.“ Kristín María segir bæjaryfirvöld meðvituð um þetta og skoði leiðir til að takast á við það. Sem dæmi hafi í fyrra verið haldinn símalaus aprílmánuður sem hafi gengið vel. „Við vorum með skákborð og spil og annað og það var skemmtilegt. Börnin fóru frekar út að leika,“ segir hún og að börnin hafi verið ánægðari. Hún segir skólana nú á þeirri vegferð að úthýsa símunum. Þeir séu mislangt komnir og það gangi misvel. Það sé ekki endilega leiðin að það komi regla að ofan um símalausa skóla. Það sé betra að það komi innan frá og frá foreldrum líka. „Menningin er mismunandi [innan skólanna] en það er auðvitað þannig að við þurfum bara að breyta menningu heimilanna,“ segir Kristín. Finnur fyrir vitundarvakningu meðal foreldra Unnur segir það sem geri hana bjartsýna að hún hafi síðustu mánuði hitt foreldra og finni fyrir vitundarvakningu. Þetta sé fólk sem hafi alist upp með þróun símans en henni finnist fólk vera meðvitaðra. „Þegar snjalltækjavæðingin fór af stað fyrir um fimmtán árum síðan þá vissum við ekki betur. Við vorum dugleg að ota tækninni að börnunum okkar, bæði í skólasamfélaginu og heima. Vegna þess að við vildum gera þau samkeppnishæf, tæknin var það sem myndi ráða ríkjum og þau þyrftu að vera hæf,“ segir Unnur. Á sama tíma hafi fólk ekki gert sér grein fyrir afleiðingunum. Rannsóknir sýni afleiðingarnar og það sé mikilvægt að bregðast við. „Það er aldrei of seint.“ Unnur segir Internetið og snjalltæknina ekki það fyrsta sem hefur áhrif á börn. Þegar sjónvarpið kom hafi fólk haft áhyggjur af því en munurinn sé mögulega að afleiðingarnar séu svo afdrifaríkar hvað varðar snjalltækin og samfélagsmiðlana til dæmis. „Það var erfitt að fara út með túbusjónvarpið. Það var auðveldara að stjórna því. Nú eru börnin okkar með tæki í vasanum allan sólarhringinn þar sem þau geta hvað sem þeim langar til.“ Unnur segir mikilvægt fyrir foreldra að setja mörk en að þeir byrji á sjálfum sér. Það séu sett tímamörk og fólk tali saman. Unnur segir flesta háða tækjunum sínum en Z-kynslóðin, sem hafi farið í gegnum sitt uppeldi með þessum tækjum, sé meðvitaðri og tilbúnari til að setja mörk en þau sem eldri eru. „Ég bind miklar vonir við unga foreldra, að þau fari að snúa þessari þróun við,“ segir Unnur. Kristín segir mikilvægt að horfast í augu við þessar áskoranir. Fjallað verður um þetta á fyrirlestri á vegum bæjarins í Bæjarbíó klukkan 17 í dag. Fundurinn er hluti af fundaröð sem hófst í október og fjallar um tengslamyndun og hvernig er hægt að bæta líðan og öryggi ungs fólks. Nánar hér. Foreldrarnir vandamálið frekar en börnin Kristín telur börnin sjálf ekki vandamál þegar kemur að mörkum. Það séu foreldrarnir sjálfir. „Það er orðin ákveðin ómenning, inn á heimilum og inni á þeim stöðum þar sem við komum saman,“ segir hún og að alls staðar séu allir í símanum. „Við erum ekki lengur að horfast í augu. Við þurfum að staldra við, horfast í augu við hvort annað, horfast í augu við vandamálið og taka þetta áfram á jákvæðum nótum.“
Börn og uppeldi Hafnarfjörður Tækni Réttindi barna Símanotkun barna Tengdar fréttir Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Börn eru ekki lengur örugg þar sem þau sitja ein inni í herberginu á heimili sínu. Þau lifa við allt annan veruleika en börn hafa lifað við hingað til. Sum geta eytt meiri tíma með karakterum á borð við Andrew Tate á netinu heldur en með eigin foreldrum í rauntíma. Þetta er meðal þess sem lesa má úr skilaboðum leiknu Netflix þáttaraðarinnar Adolescence sem slegið hefur í gegn. 30. mars 2025 07:03 Lélegur árangur í PISA vegna símanotkunar og einkunnaverðbólgu Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar segir íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. 26. mars 2025 20:02 Mest lesið Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Innlent Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent Hafi látið högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Þjóðhátíð í Eyjum: Farþegafjöldi í Herjólfi komi á óvart Innlent Vann skemmdir á golfvelli og skildi eftir smokk Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ Innlent Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Innlent Fleiri fréttir Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Ný verðskrá kindakjöts vonbrigði fyrir sauðfjárbændur Sagði foreldrana líklega hafa dottið í aðdraganda andlátsins Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Fundu engan hvítabjörn Hraunbreiðan þykknar og líkur á framhlaupum aukast „Hann skilar algjörlega auðu í náttúruverndarmálum“ Þjóðhátíð í Eyjum: Farþegafjöldi í Herjólfi komi á óvart Skýrara hvar besta veðrið verður um helgina Vann skemmdir á golfvelli og skildi eftir smokk Trump hækkar tolla á Ísland og viðbúnaður á Þjóðhátíð Þyrlan farin vestur í hvítabjarnareftirlit Fékk sex milljónum of há laun og neitaði að endurgreiða þau Annasamt ár á Bessastöðum: Kóngafólk, keisari, umtöluð undirskrift og brúnir skór Áhrifin af stöðvunarkröfunni óveruleg Mengun gæti borist á Snæfellsnes og Vestfirði Hlutum kastað til í verslun og könnu í bílrúðu Óheppilegt ef fölsk mynd varpar sök á saklausan mann Skiptar skoðanir um umfang og kostnað vegna listaverks Ólafs í Eyjum Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík Sjá meira
Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Börn eru ekki lengur örugg þar sem þau sitja ein inni í herberginu á heimili sínu. Þau lifa við allt annan veruleika en börn hafa lifað við hingað til. Sum geta eytt meiri tíma með karakterum á borð við Andrew Tate á netinu heldur en með eigin foreldrum í rauntíma. Þetta er meðal þess sem lesa má úr skilaboðum leiknu Netflix þáttaraðarinnar Adolescence sem slegið hefur í gegn. 30. mars 2025 07:03
Lélegur árangur í PISA vegna símanotkunar og einkunnaverðbólgu Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar segir íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. 26. mars 2025 20:02