Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar 5. júlí 2025 18:02 Í dag, 5.júlí, varð að lögum á Alþingi frumvarp um breytingu á sviðslistalögum nr. 165 þar sem fjallað er um stofnun Óperu. Málefni óperu á Íslandi hafa margoft verið til umfjöllunar á þingi í gegnum áratugina, allt frá því að Ragnhildur Helgadóttir lagði fram þingsályktunartillögu þess efnis að söngvaraflokkur yrði ráðinn við Þjóðleikhúsið fyrir nær 70 árum síðan. Nú er þessi langþráði draumur orðinn að veruleika, frumvarpið samþykkt með miklum meirihluta á þingi og hægt að hefjast handa um framkvæmdina, auglýsa eftir óperustjóra og koma starfseminni fyrir í Hörpu þar sem þessa nýja framtaks er beðið. Eins og fram hefur komið mun Óperan starfa sem hluti af Þjóðleikhúsinu og njóta þannig samlegðar við stærstu sviðslistastofnun þjóðarinnar, m.a. með samnýtingu stoðdeilda. Hún mun engu að síður hafa fullt listrænt sjálfstæði. Heimili og aðsetur Óperunnar verður í okkar einstaka tónlistarhúsi Hörpu og sýnt verður í Hörpu, Þjóðleikhúsi, Hofi á Akureyri og víðar. Margar nefndir hafa starfað ötullega á síðustu árum við undirbúning þessa máls. Síðasta nefndin, sem Lilja Þ. Alfreðsdóttir, fyrrv. menningarráðherra, skipaði lauk störfum sl. áramót eftir að hafa skilað fullbúnu frumvarpi um þjóðaróperu. Nefndin hafði mikið af upplýsingum til að vinna úr, en fyrri nefndir höfðu safnað fjölda gagna og átt viðtöl við fjöldamarga aðila. Sem formaður þessarar síðustu nefndar hef ég því fylgt þessu máli eftir síðastliðin tvö ár með mínum samnefndarkonum, Þóru Einarsdóttur og Þórunni Grétu Sigurðardóttur, og verkefnisstjóra, Finni Bjarnasyni, sem hefur starfað að þessu máli í ráðuneyti Lilju og síðar Loga Einarssonar menningarráðherra. Málið komst fyrir þing í fyrri ríkisstjórn en komst ekki upp úr nefnd og síðar sprakk sú stjórn. Ný ríkisstjórn tók málið föstum tökum og Logi Einarsson lagði málið fram á vorþingi með smávægilegum breytingum. Öllu þessu fólki ber að þakka fyrir mikilvægt framlag til þessa máls. Þingmenn úr öllum flokkum hafa stutt málið í gegnum tíðina, en sérstaklega ber að þakka ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur fyrir að koma frumvarpinu í gegnum þingið nú á mjög annasömum vormánuðum. Mest ber þó að þakka hinum stóra stóra hópi íslenskra atvinnusöngvara er hefur unnið að málinu, sumir hverjir búsettir úti í heimi. Listamenn úr öðrum greinum hafa einnig verið ötulir stuðningsmenn, enda verða til ný atvinnutækifæri fyrir leikstjóra, hönnuði, hljómsveitarstjóra, kórsöngvara osfrv. með hinni nýju Óperu. Þá hefur Bandalag íslenskra listamanna, auk Sviðslistaráðs, Klassís og annara fagfélaga listamanna, stutt vel við bakið á okkur sem unnum við að koma saman frumvarpinu og vinna því brautargengi á þingi. Stjórnendur Þjóðleikhúss og Hörpu, þau Halldór Guðmundsson, form. Þjóðleikhúsráðs, Magnús Geir Þórðarson Þjóðleikhússtjóri, og Svanhildur Konráðsdóttir, forstjóri Hörpu, hafa unnið dyggilega með okkur að útfærslu samstarfsins, enda mikilvægt að það takist vel og verði farsælt. Þá ber að þakka Íslensku óperunni sitt áratugalanga og ötula starf og stjórn, starfsmönnum og fráfarandi óperustjóra, Steinunni Birnu Ragnarsdóttur fyrir þeirra framlag. Þótt Íslenska óperan hefði kosið önnur málalok þá hefur verið ómetanlegt að hafa aðgang að mikilvægum gögnum úr starfsemi hennar og sannarlega má segja að þetta frumvarp sé mótað og byggt á starfsemi Íslensku óperunnar. Einnig er byggt á óperustarfsemi á vegum Þjóðleikhússins á árum áður, á vegum Listahátíðar og síðast en ekki síst hinum kraftmikla hópi ungra söngvara sem hefur nú á síðustu misserum auðgað íslenska grasrót með fjölbreyttum og spennandi óperusýningum. Öll þessi mikilvæga starfsemi er grunnur að hinni nýju stofnun. Eins og svo oft áður hefur áratugalöng barátta listamanna og margra fleiri nú loksins skilað árangri. Samhugur og markviss vinna fjölda manns ásamt góðri samstöðu á þingi hefur siglt málinu í höfn og betri sumargjöf til íslensku þjóðarinnar er varla hægt að hugsa sér. Það eru sannarlega fjölbreytt og spennandi verkefni sem bíða hinnar nýju Óperu. Landsmenn fá nýja, nútímalega stofnun sem mun styrkja ímynd lands og þjóðar, veita fjölda manns atvinnu og gleðja áhorfendur og gesti um ókomna tíð. Til hamingju Íslendingar! Höfundur er formaður undirbúningsnefndar um þjóðaróperu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þjóðaróperan Mest lesið Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í dag, 5.júlí, varð að lögum á Alþingi frumvarp um breytingu á sviðslistalögum nr. 165 þar sem fjallað er um stofnun Óperu. Málefni óperu á Íslandi hafa margoft verið til umfjöllunar á þingi í gegnum áratugina, allt frá því að Ragnhildur Helgadóttir lagði fram þingsályktunartillögu þess efnis að söngvaraflokkur yrði ráðinn við Þjóðleikhúsið fyrir nær 70 árum síðan. Nú er þessi langþráði draumur orðinn að veruleika, frumvarpið samþykkt með miklum meirihluta á þingi og hægt að hefjast handa um framkvæmdina, auglýsa eftir óperustjóra og koma starfseminni fyrir í Hörpu þar sem þessa nýja framtaks er beðið. Eins og fram hefur komið mun Óperan starfa sem hluti af Þjóðleikhúsinu og njóta þannig samlegðar við stærstu sviðslistastofnun þjóðarinnar, m.a. með samnýtingu stoðdeilda. Hún mun engu að síður hafa fullt listrænt sjálfstæði. Heimili og aðsetur Óperunnar verður í okkar einstaka tónlistarhúsi Hörpu og sýnt verður í Hörpu, Þjóðleikhúsi, Hofi á Akureyri og víðar. Margar nefndir hafa starfað ötullega á síðustu árum við undirbúning þessa máls. Síðasta nefndin, sem Lilja Þ. Alfreðsdóttir, fyrrv. menningarráðherra, skipaði lauk störfum sl. áramót eftir að hafa skilað fullbúnu frumvarpi um þjóðaróperu. Nefndin hafði mikið af upplýsingum til að vinna úr, en fyrri nefndir höfðu safnað fjölda gagna og átt viðtöl við fjöldamarga aðila. Sem formaður þessarar síðustu nefndar hef ég því fylgt þessu máli eftir síðastliðin tvö ár með mínum samnefndarkonum, Þóru Einarsdóttur og Þórunni Grétu Sigurðardóttur, og verkefnisstjóra, Finni Bjarnasyni, sem hefur starfað að þessu máli í ráðuneyti Lilju og síðar Loga Einarssonar menningarráðherra. Málið komst fyrir þing í fyrri ríkisstjórn en komst ekki upp úr nefnd og síðar sprakk sú stjórn. Ný ríkisstjórn tók málið föstum tökum og Logi Einarsson lagði málið fram á vorþingi með smávægilegum breytingum. Öllu þessu fólki ber að þakka fyrir mikilvægt framlag til þessa máls. Þingmenn úr öllum flokkum hafa stutt málið í gegnum tíðina, en sérstaklega ber að þakka ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur fyrir að koma frumvarpinu í gegnum þingið nú á mjög annasömum vormánuðum. Mest ber þó að þakka hinum stóra stóra hópi íslenskra atvinnusöngvara er hefur unnið að málinu, sumir hverjir búsettir úti í heimi. Listamenn úr öðrum greinum hafa einnig verið ötulir stuðningsmenn, enda verða til ný atvinnutækifæri fyrir leikstjóra, hönnuði, hljómsveitarstjóra, kórsöngvara osfrv. með hinni nýju Óperu. Þá hefur Bandalag íslenskra listamanna, auk Sviðslistaráðs, Klassís og annara fagfélaga listamanna, stutt vel við bakið á okkur sem unnum við að koma saman frumvarpinu og vinna því brautargengi á þingi. Stjórnendur Þjóðleikhúss og Hörpu, þau Halldór Guðmundsson, form. Þjóðleikhúsráðs, Magnús Geir Þórðarson Þjóðleikhússtjóri, og Svanhildur Konráðsdóttir, forstjóri Hörpu, hafa unnið dyggilega með okkur að útfærslu samstarfsins, enda mikilvægt að það takist vel og verði farsælt. Þá ber að þakka Íslensku óperunni sitt áratugalanga og ötula starf og stjórn, starfsmönnum og fráfarandi óperustjóra, Steinunni Birnu Ragnarsdóttur fyrir þeirra framlag. Þótt Íslenska óperan hefði kosið önnur málalok þá hefur verið ómetanlegt að hafa aðgang að mikilvægum gögnum úr starfsemi hennar og sannarlega má segja að þetta frumvarp sé mótað og byggt á starfsemi Íslensku óperunnar. Einnig er byggt á óperustarfsemi á vegum Þjóðleikhússins á árum áður, á vegum Listahátíðar og síðast en ekki síst hinum kraftmikla hópi ungra söngvara sem hefur nú á síðustu misserum auðgað íslenska grasrót með fjölbreyttum og spennandi óperusýningum. Öll þessi mikilvæga starfsemi er grunnur að hinni nýju stofnun. Eins og svo oft áður hefur áratugalöng barátta listamanna og margra fleiri nú loksins skilað árangri. Samhugur og markviss vinna fjölda manns ásamt góðri samstöðu á þingi hefur siglt málinu í höfn og betri sumargjöf til íslensku þjóðarinnar er varla hægt að hugsa sér. Það eru sannarlega fjölbreytt og spennandi verkefni sem bíða hinnar nýju Óperu. Landsmenn fá nýja, nútímalega stofnun sem mun styrkja ímynd lands og þjóðar, veita fjölda manns atvinnu og gleðja áhorfendur og gesti um ókomna tíð. Til hamingju Íslendingar! Höfundur er formaður undirbúningsnefndar um þjóðaróperu
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar