Vonar að fólk taki ekki mark á auglýsingum þar sem farið er með rangindi Smári Jökull Jónsson skrifar 16. september 2025 13:11 Guðrún Aspelund, sóttvarnalæknir. vísir/arnar Sóttvarnalæknir segir fullyrðingar hagsmunasamtaka um nýtt mótefni gegn RS-veiru vera rangar og efast um áhrif auglýsingar samtakanna. Hún segir að ef árangur af notkun lyfsins verði sambærilegur og í nágrannalöndum muni 300 færri börn þurfa að leita læknisaðstoðar. Embætti Landlæknis tilkynnti í byrjun mánaðarins að frá og með október verði öllum ungbörnum undir sex mánaða aldri gefið nýtt mótefni sem veitir forvörn gegn RS-veiru. Yfirlæknir barnalækninga á Landspítalanum sagði í Bítinu í morgun að heilbrigðisstarfsfólk væri spennt að hefja notkun á mótefninu og að tilgangurinn með notkun þessi væri að minnka sjúkdómsbyrði veirunnar sem væri umtalsverð. Eftir tilkynningu Landlæknis birtu Samtökin Heilsuvon auglýsingu í Morgunblaðinu þar sem spurt er hvort treysta eigi þessu nýja mótefni og framleiðsluaðila þess Astra Zeneca. Heilsuvon eru hagsmunasamtök sem skráð voru í júní í fyrra en tilgangur þeirra er að sameina krafta í umræðu um aukaverkanir vegna bólusetninga gegn kórónuveirunni. Auglýsingin sem birtist í Morgunblaðinu.Morgunblaðið Í auglýsingu hagmunasamtakanna eru settar fram staðhæfingar um að mótefnið gegn RS-veiru hafi fengið hraðafgreiðslu í leyfisveitingaferli og að engar langtímarannsóknir séu til um ágæti þess. Guðrún Aspelund sóttvarnalæknir segir fullyrðingar í auglýsingunni einfaldlega rangar. „Sumt er algjörlega rangt. Það er alveg rétt að það hefur ekkert barn látist vegna RS-veiru og það er auðvitað gott mál. En það er fjöldi barna sem veikist á hverju ári og meðal annars fer á gjörgæslu og sjúkrahús. RS-veira er mjög alvarlegur sjúkdómur og sérstaklega fyrir ung börn. Það er fagnaðarefni að við getum nú boðið upp á þetta mótefni sem er verið að nota í fjölda landa og hefur sýnt sig að er mjög öruggt,“ sagði Guðrún í samtali við Fréttastofu. 300 færri börn þurfi að leita til læknis Hún segir árangurinn af notkun lyfsins hafa verið góðan. „Það hefur verið 80% fækkun innlagna á sjúkrahús, færri sýkingar í kjölfarið, engin aukning á dánartíðni í kjölfar notkun lyfsins. Þannig að þetta er bara ekki rétt við eigum von á því ef þetta verður sambærilegur árangur hér og hefur verið í öðrum löndum og þar með talið nágrannaríkjum okkar þá muni 300 færri börn leita til læknis hér vegna RS-veirusýkinga.“ „Það verði miklu færri sjúkrahúsinnlagnir og miklu færri dagar sem börn þurfa að eyða á sjúkrahúsi en verið hefur. Þetta mun líka draga úr álagi á heilbrigðiskerfið, ekki bara sjúkrahús heldur á heilsugæslur. Leiða til minni lyfjanotkunar og áhyggja foreldra og fjarveru frá vinnu. Það er ýmis hagur af þessu.“ „Mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu“ Hún segist efast um hversu mikil áhrif auglýsing sem þessi hafi. „Ég held að þær hafi ekki mikil áhrif því þarna er bara farið með rangindi og það er ekki vísað í nein áreiðanleg gögn. Ég á ekki von á því að svona hafi mikil áhrif.“ Þá vísar hún í grein sem birtist á heimasíðu embættis landlæknis í byrjun september. „Við birtum grein hjá okkur þar sem er sagt frá því sem er rétt og sagt og hvað við vitum. Við vísum í nokkrar heimildir og það eru auðvitað til aðrar. Ég held að fólk vonandi styðjist við slík gögn frekar en auglýsingar frá ónafngreindum aðilum sem fara hreinlega með rangindi.“ „Bóluefni fara í gegnum sérstaklega ítarlegar rannsóknir. Þetta er ekki hefðbundið bóluefni heldur mótefni og ofnæmiskerfi barnanna þarf ekki að bregðast við eins og þegar bóluefni er gefið. Það eru mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu. Það er búið að rannsaka þetta og búið að nota í fjölda ríkja og reynslan hefur verið mjög góð,“ sagði Guðrún að lokum. Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Börn og uppeldi Mest lesið Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Innlent Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Innlent „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Innlent Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Innlent Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Innlent Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Gretu Thunberg og félögum vísað úr landi Erlent Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Innlent Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni Innlent Fleiri fréttir „Við viljum bara grípa þau fyrr“ Risaskuld, nýr flokkur og áheyrnarprufur hunda Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Rúða brotin og flugeld kastað inn Riða staðfest á Kirkjuhóli Hafa þurft að sjóða vatnið í 79 daga Ágreiningur við ríkisstarfsmenn kostaði 642 milljónir á tíu árum Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Farið yfir framboð hjá Miðflokknum „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Segir erfitt fyrir lækna að starfa við boðuð skilyrði Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni „Hlýtur að hafa í sér fælingarmátt ef þú yrðir nafngreindur við slíka iðju“ Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Stolt úthverfatútta en ekki lattelepjandi miðbæjarrotta Vændi á Norðurlandi og ósáttir læknar Sex slasaðir eftir árekstur á Jökuldalsheiði Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Einum veittir stunguáverkar og annar varð fyrir hópárás „Draumar geta ræst“ Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Play skuldi Isavia hálfan milljarð króna Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Umdeild brottvísun, fjárhagstjón á Grænlandi og kyngreint sæði Sjá meira
Embætti Landlæknis tilkynnti í byrjun mánaðarins að frá og með október verði öllum ungbörnum undir sex mánaða aldri gefið nýtt mótefni sem veitir forvörn gegn RS-veiru. Yfirlæknir barnalækninga á Landspítalanum sagði í Bítinu í morgun að heilbrigðisstarfsfólk væri spennt að hefja notkun á mótefninu og að tilgangurinn með notkun þessi væri að minnka sjúkdómsbyrði veirunnar sem væri umtalsverð. Eftir tilkynningu Landlæknis birtu Samtökin Heilsuvon auglýsingu í Morgunblaðinu þar sem spurt er hvort treysta eigi þessu nýja mótefni og framleiðsluaðila þess Astra Zeneca. Heilsuvon eru hagsmunasamtök sem skráð voru í júní í fyrra en tilgangur þeirra er að sameina krafta í umræðu um aukaverkanir vegna bólusetninga gegn kórónuveirunni. Auglýsingin sem birtist í Morgunblaðinu.Morgunblaðið Í auglýsingu hagmunasamtakanna eru settar fram staðhæfingar um að mótefnið gegn RS-veiru hafi fengið hraðafgreiðslu í leyfisveitingaferli og að engar langtímarannsóknir séu til um ágæti þess. Guðrún Aspelund sóttvarnalæknir segir fullyrðingar í auglýsingunni einfaldlega rangar. „Sumt er algjörlega rangt. Það er alveg rétt að það hefur ekkert barn látist vegna RS-veiru og það er auðvitað gott mál. En það er fjöldi barna sem veikist á hverju ári og meðal annars fer á gjörgæslu og sjúkrahús. RS-veira er mjög alvarlegur sjúkdómur og sérstaklega fyrir ung börn. Það er fagnaðarefni að við getum nú boðið upp á þetta mótefni sem er verið að nota í fjölda landa og hefur sýnt sig að er mjög öruggt,“ sagði Guðrún í samtali við Fréttastofu. 300 færri börn þurfi að leita til læknis Hún segir árangurinn af notkun lyfsins hafa verið góðan. „Það hefur verið 80% fækkun innlagna á sjúkrahús, færri sýkingar í kjölfarið, engin aukning á dánartíðni í kjölfar notkun lyfsins. Þannig að þetta er bara ekki rétt við eigum von á því ef þetta verður sambærilegur árangur hér og hefur verið í öðrum löndum og þar með talið nágrannaríkjum okkar þá muni 300 færri börn leita til læknis hér vegna RS-veirusýkinga.“ „Það verði miklu færri sjúkrahúsinnlagnir og miklu færri dagar sem börn þurfa að eyða á sjúkrahúsi en verið hefur. Þetta mun líka draga úr álagi á heilbrigðiskerfið, ekki bara sjúkrahús heldur á heilsugæslur. Leiða til minni lyfjanotkunar og áhyggja foreldra og fjarveru frá vinnu. Það er ýmis hagur af þessu.“ „Mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu“ Hún segist efast um hversu mikil áhrif auglýsing sem þessi hafi. „Ég held að þær hafi ekki mikil áhrif því þarna er bara farið með rangindi og það er ekki vísað í nein áreiðanleg gögn. Ég á ekki von á því að svona hafi mikil áhrif.“ Þá vísar hún í grein sem birtist á heimasíðu embættis landlæknis í byrjun september. „Við birtum grein hjá okkur þar sem er sagt frá því sem er rétt og sagt og hvað við vitum. Við vísum í nokkrar heimildir og það eru auðvitað til aðrar. Ég held að fólk vonandi styðjist við slík gögn frekar en auglýsingar frá ónafngreindum aðilum sem fara hreinlega með rangindi.“ „Bóluefni fara í gegnum sérstaklega ítarlegar rannsóknir. Þetta er ekki hefðbundið bóluefni heldur mótefni og ofnæmiskerfi barnanna þarf ekki að bregðast við eins og þegar bóluefni er gefið. Það eru mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu. Það er búið að rannsaka þetta og búið að nota í fjölda ríkja og reynslan hefur verið mjög góð,“ sagði Guðrún að lokum.
Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Börn og uppeldi Mest lesið Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Innlent Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Innlent „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Innlent Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Innlent Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Innlent Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Gretu Thunberg og félögum vísað úr landi Erlent Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Innlent Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni Innlent Fleiri fréttir „Við viljum bara grípa þau fyrr“ Risaskuld, nýr flokkur og áheyrnarprufur hunda Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Rúða brotin og flugeld kastað inn Riða staðfest á Kirkjuhóli Hafa þurft að sjóða vatnið í 79 daga Ágreiningur við ríkisstarfsmenn kostaði 642 milljónir á tíu árum Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Farið yfir framboð hjá Miðflokknum „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Segir erfitt fyrir lækna að starfa við boðuð skilyrði Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni „Hlýtur að hafa í sér fælingarmátt ef þú yrðir nafngreindur við slíka iðju“ Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Stolt úthverfatútta en ekki lattelepjandi miðbæjarrotta Vændi á Norðurlandi og ósáttir læknar Sex slasaðir eftir árekstur á Jökuldalsheiði Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Einum veittir stunguáverkar og annar varð fyrir hópárás „Draumar geta ræst“ Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Play skuldi Isavia hálfan milljarð króna Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Umdeild brottvísun, fjárhagstjón á Grænlandi og kyngreint sæði Sjá meira