Of algengt að fólk leiti ítrekað til læknis áður en það fær krabbameinsgreiningu Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 16. mars 2023 13:18 Fyrir stuttu var gerð rannsókn hjá Krabbameinsfélaginu þar sem krabbameinsgreindir voru meðal annars spurðir hvort þeir hefðu þurft að leita oftar en einu sinni til læknis vegna einkenna sem síðar reyndust vera orsök krabbameina. 30 prósent þátttakenda svöruðu játandi. Vísir „Þetta er ekki einsdæmi því miður, og þetta eru auðvitað algjörar sorgarsögur þegar við heyrum þær. Þær eru of margar. Það er einfaldlega þannig,“ segir Halla Þorvaldsdóttir, framkvæmdastýra Krabbameinsfélagsins. Halla var gestur í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni, ásamt Lóu Björk Ólafsdóttur hjúkrunarfræðingi og ræddu þær um vangreind krabbamein. Tilefnið var færsla sem hin 53 ára gamla Helena Gylfadóttir birti á Facebook síðu sinni á dögunum. Þar rakti Helena sögu sína, en hún greindist með 4.stigs krabbamein eftir að hafa ítrekað leitað til lækna og verið vangreind. Helena hefur lokið geislameðferð og er nú í lyfjameðferð. Þörf á skýru verklagi Aðspurð um hvar orsakirnar liggja þegar kemur að vangreiningu á krabbameinum, hvort rekja megi það til kunnáttuleysis eða fjárskorts, segir Halla að margir þættir spili þar inn í. „Það sem vitum er að enginn ætlar sér að svona lagað gerist. Það er alveg á hreinu. Það er líka næsta víst að við munum aldrei komast hjá því að svona atvik verða.“ Halla telur einnig að mikilvægt sé að koma á fót skýru verklagi, þannig að ef minnsti grunur vaknar um krabbamein þá fari viðkomandi einstaklingur á einhverskonar „færiband“ sem keyrir áfram og sér til þess að viðkomandi fari í nauðsynlegar rannsóknir. „Að ferlið sé alveg skýrt og það þurfi ekkert ofboðslega mikið til. Við vitum að það getur skipt svo miklu máli að mein greinist snemma.“ Fyrir stuttu var gerð rannsókn hjá Krabbameinsfélaginu þar sem krabbameinsgreindir voru meðal annars spurðir hvort þeir hefðu þurft að leita oftar en einu sinni til læknis vegna einkenna sem síðar reyndust vera orsök krabbameina. 30 prósent þátttakenda svöruðu játandi. „Hvort það er óeðlilegt, hvort það er of mikið eða lítið, það skal ég ekki segja um, ég veit það bara ekki. Við eigum í raun og veru engin viðmið um það. Stóra málið er auðvitað að fólk gefist ekki upp, að fólk hætti ekki að reyna að fá úrlausn sinna mála. Og það getur auðvitað tekið á. Og við vitum það að fólk er misvel í stakk búið til að krefjast þjónustu eða tala sínu máli.“ Mikilvægt að vinna saman Þá segir Lóa að það reynist fólki þungbært að fá þær fregnir að það sé með krabbamein, ofan á allt annað sem það er að ganga í gegnum. Ef fólk vill leita réttar síns þá er hægt að leita til talsmanns sjúklinga Landspítalans eða til Landlæknis, þar sem hægt er að fara inn með kærumál. „Mér finnst líka mjög mikilvægt þegar svona gerist að viðkomandi heilbrigðisstarfsmaður,-stofnun eða yfirmaður geti unnið úr þessu með viðkomandi. Að fólk fái eitthvað samtal, eða þiggi það. Að það sé eitthvað verkferli með það.“ Þá bendir Lóa á að læknar, til að mynda á heilsugæslu, sinni fjölmörgum sjúklingum á degi hverjum og það sé mikið sem „rúlli í gegn.“ Langoftast sé saklaus skýring á bak við einkennin hjá fólki, eða allavega ekki lífshættuleg. „Þannig að það er alveg eðlilegt að fyrst sé reynt ákveðið, áður en það er farið út í meiri rannsóknir. En ef fólk byrjar að koma kannski einu sinni eða tvisvar, jafnvel þrisvar með sömu einkennin þá þyrfti að vera eitthvað flagg. Og ég veit ekki hvort slíkt sé fyrir hendi í kerfinu.“ „Ég held að við þyrftum fyrst og fremst að vera miklu ákveðnari í því að koma okkur upp skýrari ferlum,“ segir Halla jafnframt og bætir við að nú blasi við að krabbameinstilvikum muni fjölga gríðarlega á næstu árum. „Þá þurfum við að vera tilbúin, alveg eins og það eru yfirvofandi eldgos eða náttúruhamfarir, við þurfum vera með planið tilbúið, hvernig við tryggjum að fólk fari í gengum það ferli sem það þarf að fara í gegnum og fái rétta þjónustu á réttum tíma.“ Heilbrigðismál Reykjavík síðdegis Mest lesið Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Innlent Stórtap Air Greenland vegna aflýstra flugferða til Nuuk Erlent Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Innlent „Draumar geta ræst“ Innlent Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur Innlent Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Innlent Tæplega þúsund manns innlyksa á Everest Erlent „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Innlent Fleiri fréttir „Draumar geta ræst“ Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Play skuldi Isavia hálfan milljarð króna Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Umdeild brottvísun, fjárhagstjón á Grænlandi og kyngreint sæði Óttast áhrifin á vinnandi mæður Sakar Weekday um stuld: „Hönnun sem ég er búin að vinna í í marga mánuði“ Síðasti fuglinn floginn Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Ísrael sagt sig úr samfélagi siðaðra manna Símafrí en ekki símabann „Sjálfsíkveikja“ olli eldsvoða í þvottahúsi Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Leikskólamál, afnám hafta og Trump-isminn Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Gekk berserksgang og beraði sig Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Eldur í þvottahúsi á Granda Prestur og prófastur bíður spenntur eftir Hrútaskránni Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Fokdýrar flugferðir, ögurstund á Gasa og óvenjulegt innbrot Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Sjá meira
Halla var gestur í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni, ásamt Lóu Björk Ólafsdóttur hjúkrunarfræðingi og ræddu þær um vangreind krabbamein. Tilefnið var færsla sem hin 53 ára gamla Helena Gylfadóttir birti á Facebook síðu sinni á dögunum. Þar rakti Helena sögu sína, en hún greindist með 4.stigs krabbamein eftir að hafa ítrekað leitað til lækna og verið vangreind. Helena hefur lokið geislameðferð og er nú í lyfjameðferð. Þörf á skýru verklagi Aðspurð um hvar orsakirnar liggja þegar kemur að vangreiningu á krabbameinum, hvort rekja megi það til kunnáttuleysis eða fjárskorts, segir Halla að margir þættir spili þar inn í. „Það sem vitum er að enginn ætlar sér að svona lagað gerist. Það er alveg á hreinu. Það er líka næsta víst að við munum aldrei komast hjá því að svona atvik verða.“ Halla telur einnig að mikilvægt sé að koma á fót skýru verklagi, þannig að ef minnsti grunur vaknar um krabbamein þá fari viðkomandi einstaklingur á einhverskonar „færiband“ sem keyrir áfram og sér til þess að viðkomandi fari í nauðsynlegar rannsóknir. „Að ferlið sé alveg skýrt og það þurfi ekkert ofboðslega mikið til. Við vitum að það getur skipt svo miklu máli að mein greinist snemma.“ Fyrir stuttu var gerð rannsókn hjá Krabbameinsfélaginu þar sem krabbameinsgreindir voru meðal annars spurðir hvort þeir hefðu þurft að leita oftar en einu sinni til læknis vegna einkenna sem síðar reyndust vera orsök krabbameina. 30 prósent þátttakenda svöruðu játandi. „Hvort það er óeðlilegt, hvort það er of mikið eða lítið, það skal ég ekki segja um, ég veit það bara ekki. Við eigum í raun og veru engin viðmið um það. Stóra málið er auðvitað að fólk gefist ekki upp, að fólk hætti ekki að reyna að fá úrlausn sinna mála. Og það getur auðvitað tekið á. Og við vitum það að fólk er misvel í stakk búið til að krefjast þjónustu eða tala sínu máli.“ Mikilvægt að vinna saman Þá segir Lóa að það reynist fólki þungbært að fá þær fregnir að það sé með krabbamein, ofan á allt annað sem það er að ganga í gegnum. Ef fólk vill leita réttar síns þá er hægt að leita til talsmanns sjúklinga Landspítalans eða til Landlæknis, þar sem hægt er að fara inn með kærumál. „Mér finnst líka mjög mikilvægt þegar svona gerist að viðkomandi heilbrigðisstarfsmaður,-stofnun eða yfirmaður geti unnið úr þessu með viðkomandi. Að fólk fái eitthvað samtal, eða þiggi það. Að það sé eitthvað verkferli með það.“ Þá bendir Lóa á að læknar, til að mynda á heilsugæslu, sinni fjölmörgum sjúklingum á degi hverjum og það sé mikið sem „rúlli í gegn.“ Langoftast sé saklaus skýring á bak við einkennin hjá fólki, eða allavega ekki lífshættuleg. „Þannig að það er alveg eðlilegt að fyrst sé reynt ákveðið, áður en það er farið út í meiri rannsóknir. En ef fólk byrjar að koma kannski einu sinni eða tvisvar, jafnvel þrisvar með sömu einkennin þá þyrfti að vera eitthvað flagg. Og ég veit ekki hvort slíkt sé fyrir hendi í kerfinu.“ „Ég held að við þyrftum fyrst og fremst að vera miklu ákveðnari í því að koma okkur upp skýrari ferlum,“ segir Halla jafnframt og bætir við að nú blasi við að krabbameinstilvikum muni fjölga gríðarlega á næstu árum. „Þá þurfum við að vera tilbúin, alveg eins og það eru yfirvofandi eldgos eða náttúruhamfarir, við þurfum vera með planið tilbúið, hvernig við tryggjum að fólk fari í gengum það ferli sem það þarf að fara í gegnum og fái rétta þjónustu á réttum tíma.“
Heilbrigðismál Reykjavík síðdegis Mest lesið Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Innlent Stórtap Air Greenland vegna aflýstra flugferða til Nuuk Erlent Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Innlent „Draumar geta ræst“ Innlent Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur Innlent Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Innlent Tæplega þúsund manns innlyksa á Everest Erlent „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Innlent Fleiri fréttir „Draumar geta ræst“ Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Play skuldi Isavia hálfan milljarð króna Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Umdeild brottvísun, fjárhagstjón á Grænlandi og kyngreint sæði Óttast áhrifin á vinnandi mæður Sakar Weekday um stuld: „Hönnun sem ég er búin að vinna í í marga mánuði“ Síðasti fuglinn floginn Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Ísrael sagt sig úr samfélagi siðaðra manna Símafrí en ekki símabann „Sjálfsíkveikja“ olli eldsvoða í þvottahúsi Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Leikskólamál, afnám hafta og Trump-isminn Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Gekk berserksgang og beraði sig Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Eldur í þvottahúsi á Granda Prestur og prófastur bíður spenntur eftir Hrútaskránni Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Fokdýrar flugferðir, ögurstund á Gasa og óvenjulegt innbrot Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Sjá meira
Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum