Gervigreind greinir stærð og tegund fiska sem koma í troll Kristján Már Unnarsson skrifar 14. maí 2023 05:25 Sigmar Guðbjörnsson er framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. Arnar Halldórsson Hátæknifyrirtækið Stjörnu-Oddi hefur í samstarfi við Hafrannsóknastofnun þróað tæki sem nýtir gervigreind til að sjá hvaða fisktegundir koma í troll fiskiskipa sem og stærð fiskanna. Tæknin er sögð stórt stökk í hafrannsóknum en einnig geta aukið hagkvæmni veiða og bætt umgengni skipstjórnarmanna við fiskistofna. Í fréttum Stöðvar 2 var fyrirtækið Stjörnu-Oddi heimsótt en það er til húsa í Garðabæ. Hjá því starfa núna 25 manns en hjónin Jóhanna Ástvaldsdóttir og Sigmar Guðbjörnsson stofnuðu fyrirtækið fyrir þrjátíu árum til að þróa margskyns mælitæki, einkum til rannsókna á hafi og lífríki sjávar. Nýjasta afurðin er tæki sem nefnist fiskgreinir en það nýtir myndavélatækni og gervigreind. Fiskgreinirinn er með sterku ljósi til að lýsa inn í trollið. Tækið er á stærð við örbylgjuofn.Arnar Halldórsson Sigmar segir marga óttast gervigreind en hérna sé verið að nýta hana í jákvæðum tilgangi. „Að þjónusta umhverfi og fara vel með hlutina,“ segir Sigmar, sem er framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. Togari Brims, Viðey, fór í lok marsmánaðar í leiðangur til að reyna tækið á gullkarfamiðum undan vestan- og suðvestanverðu landinu. Það er fest við fiskitroll. Þróun tækninnar er samstarfsverkefni Stjörnu-Odda, Hafrannsóknastofnunar og Hampiðjunnar með stuðningi Tækniþróunarsjóðs. Um borð í togaranum Viðey. Fiskgreinir festur við trollið.Stjörnu-Oddi „Við erum að horfa á það að nota búnað til þess að þekkja fisk í rauntíma og greina hann, bæði stærð og tegundir,“ segir Haraldur Arnar Einarsson, fiskifræðingur á Hafrannsóknastofnun. Tvö mismunandi tæki hafa verið þróuð, annað til hafrannsókna en hitt til fiskveiða. „Um borð í togurum er gríðarlegur hraði, má engan tíma missa og allir að reyna að veiða sem mest. En um borð í rannsóknaskipi er svona öðruvísi hraði. Þar verða menn að gera hlutina nákvæmt,“ segir Sigmar, sem er lærður rafmagnsverkfræðingur. Myndin sem sést á skjánum þegar fiskarnir fara framhjá fiskgreininum á leið inn í trollið.Stjörnu-Oddi Fiskifræðingurinn segir að með þessari tækni sjái skipstjórar um leið hvort undirmálsafli eða óæskilegar fisktegundir séu að koma í trollið. „Þeir geta tekið ákvörðun í rauntíma hvort þeir ætli að halda áfram eða hætta og fara á annan stað. Með þessu móti erum við að gefa þeim möguleika til þess að veiða betur, velja betur og spara olíu. Og ekki veitir af í dag,“ segir Haraldur. Haraldur Arnar Einarsson, fiskifræðingur á Hafrannsóknastofnun.Arnar Halldórsson En hvað þýðir þetta fyrir hafrannsóknir? „Þetta er stórt stökk, að mínu viti,“ svarar hann. Þannig þurfi ekki að endilega að veiða fiskinn til að rannsaka hann. „Við vorum hreinlega bara með pokann galopinn og hífðum upp og það kom ekki einn sporður upp í skip. En hins vegar vorum við með þennan búnað á trollinu og mynduðum allan tímann og vissum nákvæmlega hvað við vorum að fá í gegnum trollið.“ Um borð í togaranum Viðey. Trollið í skutrennunni.Stjörnu-Oddi Fiskifræðingurinn fær um leið mikilsverð gögn, eins og nákvæmlega hvar og hvænær fiskurinn kemur inn í trollið, á hvaða dýpi og hvernig botngerðin sé. „Þetta er hagræði og þarna er líka tækifæri til þess að setja önnur mælitæki á samtímis. Þú getur verið að horfa á hvaða fiskur er að koma inn á ákveðnu dýpi, á ákveðnu hitastigi, ákveðinni seltu og annað slíkt. Þú getur verið að taka miklu meira með samtímis. Þannig að þarna er hægt að fá miklu meiri upplýsingar á stuttum tíma,“ segir Haraldur. Úr brúnni í Viðey í tilraunaleiðangrinum. Fylgst með gögnum birtast á skjám.Stjörnu-Oddi Og það er stefnt á alþjóðamarkað með fiskgreininn. „Já, ekki spurning. En við viljum gjarnan byrja fyrst á Íslandi. Og ef eitthvað kemur upp á, þá erum við innanhandar. Stundum þarf kannski að gera einstaka leiðréttingar. Best að þær séu hér heldur en í Alaska kannski,“ segir Sigmar. En má spyrja hvað svona tæki kostar? „Nei, þú mátt ekki spyrja að því,“ svarar hann og hlær en er samt tilbúinn að gefa okkur hugmynd um þróunarkostnaðinn. „Það er þriggja stafa tala í milljónum,“ segir Sigmar Guðbjörnsson, framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Sjávarútvegur Vísindi Nýsköpun Gervigreind Umhverfismál Tækni Garðabær Tengdar fréttir Mældu óvart ferðir þorsks og skarfs með sömu merkingunni Rafeindamælitæki frá íslenska hátæknifyrirtækinu Stjörnu-Odda, sem komið var fyrir í þorski í Eystrasalti til að mæla hegðun hans, mældi nýlega óvart einnig hegðun skarfs. Var því hegðun tveggja dýrategunda mæld með sama mælinum. 23. desember 2021 13:03 Stjörnu-Oddi gegn svínaflensu „Menn eru alltaf að vinna að því að slökkva elda. Þegar flensutilvik koma upp á borð við svínaflensuna fara teymi af stað sem reyna að búa til lyf gegn vírusnum áður en hann dreifir úr sér. Vika til eða frá skiptir miklu máli,“ segir Sigmar Guðbjörnsson, framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. 6. maí 2009 00:01 Stjörnu-Oddi hlýtur Nýsköpunarverðlaunin í ár Nýsköpunarverðlaun Rannís og Útflutningsráðs fyrir árið 2006 voru afhent við hátíðlega athöfn á Grand Hótel í morgun. Að þessu sinni hlaut fyrirtækið Stjörnu-Oddi verðlaunin en það vinnur að þróun og framleiðslu á mælitækjum sem eru það lítil að og handhæg að hægt er að setja þau á fiska. 9. mars 2006 11:16 Mest lesið Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Viðskipti innlent Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Viðskipti innlent Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Viðskipti innlent Svikarar nýti sumarfrí til að blekkja fyrirtæki til að millifæra háar upphæðir Viðskipti innlent Ná að spara hver mánaðarmót en hvað svo? Viðskipti innlent Sjónvarpsstöðin Sýn verður í opinni dagskrá Viðskipti innlent Tillaga Vilhjálms felld með nánast öllum atkvæðum Viðskipti innlent Oft slegist um innstungurnar á tjaldsvæðunum Neytendur Ekki flaska á að undirbúa sumarfríið þitt í vinnunni Atvinnulíf Einungis áfengi í boði hjá Heimkaupum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Svikarar nýti sumarfrí til að blekkja fyrirtæki til að millifæra háar upphæðir EFTA-ríkin gera fríverslunarsamning við Mercusor-ríkin Ná að spara hver mánaðarmót en hvað svo? Sjónvarpsstöðin Sýn verður í opinni dagskrá Nokkurra ára leit að kaupanda eigna í Helguvík lokið Rafbílasala tekur við sér en nær enn ekki fyrri hæðum Tillaga Vilhjálms felld með nánast öllum atkvæðum Einungis áfengi í boði hjá Heimkaupum Vill lýsa yfir vantrausti á stjórnarmann vegna sautján ára tölvubréfs Fjórir sérfræðingar skoða möguleika Íslands í gjaldmiðlamálum Arctic Fish fær heimild til frekara fiskeldis Falið að leiða þjónustu og upplifun hjá Mílu Segja lækkun á olíu ekki hafa skilað sér til íslenskra neytenda Einföldun að segja að íslensk ferðaþjónusta sé láglaunagrein „Þetta eru mjög mikil vonbrigði fyrir okkur“ Tekjur Haga jukust á fyrsta ársfjórðungi Bjarni Ingimar ráðinn rekstrarstjóri Avia Húsið selt á 78 milljónir og Jakub þarf að reiða fram milljón Gjaldþrotin námu 1,2 milljörðum króna Stýrivextir líklegast ekki lækkaðir aftur á þessu ári Verðbólgan úr 3,8 prósentum í 4,2 prósent Alltof margir sem sitja eftir með sárt ennið Baldvin tekinn við sem forstjóri Samherja Lánardrottnar slá af milljarð af vöxtum á ári Birta stendur frammi fyrir 1,5 milljarða tapi á Play Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Atvinnuleysi minnkar lítillega Sjá meira
Í fréttum Stöðvar 2 var fyrirtækið Stjörnu-Oddi heimsótt en það er til húsa í Garðabæ. Hjá því starfa núna 25 manns en hjónin Jóhanna Ástvaldsdóttir og Sigmar Guðbjörnsson stofnuðu fyrirtækið fyrir þrjátíu árum til að þróa margskyns mælitæki, einkum til rannsókna á hafi og lífríki sjávar. Nýjasta afurðin er tæki sem nefnist fiskgreinir en það nýtir myndavélatækni og gervigreind. Fiskgreinirinn er með sterku ljósi til að lýsa inn í trollið. Tækið er á stærð við örbylgjuofn.Arnar Halldórsson Sigmar segir marga óttast gervigreind en hérna sé verið að nýta hana í jákvæðum tilgangi. „Að þjónusta umhverfi og fara vel með hlutina,“ segir Sigmar, sem er framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. Togari Brims, Viðey, fór í lok marsmánaðar í leiðangur til að reyna tækið á gullkarfamiðum undan vestan- og suðvestanverðu landinu. Það er fest við fiskitroll. Þróun tækninnar er samstarfsverkefni Stjörnu-Odda, Hafrannsóknastofnunar og Hampiðjunnar með stuðningi Tækniþróunarsjóðs. Um borð í togaranum Viðey. Fiskgreinir festur við trollið.Stjörnu-Oddi „Við erum að horfa á það að nota búnað til þess að þekkja fisk í rauntíma og greina hann, bæði stærð og tegundir,“ segir Haraldur Arnar Einarsson, fiskifræðingur á Hafrannsóknastofnun. Tvö mismunandi tæki hafa verið þróuð, annað til hafrannsókna en hitt til fiskveiða. „Um borð í togurum er gríðarlegur hraði, má engan tíma missa og allir að reyna að veiða sem mest. En um borð í rannsóknaskipi er svona öðruvísi hraði. Þar verða menn að gera hlutina nákvæmt,“ segir Sigmar, sem er lærður rafmagnsverkfræðingur. Myndin sem sést á skjánum þegar fiskarnir fara framhjá fiskgreininum á leið inn í trollið.Stjörnu-Oddi Fiskifræðingurinn segir að með þessari tækni sjái skipstjórar um leið hvort undirmálsafli eða óæskilegar fisktegundir séu að koma í trollið. „Þeir geta tekið ákvörðun í rauntíma hvort þeir ætli að halda áfram eða hætta og fara á annan stað. Með þessu móti erum við að gefa þeim möguleika til þess að veiða betur, velja betur og spara olíu. Og ekki veitir af í dag,“ segir Haraldur. Haraldur Arnar Einarsson, fiskifræðingur á Hafrannsóknastofnun.Arnar Halldórsson En hvað þýðir þetta fyrir hafrannsóknir? „Þetta er stórt stökk, að mínu viti,“ svarar hann. Þannig þurfi ekki að endilega að veiða fiskinn til að rannsaka hann. „Við vorum hreinlega bara með pokann galopinn og hífðum upp og það kom ekki einn sporður upp í skip. En hins vegar vorum við með þennan búnað á trollinu og mynduðum allan tímann og vissum nákvæmlega hvað við vorum að fá í gegnum trollið.“ Um borð í togaranum Viðey. Trollið í skutrennunni.Stjörnu-Oddi Fiskifræðingurinn fær um leið mikilsverð gögn, eins og nákvæmlega hvar og hvænær fiskurinn kemur inn í trollið, á hvaða dýpi og hvernig botngerðin sé. „Þetta er hagræði og þarna er líka tækifæri til þess að setja önnur mælitæki á samtímis. Þú getur verið að horfa á hvaða fiskur er að koma inn á ákveðnu dýpi, á ákveðnu hitastigi, ákveðinni seltu og annað slíkt. Þú getur verið að taka miklu meira með samtímis. Þannig að þarna er hægt að fá miklu meiri upplýsingar á stuttum tíma,“ segir Haraldur. Úr brúnni í Viðey í tilraunaleiðangrinum. Fylgst með gögnum birtast á skjám.Stjörnu-Oddi Og það er stefnt á alþjóðamarkað með fiskgreininn. „Já, ekki spurning. En við viljum gjarnan byrja fyrst á Íslandi. Og ef eitthvað kemur upp á, þá erum við innanhandar. Stundum þarf kannski að gera einstaka leiðréttingar. Best að þær séu hér heldur en í Alaska kannski,“ segir Sigmar. En má spyrja hvað svona tæki kostar? „Nei, þú mátt ekki spyrja að því,“ svarar hann og hlær en er samt tilbúinn að gefa okkur hugmynd um þróunarkostnaðinn. „Það er þriggja stafa tala í milljónum,“ segir Sigmar Guðbjörnsson, framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. Hér má sjá frétt Stöðvar 2:
Sjávarútvegur Vísindi Nýsköpun Gervigreind Umhverfismál Tækni Garðabær Tengdar fréttir Mældu óvart ferðir þorsks og skarfs með sömu merkingunni Rafeindamælitæki frá íslenska hátæknifyrirtækinu Stjörnu-Odda, sem komið var fyrir í þorski í Eystrasalti til að mæla hegðun hans, mældi nýlega óvart einnig hegðun skarfs. Var því hegðun tveggja dýrategunda mæld með sama mælinum. 23. desember 2021 13:03 Stjörnu-Oddi gegn svínaflensu „Menn eru alltaf að vinna að því að slökkva elda. Þegar flensutilvik koma upp á borð við svínaflensuna fara teymi af stað sem reyna að búa til lyf gegn vírusnum áður en hann dreifir úr sér. Vika til eða frá skiptir miklu máli,“ segir Sigmar Guðbjörnsson, framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. 6. maí 2009 00:01 Stjörnu-Oddi hlýtur Nýsköpunarverðlaunin í ár Nýsköpunarverðlaun Rannís og Útflutningsráðs fyrir árið 2006 voru afhent við hátíðlega athöfn á Grand Hótel í morgun. Að þessu sinni hlaut fyrirtækið Stjörnu-Oddi verðlaunin en það vinnur að þróun og framleiðslu á mælitækjum sem eru það lítil að og handhæg að hægt er að setja þau á fiska. 9. mars 2006 11:16 Mest lesið Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Viðskipti innlent Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Viðskipti innlent Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Viðskipti innlent Svikarar nýti sumarfrí til að blekkja fyrirtæki til að millifæra háar upphæðir Viðskipti innlent Ná að spara hver mánaðarmót en hvað svo? Viðskipti innlent Sjónvarpsstöðin Sýn verður í opinni dagskrá Viðskipti innlent Tillaga Vilhjálms felld með nánast öllum atkvæðum Viðskipti innlent Oft slegist um innstungurnar á tjaldsvæðunum Neytendur Ekki flaska á að undirbúa sumarfríið þitt í vinnunni Atvinnulíf Einungis áfengi í boði hjá Heimkaupum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Svikarar nýti sumarfrí til að blekkja fyrirtæki til að millifæra háar upphæðir EFTA-ríkin gera fríverslunarsamning við Mercusor-ríkin Ná að spara hver mánaðarmót en hvað svo? Sjónvarpsstöðin Sýn verður í opinni dagskrá Nokkurra ára leit að kaupanda eigna í Helguvík lokið Rafbílasala tekur við sér en nær enn ekki fyrri hæðum Tillaga Vilhjálms felld með nánast öllum atkvæðum Einungis áfengi í boði hjá Heimkaupum Vill lýsa yfir vantrausti á stjórnarmann vegna sautján ára tölvubréfs Fjórir sérfræðingar skoða möguleika Íslands í gjaldmiðlamálum Arctic Fish fær heimild til frekara fiskeldis Falið að leiða þjónustu og upplifun hjá Mílu Segja lækkun á olíu ekki hafa skilað sér til íslenskra neytenda Einföldun að segja að íslensk ferðaþjónusta sé láglaunagrein „Þetta eru mjög mikil vonbrigði fyrir okkur“ Tekjur Haga jukust á fyrsta ársfjórðungi Bjarni Ingimar ráðinn rekstrarstjóri Avia Húsið selt á 78 milljónir og Jakub þarf að reiða fram milljón Gjaldþrotin námu 1,2 milljörðum króna Stýrivextir líklegast ekki lækkaðir aftur á þessu ári Verðbólgan úr 3,8 prósentum í 4,2 prósent Alltof margir sem sitja eftir með sárt ennið Baldvin tekinn við sem forstjóri Samherja Lánardrottnar slá af milljarð af vöxtum á ári Birta stendur frammi fyrir 1,5 milljarða tapi á Play Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Atvinnuleysi minnkar lítillega Sjá meira
Mældu óvart ferðir þorsks og skarfs með sömu merkingunni Rafeindamælitæki frá íslenska hátæknifyrirtækinu Stjörnu-Odda, sem komið var fyrir í þorski í Eystrasalti til að mæla hegðun hans, mældi nýlega óvart einnig hegðun skarfs. Var því hegðun tveggja dýrategunda mæld með sama mælinum. 23. desember 2021 13:03
Stjörnu-Oddi gegn svínaflensu „Menn eru alltaf að vinna að því að slökkva elda. Þegar flensutilvik koma upp á borð við svínaflensuna fara teymi af stað sem reyna að búa til lyf gegn vírusnum áður en hann dreifir úr sér. Vika til eða frá skiptir miklu máli,“ segir Sigmar Guðbjörnsson, framkvæmdastjóri Stjörnu-Odda. 6. maí 2009 00:01
Stjörnu-Oddi hlýtur Nýsköpunarverðlaunin í ár Nýsköpunarverðlaun Rannís og Útflutningsráðs fyrir árið 2006 voru afhent við hátíðlega athöfn á Grand Hótel í morgun. Að þessu sinni hlaut fyrirtækið Stjörnu-Oddi verðlaunin en það vinnur að þróun og framleiðslu á mælitækjum sem eru það lítil að og handhæg að hægt er að setja þau á fiska. 9. mars 2006 11:16