Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar 21. nóvember 2024 19:32 Frumbygginn er í okkur öllum. Hann býr í þjóðarsálinni og menningu okkar. Hann erfist á milli kynslóða og opnar dyr til að starfa í gjövulli náttúru landsins. Frumbygginn gerir ekki kröfu til eignaréttar. Handfæraveiðar hafa í gegnum aldirnar verið grunnstoð til afkomu fólksins. Sjósókn er Íslendingum í blóð borin. Þekking sjómanna á fiskimiðum út frá ströndum á heimaslóð sem nýtist vel til veiðanna. Í dag eru handfærabátar vel útbúnir plastbátar með góðan tækjakost sem kostar sitt. Það gætir ákveðin hræðsla meðal stjórnvalda um að fjöldi sjómanna sem stunda frjálsar handfæraveiðar fari fram úr hófi og ekkert verði við ráðið. Hugsanlega er þessi ótti stjórnvalda óþarfur. Til þess að komast í þetta kerfi er mikilll kostnaður sem dregur úr getu manna til að komast í kerfið. 1.Til að mynda þarf sjómaður sem vill stunda þessar veiðar að vera hluthafi í útgerði eða eigandi báts 2.Eigandi báts þarf að afla sér réttinda til að geta stundað veiðar í þessu smábátakerfi. Sem svar við ótta stjórnvalda hefur Landsamband smábátaeiganda óskað eftir því að stjórnvöld taki til greina tillögu sem samþykkt var á aðalfundi sambandsins 14.október síðastliðin. Fjallar tillagan um tilraunaverkefni í þessu kerfi. Það var skynsamlegt ákvæði í lögum um stjórn fiskveiða að veiðireynsla einstaka útgerða til kvóta skyldi vera 70% af veiðireynslu þeirra. Þannig féll 30% af veiðireynslu í ríkissjóð. Sá sjóður er ætlaður að nýta til sérstakra verkefna til að styrkja og styðja við landsbyggðina. Þessar úthlutanir eru tæki stjórnvalda til að bregðast við versnandi stöðu landsbyggðarinnar sem átti allt undir útgerð dagróðrarbáta. Aflaheimildir í aflamarki og krókaflamarki eru úthlutanir, séreign þjóðarinnar sem stjórnvöld geta ráðstafað án afskipta annarra. Þegar vel aflast á grunnslóð þá er góður árgangur komin í veiðina og því þjóðhagslega hagkvæmt að nýta hann á frjálsum handfæraveiðum. Þær taka ekki neitt frá öðrum útgerðum því þeirra afli er utan venjulega kvótasetningu í þorski og ufsa sem eru þær tegundir fiska sem eru í veiði handfæra báta. Að auki brenna inni þær tegundur ár hvert. Að því sögðu vel ég þakka samfélagi okkar fyrir framúrskarandi umgjörð sem orðin er í kring um smábáta. Það er búið að gera gríðarlega góða umgjörð fyrir kerfi sem getur ekki nýtt það til fulls vegna stöðvunar veiða á úthlutuðum veiðtíma. 1.Reglur um skoðunarskyldu báta. 2.Vaktstofa Landhelgisgæslunnar í gegnum AIS kerfið. 3.Skilvirk og áreiðanleg veðurlýsing í rauntíma frá Veðurstofu Íslands. 4.Björgunarbátar í viðbragðsstöðu um allt land. 5.Vel búnar smábátahafnir á landinu öllu. Þetta utanumhald hefur fækkað sjóslysum verulega undanfarin ár og sannað gildi sitt. Umgjörðin er þar af leiðandi góð en veiðiréttur brotin vegna stöðvunar veiðanna á úthlutuðum veiðtíma. Þessu þarf að breyta! Ég, frumbygginn og strandveiðimaðurinn til margra ára fæ oft þá spurningu:,,Af hverju ertu að þessu puði. Því er auðvelt að svara. Það er frelsið sem fylgir því að vera úti á sjó. Einyrki einn með sjálfum sér úti í náttúrunni, því fylgir alltaf von um góðan afla í byrjun veiðiferðar. Það er aldrei á vísan að róa. Sjómaðurinn er aldrei glaðari en á góðum degi þegar aflast vel. Sú gleði fæst ekki í apótekum eða vínbúðum því hún býr í manninum sjálfum. Sönn gleði”. Það er mitt svar og mæli ég með að stunda sjósókn. Hvernig væri að samfélagið taki sig saman og bæti þetta kerfi, lofi nýliðum að njóta svo afkoma þeirra sem það stunda sé tryggð? Nýliði sem hefur kraft, áhuga og þor til að stunda strandveiðar ætti að fá tækifæri til að hefja sjósókn sér og sínum til framfærslu hvar á landinu sem er. Að lokum: Það er komið að Alþingiskosningum. Þrátt fyrir mikilvægi strandveiða fyrir fjölda landsmanna er lítil umræða um þetta meingallaða kerfi. Flokkur fólksins hefur þegar lýst yfir stuðningi við breytingar, en hvað ætlar þinn flokkur að gera? Við skulum minna okkur á að strandveiðibátar voru 730 árið 2024 – hver og einn þeirra skiptir máli. Hvert atkvæði skiptir máli, ekki satt? Ég óska verðandi alþingismönnum velfarnaðar í störfum sínum að loknum kosningum. Ég skora á þá að láta sér málin varða. Höfundur er eldri borgari, trillusjómaður til 30 ára og fyrrverandi rafvirki Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hafið Sjávarútvegur Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Svarað á sama máli Ingibjörg Ferdinandsdóttir Skoðun Dettifoss: Lokað! Baldvin Esra Einarsson Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Sjá meira
Frumbygginn er í okkur öllum. Hann býr í þjóðarsálinni og menningu okkar. Hann erfist á milli kynslóða og opnar dyr til að starfa í gjövulli náttúru landsins. Frumbygginn gerir ekki kröfu til eignaréttar. Handfæraveiðar hafa í gegnum aldirnar verið grunnstoð til afkomu fólksins. Sjósókn er Íslendingum í blóð borin. Þekking sjómanna á fiskimiðum út frá ströndum á heimaslóð sem nýtist vel til veiðanna. Í dag eru handfærabátar vel útbúnir plastbátar með góðan tækjakost sem kostar sitt. Það gætir ákveðin hræðsla meðal stjórnvalda um að fjöldi sjómanna sem stunda frjálsar handfæraveiðar fari fram úr hófi og ekkert verði við ráðið. Hugsanlega er þessi ótti stjórnvalda óþarfur. Til þess að komast í þetta kerfi er mikilll kostnaður sem dregur úr getu manna til að komast í kerfið. 1.Til að mynda þarf sjómaður sem vill stunda þessar veiðar að vera hluthafi í útgerði eða eigandi báts 2.Eigandi báts þarf að afla sér réttinda til að geta stundað veiðar í þessu smábátakerfi. Sem svar við ótta stjórnvalda hefur Landsamband smábátaeiganda óskað eftir því að stjórnvöld taki til greina tillögu sem samþykkt var á aðalfundi sambandsins 14.október síðastliðin. Fjallar tillagan um tilraunaverkefni í þessu kerfi. Það var skynsamlegt ákvæði í lögum um stjórn fiskveiða að veiðireynsla einstaka útgerða til kvóta skyldi vera 70% af veiðireynslu þeirra. Þannig féll 30% af veiðireynslu í ríkissjóð. Sá sjóður er ætlaður að nýta til sérstakra verkefna til að styrkja og styðja við landsbyggðina. Þessar úthlutanir eru tæki stjórnvalda til að bregðast við versnandi stöðu landsbyggðarinnar sem átti allt undir útgerð dagróðrarbáta. Aflaheimildir í aflamarki og krókaflamarki eru úthlutanir, séreign þjóðarinnar sem stjórnvöld geta ráðstafað án afskipta annarra. Þegar vel aflast á grunnslóð þá er góður árgangur komin í veiðina og því þjóðhagslega hagkvæmt að nýta hann á frjálsum handfæraveiðum. Þær taka ekki neitt frá öðrum útgerðum því þeirra afli er utan venjulega kvótasetningu í þorski og ufsa sem eru þær tegundir fiska sem eru í veiði handfæra báta. Að auki brenna inni þær tegundur ár hvert. Að því sögðu vel ég þakka samfélagi okkar fyrir framúrskarandi umgjörð sem orðin er í kring um smábáta. Það er búið að gera gríðarlega góða umgjörð fyrir kerfi sem getur ekki nýtt það til fulls vegna stöðvunar veiða á úthlutuðum veiðtíma. 1.Reglur um skoðunarskyldu báta. 2.Vaktstofa Landhelgisgæslunnar í gegnum AIS kerfið. 3.Skilvirk og áreiðanleg veðurlýsing í rauntíma frá Veðurstofu Íslands. 4.Björgunarbátar í viðbragðsstöðu um allt land. 5.Vel búnar smábátahafnir á landinu öllu. Þetta utanumhald hefur fækkað sjóslysum verulega undanfarin ár og sannað gildi sitt. Umgjörðin er þar af leiðandi góð en veiðiréttur brotin vegna stöðvunar veiðanna á úthlutuðum veiðtíma. Þessu þarf að breyta! Ég, frumbygginn og strandveiðimaðurinn til margra ára fæ oft þá spurningu:,,Af hverju ertu að þessu puði. Því er auðvelt að svara. Það er frelsið sem fylgir því að vera úti á sjó. Einyrki einn með sjálfum sér úti í náttúrunni, því fylgir alltaf von um góðan afla í byrjun veiðiferðar. Það er aldrei á vísan að róa. Sjómaðurinn er aldrei glaðari en á góðum degi þegar aflast vel. Sú gleði fæst ekki í apótekum eða vínbúðum því hún býr í manninum sjálfum. Sönn gleði”. Það er mitt svar og mæli ég með að stunda sjósókn. Hvernig væri að samfélagið taki sig saman og bæti þetta kerfi, lofi nýliðum að njóta svo afkoma þeirra sem það stunda sé tryggð? Nýliði sem hefur kraft, áhuga og þor til að stunda strandveiðar ætti að fá tækifæri til að hefja sjósókn sér og sínum til framfærslu hvar á landinu sem er. Að lokum: Það er komið að Alþingiskosningum. Þrátt fyrir mikilvægi strandveiða fyrir fjölda landsmanna er lítil umræða um þetta meingallaða kerfi. Flokkur fólksins hefur þegar lýst yfir stuðningi við breytingar, en hvað ætlar þinn flokkur að gera? Við skulum minna okkur á að strandveiðibátar voru 730 árið 2024 – hver og einn þeirra skiptir máli. Hvert atkvæði skiptir máli, ekki satt? Ég óska verðandi alþingismönnum velfarnaðar í störfum sínum að loknum kosningum. Ég skora á þá að láta sér málin varða. Höfundur er eldri borgari, trillusjómaður til 30 ára og fyrrverandi rafvirki
Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun
Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun
Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun