Aðför að réttindum verkafólks Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar 29. desember 2024 09:01 Það er með miklum ólíkindum að við séum komin á þann stað árið 2024 að fyrirtæki í veitingarekstri, SVEIT, skuli sjá ástæðu til þess að stofna með sér gervi stéttarfélag „Virðingu“ til þess eins að brjóta niður lágmarksréttindi verkafólks á íslenskum vinnumarkaði. Það er, réttindi fólks sem situr á botninum þegar kemur að kjörum, svo vitnað sé í gildandi kjarasamning SGS og SA fyrir starfsfólk í ferðaþjónustu. Hafið mikla skömm fyrir en réttlætið mun sigra að lokum. Til að kóróna vitleysuna handvöldu sömu atvinnurekendur vini og vandamenn í stjórn stéttarfélagsins, sér til hagsbóta. Gjörningur sem þessi minnir helst á stjórnsýslu fyrri tíma hjá ríkjum sem hafa ekki verið hátt skrifuð í alþjóðasamfélaginu fyrir lýðræði eða almenn mannréttindi. Vitað er að stór hluti þeirra sem starfa á veitingastöðum á Íslandi er erlent vinnuafl og ungt fólk, ekki síst skólafólk, sem er að stiga sín fyrstu skref á vinnumarkaði. Vinnuafl, sem hefur litla sem enga þekkingu á réttindamálum og skyldum sem tengist störfum þeirra á vinnumarkaði. Að sjálfsögðu á það ekki að líðast að ákveðin fyrirtæki í veitingarekstri komist upp með að nýta sér þennan veikleika og yfirburði gagnvart fólki í þessari stöðu. Verkalýðshreyfingin verður að bregðast við þessum aðstæðum að fullri hörku enda um alvarlega aðför að réttindabaráttu íslensks verkafólks að ræða, sem á sér langa sögu eða frá upphafi síðustu aldar. Þá er ekki í boði fyrir Samtök atvinnulífsins að sitja hjá, það er þeirra að tryggja að fyrirtæki í atvinnurekstri virði umsamda kjarasamninga aðila vinnumarkaðarins. Látum ekki „græðgispésanna“ í veitingageiranum komast upp með ofbeldi gagnvart þeim tekjulægstu á vinnumarkaði með gervi kjarasamningi. Hvað næst? Það er ekki óeðlilegt að menn velti fyrir sér, hvað gerist næst? Frjálshyggjumenn innan Sjálfstæðisflokksins lögðu fram frumvarp til laga á Alþingi fyrir nokkrum misserum um félagafrelsi á vinnumarkaði sem dagaði uppi sem betur fer og rykfellur nú á hillum Alþingis. Þannig vildu þeir draga úr vægi verkalýðshreyfingarinnar í anda SVEIT. Pappírstætarinn er vonandi næsti viðkomustaður frumvarpsins. Sem betur fer var ekki eftirspurn eftir þessum niðurrifsmönnum í síðustu Alþingiskosningum til frekari starfa fyrir land og þjóð. Þeirra bíður nú flestra að leita sér að annarri vinnu, væntanlega munu þeir þó forðast eins og heitan eldinn að hefja vinnu á veitingastöðum sem tengjast SVEIT, enda kjörin þar langt fyrir neðan lágmarkskjör á Íslandi velji þeir að ganga í Virðingu. Það er ekki bara að frjálshyggjuliðið á Íslandi telji sig sjá ljósið með því að veikja verkalýðshreyfinguna. Það sama á við um hin Norðurlöndin. Í skjóli þessara afla hafa atvinnurekendur gert sitt til að draga úr vægi norrænnar verkalýðshreyfingar, sem er reyndar óskiljanlegt með öllu, þar sem sterk verkalýðshreyfing er hornsteinn hverrar þjóðar og tákn um virkt lýðræði. Eftir að hafa tekið þátt í norrænu samstarfi á sviði réttindabaráttu verkafólks auk þess að fara fyrir ferðaþjónustusamningi SGS og SA í síðustu kjaraviðræðum við SA, ásamt góðu samstarfsfólki innan SGS, skynjar maður mikilvægi þess að verkalýðshreyfingin standi vaktina líkt og Efling hefur gert síðustu vikurnar varðandi gervistéttarfélagið Virðingu. Aðförin að réttindamálum verkafólks er slík að það duga engin vettlingatök. Er það virkilega þannig að SVEIT ætli sér að einangrast í veitingageiranum á Íslandi? Á Norðurlöndunum þekkist það að gestir séu varaðir við veitingastöðum sem virða ekki löglega gerða kjarasamninga, er það framtíðin á Íslandi? Vonandi ekki, enda virði SVEIT leikreglur á vinnumarkaði. Samkvæmt lögum er óheimilt að semja um lakari kjör en kveðið er á um í almennum kjarasamningum. Undir þessum skrifum kemur upp í hugann þegar ég heimsótti verkalýðshreyfinguna í Eystrasaltsríkjunum og fékk að tala við erlenda starfsmenn frá Rússlandi sem störfuðu á veitingastöðum. Þar kom fram að það tíðkaðist að starfsmönnum væri gert að afhenda vegabréf sín við ráðningu ætluðu þeir sér að fá vinnu. Þannig vildu atvinnurekendur tryggja að starfsmenn gætu ekki yfirgefið vinnustaðina nema með þeirra leyfi við starfslok. Eðlilega fannst þeim mjög vegið að sínum mannréttindum og sjálfstæði, en neyð þeirra gerði það að verkum að þeir gengu að þessum afarkostum. Getur verið að við förum að sjá þetta gerast á Íslandi? Miðað við aðför SVEIT að kjörum starfsfólks í veitingageiranum er ekki óeðlilegt að menn velti upp þessari spurningu. Strengjum okkur áramótaheit Ég skora á SVEIT að strengja sér áramótaheit, það er að láta af þessari alvarlegu aðför að kjörum og réttindum verkafólks á veitingastöðum, sem gerir ekkert annað en að veikja ímynd ferðaþjónustunnar á Íslandi. Fyrir liggur vaxandi óánægja meðal aðildarfyrirtækja SVEIT með þetta útspil forsvarsmanna samtakanna. Það staðfesta samtöl sem ég hef átt við hlutaðeigandi aðila í veitingageiranum sem kalla eftir nánara samstarfi við verkalýðshreyfinguna með það að markmiði að gera ferðaþjónustuna að alvöru atvinnugrein. Förum með það hugarfar inn í nýtt ár öllum til hagsbóta. Öll dýrin í skóginum eiga jú að vera vinir. Gleðilegt nýtt ár! Höfundur er formaður Framsýnar stéttarfélags. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Aðalsteinn Árni Baldursson Stéttarfélög Vinnumarkaður Veitingastaðir Mest lesið Lokaviðvörun til ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur Magnús Magnússon Skoðun Fjármagnar þú þjóðarmorð þegar þú borgar skólagjöldin? Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger Skoðun Úlfurinn gerður að fjárhirði Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Strandveiðar - afvegaleidd umræða Magnús Jónsson Skoðun Að berja hausnum við steininn Páll Steingrímsson Skoðun 125 hjúkrunarrými til reiðu Aríel Pétursson Skoðun Ræktum framtíðina: Ungt fólk og matvælaframleiðsla Þórarinn Ingi Pétursson Skoðun Hvatvís grein um stöðu (að hluta) íslensku sem annars máls Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Værum öruggari utan Schengen Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Samfélagsleg ábyrgð Heinemann og Isavia Ólafur Stephensen Skoðun Skoðun Skoðun Málumhverfi íslenskra barna og áhrif þess á námárangur þeirra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Lokun Janusar er svikið kosningaloforð um geðheilbrigði Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Misskilningur frú Sæland Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Húrra fyrir félags- og húsnæðismálaráðherra! Anna Lára Steindal,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Alþjóðlegi hamingjudagurinn – hvað er hamingja? Lilja Björk Ketilsdóttir skrifar Skoðun Strandveiðar - afvegaleidd umræða Magnús Jónsson skrifar Skoðun Öll börn eiga rétt á öryggi Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stóráfangi í réttindabaráttu fatlaðs fólks Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð áhrif innviðagjalds mikil á Norðurlandi Arnheiður Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Lokaviðvörun til ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Fjármagnar þú þjóðarmorð þegar þú borgar skólagjöldin? Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger skrifar Skoðun Færeysk fjárhagsaðstoð til Gæslunnar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Nokkur atriði í örstuttu máli varðandi bókun 35 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Hvatvís grein um stöðu (að hluta) íslensku sem annars máls Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Tannheilsa skiptir höfuð máli Valdís Marselía Þórðardóttir skrifar Skoðun Félagslegir töfrar sem forsenda hamingju – í tilefni Hamingjudagsins Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Jöklar á hverfanda hveli - Ákall um aðgerðir til þess að takmarka hlýnun Guðfinna Aðalgeirsdóttir,Hrafnhildur Hannesdóttir,Tinna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun 125 hjúkrunarrými til reiðu Aríel Pétursson skrifar Skoðun Ræktum framtíðina: Ungt fólk og matvælaframleiðsla Þórarinn Ingi Pétursson skrifar Skoðun Værum öruggari utan Schengen Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gerum góðverk á Alþjóðlega hamingjudeginum Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Úlfurinn gerður að fjárhirði Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Byggð á Geldinganesi? Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Að toga í sömu átt Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Samfélagsleg ábyrgð Heinemann og Isavia Ólafur Stephensen skrifar Skoðun „Getur ferðaþjónustan og íslenska þrifist saman?“ Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Mikil tækifæri í Farsældartúni Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Sameinuð gegn landamæraofbeldi Hópur meðlima No Borders Iceland og tónlistarfólks skrifar Skoðun Hágæðaflug til Ísafjarðar Gylfi Ólafsson,Sigríður Ó. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Ákvörðun stjórnvalda leiðir til þess að endurhæfing fyrir ungt fólk verður lögð af! Guðbjörg Pálsdóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Magnús Þór Jónsson,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Sjá meira
Það er með miklum ólíkindum að við séum komin á þann stað árið 2024 að fyrirtæki í veitingarekstri, SVEIT, skuli sjá ástæðu til þess að stofna með sér gervi stéttarfélag „Virðingu“ til þess eins að brjóta niður lágmarksréttindi verkafólks á íslenskum vinnumarkaði. Það er, réttindi fólks sem situr á botninum þegar kemur að kjörum, svo vitnað sé í gildandi kjarasamning SGS og SA fyrir starfsfólk í ferðaþjónustu. Hafið mikla skömm fyrir en réttlætið mun sigra að lokum. Til að kóróna vitleysuna handvöldu sömu atvinnurekendur vini og vandamenn í stjórn stéttarfélagsins, sér til hagsbóta. Gjörningur sem þessi minnir helst á stjórnsýslu fyrri tíma hjá ríkjum sem hafa ekki verið hátt skrifuð í alþjóðasamfélaginu fyrir lýðræði eða almenn mannréttindi. Vitað er að stór hluti þeirra sem starfa á veitingastöðum á Íslandi er erlent vinnuafl og ungt fólk, ekki síst skólafólk, sem er að stiga sín fyrstu skref á vinnumarkaði. Vinnuafl, sem hefur litla sem enga þekkingu á réttindamálum og skyldum sem tengist störfum þeirra á vinnumarkaði. Að sjálfsögðu á það ekki að líðast að ákveðin fyrirtæki í veitingarekstri komist upp með að nýta sér þennan veikleika og yfirburði gagnvart fólki í þessari stöðu. Verkalýðshreyfingin verður að bregðast við þessum aðstæðum að fullri hörku enda um alvarlega aðför að réttindabaráttu íslensks verkafólks að ræða, sem á sér langa sögu eða frá upphafi síðustu aldar. Þá er ekki í boði fyrir Samtök atvinnulífsins að sitja hjá, það er þeirra að tryggja að fyrirtæki í atvinnurekstri virði umsamda kjarasamninga aðila vinnumarkaðarins. Látum ekki „græðgispésanna“ í veitingageiranum komast upp með ofbeldi gagnvart þeim tekjulægstu á vinnumarkaði með gervi kjarasamningi. Hvað næst? Það er ekki óeðlilegt að menn velti fyrir sér, hvað gerist næst? Frjálshyggjumenn innan Sjálfstæðisflokksins lögðu fram frumvarp til laga á Alþingi fyrir nokkrum misserum um félagafrelsi á vinnumarkaði sem dagaði uppi sem betur fer og rykfellur nú á hillum Alþingis. Þannig vildu þeir draga úr vægi verkalýðshreyfingarinnar í anda SVEIT. Pappírstætarinn er vonandi næsti viðkomustaður frumvarpsins. Sem betur fer var ekki eftirspurn eftir þessum niðurrifsmönnum í síðustu Alþingiskosningum til frekari starfa fyrir land og þjóð. Þeirra bíður nú flestra að leita sér að annarri vinnu, væntanlega munu þeir þó forðast eins og heitan eldinn að hefja vinnu á veitingastöðum sem tengjast SVEIT, enda kjörin þar langt fyrir neðan lágmarkskjör á Íslandi velji þeir að ganga í Virðingu. Það er ekki bara að frjálshyggjuliðið á Íslandi telji sig sjá ljósið með því að veikja verkalýðshreyfinguna. Það sama á við um hin Norðurlöndin. Í skjóli þessara afla hafa atvinnurekendur gert sitt til að draga úr vægi norrænnar verkalýðshreyfingar, sem er reyndar óskiljanlegt með öllu, þar sem sterk verkalýðshreyfing er hornsteinn hverrar þjóðar og tákn um virkt lýðræði. Eftir að hafa tekið þátt í norrænu samstarfi á sviði réttindabaráttu verkafólks auk þess að fara fyrir ferðaþjónustusamningi SGS og SA í síðustu kjaraviðræðum við SA, ásamt góðu samstarfsfólki innan SGS, skynjar maður mikilvægi þess að verkalýðshreyfingin standi vaktina líkt og Efling hefur gert síðustu vikurnar varðandi gervistéttarfélagið Virðingu. Aðförin að réttindamálum verkafólks er slík að það duga engin vettlingatök. Er það virkilega þannig að SVEIT ætli sér að einangrast í veitingageiranum á Íslandi? Á Norðurlöndunum þekkist það að gestir séu varaðir við veitingastöðum sem virða ekki löglega gerða kjarasamninga, er það framtíðin á Íslandi? Vonandi ekki, enda virði SVEIT leikreglur á vinnumarkaði. Samkvæmt lögum er óheimilt að semja um lakari kjör en kveðið er á um í almennum kjarasamningum. Undir þessum skrifum kemur upp í hugann þegar ég heimsótti verkalýðshreyfinguna í Eystrasaltsríkjunum og fékk að tala við erlenda starfsmenn frá Rússlandi sem störfuðu á veitingastöðum. Þar kom fram að það tíðkaðist að starfsmönnum væri gert að afhenda vegabréf sín við ráðningu ætluðu þeir sér að fá vinnu. Þannig vildu atvinnurekendur tryggja að starfsmenn gætu ekki yfirgefið vinnustaðina nema með þeirra leyfi við starfslok. Eðlilega fannst þeim mjög vegið að sínum mannréttindum og sjálfstæði, en neyð þeirra gerði það að verkum að þeir gengu að þessum afarkostum. Getur verið að við förum að sjá þetta gerast á Íslandi? Miðað við aðför SVEIT að kjörum starfsfólks í veitingageiranum er ekki óeðlilegt að menn velti upp þessari spurningu. Strengjum okkur áramótaheit Ég skora á SVEIT að strengja sér áramótaheit, það er að láta af þessari alvarlegu aðför að kjörum og réttindum verkafólks á veitingastöðum, sem gerir ekkert annað en að veikja ímynd ferðaþjónustunnar á Íslandi. Fyrir liggur vaxandi óánægja meðal aðildarfyrirtækja SVEIT með þetta útspil forsvarsmanna samtakanna. Það staðfesta samtöl sem ég hef átt við hlutaðeigandi aðila í veitingageiranum sem kalla eftir nánara samstarfi við verkalýðshreyfinguna með það að markmiði að gera ferðaþjónustuna að alvöru atvinnugrein. Förum með það hugarfar inn í nýtt ár öllum til hagsbóta. Öll dýrin í skóginum eiga jú að vera vinir. Gleðilegt nýtt ár! Höfundur er formaður Framsýnar stéttarfélags.
Fjármagnar þú þjóðarmorð þegar þú borgar skólagjöldin? Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger Skoðun
Skoðun Málumhverfi íslenskra barna og áhrif þess á námárangur þeirra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Húrra fyrir félags- og húsnæðismálaráðherra! Anna Lára Steindal,Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar
Skoðun Fjármagnar þú þjóðarmorð þegar þú borgar skólagjöldin? Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger skrifar
Skoðun Hvatvís grein um stöðu (að hluta) íslensku sem annars máls Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Félagslegir töfrar sem forsenda hamingju – í tilefni Hamingjudagsins Viðar Halldórsson skrifar
Skoðun Jöklar á hverfanda hveli - Ákall um aðgerðir til þess að takmarka hlýnun Guðfinna Aðalgeirsdóttir,Hrafnhildur Hannesdóttir,Tinna Þórarinsdóttir skrifar
Skoðun Mikil tækifæri í Farsældartúni Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákvörðun stjórnvalda leiðir til þess að endurhæfing fyrir ungt fólk verður lögð af! Guðbjörg Pálsdóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Magnús Þór Jónsson,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Fjármagnar þú þjóðarmorð þegar þú borgar skólagjöldin? Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger Skoðun