Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar 27. maí 2025 14:30 „Já, nú vænkast hagur Strympu aldeilis.“ Þessi orð lét ég falla eins og ósjálfrátt við sjálfan mig eða konuna þar sem ég sat við eldhúsborðið með tölvuna fyrir framan mig. Hún var hins vegar að tína leirtau út úr uppþvottavélinni og að raða því upp í skápanna. Eitt augnablik stöðvaðist hún við vinnu sína og horfði á mig furðulostin, hún skildi greinilega ekkert í hvað ég var að meina. „Ja, sko, ef eitthvað er selt sem á að heita að vera í okkar eigu þá hlítur fjárhagslega staða okkar að batna að minnsta kosti um tíma.“ Hún horfði á mig greinilega jafn skilningsvana og áður og virtist bíða eftir nánari skýringu á þessum orðum. „Sko, við erum talin vera eigendur af stórum hlut í banka sem við nú erum búin að selja fyrir múlti moný og þess vegna hlítur staða okkar að batna. Konan horfði á mig drjúga stund en síðan hristi hún höfuðið lítillega og hélt áfram að tína leirtauið upp í skápanna. Reyndar heyrðist hún tauta í leiðinni að ekki batnaði ruglið í mér með aldrinum. Auðvita voru þessi orð mín þarna við eldhúsborðið ákveðin tegund af kaldhæðni. Og auðvita veit ég alveg upp á hár að okkar fjárhagsstaða mun ekkert breytast þótt við værum talin eigendur að þessari eign sem þarna var verið að selja. En umræður okkar þennan morguninn þarna við borðið höfðu snúist um það að ég hafði fengið þann úrskurð frá augnlækni deginum áður að ég þyrfti á augnsteinaaðgerð að halda ekki seinna en strax áður enn illa færi. Og eftir því sem læknirinn sagði mér þá væru til þess tvær leiðir. Í fyrsta lagi væri sú leið að fara á biðlista hjá hinu opinbera heilbrigðiskerfi og bíða þar eftir aðgerð kannski í tvö og hálft ár, eða fá aðgerða strax hjá einkafyrirtæki en það kostaði mikla peninga. Síðan spurði þessi ágæti læknir mig hvenær ég þyrfti að endurnýja ökuskírteynið mitt og ég upplýsti hann um að þess þyrfti eftir einhverja mánuði. Þegar hann heyrði svar mitt þá horfði hann á mig með samúð og lét þess getið að hann væri svartsýnn á að ég fengi það endurnýjað ef ég fengi ekki þessa aðgerð í hvelli. Sem sagt, lífsgæði mín munu skerðast allverulega ef ég ætti ekki fjármuni eða að tekjurnar væru það góðar til að eiga góð ár í ellinni. Þetta er sæluríkið Ísland. Þessar hugleiðingar hafa leitað sterkt á mig núna á undanförnum dögum og vikum ekki síst fyrir það að Ísland er talið vera í hópi ríkustu landa í heiminum. Hérna eiga búsetuskilyrði og jöfnuður að vera svo mikil að allir hafi það svo glimrandi gott og enginn þurfi að líða skort á nokkrum hlut. Helstu talsmenn fyrir þessari skoðun eru svo aðallega einhverjir framamenn í þjóðfélaginu eða stjórnmálafólk. Ekki síst fólk úr Sjálfstæðisflokki og Framsókn sem þykjast geta montað sig að því að hafa skapað þetta sæluríki sem við búum við í dag. En eitt er þó sem sameinar þetta fólk sem er óþreytandi að halda þessari skoðun á lofti. Það er allt staðsett í tveggjamilljóna klúbbnum sem ég hef kallað svo. Það er að segja að þetta fólk er þannig staðsett í okkar þjóðfélagi að það er með laun upp á tvær milljónir á mánuði, kannski rétt tæplega eða rúmlega. Og það furðulega er að þegar það er komið á þann stað og jafnvel í þá afstöðu að geta eitthvað gert í málinu þá virðist það ekki vera mjög aðkallandi. Nú finnst eflaust einhverjum sem lesa þessar línur ég vera ósanngjarn út í það fólk sem tók við í ríkisstjórn nú í vetur vegna þessa skamma tíma sem það hefur setið. En því miður er ég orðin það gamall að gera mér grein fyrir því að loforð tárvotra frambjóðenda til forystu í stjórnmálum er einskis virði eftir að þeir eru komnir í klúbbinn. En á meðan kemst maður ekki hjá því að heyra öðru hvoru frá fólki í klúbbnum um sæluríkið Ísland og hvað allar þjóðir heimsins öfundast út í okkur sem búum hérna. Nú síðast heyrði ég í Lilju Dögg hjá Framsókn í síðasta Silfurþætti eiga vart orð yfir hve jöfnuður á milli þegna á Íslandi væri stórkostlegur og hvað við værum í öfundsverðri stöðu. Og ég gæti ef ég vildi tekið ótal dæmi af fólki sem tilheyrir klúbbnum fara með sömu rulluna um hve sanngjarnt sé fyrir alla að búa hérna. En eitt dæmi man ég eftir sem kom frá einum þingmanni Sjálfstæðisflokksins, Jóni Pétri Zimsen í einhverjum pistli sem hann skrifaði að ofgnóttin væri svo mikil á Íslandi að við hefðum ekki gott af því ef þessi ofgnótt væri meiri. Nú held ég að allir viti þessi tvö eru fulltrúar þeirra tveggja flokka sem hafa verið ríkjandi á Íslandi síðastliðin hundrað ár og átt mestan þátt í því að skapa það þjóðfélag sem við lifum við í dag. Og ég held líka að allir viti að þessir tveir flokkar hafi staðið vörð um þá efnameiri í þjóðfélaginu og barist fyrir því að þeir haldi stöðu sinni. Við þurfum ekki annað en sjá hve hart þeir berjast á móti auðlindafrumvarpi stjórnarinnar þessa daganna. Mér finnst ég ekki geta lokið við þessi skrif mín á annan hátt en að vitna í ummæli eftir Bandarískan rithöfund og stjórnmálamann sem heitir Upton Sinclair. En þessi orð las ég í pistli eftir Indriða Þorlákson á Heimildinni um sjávarútveg og veiðigjöld og ég vona að mér fyrirgefist með að fá þau lánuð en þau hljóða svona. (Það er erfitt að fá mann til að skilja eitthvað ef tekjur hans byggjast á því að skilja það ekki.) Höfundur er eftirlaunaþegi sem hefur gaman af því að velta fyrir sér þjóðfélagsmálum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm skrifar Skoðun Vaxtastefna Seðlabankans – á kostnað launafólks Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson skrifar Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit við Ísland? Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir skrifar Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson skrifar Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gefum íslensku séns – að tala íslensku við alla Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson skrifar Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson skrifar Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Sjá meira
„Já, nú vænkast hagur Strympu aldeilis.“ Þessi orð lét ég falla eins og ósjálfrátt við sjálfan mig eða konuna þar sem ég sat við eldhúsborðið með tölvuna fyrir framan mig. Hún var hins vegar að tína leirtau út úr uppþvottavélinni og að raða því upp í skápanna. Eitt augnablik stöðvaðist hún við vinnu sína og horfði á mig furðulostin, hún skildi greinilega ekkert í hvað ég var að meina. „Ja, sko, ef eitthvað er selt sem á að heita að vera í okkar eigu þá hlítur fjárhagslega staða okkar að batna að minnsta kosti um tíma.“ Hún horfði á mig greinilega jafn skilningsvana og áður og virtist bíða eftir nánari skýringu á þessum orðum. „Sko, við erum talin vera eigendur af stórum hlut í banka sem við nú erum búin að selja fyrir múlti moný og þess vegna hlítur staða okkar að batna. Konan horfði á mig drjúga stund en síðan hristi hún höfuðið lítillega og hélt áfram að tína leirtauið upp í skápanna. Reyndar heyrðist hún tauta í leiðinni að ekki batnaði ruglið í mér með aldrinum. Auðvita voru þessi orð mín þarna við eldhúsborðið ákveðin tegund af kaldhæðni. Og auðvita veit ég alveg upp á hár að okkar fjárhagsstaða mun ekkert breytast þótt við værum talin eigendur að þessari eign sem þarna var verið að selja. En umræður okkar þennan morguninn þarna við borðið höfðu snúist um það að ég hafði fengið þann úrskurð frá augnlækni deginum áður að ég þyrfti á augnsteinaaðgerð að halda ekki seinna en strax áður enn illa færi. Og eftir því sem læknirinn sagði mér þá væru til þess tvær leiðir. Í fyrsta lagi væri sú leið að fara á biðlista hjá hinu opinbera heilbrigðiskerfi og bíða þar eftir aðgerð kannski í tvö og hálft ár, eða fá aðgerða strax hjá einkafyrirtæki en það kostaði mikla peninga. Síðan spurði þessi ágæti læknir mig hvenær ég þyrfti að endurnýja ökuskírteynið mitt og ég upplýsti hann um að þess þyrfti eftir einhverja mánuði. Þegar hann heyrði svar mitt þá horfði hann á mig með samúð og lét þess getið að hann væri svartsýnn á að ég fengi það endurnýjað ef ég fengi ekki þessa aðgerð í hvelli. Sem sagt, lífsgæði mín munu skerðast allverulega ef ég ætti ekki fjármuni eða að tekjurnar væru það góðar til að eiga góð ár í ellinni. Þetta er sæluríkið Ísland. Þessar hugleiðingar hafa leitað sterkt á mig núna á undanförnum dögum og vikum ekki síst fyrir það að Ísland er talið vera í hópi ríkustu landa í heiminum. Hérna eiga búsetuskilyrði og jöfnuður að vera svo mikil að allir hafi það svo glimrandi gott og enginn þurfi að líða skort á nokkrum hlut. Helstu talsmenn fyrir þessari skoðun eru svo aðallega einhverjir framamenn í þjóðfélaginu eða stjórnmálafólk. Ekki síst fólk úr Sjálfstæðisflokki og Framsókn sem þykjast geta montað sig að því að hafa skapað þetta sæluríki sem við búum við í dag. En eitt er þó sem sameinar þetta fólk sem er óþreytandi að halda þessari skoðun á lofti. Það er allt staðsett í tveggjamilljóna klúbbnum sem ég hef kallað svo. Það er að segja að þetta fólk er þannig staðsett í okkar þjóðfélagi að það er með laun upp á tvær milljónir á mánuði, kannski rétt tæplega eða rúmlega. Og það furðulega er að þegar það er komið á þann stað og jafnvel í þá afstöðu að geta eitthvað gert í málinu þá virðist það ekki vera mjög aðkallandi. Nú finnst eflaust einhverjum sem lesa þessar línur ég vera ósanngjarn út í það fólk sem tók við í ríkisstjórn nú í vetur vegna þessa skamma tíma sem það hefur setið. En því miður er ég orðin það gamall að gera mér grein fyrir því að loforð tárvotra frambjóðenda til forystu í stjórnmálum er einskis virði eftir að þeir eru komnir í klúbbinn. En á meðan kemst maður ekki hjá því að heyra öðru hvoru frá fólki í klúbbnum um sæluríkið Ísland og hvað allar þjóðir heimsins öfundast út í okkur sem búum hérna. Nú síðast heyrði ég í Lilju Dögg hjá Framsókn í síðasta Silfurþætti eiga vart orð yfir hve jöfnuður á milli þegna á Íslandi væri stórkostlegur og hvað við værum í öfundsverðri stöðu. Og ég gæti ef ég vildi tekið ótal dæmi af fólki sem tilheyrir klúbbnum fara með sömu rulluna um hve sanngjarnt sé fyrir alla að búa hérna. En eitt dæmi man ég eftir sem kom frá einum þingmanni Sjálfstæðisflokksins, Jóni Pétri Zimsen í einhverjum pistli sem hann skrifaði að ofgnóttin væri svo mikil á Íslandi að við hefðum ekki gott af því ef þessi ofgnótt væri meiri. Nú held ég að allir viti þessi tvö eru fulltrúar þeirra tveggja flokka sem hafa verið ríkjandi á Íslandi síðastliðin hundrað ár og átt mestan þátt í því að skapa það þjóðfélag sem við lifum við í dag. Og ég held líka að allir viti að þessir tveir flokkar hafi staðið vörð um þá efnameiri í þjóðfélaginu og barist fyrir því að þeir haldi stöðu sinni. Við þurfum ekki annað en sjá hve hart þeir berjast á móti auðlindafrumvarpi stjórnarinnar þessa daganna. Mér finnst ég ekki geta lokið við þessi skrif mín á annan hátt en að vitna í ummæli eftir Bandarískan rithöfund og stjórnmálamann sem heitir Upton Sinclair. En þessi orð las ég í pistli eftir Indriða Þorlákson á Heimildinni um sjávarútveg og veiðigjöld og ég vona að mér fyrirgefist með að fá þau lánuð en þau hljóða svona. (Það er erfitt að fá mann til að skilja eitthvað ef tekjur hans byggjast á því að skilja það ekki.) Höfundur er eftirlaunaþegi sem hefur gaman af því að velta fyrir sér þjóðfélagsmálum.
Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar
Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar
Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar
Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar
Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar
Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun