Sjálfbær, femínísk endurreisn António Guterres skrifar 8. mars 2022 08:00 Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sameinuðu þjóðirnar Jafnréttismál Mest lesið Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun Halldór 21.09.2024 Halldór Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Nú þegar við höldum upp á Alþjóðlegan dag kvenna, 8.mars, blasir við að afturkippur hefur orðið í réttindabaráttu kvenna.Við súpum öll seyðið af því. Þær hamfarir sem riðið hafa yfir undanfarin ár hafa fært okkur heim sanninn um hve þýðingarmikil forysta kvenna er. Konur hafa drýgt hetjudáðir í baráttunni við COVID-19 sem læknar, hjúkrunarfræðingar og starfsmenn í heilbrigðis- og félagslega geiranum. Hins vegar hafa konur og stúlkur verið fyrstar til að missa starfið eða missa úr skólagöngu. Þær hafa orðið að taka á sig enn meiri ógreidd umönnunarstörf. Þá hafa þær sætt sífellt meira heimilisofbeldi og ágengni á netinu og stúlkur verið þvingaðar barnungar í hjónabönd. Feðraveldið ristir djúpt Heimsfaraldurinn hefur sýnt fram á það, sem lengi hefur verið vitað: rætur feðraveldisins standa djúpt. Við búum í veröld þar sem karlar ráða lögum og lofum og menning þeirra drottnar. Fyrir vikið eru líkurnar meiri á að konur verði fátækt að bráð, sama hvort góðæri eða hallæri ríkir. Heilsugæslu þeirra er fórnað og menntun þeirra og tækifæri sitja á hakanum. Og á átakasvæðum frá Eþíópíu til Afganistans og Úkraínu standa konur berskjaldaðastar en eru á sama tíma háværastar í að tala máli friðar. Þegar horft er til framtíðar er sjálfbær og jöfn endurreisn í þágu allra einungis möguleg ef hún er í anda femínisma. Setja ber framfarir stúlkna og kvenna í forgrunn. Konur í forgang Við þurfum á efnahagslegum framförum að halda þar sem fjárfestingum er beint til menntunar kvenna, þjálfunar og sómasamlegrar atvinnu. Konur ættu að vera fremstar í röðinni þegar þær 400 milljónir starfa eru skapaðar sem þörf er á fyrir 2030. Við þurfum félagslegar framfarir í krafti fjárfestinga í félagslegri vernd og í umönnunargeiranum. Fjárfestingar af því tagi eru í hæsta máta arðsamar og skapa græn, sjálfbær störf. Um leið er stutt við bakið á samfélögum sem þurfa á aðstoð að halda, þar á meðal börnum, eldra fólki og sjúklingum. Við þurfum fjárhagslegar framfarir og umbætur á hinu siðferðilega gjaldþrota fjármálakerfi með það fyrir augum að öll ríki geti fjárfest í efnahagslegri endurreisn með konur í fyrirrúmi. Þetta felur í sér eftirgjöf skulda og réttlátara skattakerfi til þess að færa fé frá hinum ríkustu í heiminum til þeirra sem þurfa þess mest. Við þurfum loftslagsaðgerðir sem fela í sér brýn umskipti. Snúa þarf af braut ófyrirleitinnar losunar. Uppræta ber ójafnrétti kynjanna sem veldur því að stúlkur og konur standa hlutfallslega höllustum fæti. Þróuðum ríkjum ber að standa við fyrirheit um fjárhagslegan og tæknilegan stuðning til að greiða fyrir umskiptum frá jarðefnaeldsneyti. Græn, sjálfbær hagkerfi sem taka tillit til kvenna, verða árangursríkust og stöðugust í framtíðinni. Við þurfum fleiri konur í forystu ríkisstjórna og fyrirtækja, þar á meðal í hóp fjármálaráðherra og forstjóra, til að þróa og hrinda í framkvæmd grænni, framfarasinnaðri stefnumótun í þágu allra þjóðfélagsþegna. Kynjakvótar nauðsynlegir Við vitum, til dæmis, að þar sem konur eru fjölmennar á þjóðþingum er líklegra en ella að gripið sé til róttækra loftslagsaðgerða og framlög til heilsugæslu og menntunar hækkuð. Við þurfum pólitískar framfarir sem tryggja, með hnitmiðuðum aðgerðum og kynjakvótum, að konur njóti jafnréttis á við karla í forystusveit og eigi fulltrúa til jafns við þá á öllum stigum pólítiskrar ákvarðanatöku. Ójöfnuður á milli kynja er fyrst og fremst spurning um vald. Uppræting aldagamals feðraveldis krefst að valdi sé skipt til jafns í hverri einustu stofnun, á hverju einasta stigi. Jöfnuði náð hjá SÞ Á vettvangi Sameinuðu þjóðanna höfum við tryggt jöfnuð á milli kynjanna í æðstu stöðum í höfuðstöðvum okkar og út um allan heim. Þetta hefur bætt umtalsvert getu okkar til að endurspegla og sinna þeim samfélögum sem við þjónum. Við getum sótt innblástur til kvenna í hverju sem er þegar þoka þarf áfram framfaramálum hvar sem er í heiminum. Ungar konur í hópi loftslagsbarátttufólks eru í fararbroddi alheims-viðleitni til að þrýsta á ríkisstjórnir til að standa við fyrirheit sín. Djarfar baráttukonur krefjast jafnréttis og réttlætis. Konur stuðla að friðsælli samfélögum sem friðargæsluliðar, sáttasemjarar og hjálparstarfsmenn á sumum erfiðustu stöðum heims. Þar sem réttindabarátta kvenna er öflug, er lýðræðið sterkara. Þegar fjárfest er í auknum tækifærum fyrir konur og stúlkur, er það í þágu alls mannkyns. Við þurfum að þoka réttindum kvenna fram á við í nafni réttlætis, jafnréttis, siðferðis og hreinlega heilbrigðrar skynsemi. Við þurfum sjálfbæra, femíníska endurreisn fyrir konur og í krafti kvenna. Höfundur er aðalaframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun