Hugtakið „vanvirkar fjölskyldur“ var ekki til Matthildur Björnsdóttir skrifar 21. mars 2024 18:31 EN VIÐ SJÁUM ÞAÐ GREINILEGA Í HINNI BRESKU KONUNGSFJÖLSKYLDU Ég heyrði aldrei hugtakið „Vanvirkar fjölskyldur“ þegar ég var á Íslandi. Svo fór ég að heyra orðin „Dysfunctional families“ hér í Ástralíu, og vissi auðvitað að það hafði verið og var líka að gerast á Íslandi. Það orð á við þegar foreldrar hafa ekki haft eiginleika til að tengja á öllum sviðum huga, tilfinninga, áhugamála og gefinna eiginleika barna sinna í langtíma samtölum í gegn um árin. Ég hef séð og heyrt dæmi um það bæði á Íslandi og hér. Auðvitað veit ekkert foreldri í raun hver kemur þegar barn fæðist. En sum koma með uppskrift sem fellur inn í þann hóp sem þau koma til, og virðast hafa getað valið það fyrirfram. Sem þá er eins og bara hitta gamla vini eftir langan aðskilnað. Svo eru það aðrar sálir sem einstaklingar sem droppa inn þar sem kynlíf gerist án getnaðarvarna, og engin sérstök hugsun er í þeim sem eru að því. Það er þá stundum eins og slæma happdrættið fyrir bæði barnið og foreldrana. Það eru næg dæmi um, og sögur af slíku í heiminum. Síðan eru það efnisgæðalegu atriðin sem geta verið fín, eins og við sem lifðum við að heyra í dæminu um í fjölskyldu Michaels Jackson, versus meðferðina á honum. Flott heit á efnislega sviðinu eru blekkjandi í hugum margra sem skynja ekki inn í það sem er að baki. Við í heiminum erum nú einnig að vitna frægustu vanvirku fjölskyldu heims, sem er hin Breska Konungsfjölskylda. Hópur einstaklinga sem hefur að því virðist verið rekin um aldir með því forgangsatriði innan fjölskyldu og utan að skapa formúlu um hvernig fjölskyldan eigi að virka. Og það án áherslu á mikilvægi tilfinninga. Það er kaldhjartað viðhorf að ætla öllum að lifa formúlu lífi sem virkar ekki fyrir neinn í raun og virkaði ekki fyrir Harry prins, og virkar ekki í dag heldur. Það er athyglisvert að sjá togstreituna í því veldi, sem ég sé í efni frá enskum blöðum með fyrirsögnum um að, á einn veg eru smá merki Karls nú orðinn konungur um viðleitni til að vilja laga dæmið. En starfsfólkið og ýmsir aðrir í höllinni eru skíthrædd við að gefið sé inn í pláss í hjartanu, af því að þau sjá gömlu íhaldsformúluna sem mikilvæga. Tilfinningar séu bara í lagi fyrir nokkra persónulega hluti, en ekki fyrir alla að skynja og sjá. Ann og Edward systkini Karls konungs hafa þó séð fyrir börn sín frá reynslu sinni í því veldi, að þau séu betur sett með að þurfa ekki að bera konunglega titla. Meghan blessunin sá allt það kerfi í gegn um linsu Bandaríska kvikmynda-heimsins. Þess vegna náði hún ekki að hafa skilið andrúmslofts þyngdina í andrúmslofti og viðhorfum þessa margra alda kerfis, sem hið Breska Konungsveldi hefur haldið uppi. En ég skynjað í líkama mínum hvernig væri. Svo að ég hafði strax skilning og samkennd með bæði Díönu þegar hún tjáði sig í því fræga viðtali árið 1995. Tjáning hennar sem í raun lyfti hinu mikla loki af því Pandóru Boxi sem hafði verið haldið lokuðu þangað til þann daginn. Svo bætti bróðir hennar um betur í ræðu sinni við jarðarför hennar tveim árum síðar. Fyrir mér var það engla-sending til að færa kerfið á nýtt stig viðhorfa. Og með sonunum Vilhjálm og Harry. Harry er yngri og ég sé hann vera sál með þann tilgang sem sé að reyna að létta á þeirri orku. Ég tengi svo við þörfina fyrir í honum. Samkennd sem er mjög hugsanlega frá bæði þessu og svo fyrri lífum í því landi. Ég hef séð einstaklinga í öðrum löndum heims langa til að hafa svoleiðis kerfi hjá sér. Bókin „Spare“ sem ég las, sýnir þetta svart á hvítu. Við að koma úr umhverfi þar sem tilfinningar voru séðar sem óæskilegar eins og haldið var að mér á Íslandi, er ljúft að koma þangað sem sagt er við fólk að það sé betra að tjá þær en bæla. Það gefur þá langtíma bældum atriðum tækifæri til að rísa úr sínu sökkva ástandi á botni sella líkamans. Orð Thomas Hubl í nýju bókinni hans sem hefur titilinn „Attuned“, Að vera stilltur inn á, lýsir því sem í raun allar mannverur eiga skilið að fá. Það er að fá nægan „Internal structure“ sem ég til að nýja orðið Bakland eigi að veita, til að geta staðið upp fyrir sjálfu sér gegn því sem er rangt fyrir það. Ég galt þess á áhrifamikinn hátt að slíkt var ekki í viðhorfum í uppeldi á mínum tímum svo að ég heyrði. Fullyrðing fyrr á tímum um að það mætti ekki gagnrýna foreldra af því að þau væru fullkomin var bjöguð af því að auðvitað gátu foreldrar ekki veitt meira en var í þeim þekkingarlega og tilfinningalega fyrir það hlutverk. Krafa um „fyrir-gefningu“ hljómaði alltaf sem að það ætti að afneita sársauka og sópa öllu undir teppið sem ég sá sem gagnlaust. Ég sneri því orði svo við í: Hvað á að gefa fyrir þá hegðun“? Þá kom mun betri hugsun um hvernig maður ynni það og er að laga afleiðingar í sjálfum sér fyrst. Ferli sem getur auðvitað tekið langan tíma. Svo löngu seinna heyrði ég að það væri ekki lengur útskýrt þannig um að sópa heldur að aðskilja afleiðingar í sér frá geranda sem er sú leið sem ég kom að á minn hátt eftir að koma hingað og fá svo samkennd með geranda fyrir það sem viðkomandi hafði sjálfur verið þolandi að. Það eru fleiri en ein hlið í ferlinu að „alast upp“. Líkamlegu atriðin að fá að borða og föt að klæðast, þak yfir höfuðið og svo framvegis og það eru atriði sem flestir sjá sem eðlilegt. Svo eru það atriði algerra dýpri grunnþarfa sem aldrei mátti tala um. Og er það sem ég í ellinni sé að opnun sé komin á frá því að lesa ótal greinar frá þeirri hlið í unga fólkinu sem hefur ekki fengið þeim grunn atriðum sinnt. Það er ekki um vanþakklæti fyrir hina fletina bara að sýna það sem svo lengi hefur verið þaggað. Höfundur er Íslendingur sem hefur verið búsettur til langs tíma í Ástralíu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Matthildur Björnsdóttir Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Sjá meira
EN VIÐ SJÁUM ÞAÐ GREINILEGA Í HINNI BRESKU KONUNGSFJÖLSKYLDU Ég heyrði aldrei hugtakið „Vanvirkar fjölskyldur“ þegar ég var á Íslandi. Svo fór ég að heyra orðin „Dysfunctional families“ hér í Ástralíu, og vissi auðvitað að það hafði verið og var líka að gerast á Íslandi. Það orð á við þegar foreldrar hafa ekki haft eiginleika til að tengja á öllum sviðum huga, tilfinninga, áhugamála og gefinna eiginleika barna sinna í langtíma samtölum í gegn um árin. Ég hef séð og heyrt dæmi um það bæði á Íslandi og hér. Auðvitað veit ekkert foreldri í raun hver kemur þegar barn fæðist. En sum koma með uppskrift sem fellur inn í þann hóp sem þau koma til, og virðast hafa getað valið það fyrirfram. Sem þá er eins og bara hitta gamla vini eftir langan aðskilnað. Svo eru það aðrar sálir sem einstaklingar sem droppa inn þar sem kynlíf gerist án getnaðarvarna, og engin sérstök hugsun er í þeim sem eru að því. Það er þá stundum eins og slæma happdrættið fyrir bæði barnið og foreldrana. Það eru næg dæmi um, og sögur af slíku í heiminum. Síðan eru það efnisgæðalegu atriðin sem geta verið fín, eins og við sem lifðum við að heyra í dæminu um í fjölskyldu Michaels Jackson, versus meðferðina á honum. Flott heit á efnislega sviðinu eru blekkjandi í hugum margra sem skynja ekki inn í það sem er að baki. Við í heiminum erum nú einnig að vitna frægustu vanvirku fjölskyldu heims, sem er hin Breska Konungsfjölskylda. Hópur einstaklinga sem hefur að því virðist verið rekin um aldir með því forgangsatriði innan fjölskyldu og utan að skapa formúlu um hvernig fjölskyldan eigi að virka. Og það án áherslu á mikilvægi tilfinninga. Það er kaldhjartað viðhorf að ætla öllum að lifa formúlu lífi sem virkar ekki fyrir neinn í raun og virkaði ekki fyrir Harry prins, og virkar ekki í dag heldur. Það er athyglisvert að sjá togstreituna í því veldi, sem ég sé í efni frá enskum blöðum með fyrirsögnum um að, á einn veg eru smá merki Karls nú orðinn konungur um viðleitni til að vilja laga dæmið. En starfsfólkið og ýmsir aðrir í höllinni eru skíthrædd við að gefið sé inn í pláss í hjartanu, af því að þau sjá gömlu íhaldsformúluna sem mikilvæga. Tilfinningar séu bara í lagi fyrir nokkra persónulega hluti, en ekki fyrir alla að skynja og sjá. Ann og Edward systkini Karls konungs hafa þó séð fyrir börn sín frá reynslu sinni í því veldi, að þau séu betur sett með að þurfa ekki að bera konunglega titla. Meghan blessunin sá allt það kerfi í gegn um linsu Bandaríska kvikmynda-heimsins. Þess vegna náði hún ekki að hafa skilið andrúmslofts þyngdina í andrúmslofti og viðhorfum þessa margra alda kerfis, sem hið Breska Konungsveldi hefur haldið uppi. En ég skynjað í líkama mínum hvernig væri. Svo að ég hafði strax skilning og samkennd með bæði Díönu þegar hún tjáði sig í því fræga viðtali árið 1995. Tjáning hennar sem í raun lyfti hinu mikla loki af því Pandóru Boxi sem hafði verið haldið lokuðu þangað til þann daginn. Svo bætti bróðir hennar um betur í ræðu sinni við jarðarför hennar tveim árum síðar. Fyrir mér var það engla-sending til að færa kerfið á nýtt stig viðhorfa. Og með sonunum Vilhjálm og Harry. Harry er yngri og ég sé hann vera sál með þann tilgang sem sé að reyna að létta á þeirri orku. Ég tengi svo við þörfina fyrir í honum. Samkennd sem er mjög hugsanlega frá bæði þessu og svo fyrri lífum í því landi. Ég hef séð einstaklinga í öðrum löndum heims langa til að hafa svoleiðis kerfi hjá sér. Bókin „Spare“ sem ég las, sýnir þetta svart á hvítu. Við að koma úr umhverfi þar sem tilfinningar voru séðar sem óæskilegar eins og haldið var að mér á Íslandi, er ljúft að koma þangað sem sagt er við fólk að það sé betra að tjá þær en bæla. Það gefur þá langtíma bældum atriðum tækifæri til að rísa úr sínu sökkva ástandi á botni sella líkamans. Orð Thomas Hubl í nýju bókinni hans sem hefur titilinn „Attuned“, Að vera stilltur inn á, lýsir því sem í raun allar mannverur eiga skilið að fá. Það er að fá nægan „Internal structure“ sem ég til að nýja orðið Bakland eigi að veita, til að geta staðið upp fyrir sjálfu sér gegn því sem er rangt fyrir það. Ég galt þess á áhrifamikinn hátt að slíkt var ekki í viðhorfum í uppeldi á mínum tímum svo að ég heyrði. Fullyrðing fyrr á tímum um að það mætti ekki gagnrýna foreldra af því að þau væru fullkomin var bjöguð af því að auðvitað gátu foreldrar ekki veitt meira en var í þeim þekkingarlega og tilfinningalega fyrir það hlutverk. Krafa um „fyrir-gefningu“ hljómaði alltaf sem að það ætti að afneita sársauka og sópa öllu undir teppið sem ég sá sem gagnlaust. Ég sneri því orði svo við í: Hvað á að gefa fyrir þá hegðun“? Þá kom mun betri hugsun um hvernig maður ynni það og er að laga afleiðingar í sjálfum sér fyrst. Ferli sem getur auðvitað tekið langan tíma. Svo löngu seinna heyrði ég að það væri ekki lengur útskýrt þannig um að sópa heldur að aðskilja afleiðingar í sér frá geranda sem er sú leið sem ég kom að á minn hátt eftir að koma hingað og fá svo samkennd með geranda fyrir það sem viðkomandi hafði sjálfur verið þolandi að. Það eru fleiri en ein hlið í ferlinu að „alast upp“. Líkamlegu atriðin að fá að borða og föt að klæðast, þak yfir höfuðið og svo framvegis og það eru atriði sem flestir sjá sem eðlilegt. Svo eru það atriði algerra dýpri grunnþarfa sem aldrei mátti tala um. Og er það sem ég í ellinni sé að opnun sé komin á frá því að lesa ótal greinar frá þeirri hlið í unga fólkinu sem hefur ekki fengið þeim grunn atriðum sinnt. Það er ekki um vanþakklæti fyrir hina fletina bara að sýna það sem svo lengi hefur verið þaggað. Höfundur er Íslendingur sem hefur verið búsettur til langs tíma í Ástralíu.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun