Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar 25. september 2024 18:03 Miðflokkurinn er furðulegt fyrirbæri. Vill minnstu mögulegu umsvif ríkisins í þjóðarbúskapnum eins og Nýfrjálshyggjan, með eindæmum þjóðernissinnaður, íhaldssamur og einangrunarsinnaður eins og sumir flokkar voru á fjórða og inn á fimmta áratug síðustu aldar og svo er hann með eigin heimatilbúna rökhyggju sem virðist byggja á hliðar staðreyndum (alternativ facts) svipað og Trump. Lýðskrum er þó fremsti eiginleiki flokksins þar sem allt er gert til þess að ná aftur völdum, ekki fyrir almannahag heldur fyrir eigin ávinning og vina. Það er ekkert ólíklegt að Miðflokknum takist að haga málum svo, með hjálp kjósenda og lýðskrums náttúrulega, að þeir jafnvel komist í ráðherrastóla eftir næstu kosningar. Ég held að ég sé ekki einn um þá hugsun að finnast það hræðilegt. Þær skoðanakannanir sem nú birtast um fylgi flokka gefa líklega ekki raunhæfa mynd af því sem kemur til með að koma upp úr kjörkössunum eftir næstu kosningar. Kosningavélar Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins eru ekki einu sinni komnar í upphitun, bakhjarlar þessara flokka hafa ýmis ráð til stuðnings sem ekki eru gerð opinber þar sem þau eru líklega í raun ólögleg. Þetta eru helmingaskiptaflokkarnir sem kunna á allt kerfið, hafa skipað embættismenn í réttar stöður og sem „kunna til verka”. Miðflokkurinn hafði líklega „lögvarinn erfðarétt” að spillingunni þegar hann klauf sig út úr Framsóknarflokknum vegna Panamskjalanna og því klúðri öllu, formenn helmingaskiptaflokkanna voru báðir þar og af sumum kallaðir Panamprinsar Íslands. Viðreisn er jú klofningur úr Sjálfstæðisflokknum og hallar sér fremst að Nýfrjálshyggjunni, allt skal samkvæmt henni markaðsvæðast og haldið skal umsvifum ríkisins í lágmarki, ríkið (sem er náttúrulega okkar) er andstæðingur sem stelur af okkur peningum en markaðurinn (auðvaldið) er af hinu góða samkvæmt Viðreisn. Að hækka skatta er vond vinstri stefna telja þau og hafa Sjálfstæðisflokk, Framsókn og Miðflokk með sér í þeim kór, þó svo að skólar heilbrigðismál og löggæsla séu fjármögnuð þaðan. Allir þessir flokkar lofa betri opinberri þjónustu með því að lækka fjárframlög þangað, hjúkrunarfræðingur vinnur betri störf á lágum launum virðist vera sjónarmiðið. Flokkur fólksins og Píratar eru báðir áttavilltir á vinstri-hægri ás stjórnmála. Píratar hafa þó afar mikilvægt hlutverk í íslenskum stjórnmálum og það er gagnsæi og góð stjórnsýsla. Það væri miður ef Píratar væru ekki lengur á þingi. Flokkur Fólksins er í raun bara formaðurinn sem kann að gráta í sjónvarpi. Virðist geta bullað endalaust án þess að tapa trúverðugleika í margra augum. Talar um að fátækt verði að útrýma en hafnar algjörlega fjármögnun þess virðist vera. Lýðskrumsflokkur sem í raun er ekkert mark takandi á og væri líklega best að þau hyrfu af Alþingi. Samfylkingin, Jafnaðarmanna flokkur Íslands eins og þau kalla sig er ekki auðveldur að skilgreina eins og hann er í dag. Erfitt að átta sig á hvað flokkurinn vill í raun og veru, allt er svo hóflegt og ekki öfgakennt, engin marktæk skattahækkun eða aukin umsvif ríkisins. Maður fær á tilfinninguna að um sé að ræða Nýfrjálshyggju-light. Þessa sömu leið hafa margir systurflokkar í Evrópu farið og ekki gefist vel, margir hafa fjarlægst tengingu við verkalýðshreyfingar og orðið að einhverskonar menntaelítu flokkum. Mest umhyggja borin fyrir millistéttinni og kjör hinna lægst launuðu ekki höfð í hávegum. Ekki er ólíklegt að fylgið í skoðanakönnunum næstu mánuði fari frekar niður á við en upp. Það gengur ekki til lengdar að hengja það sem einu sinni var fjöldahreyfing upp á eina persónu, hversu frambærileg sem hún er. Vinstri Græn eru í sárum eftir 7 ára vonlaust stjórnarsamstarf við helmingaskiptaflokkana og þá sérstaklega vonlaust samstarf við Sjálfstæðisflokkinn, sérhagsmunaflokk no 1 í íslenskum stjórnmálum. Covid varð þess valdandi að þessir flokkar héldu meirihluta inn í annað kjörtímabil og er þar um að ræða þekkt munstur að stjórnvöld sem fara með þjóð sína í gegnum hörmungar af einhverju tagi fá oft stuðning. Hvort Svandísi Svavarsdóttir takist að bjarga flokknum frá því að detta út af Alþingi vil ég láta ósagt en hún er þó líklegust til þess að takast það af gömlu forystunni. Hún er náttúrulega mjög öflugur stjórnmálaleiðtogi en spurningin er hvort bakpokinn verði henni samt ekki of þungur. Sósíalistaflokkurinn er ekki með sæti á Alþingi en hefur gert sig gildan í borgarstjórn svo eftir er tekið. Ef eitthvað eitt er tekið fram sem mikilvægast í næstu Alþingiskosningum þá er það að mínu mati að Sósíalistaflokkurinn nái inn nokkrum þingmönnum, helst mörgum. Annars er hætta á að vinstri sjónarmið komi þar alls ekki fram og aukin öfl markaðsvæðingar á öllum sviðum fái að herja frítt. Það þarf að auka jöfnuð í þjóðfélaginu sem þýðir náttúrulega aukna skattheimtu frá þeim sem eru aflögufærir, öðruvísi verður það ekki gert. Nýfrjálshyggjan hefur alls staðar beðið skipbrot, innviðir landa grotna niður hvort sem um er að ræða efnislega eða huglæga. Lýðræðislegur sósíalismi er eina raunhæfa stefnan til þess að komast út úr þessum ógöngum. Höfundur er jarðskjálftafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Halldór 28.06.2025 Halldór Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Skoðun Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Sjá meira
Miðflokkurinn er furðulegt fyrirbæri. Vill minnstu mögulegu umsvif ríkisins í þjóðarbúskapnum eins og Nýfrjálshyggjan, með eindæmum þjóðernissinnaður, íhaldssamur og einangrunarsinnaður eins og sumir flokkar voru á fjórða og inn á fimmta áratug síðustu aldar og svo er hann með eigin heimatilbúna rökhyggju sem virðist byggja á hliðar staðreyndum (alternativ facts) svipað og Trump. Lýðskrum er þó fremsti eiginleiki flokksins þar sem allt er gert til þess að ná aftur völdum, ekki fyrir almannahag heldur fyrir eigin ávinning og vina. Það er ekkert ólíklegt að Miðflokknum takist að haga málum svo, með hjálp kjósenda og lýðskrums náttúrulega, að þeir jafnvel komist í ráðherrastóla eftir næstu kosningar. Ég held að ég sé ekki einn um þá hugsun að finnast það hræðilegt. Þær skoðanakannanir sem nú birtast um fylgi flokka gefa líklega ekki raunhæfa mynd af því sem kemur til með að koma upp úr kjörkössunum eftir næstu kosningar. Kosningavélar Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins eru ekki einu sinni komnar í upphitun, bakhjarlar þessara flokka hafa ýmis ráð til stuðnings sem ekki eru gerð opinber þar sem þau eru líklega í raun ólögleg. Þetta eru helmingaskiptaflokkarnir sem kunna á allt kerfið, hafa skipað embættismenn í réttar stöður og sem „kunna til verka”. Miðflokkurinn hafði líklega „lögvarinn erfðarétt” að spillingunni þegar hann klauf sig út úr Framsóknarflokknum vegna Panamskjalanna og því klúðri öllu, formenn helmingaskiptaflokkanna voru báðir þar og af sumum kallaðir Panamprinsar Íslands. Viðreisn er jú klofningur úr Sjálfstæðisflokknum og hallar sér fremst að Nýfrjálshyggjunni, allt skal samkvæmt henni markaðsvæðast og haldið skal umsvifum ríkisins í lágmarki, ríkið (sem er náttúrulega okkar) er andstæðingur sem stelur af okkur peningum en markaðurinn (auðvaldið) er af hinu góða samkvæmt Viðreisn. Að hækka skatta er vond vinstri stefna telja þau og hafa Sjálfstæðisflokk, Framsókn og Miðflokk með sér í þeim kór, þó svo að skólar heilbrigðismál og löggæsla séu fjármögnuð þaðan. Allir þessir flokkar lofa betri opinberri þjónustu með því að lækka fjárframlög þangað, hjúkrunarfræðingur vinnur betri störf á lágum launum virðist vera sjónarmiðið. Flokkur fólksins og Píratar eru báðir áttavilltir á vinstri-hægri ás stjórnmála. Píratar hafa þó afar mikilvægt hlutverk í íslenskum stjórnmálum og það er gagnsæi og góð stjórnsýsla. Það væri miður ef Píratar væru ekki lengur á þingi. Flokkur Fólksins er í raun bara formaðurinn sem kann að gráta í sjónvarpi. Virðist geta bullað endalaust án þess að tapa trúverðugleika í margra augum. Talar um að fátækt verði að útrýma en hafnar algjörlega fjármögnun þess virðist vera. Lýðskrumsflokkur sem í raun er ekkert mark takandi á og væri líklega best að þau hyrfu af Alþingi. Samfylkingin, Jafnaðarmanna flokkur Íslands eins og þau kalla sig er ekki auðveldur að skilgreina eins og hann er í dag. Erfitt að átta sig á hvað flokkurinn vill í raun og veru, allt er svo hóflegt og ekki öfgakennt, engin marktæk skattahækkun eða aukin umsvif ríkisins. Maður fær á tilfinninguna að um sé að ræða Nýfrjálshyggju-light. Þessa sömu leið hafa margir systurflokkar í Evrópu farið og ekki gefist vel, margir hafa fjarlægst tengingu við verkalýðshreyfingar og orðið að einhverskonar menntaelítu flokkum. Mest umhyggja borin fyrir millistéttinni og kjör hinna lægst launuðu ekki höfð í hávegum. Ekki er ólíklegt að fylgið í skoðanakönnunum næstu mánuði fari frekar niður á við en upp. Það gengur ekki til lengdar að hengja það sem einu sinni var fjöldahreyfing upp á eina persónu, hversu frambærileg sem hún er. Vinstri Græn eru í sárum eftir 7 ára vonlaust stjórnarsamstarf við helmingaskiptaflokkana og þá sérstaklega vonlaust samstarf við Sjálfstæðisflokkinn, sérhagsmunaflokk no 1 í íslenskum stjórnmálum. Covid varð þess valdandi að þessir flokkar héldu meirihluta inn í annað kjörtímabil og er þar um að ræða þekkt munstur að stjórnvöld sem fara með þjóð sína í gegnum hörmungar af einhverju tagi fá oft stuðning. Hvort Svandísi Svavarsdóttir takist að bjarga flokknum frá því að detta út af Alþingi vil ég láta ósagt en hún er þó líklegust til þess að takast það af gömlu forystunni. Hún er náttúrulega mjög öflugur stjórnmálaleiðtogi en spurningin er hvort bakpokinn verði henni samt ekki of þungur. Sósíalistaflokkurinn er ekki með sæti á Alþingi en hefur gert sig gildan í borgarstjórn svo eftir er tekið. Ef eitthvað eitt er tekið fram sem mikilvægast í næstu Alþingiskosningum þá er það að mínu mati að Sósíalistaflokkurinn nái inn nokkrum þingmönnum, helst mörgum. Annars er hætta á að vinstri sjónarmið komi þar alls ekki fram og aukin öfl markaðsvæðingar á öllum sviðum fái að herja frítt. Það þarf að auka jöfnuð í þjóðfélaginu sem þýðir náttúrulega aukna skattheimtu frá þeim sem eru aflögufærir, öðruvísi verður það ekki gert. Nýfrjálshyggjan hefur alls staðar beðið skipbrot, innviðir landa grotna niður hvort sem um er að ræða efnislega eða huglæga. Lýðræðislegur sósíalismi er eina raunhæfa stefnan til þess að komast út úr þessum ógöngum. Höfundur er jarðskjálftafræðingur.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar