Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar 7. júní 2025 13:31 Það eru blikur á lofti. Núverandi ríkisstjórn virðist lítið vilja ræða málefni innflytjenda og hælisleitenda, fyrir utan stöku veitingu ríkisborgararéttar. Á sama tíma keppast andstæðar fylkingar við að reyna að hafa áhrif á stefnu yfirvalda í þessum málaflokki. Mótmælafundir beggja fylkinga síðustu helgi fóru friðsamlega fram þótt komið hafi til orðaskipta milli nokkurra aðila. Það áhugaverða er að fylkingarnar tvær gagnrýna yfirvöld fyrir að vera ýmist of frjálslynd eða íhaldssöm þegar kemur að málefnum innflytjenda og hælisleitenda. Líklega er hvorug afstaðan rétt, því ríkisstjórnin virðist vísvitandi hafa forðast að móta afgerandi stefnu í þessum málaflokki yfirhöfuð. Stefna yfirvalda í innflytjendamálum markast fyrst og fremst af milliríkjasamningum sem eru mun eldri en núverandi ríkisstjórn. Landamæri Íslands standa galopin flestum Evrópubúum vegna Schengen-samstarfsins. Til viðbótar við frjálst flæði evrópsks vinnuafls til og frá landinu hefur fjölda fólks frá öðrum heimshlutum verið veitt alþjóðleg vernd á Íslandi. Í ákveðnum mæli eru fólksflutningar bæði óhjákvæmilegir og jákvæðir. Til dæmis hefði byggð á Íslandi trúlega lognast út af vegna erfðafræðilegs fábreytileika ef ekki hefði verið fyrir sjómenn frá fjarlægum löndum sem skildu eftir sig afkomendur. Samfélagið reiðir sig auk þess á vinnuframlag og þekkingu innflytjenda að ýmsu leyti. Hins vegar er ljóst að það er nauðsynlegt að hafa einhvers konar eftirlit með því hverjir fái hér dvalarleyfi. Brottvísanir sem enginn mótmælti Það heyrir til undantekninga að hælisleitendum sé vísað úr landi. Engu að síður liggur fyrir að lögum samkvæmt er heimilt að vísa fólki burt, jafnt þeim sem koma utan Schengen-svæðisins og innan þess. Sem dæmi um það má nefna brottvísanir liðsmanna Bandidos-samtakanna fyrir nokkrum árum. Ástæðurnar fyrir brottvísununum voru öllum augljósar. Liðsmönnum Bandidos var vísað úr landi því þeir tilheyrðu samtökum sem eru þekkt fyrir að virða landslög að vettugi. Enginn mótmælti þessum brottvísunum. Öllum var sama. En liðsmenn Bandidos eru ekki einu einstaklingarnir sem varhugavert er að bjóða velkomna. Vitanlega starfar fjöldi samtaka á heimsvísu sem á einn eða annan hátt gætu unnið samfélaginu mein. Meðal þeirra eru hin ýmsu íslamistasamtök. Áður en lengra er haldið er vissara að taka fram að íslamismi er ekki það sama og íslam. Íslamismi er pólitísk stefna en íslam er trú. Helsta baráttumál íslamisma er algjör samruni ríkis og trúar (íslam) og að landslög byggi á aldagömlum lagabálkum íslam, svonefndum sharialögum. Íslamismi – andlýðræðisleg pólitísk stefna Upphaf íslamisma má rekja til Rashid Rida (1865-1935) sem var múslimi frá hinu sáluga Tyrkjaveldi. Á 20. öldinni þróuðust hugmyndir hans í pólitíska stefnu sem var í raun andóf gegn vestrænum lýðræðishugmyndum. Í hans huga var helsta vandamál lýðræðisins að almenningur gat kosið hvern sem var á þing til að hafa áhrif á landslög. Þingið gæti þar með sett lög sem væru í ósamræmi við sharialög. Í huga Rashid var þetta óbærileg tilhugsun. Að hans mati ættu einungis þeir sem þekktu lagabálka íslam erindi inn á þing til að setja landslög. Samkvæmt þeim formerkjum ætti aðeins lítill hópur trúaðra fræðimanna rétt á að sitja á þingi. Það segir sig sjálft að þetta er uppskrift að andlýðræðislegu einræðiskerfi. Það er lítil furða að íslamismi er helsta ástæða þess að lýðræði hefur aldrei náð að skjóta rótum í múslimaheiminum. Mikilvægasta atriðið sem hér hefur komið fram er að íslamistar hafna lögum sem eru í ósamræmi við þeirra eigin lagabálka. Með öðrum orðum hafa þeir hafnað samfélagssáttmála vestrænna ríkja, jafnvel áður en þeir setjast þar að. Hafa ber í huga að íslenskum yfirvöldum ber engin skylda að bjóða íslamista velkomna, ekkert frekar en meðlimi Bandidos-samtakanna. Þetta er ekki spurning um mannréttindi. Hvort sem um er að ræða Hamasliða á Gazasvæðinu eða Talíbana í Afganistan hafa þeir tekið sig út fyrir sviga með afstöðu sinni. Draumórar um engin landamæri Meðal þeirra sem stóðu fyrir mótmælum gegn brottvísunum síðustu helgi voru samtök sem kallast No Borders. Meðlimir samtakanna láta sig dreyma um að stöðugt flæði fólks milli heimshluta muni að lokum útrýma átökum sem byggja á menningarlegum mismun. En væntingar þeirra eru óraunhæfar. Sumar gjár er ekki hægt að brúa. Ólíkir hagsmunir menningarheima gera það að verkum að ákveðin höft á flutningi fólks milli heimshluta munu alltaf vera nauðsynleg. Það ber auk þess að hafa í huga að í draumaveröld No Borders væri meðlimum Bandidos og annarra glæpasamtaka heimilt að flakka til og frá Íslandi að vild. Það er ekki þar með sagt að það þurfi að skella öllu í lás. En það er ekki heldur hægt að skilja dyrnar eftir galopnar. Yfirvöld þurfa að finna meðalveg þar sem þeim sem hafna lögum og reglum landsins er haldið í burtu, hvort sem um er að ræða yfirlýsta íslamista eða liðsmenn Bandidos-samtakanna. Höfundur er áhugamaður um samfélagsmál. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Finnur Thorlacius Eiríksson Mest lesið Halldór 28.06.2025 Halldór Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Skoðun Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Sjá meira
Það eru blikur á lofti. Núverandi ríkisstjórn virðist lítið vilja ræða málefni innflytjenda og hælisleitenda, fyrir utan stöku veitingu ríkisborgararéttar. Á sama tíma keppast andstæðar fylkingar við að reyna að hafa áhrif á stefnu yfirvalda í þessum málaflokki. Mótmælafundir beggja fylkinga síðustu helgi fóru friðsamlega fram þótt komið hafi til orðaskipta milli nokkurra aðila. Það áhugaverða er að fylkingarnar tvær gagnrýna yfirvöld fyrir að vera ýmist of frjálslynd eða íhaldssöm þegar kemur að málefnum innflytjenda og hælisleitenda. Líklega er hvorug afstaðan rétt, því ríkisstjórnin virðist vísvitandi hafa forðast að móta afgerandi stefnu í þessum málaflokki yfirhöfuð. Stefna yfirvalda í innflytjendamálum markast fyrst og fremst af milliríkjasamningum sem eru mun eldri en núverandi ríkisstjórn. Landamæri Íslands standa galopin flestum Evrópubúum vegna Schengen-samstarfsins. Til viðbótar við frjálst flæði evrópsks vinnuafls til og frá landinu hefur fjölda fólks frá öðrum heimshlutum verið veitt alþjóðleg vernd á Íslandi. Í ákveðnum mæli eru fólksflutningar bæði óhjákvæmilegir og jákvæðir. Til dæmis hefði byggð á Íslandi trúlega lognast út af vegna erfðafræðilegs fábreytileika ef ekki hefði verið fyrir sjómenn frá fjarlægum löndum sem skildu eftir sig afkomendur. Samfélagið reiðir sig auk þess á vinnuframlag og þekkingu innflytjenda að ýmsu leyti. Hins vegar er ljóst að það er nauðsynlegt að hafa einhvers konar eftirlit með því hverjir fái hér dvalarleyfi. Brottvísanir sem enginn mótmælti Það heyrir til undantekninga að hælisleitendum sé vísað úr landi. Engu að síður liggur fyrir að lögum samkvæmt er heimilt að vísa fólki burt, jafnt þeim sem koma utan Schengen-svæðisins og innan þess. Sem dæmi um það má nefna brottvísanir liðsmanna Bandidos-samtakanna fyrir nokkrum árum. Ástæðurnar fyrir brottvísununum voru öllum augljósar. Liðsmönnum Bandidos var vísað úr landi því þeir tilheyrðu samtökum sem eru þekkt fyrir að virða landslög að vettugi. Enginn mótmælti þessum brottvísunum. Öllum var sama. En liðsmenn Bandidos eru ekki einu einstaklingarnir sem varhugavert er að bjóða velkomna. Vitanlega starfar fjöldi samtaka á heimsvísu sem á einn eða annan hátt gætu unnið samfélaginu mein. Meðal þeirra eru hin ýmsu íslamistasamtök. Áður en lengra er haldið er vissara að taka fram að íslamismi er ekki það sama og íslam. Íslamismi er pólitísk stefna en íslam er trú. Helsta baráttumál íslamisma er algjör samruni ríkis og trúar (íslam) og að landslög byggi á aldagömlum lagabálkum íslam, svonefndum sharialögum. Íslamismi – andlýðræðisleg pólitísk stefna Upphaf íslamisma má rekja til Rashid Rida (1865-1935) sem var múslimi frá hinu sáluga Tyrkjaveldi. Á 20. öldinni þróuðust hugmyndir hans í pólitíska stefnu sem var í raun andóf gegn vestrænum lýðræðishugmyndum. Í hans huga var helsta vandamál lýðræðisins að almenningur gat kosið hvern sem var á þing til að hafa áhrif á landslög. Þingið gæti þar með sett lög sem væru í ósamræmi við sharialög. Í huga Rashid var þetta óbærileg tilhugsun. Að hans mati ættu einungis þeir sem þekktu lagabálka íslam erindi inn á þing til að setja landslög. Samkvæmt þeim formerkjum ætti aðeins lítill hópur trúaðra fræðimanna rétt á að sitja á þingi. Það segir sig sjálft að þetta er uppskrift að andlýðræðislegu einræðiskerfi. Það er lítil furða að íslamismi er helsta ástæða þess að lýðræði hefur aldrei náð að skjóta rótum í múslimaheiminum. Mikilvægasta atriðið sem hér hefur komið fram er að íslamistar hafna lögum sem eru í ósamræmi við þeirra eigin lagabálka. Með öðrum orðum hafa þeir hafnað samfélagssáttmála vestrænna ríkja, jafnvel áður en þeir setjast þar að. Hafa ber í huga að íslenskum yfirvöldum ber engin skylda að bjóða íslamista velkomna, ekkert frekar en meðlimi Bandidos-samtakanna. Þetta er ekki spurning um mannréttindi. Hvort sem um er að ræða Hamasliða á Gazasvæðinu eða Talíbana í Afganistan hafa þeir tekið sig út fyrir sviga með afstöðu sinni. Draumórar um engin landamæri Meðal þeirra sem stóðu fyrir mótmælum gegn brottvísunum síðustu helgi voru samtök sem kallast No Borders. Meðlimir samtakanna láta sig dreyma um að stöðugt flæði fólks milli heimshluta muni að lokum útrýma átökum sem byggja á menningarlegum mismun. En væntingar þeirra eru óraunhæfar. Sumar gjár er ekki hægt að brúa. Ólíkir hagsmunir menningarheima gera það að verkum að ákveðin höft á flutningi fólks milli heimshluta munu alltaf vera nauðsynleg. Það ber auk þess að hafa í huga að í draumaveröld No Borders væri meðlimum Bandidos og annarra glæpasamtaka heimilt að flakka til og frá Íslandi að vild. Það er ekki þar með sagt að það þurfi að skella öllu í lás. En það er ekki heldur hægt að skilja dyrnar eftir galopnar. Yfirvöld þurfa að finna meðalveg þar sem þeim sem hafna lögum og reglum landsins er haldið í burtu, hvort sem um er að ræða yfirlýsta íslamista eða liðsmenn Bandidos-samtakanna. Höfundur er áhugamaður um samfélagsmál.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar