Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar 7. ágúst 2025 08:30 Fordómar, sjálfsþroski og hinsegin dagar Nú eru Hinsegin dagar nýhafnir og sjaldan hefur þörfin á þeim verið meiri. Helst þyrftu allir dagar að vera hinsegin dagar, því það er sorglegt að verða vitni að því bakslagi sem orðið hefur í réttindabaráttu hinsegin fólks um allan heim. Ég er miðaldra, gagnkynhneigður karlmaður með kvíðaröskun og langar að deila með ykkur minni reynslu af fordómum gagnvart hinsegin samfélaginu Frá fordómum til skilnings Þegar ég var rúmlega tvítugur var ég mjög fordómafullur. Um leið var ég óöruggur í eigin skinni, hræddur og kvíðinn. Á þessum árum kom nákominn ættingi minn út úr skápnum og ég brást mjög illa við, sakaði viðkomandi um að vera að bulla og grínast í mér. Ég hafði fram að því ekki þekkt neinn sem var opinberlega samkynhneigður. Þetta kvöld bauð þessi ættingi minn mér og vinkonu minni út að borða á veitingastaðnum Ítalíu og síðan á barinn 22 til að hitta vini síni og kærustu/a. Með þessu var ætlunin að sýna fyrir mér að þetta væri ekkert grín, en ég afneitaði þessu öllu og vissi ekki einu sinni að barinn 22 væri yfirlýstur skemmtistaður samkynhneigðra á þessum tíma. Vá, hvað ég vildi að ég ætti tímavél og gæti farið aftur í tímann — faðmaðu þenna ættingja minn lengi og óskað honum innilega til hamingju með þetta hugrakka skref. En tíminn líður áfram og ég hef þroskast mikið á áratugunum sem liðin eru. Ég hef síðan þá bæði grátið og hlegið að þessum kjánalegu og fordómafullu viðbrögðum mínum með ættingja mínum. Einnig hef ég fengið þann heiður að fagna með vinum og ættingjum þegar þau hafa stigið fram sem hinsegin. Við eigum að fagna því þegar fólk þorir að stíga þetta mikilvæga skref. Ótti foreldra og samfélagslegir fordómar Sem foreldri skil ég vel að margir foreldrar sem bera ekki með sér fordóma gagnvart því að vera hinsegin — en þeir óttast fordóma samfélagsins og reyna því jafnvel að „fela“ hinseginleika barns síns. Þau spyrja sig: Hvernig mun barnið mitt bregðast við þegar einhver eys yfir það fúkyrðum og fordómum fyrir að vera hinsegin? Hvað þá ef barnið mitt er hán, trans, pan eða annað sem sumir sífellt hrista hausinn yfir? Í mínum huga snýst þessi ótti ekki um vanþóknun á barninu heldur um þá verndartilfinningu sem foreldrar bera . Sem betur fer hefur hin mikla barátta fyrir réttindum hinseginleikans í okkar samfélagi skilað okkur því að umræðan er opin og velkomin þrátt fyrir bakslag. En við verðum að muna að besta verndin sem við getum veitt fyrir börnin okkar er að skapa samfélag sem heldur áfram að taka umræðuna, upplýsa og taka öllum opnum örmum. Af hverju hræðumst við ástina? Hvers vegna reiðist fólk því að aðrir elska? Hvers vegna veldur það svona miklum viðbrögðum að fólk vilji vera það sjálft ? Er það ekki sameiginleg þrá flestra að elska og vera elskaður? Við sækjum flest í viðurkenningu, hlýju og tengsl. Það er því óskiljanlegt að einhverjir velji að bregðast við ást annarra með reiði og hatri. Kynnumst hinsegin manneskju Ég hvet alla sem finna fyrir fordómum gagnvart hinsegin fólki að reyna að eignast vin í hinsegin samfélaginu. Þegar þú kynnist manneskjunni á bak við skilgreininguna, breytist sjónarhornið. Þetta eru fólk af holdi og blóði — með drauma, vonir, breyskleika og styrk, rétt eins og þú. Af minni reynslu virðist meira að segja vera meiri kærleikur, hlýja og vinsemd í hinsegin samfélaginu en víða annars staðar í samfélaginu. Fræðsla og gleði sem mótvægi við hatur Ef þú berð fordóma, hvettu sjálfan þig til að stíga eitt skref í átt að skilningi. Heimsæktu samtök hinsegin fólks, fáðu fræðslu, mættu í viðburð og sjáðu manneskjurnar á bak við baráttuna og leyfðu þér að kynnast góðu fólki hvar sem það er í sveit sett. Og vonandi sjáumst við brosandi, full af ást og mannelskandi orku í Gleðigöngunni á laugardaginn. Um fordóma og von Það er ástæða fyrir því að fólk hatar. Fordómar spretta af óöryggi, ótta og oft vanlíðan. Enginn fæðist fordómafullur — en við lærum það af umhverfinu. En rétt eins og fordómar geta kviknað, þá er hægt að vinna bug á þeim. Með fræðslu, vináttu, opnu samtali og kærleika. Hinsegin fólk má líka ekki að láta hatrið sigra. Því hatrið er mannskemmandi tilfinning og ekki endurgjalda hatur með hatri, heldur með vorkunn, skilningi og þrautseigju. Vonum innilega að fólk sem hatar og sýnir mikla fordóma sjái ljósið einn daginn. Því sú manneskja sem ekki getur elskað, lifir innantómu lífi. Ástin á tímum haturs Í heimi þar sem gleðigöngur eru bannaðar og stríð geysa, þurfum við meira af ást, umhyggju og virðingu — ekki minna. Við þurfum fleiri þjóðarleiðtoga og stjórnmálamenn sem klæðast dragi í gleðigöngum og fagna fjölbreytileikanum. Það er von mín að þessi grein opni augu einhverra sem eru í skugganum og ástleysinu. Gleðilega og ástríka Hinsegin daga, kæra þjóð. Höfundur er næringarfræðingur, matvælafræðingur og einkaþjálfari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Geir Gunnar Markússon Hinsegin Mest lesið Fúsk eða laumuspil? Eva Hauksdóttir Skoðun Fjórða þorskastríðið er fram undan Gunnar Smári Egilsson Skoðun Sofandaháttur Íslands í nýrri iðnbyltingu Sigvaldi Einarsson Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Landsbyggðin án háskóla? Ketill Sigurður Jóelsson Skoðun Kynjuð vísindi, leikskólaráð á villigötum, klámsýki, svipmyndir frá Norður-Kóreu Fastir pennar Ef eitthvað væri að marka Bjarna Gunnar Smári Egilsson Skoðun Fjör á fjármálamarkaði Fastir pennar Vilja komast í orku Íslands Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Byggjum fyrir síðustu kaupendur Friðjón R. Friðjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Sofandaháttur Íslands í nýrri iðnbyltingu Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Byggjum fyrir síðustu kaupendur Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Það sem við segjum er það sem við erum Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg bið, fordómar og aðrar hindranir í kerfinu Helga F. Edwardsdóttir skrifar Skoðun Má bjóða þér einelti? Linda Hrönn Bakkmann Þórisdóttir skrifar Skoðun Fyrir hverja eru ákvarðanir teknar? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þá var „útlendingur“ ekki sá sem kom frá framandi heimsálfum Martha Árnadóttir skrifar Skoðun Kann barnið þitt að hjóla? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er ég Íslendingur? En þú? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Samkeppni um hagsæld Ríkarður Ríkarðsson skrifar Skoðun Inngilding – eða aðskilnaður? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Húsnæðispakki fyrir unga fólkið og framtíðina Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Þegar úrvinnsla eineltismála klúðrast Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Virðum réttindi intersex fólks Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Ha ég? Já þú! Ekki satt! Hver þá? Arna Sif Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Samfélagslegur spegill lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Rétt klukka síðan 1968: Höldum í síðdegisbirtuna Erlendur S. Þorsteinsson skrifar Skoðun Traust, von og tækifæri á Norðausturlandi Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Tími til að endurskoða persónuverndarlög sem kæfa nýsköpun Hulda Birna Kjærnested Baldursdóttir ,Nanna Elísa Jakobsdóttir skrifar Skoðun Skilin eftir á SAk Gunnhildur H Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hagræn áhrif íþrótta og mikilvægi þeirra á Íslandi Helgi Sigurður Haraldsson skrifar Skoðun Vegið að heilbrigðri samkeppni Herdís Dröfn Fjeldsted skrifar Skoðun Frjósemisvitund ungs fólks Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Ökuréttindi á beinskiptan og sjálfskiptan bíl Þuríður B. Ægisdóttir skrifar Skoðun Á eineltisdaginn minnum við á eineltisdaginn Helga Björk Magnúsdóttir Grétudóttir,Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Ísland á krossgötum: Gervigreindarver í stað álvera! Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Endurreisn Grindavíkur Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Plan sem er sett í framkvæmd í stað áralangrar kyrrstöðu Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun 57 eignir óska eftir eigendum Sæunn Gísladóttir skrifar Skoðun Vindhanagal Helgi Brynjarsson skrifar Sjá meira
Fordómar, sjálfsþroski og hinsegin dagar Nú eru Hinsegin dagar nýhafnir og sjaldan hefur þörfin á þeim verið meiri. Helst þyrftu allir dagar að vera hinsegin dagar, því það er sorglegt að verða vitni að því bakslagi sem orðið hefur í réttindabaráttu hinsegin fólks um allan heim. Ég er miðaldra, gagnkynhneigður karlmaður með kvíðaröskun og langar að deila með ykkur minni reynslu af fordómum gagnvart hinsegin samfélaginu Frá fordómum til skilnings Þegar ég var rúmlega tvítugur var ég mjög fordómafullur. Um leið var ég óöruggur í eigin skinni, hræddur og kvíðinn. Á þessum árum kom nákominn ættingi minn út úr skápnum og ég brást mjög illa við, sakaði viðkomandi um að vera að bulla og grínast í mér. Ég hafði fram að því ekki þekkt neinn sem var opinberlega samkynhneigður. Þetta kvöld bauð þessi ættingi minn mér og vinkonu minni út að borða á veitingastaðnum Ítalíu og síðan á barinn 22 til að hitta vini síni og kærustu/a. Með þessu var ætlunin að sýna fyrir mér að þetta væri ekkert grín, en ég afneitaði þessu öllu og vissi ekki einu sinni að barinn 22 væri yfirlýstur skemmtistaður samkynhneigðra á þessum tíma. Vá, hvað ég vildi að ég ætti tímavél og gæti farið aftur í tímann — faðmaðu þenna ættingja minn lengi og óskað honum innilega til hamingju með þetta hugrakka skref. En tíminn líður áfram og ég hef þroskast mikið á áratugunum sem liðin eru. Ég hef síðan þá bæði grátið og hlegið að þessum kjánalegu og fordómafullu viðbrögðum mínum með ættingja mínum. Einnig hef ég fengið þann heiður að fagna með vinum og ættingjum þegar þau hafa stigið fram sem hinsegin. Við eigum að fagna því þegar fólk þorir að stíga þetta mikilvæga skref. Ótti foreldra og samfélagslegir fordómar Sem foreldri skil ég vel að margir foreldrar sem bera ekki með sér fordóma gagnvart því að vera hinsegin — en þeir óttast fordóma samfélagsins og reyna því jafnvel að „fela“ hinseginleika barns síns. Þau spyrja sig: Hvernig mun barnið mitt bregðast við þegar einhver eys yfir það fúkyrðum og fordómum fyrir að vera hinsegin? Hvað þá ef barnið mitt er hán, trans, pan eða annað sem sumir sífellt hrista hausinn yfir? Í mínum huga snýst þessi ótti ekki um vanþóknun á barninu heldur um þá verndartilfinningu sem foreldrar bera . Sem betur fer hefur hin mikla barátta fyrir réttindum hinseginleikans í okkar samfélagi skilað okkur því að umræðan er opin og velkomin þrátt fyrir bakslag. En við verðum að muna að besta verndin sem við getum veitt fyrir börnin okkar er að skapa samfélag sem heldur áfram að taka umræðuna, upplýsa og taka öllum opnum örmum. Af hverju hræðumst við ástina? Hvers vegna reiðist fólk því að aðrir elska? Hvers vegna veldur það svona miklum viðbrögðum að fólk vilji vera það sjálft ? Er það ekki sameiginleg þrá flestra að elska og vera elskaður? Við sækjum flest í viðurkenningu, hlýju og tengsl. Það er því óskiljanlegt að einhverjir velji að bregðast við ást annarra með reiði og hatri. Kynnumst hinsegin manneskju Ég hvet alla sem finna fyrir fordómum gagnvart hinsegin fólki að reyna að eignast vin í hinsegin samfélaginu. Þegar þú kynnist manneskjunni á bak við skilgreininguna, breytist sjónarhornið. Þetta eru fólk af holdi og blóði — með drauma, vonir, breyskleika og styrk, rétt eins og þú. Af minni reynslu virðist meira að segja vera meiri kærleikur, hlýja og vinsemd í hinsegin samfélaginu en víða annars staðar í samfélaginu. Fræðsla og gleði sem mótvægi við hatur Ef þú berð fordóma, hvettu sjálfan þig til að stíga eitt skref í átt að skilningi. Heimsæktu samtök hinsegin fólks, fáðu fræðslu, mættu í viðburð og sjáðu manneskjurnar á bak við baráttuna og leyfðu þér að kynnast góðu fólki hvar sem það er í sveit sett. Og vonandi sjáumst við brosandi, full af ást og mannelskandi orku í Gleðigöngunni á laugardaginn. Um fordóma og von Það er ástæða fyrir því að fólk hatar. Fordómar spretta af óöryggi, ótta og oft vanlíðan. Enginn fæðist fordómafullur — en við lærum það af umhverfinu. En rétt eins og fordómar geta kviknað, þá er hægt að vinna bug á þeim. Með fræðslu, vináttu, opnu samtali og kærleika. Hinsegin fólk má líka ekki að láta hatrið sigra. Því hatrið er mannskemmandi tilfinning og ekki endurgjalda hatur með hatri, heldur með vorkunn, skilningi og þrautseigju. Vonum innilega að fólk sem hatar og sýnir mikla fordóma sjái ljósið einn daginn. Því sú manneskja sem ekki getur elskað, lifir innantómu lífi. Ástin á tímum haturs Í heimi þar sem gleðigöngur eru bannaðar og stríð geysa, þurfum við meira af ást, umhyggju og virðingu — ekki minna. Við þurfum fleiri þjóðarleiðtoga og stjórnmálamenn sem klæðast dragi í gleðigöngum og fagna fjölbreytileikanum. Það er von mín að þessi grein opni augu einhverra sem eru í skugganum og ástleysinu. Gleðilega og ástríka Hinsegin daga, kæra þjóð. Höfundur er næringarfræðingur, matvælafræðingur og einkaþjálfari.
Skoðun Tími til að endurskoða persónuverndarlög sem kæfa nýsköpun Hulda Birna Kjærnested Baldursdóttir ,Nanna Elísa Jakobsdóttir skrifar
Skoðun Á eineltisdaginn minnum við á eineltisdaginn Helga Björk Magnúsdóttir Grétudóttir,Ögmundur Jónasson skrifar
Skoðun Plan sem er sett í framkvæmd í stað áralangrar kyrrstöðu Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar