Grannt fylgst með Slóvakíu og upplýsingaóreiðu Samúel Karl Ólason skrifar 28. september 2023 08:34 Formenn stjórnmálaflokka í Slóvakíu í kappræðum í síðustu viku. EPA/JAKUB GAVLAK Ráðamenn Evrópusambandsins samþykktu í síðasta mánuði ný lög sem sporna eiga gegn upplýsingaóreiðu á samfélagsmiðlum. Nú reynir almennilega á lögin í fyrsta sinn vegna kosninganna í Slóvakíu en forsvarsmönnum samfélagsmiðla hefur verið sagt að taka betur á upplýsingaóreiðu þar. Lögin kallast á ensku „Digital Services Act“ og er þeim ætlað að þvinga samfélagsmiðlafyrirtæki til að grípa til aðgerða gegn upplýsingaóreiðu, sem fyrirtækin hafa lengi verið sökum um að dreifa og gera lygar vinsælar með algóriþmum sínum. DSA nær yfir nítján samfélagsmiðla og vefsvæði. Þar á við samfélagsmiðla Meta, X og TikTok, leitarvél Google, Wikipedia og verslunarsíður eins og Alibaba, Aliexpress og Amazon. Google Maps er einnig á lista ESB, samkvæmt frétt DW frá því í síðasta mánuði, þegar lögin tóku gildi. Lögin eiga að tryggja að forsvarsmenn þessara fyrirtækja beiti sér gegn upplýsingaóreiðu og lygum á samfélagsmiðlum og vefsvæðum. Þeim er einnig ætlað að auka gagnsæi varðandi auglýsingar. Brjóti fyrirtækin reglurnar geta þau verið sektuð um allt sex prósent af veltu sinni á heimsvísu. Séu brotin ítrekuð gæti þeim verið bannað að starfa í Evrópu. Þó lögin eigi einungis við innan Evrópusambandsins vonast stuðningsmenn þeirra og sérfræðingar til þess að þau hafi áhrif út á við og leiði til breytinga í Bandaríkjunum og víðar. Nú reiðir almennilega á lögin í fyrsta sinn, þegar kemur að kosningum í Slóvakíu en það eru fyrstu kosningarnar innan ESB frá því lögin tóku gildi. Eins og fram kemur í frétt New York Times er mikið um upplýsingaóreiðu í kringum þær kosningar en embættismenn í ESB og víðar óttast að þessi óreiða, sem á að miklu leyti rætur í Rússlandi og öðrum alræðisríkjum, grafi undan lýðræðislegum gildum í Evrópu. Meðal þeirra lyga sem hafa verið í dreifingu á samfélagsmiðlum í Slóvakíu í aðdraganda kosninganna eru færslur um að Vólódímír Selenskí, forseti Úkraínu, hafi keypt sér hús í Egyptalandi í nafni móður sinnar og að þingframbjóðandi hafi dáið vegna bóluefnis gegn Covid. Leiðtogi eins fjar-hægri flokks í Slóvakíu birti einnig mynd á Facebook sem sýndi flóttafólk en búið var að breyta henni svo einn maður á myndinni hélt á sveðju. Í næsta mánuði verða svo kosningar í Lúxemborg og Póllandi og svo verða kosningar til Evrópuþingsins á næsta ári. Embættismenn í ESB segja Rússa og aðra hafa staðið í miklum áróðursherferðum í tengslum við þessar kosningar. Umdeildur maður líklegur til sigurs Kannanir gefa til kynna að popúlistaflokkurinn SMER gæti borið sigur úr býtum í þingkosningunum. Flokkurinn er leiddur af Robert Fico en hann hefur lýst yfir aðdáun á Viktor Orbán, leiðtoga Ungverjalands. Fico var eitt sinn kommúnisti og er fyrrverandi forsætisráðherra en hann sagði af sér árið 2018 eftir að rannsóknarblaðamaður og unnusta hans voru myrt. Í frétt Guardian segir að Fico hafi verið ákærður í fyrra fyrir að stofna glæpasamtök en ákæran hafi verið látin falla niður af ríkissaksóknara landsins, sem þykir hliðhollur Rússlandi. Robert Fico á kosningafundi með stuðningsmönnum sínum fyrr í mánuðinum.AP/Petr David Josek Hann hefur gengið hart fram gegn andstæðingum sínum og hefur einnig haldið því fram að svindlað gæti verið á honum í kosningunum. Fico hefur þar að auki haldið því fram að stuðningur við Úkraínu gegn innrás Rússa eigi ekki rétt á sér og gert málefni hinsegin fólks að bitbeini í kosningunum, ásamt fjar-hægri flokkum sem hann þykir líklegur til að starfa með eftir kosningarnar. Sögðu forsvarsmönnum samfélagsmiðla að gera betur Reikningi Lubos Blaha, sem er einn af frambjóðendum SMER, á Facebook var lokað vegna rangfærlsna um Covid. hann er þó áfram virkur á Telegram og færslum hans þar er dreift á Facebooksíðu Smer. Talsmenn Meta segja það ekki brjóta gegn reglum fyrirtækisins. Politico sagði frá því í vikunni að ráðamenn innan ESB hefðu sagt forsvarsmönnum Alphabet, Meta og TikTok að taka betur á upplýsingaóreiðu frá Rússlandi. Annars ættu fyrirtækin von á sektum á grunni DSA. Þetta var gert á fundum í Bratislava með framkvæmdastjórn Evrópusambandsins og embættismönnum í Slóvakíu. Miðillinn segir áróðri frá Rússum dreift á samfélagsmiðlum í Slóvakíu og er vísað til nýlegrar skýrslu sem gerð var af hópi á vegum framkvæmdastjórnar ESB. Thierry Breton, sem heldur utan um DSA, sagði Politico að heillindi kosninga væru í forgangi hjá honum. Farið yrði yfir hvernig lögin virkuðu varðandi Slóvakíku og kannað hvort þau virkuðu sem skyldi eða hvort herða þyrfti þau. Slóvakía Evrópusambandið Rússland Innrás Rússa í Úkraínu Samfélagsmiðlar Mest lesið „Stærsti höfundaréttarþjófnaður sögunnar“: Skora á íslensk stjórnvöld að feta í fótspor Dana Innlent „Ég hef engar vísbendingar fengið um að þetta sé að gerast“ Innlent Stoltur faðir fegurðardrottningar gekk frá Gleðigöngunni með óbragð í munni Innlent Stálu myndavélum fyrir þrjár milljónir: „Grunar að þessu hafi verið stolið eftir pöntun“ Innlent Ósköp venjuleg kona ráðin sem leigumorðingi eftir kynni á stefnumótaforriti Erlent Óprúttnir aðilar hóta rofinni rafmagnstengingu berist greiðsla ekki strax Innlent Söguleg sátt milli há- og lágmenningar á Klapparstíg Lífið Teiknaði hakakross á hurðina hjá nágrannanum Innlent Allir gangi hamingjusamir úr nýjustu sundlaug landsins Innlent Öfgahægriflokkur mælist stærstur í Þýskalandi Erlent Fleiri fréttir Blaðamenn drepnir í tugatali: Banvænt mynstur misræmis og mótsagna Fundað í hverju horni fyrir Alaskahitting Trump og Pútín Öfgahægriflokkur mælist stærstur í Þýskalandi Hitamet falla og gróðureldar geisa í Evrópu og víðar Rússar myndu nota Donbas til að ráðast enn lengra inn í Úkraínu Ósköp venjuleg kona ráðin sem leigumorðingi eftir kynni á stefnumótaforriti Sendir frá Norður-Kóreu í „þrældóm“ í Rússlandi Greta Thunberg siglir á ný til Gasa Skoða að stofna viðbragðssveit gegn uppþotum í Bandaríkjunum Hernumin héruð horfi fram á þjóðernishreinsun Vara við afleiðingum samsæriskenninga eftir skotárás á heilbrigðisstofnun Komnir djúpt gegnum línu Úkraínumanna Smyglaði 850 skjaldbökum í sokkum frá Bandaríkjunum Albanese segir Netanyahu í afneitun Sendur til Íslands eftir þrætu um persónuupplýsingar innflytjenda Leiðtogar Evrópu ítreka sjálfsákvörðunarrétt Úkraínumanna Einn látinn og tíu slasaðir eftir stóra sprengingu „Þetta er í rauninni þreifingafundur“ Ákvörðun Trump valdabrölt: „Það á eftir að verða meira svona“ Kínverskt skip stórskemmt eftir árekstur við tundurspilli Neitar að birta dómsskjöl og gagnrýnir Trump-liða fyrir blekkingarleik Fordæmir dráp á blaðamönnum og vill sjá valkyrjur stíga harðar fram Sagður slaka á kröfum og útiloka ekki landsvæðaskipti Buðu ferðamönnum upp á „stjarnferðalag“ með heimablönduðu froskaeitri Sigar þjóðvarðliðum á götur Washington og setur lögregluna á sitt vald Ákæra stjórnendur flutningaskips vegna skemmda á sæstreng Sagður hafa unnið fyrir fjölmiðlateymi Hamas áður en stríðið hófst Fordæma „markviss“ dráp Ísraela á blaðamönnum á Gasa Boðar aðgerðir í þágu öryggis og fegrunar Washington D.C. Heimila sölu gervigreindar örflaga til Kína gegn hluta af ágóðanum Sjá meira
Lögin kallast á ensku „Digital Services Act“ og er þeim ætlað að þvinga samfélagsmiðlafyrirtæki til að grípa til aðgerða gegn upplýsingaóreiðu, sem fyrirtækin hafa lengi verið sökum um að dreifa og gera lygar vinsælar með algóriþmum sínum. DSA nær yfir nítján samfélagsmiðla og vefsvæði. Þar á við samfélagsmiðla Meta, X og TikTok, leitarvél Google, Wikipedia og verslunarsíður eins og Alibaba, Aliexpress og Amazon. Google Maps er einnig á lista ESB, samkvæmt frétt DW frá því í síðasta mánuði, þegar lögin tóku gildi. Lögin eiga að tryggja að forsvarsmenn þessara fyrirtækja beiti sér gegn upplýsingaóreiðu og lygum á samfélagsmiðlum og vefsvæðum. Þeim er einnig ætlað að auka gagnsæi varðandi auglýsingar. Brjóti fyrirtækin reglurnar geta þau verið sektuð um allt sex prósent af veltu sinni á heimsvísu. Séu brotin ítrekuð gæti þeim verið bannað að starfa í Evrópu. Þó lögin eigi einungis við innan Evrópusambandsins vonast stuðningsmenn þeirra og sérfræðingar til þess að þau hafi áhrif út á við og leiði til breytinga í Bandaríkjunum og víðar. Nú reiðir almennilega á lögin í fyrsta sinn, þegar kemur að kosningum í Slóvakíu en það eru fyrstu kosningarnar innan ESB frá því lögin tóku gildi. Eins og fram kemur í frétt New York Times er mikið um upplýsingaóreiðu í kringum þær kosningar en embættismenn í ESB og víðar óttast að þessi óreiða, sem á að miklu leyti rætur í Rússlandi og öðrum alræðisríkjum, grafi undan lýðræðislegum gildum í Evrópu. Meðal þeirra lyga sem hafa verið í dreifingu á samfélagsmiðlum í Slóvakíu í aðdraganda kosninganna eru færslur um að Vólódímír Selenskí, forseti Úkraínu, hafi keypt sér hús í Egyptalandi í nafni móður sinnar og að þingframbjóðandi hafi dáið vegna bóluefnis gegn Covid. Leiðtogi eins fjar-hægri flokks í Slóvakíu birti einnig mynd á Facebook sem sýndi flóttafólk en búið var að breyta henni svo einn maður á myndinni hélt á sveðju. Í næsta mánuði verða svo kosningar í Lúxemborg og Póllandi og svo verða kosningar til Evrópuþingsins á næsta ári. Embættismenn í ESB segja Rússa og aðra hafa staðið í miklum áróðursherferðum í tengslum við þessar kosningar. Umdeildur maður líklegur til sigurs Kannanir gefa til kynna að popúlistaflokkurinn SMER gæti borið sigur úr býtum í þingkosningunum. Flokkurinn er leiddur af Robert Fico en hann hefur lýst yfir aðdáun á Viktor Orbán, leiðtoga Ungverjalands. Fico var eitt sinn kommúnisti og er fyrrverandi forsætisráðherra en hann sagði af sér árið 2018 eftir að rannsóknarblaðamaður og unnusta hans voru myrt. Í frétt Guardian segir að Fico hafi verið ákærður í fyrra fyrir að stofna glæpasamtök en ákæran hafi verið látin falla niður af ríkissaksóknara landsins, sem þykir hliðhollur Rússlandi. Robert Fico á kosningafundi með stuðningsmönnum sínum fyrr í mánuðinum.AP/Petr David Josek Hann hefur gengið hart fram gegn andstæðingum sínum og hefur einnig haldið því fram að svindlað gæti verið á honum í kosningunum. Fico hefur þar að auki haldið því fram að stuðningur við Úkraínu gegn innrás Rússa eigi ekki rétt á sér og gert málefni hinsegin fólks að bitbeini í kosningunum, ásamt fjar-hægri flokkum sem hann þykir líklegur til að starfa með eftir kosningarnar. Sögðu forsvarsmönnum samfélagsmiðla að gera betur Reikningi Lubos Blaha, sem er einn af frambjóðendum SMER, á Facebook var lokað vegna rangfærlsna um Covid. hann er þó áfram virkur á Telegram og færslum hans þar er dreift á Facebooksíðu Smer. Talsmenn Meta segja það ekki brjóta gegn reglum fyrirtækisins. Politico sagði frá því í vikunni að ráðamenn innan ESB hefðu sagt forsvarsmönnum Alphabet, Meta og TikTok að taka betur á upplýsingaóreiðu frá Rússlandi. Annars ættu fyrirtækin von á sektum á grunni DSA. Þetta var gert á fundum í Bratislava með framkvæmdastjórn Evrópusambandsins og embættismönnum í Slóvakíu. Miðillinn segir áróðri frá Rússum dreift á samfélagsmiðlum í Slóvakíu og er vísað til nýlegrar skýrslu sem gerð var af hópi á vegum framkvæmdastjórnar ESB. Thierry Breton, sem heldur utan um DSA, sagði Politico að heillindi kosninga væru í forgangi hjá honum. Farið yrði yfir hvernig lögin virkuðu varðandi Slóvakíku og kannað hvort þau virkuðu sem skyldi eða hvort herða þyrfti þau.
Slóvakía Evrópusambandið Rússland Innrás Rússa í Úkraínu Samfélagsmiðlar Mest lesið „Stærsti höfundaréttarþjófnaður sögunnar“: Skora á íslensk stjórnvöld að feta í fótspor Dana Innlent „Ég hef engar vísbendingar fengið um að þetta sé að gerast“ Innlent Stoltur faðir fegurðardrottningar gekk frá Gleðigöngunni með óbragð í munni Innlent Stálu myndavélum fyrir þrjár milljónir: „Grunar að þessu hafi verið stolið eftir pöntun“ Innlent Ósköp venjuleg kona ráðin sem leigumorðingi eftir kynni á stefnumótaforriti Erlent Óprúttnir aðilar hóta rofinni rafmagnstengingu berist greiðsla ekki strax Innlent Söguleg sátt milli há- og lágmenningar á Klapparstíg Lífið Teiknaði hakakross á hurðina hjá nágrannanum Innlent Allir gangi hamingjusamir úr nýjustu sundlaug landsins Innlent Öfgahægriflokkur mælist stærstur í Þýskalandi Erlent Fleiri fréttir Blaðamenn drepnir í tugatali: Banvænt mynstur misræmis og mótsagna Fundað í hverju horni fyrir Alaskahitting Trump og Pútín Öfgahægriflokkur mælist stærstur í Þýskalandi Hitamet falla og gróðureldar geisa í Evrópu og víðar Rússar myndu nota Donbas til að ráðast enn lengra inn í Úkraínu Ósköp venjuleg kona ráðin sem leigumorðingi eftir kynni á stefnumótaforriti Sendir frá Norður-Kóreu í „þrældóm“ í Rússlandi Greta Thunberg siglir á ný til Gasa Skoða að stofna viðbragðssveit gegn uppþotum í Bandaríkjunum Hernumin héruð horfi fram á þjóðernishreinsun Vara við afleiðingum samsæriskenninga eftir skotárás á heilbrigðisstofnun Komnir djúpt gegnum línu Úkraínumanna Smyglaði 850 skjaldbökum í sokkum frá Bandaríkjunum Albanese segir Netanyahu í afneitun Sendur til Íslands eftir þrætu um persónuupplýsingar innflytjenda Leiðtogar Evrópu ítreka sjálfsákvörðunarrétt Úkraínumanna Einn látinn og tíu slasaðir eftir stóra sprengingu „Þetta er í rauninni þreifingafundur“ Ákvörðun Trump valdabrölt: „Það á eftir að verða meira svona“ Kínverskt skip stórskemmt eftir árekstur við tundurspilli Neitar að birta dómsskjöl og gagnrýnir Trump-liða fyrir blekkingarleik Fordæmir dráp á blaðamönnum og vill sjá valkyrjur stíga harðar fram Sagður slaka á kröfum og útiloka ekki landsvæðaskipti Buðu ferðamönnum upp á „stjarnferðalag“ með heimablönduðu froskaeitri Sigar þjóðvarðliðum á götur Washington og setur lögregluna á sitt vald Ákæra stjórnendur flutningaskips vegna skemmda á sæstreng Sagður hafa unnið fyrir fjölmiðlateymi Hamas áður en stríðið hófst Fordæma „markviss“ dráp Ísraela á blaðamönnum á Gasa Boðar aðgerðir í þágu öryggis og fegrunar Washington D.C. Heimila sölu gervigreindar örflaga til Kína gegn hluta af ágóðanum Sjá meira
„Stærsti höfundaréttarþjófnaður sögunnar“: Skora á íslensk stjórnvöld að feta í fótspor Dana Innlent
„Stærsti höfundaréttarþjófnaður sögunnar“: Skora á íslensk stjórnvöld að feta í fótspor Dana Innlent