Viska þarf að standa vörð um sérfræðinga á vinnumarkaði Kristjana Mjöll Jónsdóttir Hjörvar skrifar 14. apríl 2025 07:00 Viska er meðal yngstu stéttarfélaga landsins og varð formlega til 1. janúar 2024 með sameiningu þriggja stéttarfélaga innan BHM. Eitt þessara stéttarfélaga var félagið mitt, Stéttarfélag bókasafns- og upplýsingafræðinga. SBU var rótgróið félag með öflugt félagsfólk með djúpa réttlætiskennd, en við vorum fámenn og oft leið okkur sem að rödd okkar í samfélaginu eða við kjarasamningsborðið væri lítil. Það var því okkur sem sátum í stjórn SBU augljós ágóði að sameinast í sterkt og öflugt félag sem gæti veitt framúrskarandi þjónustu og hefði burði til að berjast af krafti fyrir réttindum félagsfólks. Þessi vegferð hefur reynst farsæl. Nú þegar höfum við í Visku markað okkur mikilvæga stöðu – félagið er orðið eitt af stærstu stéttarfélögum landsins með vel skipulagða og burðuga skrifstofu sem veitir metnaðarfulla og markvissa þjónustu við félagsfólk og er tilbúin til að mæta þeim áskorunum sem fram undan eru. Félagið sýndi styrk sinn í kjarasamningsviðræðum síðasta árs með undirritun samninga við ríkið, sveitarfélögin og Reykjavíkurborg sem gilda næstu fjögur ár. Á þessu samningstímabili ber okkur í Visku að vinna skipulega að því að tryggja eftirfylgni þeirra bókana sem fylgdu í samningunum. Jafnframt þurfum við að halda áfram að beita okkur fyrir öðrum mikilvægum hagsmunamálum sem snerta félagsfólk beint, þótt þau falli ekki undir hefðbundna kjarasamninga. Slík nálgun krefst skýrrar framtíðarsýnar, þrautseigju og öflugrar hagsmunagæslu. Starfsmatskerfi sem meta fjölbreytta hæfni Viska þarf að standa vörð um fjölbreytta hagsmuni háskólamenntaðra sérfræðinga – hóps sem starfar víða í samfélaginu og gegnir lykilhlutverkum á mörgum sviðum, en hefur of lengi setið eftir þegar kemur að kjörum og viðurkenningu á sínu framlagi. Eitt brýnasta verkefnið er að takast á við ósanngjarna stöðu margs félagsfólks í starfsmatskerfum og launatöflum hins opinbera, þar sem virði starfa þeirra er skekkt og sú sérfræðikunnátta sem þau leggja til í starfi sínu er ekki metin að verðleikum. Þetta eru krefjandi störf sem byggja á dýrmætri huglægri færni – samskiptahæfni, tilfinningagreind og faglegri umhyggju – eiginleikum sem halda samfélaginu gangandi en eru ekki metin til launa í kerfunum. Samfélagið þarf að viðurkenna raunverulegt virði þessara starfa, ekki aðeins í orði heldur einnig í launasetningu. Einnig þarf að tryggja félagsfólki aðgengi að símenntun og starfsþróun, faglegu sjálfstæði og heilbrigðu starfsumhverfi þar sem krafa er gerð um árangur án þröngra mælikvarða. Sérfræðingar vinna oft undir miklu andlegu og faglegu álagi og mikilvægt er að byggja upp stuðningskerfi sem eykur vellíðan og dregur úr kulnun. Jafnframt þarf að tryggja atvinnuöryggi og skýra starfsferla. Námslánakerfið – réttlæti fyrir alla kynslóðir Breytingar á námslánakerfinu með tilkomu Menntasjóðs námsmanna voru sannarlega tilraun til bóta, við eigum þó eftir að sjá hvort hún hafi virkað. Hins vegar má ekki horfa fram hjá þeim sem tóku lán hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna (LÍN) og eru enn að greiða af þeim. Mörg sitja uppi með há lán, án möguleika á einhverslags niðurfellingu – og eru mörg í þeirri stöðu að greiða af lánum sínum út ævina. Þetta á sérstaklega við þau sem hófu störf seint, meðal annars vegna þess að starfsferill þeirra krafðist langrar menntunar, og þau sem hafa unnið störf þar sem krafist er háskólamenntunar án þess að launasetningin hafi endurspeglað þá menntun. Fjölmörg hafa einnig orðið fyrir tekjuskerðingu eða starfað lengi í láglaunastörfum þrátt fyrir sérfræðiþekkingu – og bera þess vegna hlutfallslega þyngri byrðar af námslánum sínum. Ef við ætlum að byggja upp réttlátt samfélag sem metur menntun að verðleikum, þá verðum við einnig að veita þessum hópi réttláta meðferð. Viska þarf að setja þessi mál á dagskrá og þrýsta á um leiðréttingu fyrir þau sem enn greiða af sínum LÍN námslánum. Framboð til stjórnar Visku Á undanförnum árum hef ég lagt mig fram um að vinna að uppbyggingu öflugs stéttarfélags, fyrst sem formaður Stéttarfélags bókasafns- og upplýsingafræðinga (SBU) og síðar sem gjaldkeri stjórnar Visku. Sú reynsla hefur fært mér dýrmæta innsýn í þau tækifæri sem felast í samstöðu – en einnig þá kerfisbundnu veikleika sem þarf að takast á við af festu og fagmennsku. Ég býð mig því fram til áframhaldandi setu í stjórn Visku en kosningar eru hafnar og standa yfir til miðvikudagsins 16. apríl. Hljóti ég stuðning og traust félagsfólksmun ég halda áfram að leggja áherslu á að Viska vinni fyrir sanngjörnum kjörum fyrir allt félagsfólk sitt, bjóði upp á öfluga þjónustu og sé sýnilegt stéttarfélag sem lætur til sín taka í þágu félagsfólks okkar, félagsfólks sem leggur sitt af mörkum til samfélagsins á hverjum einasta degi. Höfundur er upplýsingafræðingur og frambjóðandi til áframhaldandi setu í stjórn Visku stéttarfélags. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kjaramál Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Viska er meðal yngstu stéttarfélaga landsins og varð formlega til 1. janúar 2024 með sameiningu þriggja stéttarfélaga innan BHM. Eitt þessara stéttarfélaga var félagið mitt, Stéttarfélag bókasafns- og upplýsingafræðinga. SBU var rótgróið félag með öflugt félagsfólk með djúpa réttlætiskennd, en við vorum fámenn og oft leið okkur sem að rödd okkar í samfélaginu eða við kjarasamningsborðið væri lítil. Það var því okkur sem sátum í stjórn SBU augljós ágóði að sameinast í sterkt og öflugt félag sem gæti veitt framúrskarandi þjónustu og hefði burði til að berjast af krafti fyrir réttindum félagsfólks. Þessi vegferð hefur reynst farsæl. Nú þegar höfum við í Visku markað okkur mikilvæga stöðu – félagið er orðið eitt af stærstu stéttarfélögum landsins með vel skipulagða og burðuga skrifstofu sem veitir metnaðarfulla og markvissa þjónustu við félagsfólk og er tilbúin til að mæta þeim áskorunum sem fram undan eru. Félagið sýndi styrk sinn í kjarasamningsviðræðum síðasta árs með undirritun samninga við ríkið, sveitarfélögin og Reykjavíkurborg sem gilda næstu fjögur ár. Á þessu samningstímabili ber okkur í Visku að vinna skipulega að því að tryggja eftirfylgni þeirra bókana sem fylgdu í samningunum. Jafnframt þurfum við að halda áfram að beita okkur fyrir öðrum mikilvægum hagsmunamálum sem snerta félagsfólk beint, þótt þau falli ekki undir hefðbundna kjarasamninga. Slík nálgun krefst skýrrar framtíðarsýnar, þrautseigju og öflugrar hagsmunagæslu. Starfsmatskerfi sem meta fjölbreytta hæfni Viska þarf að standa vörð um fjölbreytta hagsmuni háskólamenntaðra sérfræðinga – hóps sem starfar víða í samfélaginu og gegnir lykilhlutverkum á mörgum sviðum, en hefur of lengi setið eftir þegar kemur að kjörum og viðurkenningu á sínu framlagi. Eitt brýnasta verkefnið er að takast á við ósanngjarna stöðu margs félagsfólks í starfsmatskerfum og launatöflum hins opinbera, þar sem virði starfa þeirra er skekkt og sú sérfræðikunnátta sem þau leggja til í starfi sínu er ekki metin að verðleikum. Þetta eru krefjandi störf sem byggja á dýrmætri huglægri færni – samskiptahæfni, tilfinningagreind og faglegri umhyggju – eiginleikum sem halda samfélaginu gangandi en eru ekki metin til launa í kerfunum. Samfélagið þarf að viðurkenna raunverulegt virði þessara starfa, ekki aðeins í orði heldur einnig í launasetningu. Einnig þarf að tryggja félagsfólki aðgengi að símenntun og starfsþróun, faglegu sjálfstæði og heilbrigðu starfsumhverfi þar sem krafa er gerð um árangur án þröngra mælikvarða. Sérfræðingar vinna oft undir miklu andlegu og faglegu álagi og mikilvægt er að byggja upp stuðningskerfi sem eykur vellíðan og dregur úr kulnun. Jafnframt þarf að tryggja atvinnuöryggi og skýra starfsferla. Námslánakerfið – réttlæti fyrir alla kynslóðir Breytingar á námslánakerfinu með tilkomu Menntasjóðs námsmanna voru sannarlega tilraun til bóta, við eigum þó eftir að sjá hvort hún hafi virkað. Hins vegar má ekki horfa fram hjá þeim sem tóku lán hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna (LÍN) og eru enn að greiða af þeim. Mörg sitja uppi með há lán, án möguleika á einhverslags niðurfellingu – og eru mörg í þeirri stöðu að greiða af lánum sínum út ævina. Þetta á sérstaklega við þau sem hófu störf seint, meðal annars vegna þess að starfsferill þeirra krafðist langrar menntunar, og þau sem hafa unnið störf þar sem krafist er háskólamenntunar án þess að launasetningin hafi endurspeglað þá menntun. Fjölmörg hafa einnig orðið fyrir tekjuskerðingu eða starfað lengi í láglaunastörfum þrátt fyrir sérfræðiþekkingu – og bera þess vegna hlutfallslega þyngri byrðar af námslánum sínum. Ef við ætlum að byggja upp réttlátt samfélag sem metur menntun að verðleikum, þá verðum við einnig að veita þessum hópi réttláta meðferð. Viska þarf að setja þessi mál á dagskrá og þrýsta á um leiðréttingu fyrir þau sem enn greiða af sínum LÍN námslánum. Framboð til stjórnar Visku Á undanförnum árum hef ég lagt mig fram um að vinna að uppbyggingu öflugs stéttarfélags, fyrst sem formaður Stéttarfélags bókasafns- og upplýsingafræðinga (SBU) og síðar sem gjaldkeri stjórnar Visku. Sú reynsla hefur fært mér dýrmæta innsýn í þau tækifæri sem felast í samstöðu – en einnig þá kerfisbundnu veikleika sem þarf að takast á við af festu og fagmennsku. Ég býð mig því fram til áframhaldandi setu í stjórn Visku en kosningar eru hafnar og standa yfir til miðvikudagsins 16. apríl. Hljóti ég stuðning og traust félagsfólksmun ég halda áfram að leggja áherslu á að Viska vinni fyrir sanngjörnum kjörum fyrir allt félagsfólk sitt, bjóði upp á öfluga þjónustu og sé sýnilegt stéttarfélag sem lætur til sín taka í þágu félagsfólks okkar, félagsfólks sem leggur sitt af mörkum til samfélagsins á hverjum einasta degi. Höfundur er upplýsingafræðingur og frambjóðandi til áframhaldandi setu í stjórn Visku stéttarfélags.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun