Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar 1. júlí 2025 09:01 Um þessar mundir er unnið að nýju deiliskipulagi fyrir náttúruperluna og vatnsverndarsvæðið Heiðmörk. Frestur til að skila inn athugasemdum rennur út miðvikudaginn 2. júlí. Mikilvægt er að vel takist til þannig að áfram ríki sátt um þetta mikilvæga og vinsæla svæði borgarinnar. Friðlandið í Heiðmörk er 75 ára á þessu ári. Heiðmörk er eitt helsta útivistarsvæði Reykjavíkur og alls höfuðborgarsvæðissins. Skógræktarfélag Reykjavíkur hefur á undanförnum áratugum unnið metnaðarfullt starf varðandi skógrækt og innviðauppbyggingu í þessari einstöku náttúruperlu í jaðri höfuðborgarsvæðisins. Mikilvæg auðlind Eins og allir vita er Heiðmörk ekki bara vinsælt útivistarsvæði heldur helsta vatnsverndarsvæði Reykjavíkur. Þess vegna er skylda okkar allra að tryggja að sú vernd sé í takt við nútíma kröfur um verndun neysluvatns. Hreint vatn er ein mikilvægasta auðlind hverrar þjóðar. Aðgengi að hreinu neysluvatni er ekki sjálfsagður hlutur þótt við Íslendingar þekkjum varla nokkuð annað. Villta vestrið Mannleg mistök geta auðveldlega valdið skaða á viðkvæmum vatnsverndarsvæðum Heiðmerkur. Í raun má segja að hingað til hafi umgengismál um þetta mikilvæga vatnsverndarsvæði minnt svolítið á „villta vestrið.“ Í gegnum Heiðmörk liggja malarvegir þar sem allar tegundir bíla geta brunað í gegn án nokkurra takmarkana. Umferð olíubíla er þó að sjálfsögðu bönnuð. Þrátt fyrir það eru dæmi um að litlu mátti muna eins og þegar olíubíll valt á afleggjara inn í Heiðmörk á sínum tíma. Dæmi eru um ofsaakstur einkabíla innan Heiðmerkur að nóttu til. Einnig er mikil umferð hesta á reiðstígum á svæðinu. Þess vegna hafa Veitur ásamt Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur lagt fram tillögur til að tryggja enn betur öryggi vatnsverndarsvæða innan Heiðmerkur. Það er ekki bara löngu tímabært heldur umfram allt nauðsynlegt. Mikil fjöldi gesta Rúmlega hálf milljón gesta fer um Heiðmörk á hverju ári. Þrátt fyrir töluverða innviðauppbyggingu er takmörkuð salernisaðstaða til staðar á svæðinu, af augljósum ástæðum. Það er auðvitað nokkuð snúið að sinna viðhaldi og hreinsun á slíkri aðstöðu innan þeirra vatnsverndarsvæða sem hvað vinsælust eru af göngufólki. Þar með er ekki sagt að allur þessi fjöldi fólks sem um viðkvæmustu svæðin fara þurfi ekki á slíkri aðstöðu að halda þegar náttúran kallar. Nýtt deiliskipulag Á vef Reykjavíkurborgar má finna eftirfarandi tilkynningu: „Reykjavíkurborg hefur undanfarna mánuði unnið að mótun nýs deiliskipulags fyrir Heiðmörk í samvinnu við Veitur, Skógræktarfélag Reykjavíkur, Orkuveitu Reykjavíkur og Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur. Áhersla Reykjavíkurborgar er að Heiðmörk verði áfram aðgengilegt og fjölbreytt útivistarsvæði í sátt við vatnsvernd, enda leikur Heiðmörk mikilvægt hlutverk hvað varðar lýðheilsu höfuðborgarbúa.“ Breytingar á aðgengi Það yrði of langt mál að fjalla um allt sem fram kemur í drögum að nýju deiliskipulagi. Það má finna í heild sinni í Skipulagsgátt. Skipulagið gerir ráð fyrir að lokað verði fyrir almenna bílaumferð um grannsvæði vatnsverndar. Það þýðir að fólk getur ekki keyrt eins nálægt sumum þeirra svæða sem hvað vinsælust hafa verið. Flestir sem að þessu koma hjá borginni hafa fullan skilning á að sumum finnist þetta óþarflega mikil skerðing á því frelsi sem fyrir var. Einnig verður um að ræða beina lokun á allri umferð um tiltölulega lítinn hluta vatnstökusvæða. Mikilvægi góðra upplýsinga Það verður því væntanlega hlutverk Veitna og annara samstarfsaðila að upplýsa almenning og hagaðila eins vel og hægt er um mikilvægi þess sem fram undan er varðandi mótun þessa nýja deiliskipulags. Huga þarf enn betur að aðgengismálum inn í Heiðmörkina, sérstaklega varðandi aðkomu fatlaðs fólks og annarra sem erfiðara eiga um gang. Til framtíðar þarf allt aðgengi í Heiðmörk að uppfylla bæði nútímakröfur til vatnsverndar sem og mikilvægi svæðisins til útivistar. Tækifæri til framtíðar Það hefur aldrei verið jafn mikilvægt og nú að tryggja bæði hreinleika og öryggi þeirrar mikilvægu auðlindar sem vatnið í Heiðmörk svo sannarlega er. Nú skiptir öllu máli að vel sé haldið um þá mótunarvinnu sem framundan er og að tekið verði tillit til sjónarmiða sem flestra. Nauðsynlegar aðgerðir varðandi öryggi neysluvatns verða þó alltaf að njóta vafans. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr í umhverfis- og skipulagsráði og heilbrigðisnefnd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heiðmörk Vatnsvernd í Heiðmörk Reykjavík Skipulag Borgarstjórn Flokkur fólksins Einar Sveinbjörn Guðmundsson Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Sjá meira
Um þessar mundir er unnið að nýju deiliskipulagi fyrir náttúruperluna og vatnsverndarsvæðið Heiðmörk. Frestur til að skila inn athugasemdum rennur út miðvikudaginn 2. júlí. Mikilvægt er að vel takist til þannig að áfram ríki sátt um þetta mikilvæga og vinsæla svæði borgarinnar. Friðlandið í Heiðmörk er 75 ára á þessu ári. Heiðmörk er eitt helsta útivistarsvæði Reykjavíkur og alls höfuðborgarsvæðissins. Skógræktarfélag Reykjavíkur hefur á undanförnum áratugum unnið metnaðarfullt starf varðandi skógrækt og innviðauppbyggingu í þessari einstöku náttúruperlu í jaðri höfuðborgarsvæðisins. Mikilvæg auðlind Eins og allir vita er Heiðmörk ekki bara vinsælt útivistarsvæði heldur helsta vatnsverndarsvæði Reykjavíkur. Þess vegna er skylda okkar allra að tryggja að sú vernd sé í takt við nútíma kröfur um verndun neysluvatns. Hreint vatn er ein mikilvægasta auðlind hverrar þjóðar. Aðgengi að hreinu neysluvatni er ekki sjálfsagður hlutur þótt við Íslendingar þekkjum varla nokkuð annað. Villta vestrið Mannleg mistök geta auðveldlega valdið skaða á viðkvæmum vatnsverndarsvæðum Heiðmerkur. Í raun má segja að hingað til hafi umgengismál um þetta mikilvæga vatnsverndarsvæði minnt svolítið á „villta vestrið.“ Í gegnum Heiðmörk liggja malarvegir þar sem allar tegundir bíla geta brunað í gegn án nokkurra takmarkana. Umferð olíubíla er þó að sjálfsögðu bönnuð. Þrátt fyrir það eru dæmi um að litlu mátti muna eins og þegar olíubíll valt á afleggjara inn í Heiðmörk á sínum tíma. Dæmi eru um ofsaakstur einkabíla innan Heiðmerkur að nóttu til. Einnig er mikil umferð hesta á reiðstígum á svæðinu. Þess vegna hafa Veitur ásamt Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur lagt fram tillögur til að tryggja enn betur öryggi vatnsverndarsvæða innan Heiðmerkur. Það er ekki bara löngu tímabært heldur umfram allt nauðsynlegt. Mikil fjöldi gesta Rúmlega hálf milljón gesta fer um Heiðmörk á hverju ári. Þrátt fyrir töluverða innviðauppbyggingu er takmörkuð salernisaðstaða til staðar á svæðinu, af augljósum ástæðum. Það er auðvitað nokkuð snúið að sinna viðhaldi og hreinsun á slíkri aðstöðu innan þeirra vatnsverndarsvæða sem hvað vinsælust eru af göngufólki. Þar með er ekki sagt að allur þessi fjöldi fólks sem um viðkvæmustu svæðin fara þurfi ekki á slíkri aðstöðu að halda þegar náttúran kallar. Nýtt deiliskipulag Á vef Reykjavíkurborgar má finna eftirfarandi tilkynningu: „Reykjavíkurborg hefur undanfarna mánuði unnið að mótun nýs deiliskipulags fyrir Heiðmörk í samvinnu við Veitur, Skógræktarfélag Reykjavíkur, Orkuveitu Reykjavíkur og Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur. Áhersla Reykjavíkurborgar er að Heiðmörk verði áfram aðgengilegt og fjölbreytt útivistarsvæði í sátt við vatnsvernd, enda leikur Heiðmörk mikilvægt hlutverk hvað varðar lýðheilsu höfuðborgarbúa.“ Breytingar á aðgengi Það yrði of langt mál að fjalla um allt sem fram kemur í drögum að nýju deiliskipulagi. Það má finna í heild sinni í Skipulagsgátt. Skipulagið gerir ráð fyrir að lokað verði fyrir almenna bílaumferð um grannsvæði vatnsverndar. Það þýðir að fólk getur ekki keyrt eins nálægt sumum þeirra svæða sem hvað vinsælust hafa verið. Flestir sem að þessu koma hjá borginni hafa fullan skilning á að sumum finnist þetta óþarflega mikil skerðing á því frelsi sem fyrir var. Einnig verður um að ræða beina lokun á allri umferð um tiltölulega lítinn hluta vatnstökusvæða. Mikilvægi góðra upplýsinga Það verður því væntanlega hlutverk Veitna og annara samstarfsaðila að upplýsa almenning og hagaðila eins vel og hægt er um mikilvægi þess sem fram undan er varðandi mótun þessa nýja deiliskipulags. Huga þarf enn betur að aðgengismálum inn í Heiðmörkina, sérstaklega varðandi aðkomu fatlaðs fólks og annarra sem erfiðara eiga um gang. Til framtíðar þarf allt aðgengi í Heiðmörk að uppfylla bæði nútímakröfur til vatnsverndar sem og mikilvægi svæðisins til útivistar. Tækifæri til framtíðar Það hefur aldrei verið jafn mikilvægt og nú að tryggja bæði hreinleika og öryggi þeirrar mikilvægu auðlindar sem vatnið í Heiðmörk svo sannarlega er. Nú skiptir öllu máli að vel sé haldið um þá mótunarvinnu sem framundan er og að tekið verði tillit til sjónarmiða sem flestra. Nauðsynlegar aðgerðir varðandi öryggi neysluvatns verða þó alltaf að njóta vafans. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr í umhverfis- og skipulagsráði og heilbrigðisnefnd.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun