Sýndi fram á hið ómögulega 6. október 2011 11:00 Ísraelskur vísindamaður hlýtur Nóbelsverðlaunin í efnafræði þetta árið. fréttablaðið/AP Ísraelski vísindamaðurinn David Schechtman fær Nóbelsverðlaunin í efnafræði fyrir að hafa bylt hugmyndum efnafræðinga um föst efni. Það var árið 1982, þegar Schechtman starfaði að rannsóknum í Bandaríkjunum, sem hann uppgötvaði nýja efnagerð, svonefnda hálfkristalla, sem vísindamenn höfðu áður talið að gætu ekki verið til. Hann var þá að rannsaka blöndu af áli og mangani í rafeindasmásjá og tók eftir því að frumeindir röðuðust í munstur sem áttu ekki að vera möguleg samkvæmt kenningum efnavísindanna. Kristallar eru þeirrar gerðar að þeir raðast í munstur sem endurtaka sig reglulega, en þessi munstur voru svipuð kristöllum að því undanskildu að þau endurtóku sig ekki. Hann ályktaði sem svo að þarna hlytu vísindin að hafa rangt fyrir sér. Það tók hins vegar langan tíma fyrir hann að sannfæra aðra vísindamenn, sem svöruðu honum fyrst með háðsglósum og hættu að taka mark á honum. Smám saman viku þó háðsglósurnar fyrir almennri viðurkenningu, sem nú hefur náð hámarki í Nóbelsverðlaununum. „Það sem ég hef lært á þessu er að góður vísindamaður er auðmjúkur hlustandi sem aldrei er hundrað prósent viss um það sem stendur í fræðibókunum,“ sagði Schechtman, sem nú er orðinn sjötugur og býr í Ísrael.- gb Nóbelsverðlaun Mest lesið Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna Erlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Innlent Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Innlent Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Innlent Lögreglan bannaði bjór á B5 Innlent Fleiri fréttir Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna „Ég bjóst aldrei við að þetta myndi gerast“ Ákærður fyrir ráðabrugg um að ráða Trump af dögum Fundu morðingja puttaferðalangs fimmtíu árum síðar Samstaða í Færeyjum um að bjóða út Suðureyjargöng Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Pútín óskar Trump til hamingju Yfirmaður COP29 sagður hafa reynt að selja jarðefnaeldsneyti Ráðist á ísraelska stuðningsmenn í Amsterdam Trump velur starfsmannastjóra úr innstu röðum Spennuþrungin barátta um fulltrúadeildina Þrír handteknir vegna dauða Liam Payne Vilja banna 16 ára og yngri að nota samfélagsmiðla Fundu ellefu lík í yfirgefnum pallbíll Ávarp Bidens: „Þú getur ekki elskað nágranna þinn bara þegar þið eruð sammála“ Vill taka vantraustið fyrir strax Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Ríkissjórn Scholz er sprungin Óskaði Trump til hamingju og ítrekaði friðsamleg valdaskipti Ríkisstjórn Scholz á barmi þess að springa Harris búin að hringja í Trump og undirbýr ávarp Óttast verulegt bakslag á mörgum vígstöðvum Baráttan um Bandaríkin: Donald Trump verður forseti, og hvað svo? Þjóðarleiðtogar kasta kveðju á Trump Trump lýsir yfir sigri: Guð hafi bjargað honum svo hann gæti bjargað Ameríku Andstæðingar þungunarrofs unnu í Flórída Donald Trump forseti á nýjan leik Mikill fögnuður hjá Trump-liðum Repúblikanar ná meirihluta í öldungadeildinni Gætum þurft að bíða í nokkra daga ef ekkert óvænt gerist Sjá meira
Ísraelski vísindamaðurinn David Schechtman fær Nóbelsverðlaunin í efnafræði fyrir að hafa bylt hugmyndum efnafræðinga um föst efni. Það var árið 1982, þegar Schechtman starfaði að rannsóknum í Bandaríkjunum, sem hann uppgötvaði nýja efnagerð, svonefnda hálfkristalla, sem vísindamenn höfðu áður talið að gætu ekki verið til. Hann var þá að rannsaka blöndu af áli og mangani í rafeindasmásjá og tók eftir því að frumeindir röðuðust í munstur sem áttu ekki að vera möguleg samkvæmt kenningum efnavísindanna. Kristallar eru þeirrar gerðar að þeir raðast í munstur sem endurtaka sig reglulega, en þessi munstur voru svipuð kristöllum að því undanskildu að þau endurtóku sig ekki. Hann ályktaði sem svo að þarna hlytu vísindin að hafa rangt fyrir sér. Það tók hins vegar langan tíma fyrir hann að sannfæra aðra vísindamenn, sem svöruðu honum fyrst með háðsglósum og hættu að taka mark á honum. Smám saman viku þó háðsglósurnar fyrir almennri viðurkenningu, sem nú hefur náð hámarki í Nóbelsverðlaununum. „Það sem ég hef lært á þessu er að góður vísindamaður er auðmjúkur hlustandi sem aldrei er hundrað prósent viss um það sem stendur í fræðibókunum,“ sagði Schechtman, sem nú er orðinn sjötugur og býr í Ísrael.- gb
Nóbelsverðlaun Mest lesið Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna Erlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Innlent Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Innlent Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Innlent Lögreglan bannaði bjór á B5 Innlent Fleiri fréttir Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna „Ég bjóst aldrei við að þetta myndi gerast“ Ákærður fyrir ráðabrugg um að ráða Trump af dögum Fundu morðingja puttaferðalangs fimmtíu árum síðar Samstaða í Færeyjum um að bjóða út Suðureyjargöng Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Pútín óskar Trump til hamingju Yfirmaður COP29 sagður hafa reynt að selja jarðefnaeldsneyti Ráðist á ísraelska stuðningsmenn í Amsterdam Trump velur starfsmannastjóra úr innstu röðum Spennuþrungin barátta um fulltrúadeildina Þrír handteknir vegna dauða Liam Payne Vilja banna 16 ára og yngri að nota samfélagsmiðla Fundu ellefu lík í yfirgefnum pallbíll Ávarp Bidens: „Þú getur ekki elskað nágranna þinn bara þegar þið eruð sammála“ Vill taka vantraustið fyrir strax Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Ríkissjórn Scholz er sprungin Óskaði Trump til hamingju og ítrekaði friðsamleg valdaskipti Ríkisstjórn Scholz á barmi þess að springa Harris búin að hringja í Trump og undirbýr ávarp Óttast verulegt bakslag á mörgum vígstöðvum Baráttan um Bandaríkin: Donald Trump verður forseti, og hvað svo? Þjóðarleiðtogar kasta kveðju á Trump Trump lýsir yfir sigri: Guð hafi bjargað honum svo hann gæti bjargað Ameríku Andstæðingar þungunarrofs unnu í Flórída Donald Trump forseti á nýjan leik Mikill fögnuður hjá Trump-liðum Repúblikanar ná meirihluta í öldungadeildinni Gætum þurft að bíða í nokkra daga ef ekkert óvænt gerist Sjá meira