Hvatti þingmenn til að halda ekki áfram að setja met í málþófi Kjartan Kjartansson skrifar 9. september 2025 14:23 Halla Tómasdóttir forseti í pontu í þingsal við þingsetningu í dag. Vísir/Anton Brink Forseti Íslands hvatti þingheim til þess að láta af málþófi í ávarpi sínu við setningu Alþingis í dag. Það hvorki mætti né ætti að vera keppikefli Alþingis að halda áfram að setja met í málþófi. Þingmenn ættu að íhuga að breyta þingsköpum eða jafnvel stjórnarskrá vegna þess. Síðasta þing einkenndist af sögulegu málþófi stjórnarandstöðunnar til þess að stöðva frumvarp ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalda. Málþófinu lauk ekki fyrr en forseti Alþingis beitti lítt notuðu ákvæði þingskapa til þess að takmarka ræðutíma þingmanna og þvinga fram atkvæðagreiðslu um frumvarpið. Hart var deilt um ákvörðunina um að beita ákvæðinu sem hafði ekki verið virkjað um áratugaskeið. Stjórnarandstaðan sakaði ríkisstjórnina um andlýðræðisleg vinnubrögð og um að hefta málfrelsi hennar. Líkur eru á því að málþóf hefjist aftur á þingi á næstunni þar sem ríkisstjórnin hyggst leggja fram frumvarp um svonefnda bókun 35 á haustþingi. Miðflokksmenn héldu uppi málþófi um það á fyrra þingi. Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra, útilokaði ekki að ákvæði þingskapalaga yrði aftur beitt til að stöðva slíkt málþóf þegar hún kynnti þingmál stjórnarinnar í morgun. Halla Tómasdóttir, forseti, virtist taka afstöðu gegn málþófi almennt þegar hún ávarpaði þingmenn við setningu Alþingis í dag. Sagðist hún vonast til þess að þingmönnum bæri gæfa til þess að setja þingstörfunum skynsamlegan ramma sem tryggði í senn málfrelsi og framgang lýðræðisins í þeim málum þar sem ágreiningur væri mestur. „Hugsanlega er tímabært að hugleiða breytingar á þingskapalögum, jafnvel á stjórnarskránni. Það má og á ekki að vera keppikefli háttvirts Alþingis að halda áfram að setja met í málþófi. En um leið ber því skylda til að vera vettvangur fyrir heilbrigða og gagnrýna umræðu,“ sagði forsetinn. Skoðanakannanir um málþóf bentu til þess að það væri almennt óvinsælt. Þannig sögðust sextíu prósent svarenda í könnun í júní vilja að Alþingi setti sér reglur sem kæmu í veg fyrir það. Varaði við áhrifum djúpfalsana á traust í samfélaginu Virðing og traust voru grunnstefið í ávarpi forsetans. Harmaði hann hatramma orðræðu í samfélaginu, ekki síst á samfélagsmiðlum. Sérstaklega þyrftu þingmenn að gæta orða sinna þegar þær tækjust á þar sem þeir slægju tóninn fyrir aðra landsmenn um hvað mætti og hvað mætti ekki í orðræðunni. „Traust er grunnstoð heilbrigðis lýðræðis og sjálfs samfélagssáttmálans. Rýrnun þess ber að taka alvarlega,“ sagði Halla sem vísaði til dvínandi trausts til stofnana og lýðræðishefða. Gervigreindarbyltingin hefði heldur aukið vandann. Nú væru djúpfalsanir orðnar svo trúverðugar að tímabært væri að setja þeim eðlileg mörk áður en illa færi. Þá vektu ofskynjanir og háskaleg meðferð spjallmenna á staðreyndum ugg. Þingsetninguna og ræðu Höllu má sjá í myndbandinu að neðan. „Sumir sem tjá sig um þessi efni telja að best sé að trúa og treysta engu og engum. Því er ég ósammála. Það getur ekki verið rétta svarið. En hvernig getum við áfram rætt um og leyst stór og flókin úrslausnarefni í þessu umhverfi? Hvernig getum við tryggt að almenningur treysti stofnunum samfélagsins, fullyrðingum stjórnmálafólks, vitnisburði fjölmiðla, úrslitum kosninga? Hvernig greinum við á milli falsfrétta og sannleika?“ sagði forsetinn. Sundurlyndi væri það sem stæði fólki helst fyrir þrifum og ylli því stundum að einstaklingar ættu erfitt með að tala og vinna saman í þágu þjóðarinnar, jafnvel þeir sem deildu jafnan sömu grundvallarskoðunum. „Ábyrgðin á að slíkt samtal og samstarf blessist hvílir á okkur öllum, lýðræðislega kjörnum fulltrúum, ekki síst hér á Alþingi.“ Alþingi Forseti Íslands Tjáningarfrelsi Stjórnarskrá Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Gervigreind Halla Tómasdóttir Tengdar fréttir Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis Alþingi verður sett í dag og hefst þingsetningarathöfnin klukkan 13:30 með guðsþjónustu í Dómkirkjunni. Forseti Íslands, biskup Íslands, forseti Alþingis, ráðherrar og alþingismenn munu svo ganga fylktu liði til kirkjunnar úr Alþingishúsinu. Hægt verður að fylgjast með guðsþjónustu og þingsetningunni í beinni útsendingu í spilara að neðan. 9. september 2025 12:51 Mest lesið Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent „Ísrael mun missa allan stuðning“ Erlent Fleiri fréttir Brunaði austur til að finna litla frænda „Þá erum við að tala um 60 milljarða í töpuðum útflutningstekjum“ Kvíðið starfsfólk, handtökur og fornminjafundur Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Burðardýr fengu þungan dóm fyrir kókaínsmygl Skora á ráðherra og segir skjaldborg slegið um vændiskaupendur Fresta fundi til tíu í fyrramálið Stórskemmtilegur innhringjandi og óhefðbundin útför Sjá meira
Síðasta þing einkenndist af sögulegu málþófi stjórnarandstöðunnar til þess að stöðva frumvarp ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalda. Málþófinu lauk ekki fyrr en forseti Alþingis beitti lítt notuðu ákvæði þingskapa til þess að takmarka ræðutíma þingmanna og þvinga fram atkvæðagreiðslu um frumvarpið. Hart var deilt um ákvörðunina um að beita ákvæðinu sem hafði ekki verið virkjað um áratugaskeið. Stjórnarandstaðan sakaði ríkisstjórnina um andlýðræðisleg vinnubrögð og um að hefta málfrelsi hennar. Líkur eru á því að málþóf hefjist aftur á þingi á næstunni þar sem ríkisstjórnin hyggst leggja fram frumvarp um svonefnda bókun 35 á haustþingi. Miðflokksmenn héldu uppi málþófi um það á fyrra þingi. Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra, útilokaði ekki að ákvæði þingskapalaga yrði aftur beitt til að stöðva slíkt málþóf þegar hún kynnti þingmál stjórnarinnar í morgun. Halla Tómasdóttir, forseti, virtist taka afstöðu gegn málþófi almennt þegar hún ávarpaði þingmenn við setningu Alþingis í dag. Sagðist hún vonast til þess að þingmönnum bæri gæfa til þess að setja þingstörfunum skynsamlegan ramma sem tryggði í senn málfrelsi og framgang lýðræðisins í þeim málum þar sem ágreiningur væri mestur. „Hugsanlega er tímabært að hugleiða breytingar á þingskapalögum, jafnvel á stjórnarskránni. Það má og á ekki að vera keppikefli háttvirts Alþingis að halda áfram að setja met í málþófi. En um leið ber því skylda til að vera vettvangur fyrir heilbrigða og gagnrýna umræðu,“ sagði forsetinn. Skoðanakannanir um málþóf bentu til þess að það væri almennt óvinsælt. Þannig sögðust sextíu prósent svarenda í könnun í júní vilja að Alþingi setti sér reglur sem kæmu í veg fyrir það. Varaði við áhrifum djúpfalsana á traust í samfélaginu Virðing og traust voru grunnstefið í ávarpi forsetans. Harmaði hann hatramma orðræðu í samfélaginu, ekki síst á samfélagsmiðlum. Sérstaklega þyrftu þingmenn að gæta orða sinna þegar þær tækjust á þar sem þeir slægju tóninn fyrir aðra landsmenn um hvað mætti og hvað mætti ekki í orðræðunni. „Traust er grunnstoð heilbrigðis lýðræðis og sjálfs samfélagssáttmálans. Rýrnun þess ber að taka alvarlega,“ sagði Halla sem vísaði til dvínandi trausts til stofnana og lýðræðishefða. Gervigreindarbyltingin hefði heldur aukið vandann. Nú væru djúpfalsanir orðnar svo trúverðugar að tímabært væri að setja þeim eðlileg mörk áður en illa færi. Þá vektu ofskynjanir og háskaleg meðferð spjallmenna á staðreyndum ugg. Þingsetninguna og ræðu Höllu má sjá í myndbandinu að neðan. „Sumir sem tjá sig um þessi efni telja að best sé að trúa og treysta engu og engum. Því er ég ósammála. Það getur ekki verið rétta svarið. En hvernig getum við áfram rætt um og leyst stór og flókin úrslausnarefni í þessu umhverfi? Hvernig getum við tryggt að almenningur treysti stofnunum samfélagsins, fullyrðingum stjórnmálafólks, vitnisburði fjölmiðla, úrslitum kosninga? Hvernig greinum við á milli falsfrétta og sannleika?“ sagði forsetinn. Sundurlyndi væri það sem stæði fólki helst fyrir þrifum og ylli því stundum að einstaklingar ættu erfitt með að tala og vinna saman í þágu þjóðarinnar, jafnvel þeir sem deildu jafnan sömu grundvallarskoðunum. „Ábyrgðin á að slíkt samtal og samstarf blessist hvílir á okkur öllum, lýðræðislega kjörnum fulltrúum, ekki síst hér á Alþingi.“
Alþingi Forseti Íslands Tjáningarfrelsi Stjórnarskrá Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Gervigreind Halla Tómasdóttir Tengdar fréttir Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis Alþingi verður sett í dag og hefst þingsetningarathöfnin klukkan 13:30 með guðsþjónustu í Dómkirkjunni. Forseti Íslands, biskup Íslands, forseti Alþingis, ráðherrar og alþingismenn munu svo ganga fylktu liði til kirkjunnar úr Alþingishúsinu. Hægt verður að fylgjast með guðsþjónustu og þingsetningunni í beinni útsendingu í spilara að neðan. 9. september 2025 12:51 Mest lesið Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent „Ísrael mun missa allan stuðning“ Erlent Fleiri fréttir Brunaði austur til að finna litla frænda „Þá erum við að tala um 60 milljarða í töpuðum útflutningstekjum“ Kvíðið starfsfólk, handtökur og fornminjafundur Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Burðardýr fengu þungan dóm fyrir kókaínsmygl Skora á ráðherra og segir skjaldborg slegið um vændiskaupendur Fresta fundi til tíu í fyrramálið Stórskemmtilegur innhringjandi og óhefðbundin útför Sjá meira
Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis Alþingi verður sett í dag og hefst þingsetningarathöfnin klukkan 13:30 með guðsþjónustu í Dómkirkjunni. Forseti Íslands, biskup Íslands, forseti Alþingis, ráðherrar og alþingismenn munu svo ganga fylktu liði til kirkjunnar úr Alþingishúsinu. Hægt verður að fylgjast með guðsþjónustu og þingsetningunni í beinni útsendingu í spilara að neðan. 9. september 2025 12:51
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent