Valið er mjög einfalt þegar kemur að örvunarskömmtum Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar 11. nóvember 2021 13:31 Ég skal taka örvunarskammti af bólusetningu ef mér býðst hún. Ekki vegna þess að ég telji bólusetningar vera eina læknisfræðilega inngripið sem hafi engar mögulegar aukaverkanir (enda slík ekki til, nema þau sem hafa engin áhrif yfirhöfuð), og ekki heldur vegna þess að ég telji að það sé búið að rannsaka umfram allan vafa að því fylgi engin hætta. Að mér vitandi hefur það hvorki verið leyndarmál, né hneyksli, að nýjum bóluefnum fylgi ákveðin áhætta. Þess vegna skil ég ekki alveg málflutning „samsæriskenninga“-smiða, sem láta alltaf eins og þetta séu einhverjar sláandi fréttir. Að sjálfsögðu fylgir þessu áhætta. Í læknisfræði er stanslaust, ævarandi og eilíft mat milli mismunandi tegunda af áhættu. Að gefa pensillín felur í sér mat á áhættu þess að nota lyfið gegn áhættunni af því að vera veikur. Hið sama gildir um hálskirtlatökur og öll önnur læknisfræðileg inngrip, þar á meðal bóluefni. Stundum er áhættumatið auðvelt og stundum er það erfitt. Í tilfelli bóluefna gegn COVID-19 og COVID-19 sjálfs hinsvegar, er áhættumatið einfalt ef ekki er fyrir undirliggjandi sjúkdóma, sérstakar aðstæður eða eitthvað slíkt. Það sem fólk þarf að átta sig á í þessu áhættumati, er að það eru tvær áhættur sem þarf að bera saman, ekki bara ein sem þarf að meta. Því miður er mikið af fólki sem metur bara spurninguna hvort það sé áhætta af bóluefnum yfirhöfuð; af eða á. Það eru mikil mistök að líta þannig á, vegna þess að eini tilgangur bóluefnisins er að draga úr annarri áhættu; þeim sem fylgja því að fá COVID-19. Ég hef fengið COVID-19, og skal spara ykkur bölmóðinn yfir þeim andskota. Valið í mínum huga er mjög einfalt. Hætturnar af bóluefnunum eru varla umhugsunar virði við hliðina á hættuna af sjúkdómnum COVID-19. Gerum smá hugartilraun. Segjum að það sem er í dag mögulegar hliðarverkanir bóluefnanna væru sjúkdómurinn, en einkenni COVID-19 væru þekktar hliðarverkanir bóluefnis. Mynduð þið taka það bóluefni? Ekki myndi ég gera það, og það væri ekki einu sinni stungið upp á því, af þeirri einföldu ástæðu að annað er svo augljóslega, svo miklu, miklu, miklu verra en hitt; og það sem er verra, er helvítis sjúkdómurinn COVID-19. Enda er það engin tilviljun að fólk sem er hvað mest á móti bólusetningu gegn COVID-19, er sama fólkið og gerir lítið úr alvarleika faraldursins og einkennum COVID-19. Það er vegna þess að þetta áhættumat fer í klessu ef það er forsendan, og fólk fer að líta einungis á áhættuna af bóluefnunum og bera mögulega hliðarverkanir saman við „enga áhættu“. Nú get ég auðvitað ekki sannað fyrir ykkur að COVID-19 sé til og sé alvarlegur sjúkdómur. En ég þekki hann á eigin skinni. Og með þá reynslu í farteskinu skal ég segja ykkur að það er alger no-brainer fyrir mig að taka allar þær örvunarsprautur sem bjóðast. Ég skal taka þær tíu sinnum ef sóttvarnalæknir telur það til bóta. Nei, vitiði, ég skal bara taka hana eins oft og sóttvarnalæknir telur ráðlegt; ef hann mælir með hundrað sprautum skal ég taka hundrað sprautur. Áhættumatið er mjög einfalt í mínum huga. Þessi sjúkdómur fer mjög illa með sum okkar í mjög langan tíma, jafnvel ef við verðum ekki einu sinni það veik vikurnar eftir smit. Spurningin um hvort ég ætti að sætta mig við tvær eða þrjár er bara ekki einu sinni spurning í mínum huga. Að sjálfsögðu þigg ég þriðju sprautuna ef hún býðst. Að sjálfsögðu. En að lokum þetta; það er svolítið um að fólk segi eitthvað á borð við „okkur var sagt að [eitthvað sem gerðist ekki]“. Það er einfaldlega ekki rétt, að okkur hafi verið sagt neitt um þennan faraldur af fullkominni vissu. Það var aldrei, og verður aldrei öruggt, að næsta sprauta dugi. Það var aldrei, og verður aldrei öruggt, að veiran stökkbreytist ekki þannig að hún ráði við gömlu mótefnin. Við erum að eiga við náttúruöfl sem við hvorki stjórnum né þekkjum til hlítar. Það þýðir ekkert að leggja þá ábyrgð á sóttvarnalækni eða heilbrigðisyfirvöld, að þau þekki framtíðina með fullkominni vissu, eða geti lofað okkur einhverjum skotheldum leiðum. Enda hafa þau aldrei nokkurn tíma þóst geta það. Þau munu, eðlilega, halda áfram að skipta um skoðanir eftir því sem ný gögn og ný reynsla koma fram. Enda fagfólk sem byggir ráðgjöf sína á vísindalegri aðferð, sem er - þrátt fyrir allt - það besta sem við höfum. Þessu hendi ég bara út ykkur til umhugsunar. Það er ekki ásetningur minn að höfða til skyldurækni ykkar, heldur til persónulegrar, einstaklingsbundinnar dómgreindar. Höfundur er fráfarandi þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helgi Hrafn Gunnarsson Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Mest lesið Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Tískuorð eða sjálfsögð réttindi? Vigdís Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrann og illkvittnu einkaaðilarnir Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Áttatíu ár frá Hírósíma og Nagasakí Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er einhver hissa á fúskinu? Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Þegar hæstaréttarlögmenn kynda undir mismunun og kerfisbundnu ofbeldi Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Réttmætar áhyggjur eða ósanngjarnar alhæfingar? Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun „Þótt náttúran sé lamin með lurk!“ Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Ekkert ævintýri fyrir mongólsku hestana María Lilja Tryggvadóttir skrifar Skoðun Nám í skugga óöryggis Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Tæknin á ekki að nota okkur Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar Skoðun Ytra mat í skólum og hvað svo? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stjórnun, hönnun og framkvæmd öryggisráðstafana í Reynisfjöru Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Sorglegur uppgjafar doði varðandi áframhaldandi stríðin í dag Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslaust Ísland! - Með hjálp stefnu um skaðaminnkun Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Meðsek um þjóðarmorð vegna aðgerðaleysis? Pétur Heimisson skrifar Skoðun Tími ábyrgðar í útlendingamálum – ekki uppgjafar Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Takk starfsfólk og forysta ÁTVR Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarmorðið í Palestínu Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Eldra fólk, þolendum ofbeldis oft ekki trúað Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Ég skal taka örvunarskammti af bólusetningu ef mér býðst hún. Ekki vegna þess að ég telji bólusetningar vera eina læknisfræðilega inngripið sem hafi engar mögulegar aukaverkanir (enda slík ekki til, nema þau sem hafa engin áhrif yfirhöfuð), og ekki heldur vegna þess að ég telji að það sé búið að rannsaka umfram allan vafa að því fylgi engin hætta. Að mér vitandi hefur það hvorki verið leyndarmál, né hneyksli, að nýjum bóluefnum fylgi ákveðin áhætta. Þess vegna skil ég ekki alveg málflutning „samsæriskenninga“-smiða, sem láta alltaf eins og þetta séu einhverjar sláandi fréttir. Að sjálfsögðu fylgir þessu áhætta. Í læknisfræði er stanslaust, ævarandi og eilíft mat milli mismunandi tegunda af áhættu. Að gefa pensillín felur í sér mat á áhættu þess að nota lyfið gegn áhættunni af því að vera veikur. Hið sama gildir um hálskirtlatökur og öll önnur læknisfræðileg inngrip, þar á meðal bóluefni. Stundum er áhættumatið auðvelt og stundum er það erfitt. Í tilfelli bóluefna gegn COVID-19 og COVID-19 sjálfs hinsvegar, er áhættumatið einfalt ef ekki er fyrir undirliggjandi sjúkdóma, sérstakar aðstæður eða eitthvað slíkt. Það sem fólk þarf að átta sig á í þessu áhættumati, er að það eru tvær áhættur sem þarf að bera saman, ekki bara ein sem þarf að meta. Því miður er mikið af fólki sem metur bara spurninguna hvort það sé áhætta af bóluefnum yfirhöfuð; af eða á. Það eru mikil mistök að líta þannig á, vegna þess að eini tilgangur bóluefnisins er að draga úr annarri áhættu; þeim sem fylgja því að fá COVID-19. Ég hef fengið COVID-19, og skal spara ykkur bölmóðinn yfir þeim andskota. Valið í mínum huga er mjög einfalt. Hætturnar af bóluefnunum eru varla umhugsunar virði við hliðina á hættuna af sjúkdómnum COVID-19. Gerum smá hugartilraun. Segjum að það sem er í dag mögulegar hliðarverkanir bóluefnanna væru sjúkdómurinn, en einkenni COVID-19 væru þekktar hliðarverkanir bóluefnis. Mynduð þið taka það bóluefni? Ekki myndi ég gera það, og það væri ekki einu sinni stungið upp á því, af þeirri einföldu ástæðu að annað er svo augljóslega, svo miklu, miklu, miklu verra en hitt; og það sem er verra, er helvítis sjúkdómurinn COVID-19. Enda er það engin tilviljun að fólk sem er hvað mest á móti bólusetningu gegn COVID-19, er sama fólkið og gerir lítið úr alvarleika faraldursins og einkennum COVID-19. Það er vegna þess að þetta áhættumat fer í klessu ef það er forsendan, og fólk fer að líta einungis á áhættuna af bóluefnunum og bera mögulega hliðarverkanir saman við „enga áhættu“. Nú get ég auðvitað ekki sannað fyrir ykkur að COVID-19 sé til og sé alvarlegur sjúkdómur. En ég þekki hann á eigin skinni. Og með þá reynslu í farteskinu skal ég segja ykkur að það er alger no-brainer fyrir mig að taka allar þær örvunarsprautur sem bjóðast. Ég skal taka þær tíu sinnum ef sóttvarnalæknir telur það til bóta. Nei, vitiði, ég skal bara taka hana eins oft og sóttvarnalæknir telur ráðlegt; ef hann mælir með hundrað sprautum skal ég taka hundrað sprautur. Áhættumatið er mjög einfalt í mínum huga. Þessi sjúkdómur fer mjög illa með sum okkar í mjög langan tíma, jafnvel ef við verðum ekki einu sinni það veik vikurnar eftir smit. Spurningin um hvort ég ætti að sætta mig við tvær eða þrjár er bara ekki einu sinni spurning í mínum huga. Að sjálfsögðu þigg ég þriðju sprautuna ef hún býðst. Að sjálfsögðu. En að lokum þetta; það er svolítið um að fólk segi eitthvað á borð við „okkur var sagt að [eitthvað sem gerðist ekki]“. Það er einfaldlega ekki rétt, að okkur hafi verið sagt neitt um þennan faraldur af fullkominni vissu. Það var aldrei, og verður aldrei öruggt, að næsta sprauta dugi. Það var aldrei, og verður aldrei öruggt, að veiran stökkbreytist ekki þannig að hún ráði við gömlu mótefnin. Við erum að eiga við náttúruöfl sem við hvorki stjórnum né þekkjum til hlítar. Það þýðir ekkert að leggja þá ábyrgð á sóttvarnalækni eða heilbrigðisyfirvöld, að þau þekki framtíðina með fullkominni vissu, eða geti lofað okkur einhverjum skotheldum leiðum. Enda hafa þau aldrei nokkurn tíma þóst geta það. Þau munu, eðlilega, halda áfram að skipta um skoðanir eftir því sem ný gögn og ný reynsla koma fram. Enda fagfólk sem byggir ráðgjöf sína á vísindalegri aðferð, sem er - þrátt fyrir allt - það besta sem við höfum. Þessu hendi ég bara út ykkur til umhugsunar. Það er ekki ásetningur minn að höfða til skyldurækni ykkar, heldur til persónulegrar, einstaklingsbundinnar dómgreindar. Höfundur er fráfarandi þingmaður Pírata.
Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar
Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Þegar hæstaréttarlögmenn kynda undir mismunun og kerfisbundnu ofbeldi Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Stjórnun, hönnun og framkvæmd öryggisráðstafana í Reynisfjöru Magnús Rannver Rafnsson skrifar
Skoðun Sorglegur uppgjafar doði varðandi áframhaldandi stríðin í dag Matthildur Björnsdóttir skrifar