Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar 29. júní 2024 11:00 Ekki verður séð að minnimáttarkennd sé hótinu betri en oflátungsháttur. Síðustu vikur og mánuði hafa birst greinar eftir Hjört J. Guðmundsson þar sem hann útmálar hvað Ísland yrði lítið og pervisið ef við gengum að fullu inn í ESB og færðum okkur af göngum og náðhúsum inn á fundina þar sem mál eru rædd og ákvarðanir teknar. Hann gengur út frá því að þangað ættum við lítið erindi vegna smæðar þjóðarinnar og einstæðingsskapar. Yrðum jafnan borin atkvæðum í hverju máli sem við hefðum áhuga á að berjast fyrir enda skeyttu stóru þjóðirnar innan ESB ekkert um hagsmuni fámennari þjóðanna. Allt fyrir fram vonlaust og svart og betra að láta lítið á sér bera og fara með löndum jafnvel þótt miklir hagsmunir þjóðarinnar séu í húfi. Ef við hefðum nálgast baráttuna fyrir útfærslu landhelginnar með þessu hugarfari og þessari „reisn” bendir allt til að lítill árangur hefði náðst í því mikla hagsmunamáli. Sem betur fer voru rökin fyrir útfærslunni sett á þeim tíma upp skipulega, þau vandlega kynnt á alþjóðavettvangi enda þótt einhverjir hefðu (eins og nú) litla trú á að við gætum haft sigur á móti vilja og hagsmunum mun stærri og voldugri þjóða. En með vel uppbyggðum rökum og kröftugri málafylgju tókst að fá viðurkenningu á landhelginni enda þótt oft hafi blásið á móti og stríðsástand ríkjandi á tímabilum. Þá var ekki látið nægja að mæla hvað aðrar þjóðir væru fjölmennar, við fámenn og gefist upp fyrir fram. Nei, trúin á málstaðinn og samstaða þjóðarinnar skóp sigur. Ef Íslendingar hefðu hins vegar ekki haft þessa sannfæringu fyrir eigin málstað, hefðum við ekki getað vænst árangurs í þessu lífshagsmunamáli þjóðarinnar. Mig grunar að þáverandi forystumönnum þjóðarinnar liði ekki vel ef þeir kynntust þeim málflutningi sem nú lætur hátt og byggist á því að við séum bæði fá og smá og megum okkur lítils í alþjóða samstarfi. Nær að halda að þeir rífi nú hár sitt í Sumarlandinu vegna slíks útiboruháttar. Mörg dæmi eru þess innan Evrópusamstarfsins að minni þjóðirnar hafa barist fyrir hagsmunamálum almennings og úr hafa orðið reglur sem nú þykja sjálfsagður hluti réttinda fólksins á svæðinu. En hitt hefur löngum verið siður margra að tína aðeins úr hillum þau málefni sem ekki tókst að koma í gegn og nýta örlög þeirra til að sýna fram á að ekkert þýði fyrir þá minni að hafast að. Allt fyrir fram vonlaust. Hins vegar hafa þessir sömu svonefndu sérfræðingar forðast að nefna í skrifum sínum og málflutningi þau málefni sem náðst hafa fram og stuðla að bættum hag venjulegs fólks. Þegja um allt þvílíkt enda þjóna slík upplýsingaskrif ekki neikvæðum málflutningi um stefnu og störf ESB. Þótt minnimáttarkennd af þessum toga sé næsta hvimleið er þó engu betra að ofmeta eigin getu og færni. Það getur á sama hátt virkað hjárænulegt eins og þegar við héldum um síðustu aldamót að Íslendingar byggju yfir sjaldgæfum hæfileikum um meðferð fjármuna. Því jafnvel haldið fram af ábyrgum forystumönnum þjóðarinnar að þarna hefði verið um að ræða arfleifð frá tímum víkinga sem hefði þróast hér með yfirskilvitlegum hætti við ysta haf allri heimsbyggðinni til heilla. Margir létu glepjast af slíku gaspri en svo sprakk blaðran með skelfilegum afleiðingum. Athygli vekur að margir sem mærðu þetta „fjármálaævintýri” Íslands fylla nú hóp þeirra sem andæfa að við tökum sem sjálfstæð þjóð fullan þátt ESB-samstarfinu. Þannig virðist minnimáttarkenndin hafa tekið við af oflátungshættinum og heilli þjóð tekist að mála sig út í horn. Hímir þar nú þögul og hljóð og treystir sér ekki einu sinni til að ræða hvort upptaka evru og full aðild að ESB gæti verið farsælt skref fyrir land og þjóð. Getur staðan orðið öllu snautlegri? Höfundur er eftirlaunaþegi og fyrrum forstöðumaður samtaka fyrirtækja í málm- og skipaiðnaði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Evrópusambandið Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Ekki verður séð að minnimáttarkennd sé hótinu betri en oflátungsháttur. Síðustu vikur og mánuði hafa birst greinar eftir Hjört J. Guðmundsson þar sem hann útmálar hvað Ísland yrði lítið og pervisið ef við gengum að fullu inn í ESB og færðum okkur af göngum og náðhúsum inn á fundina þar sem mál eru rædd og ákvarðanir teknar. Hann gengur út frá því að þangað ættum við lítið erindi vegna smæðar þjóðarinnar og einstæðingsskapar. Yrðum jafnan borin atkvæðum í hverju máli sem við hefðum áhuga á að berjast fyrir enda skeyttu stóru þjóðirnar innan ESB ekkert um hagsmuni fámennari þjóðanna. Allt fyrir fram vonlaust og svart og betra að láta lítið á sér bera og fara með löndum jafnvel þótt miklir hagsmunir þjóðarinnar séu í húfi. Ef við hefðum nálgast baráttuna fyrir útfærslu landhelginnar með þessu hugarfari og þessari „reisn” bendir allt til að lítill árangur hefði náðst í því mikla hagsmunamáli. Sem betur fer voru rökin fyrir útfærslunni sett á þeim tíma upp skipulega, þau vandlega kynnt á alþjóðavettvangi enda þótt einhverjir hefðu (eins og nú) litla trú á að við gætum haft sigur á móti vilja og hagsmunum mun stærri og voldugri þjóða. En með vel uppbyggðum rökum og kröftugri málafylgju tókst að fá viðurkenningu á landhelginni enda þótt oft hafi blásið á móti og stríðsástand ríkjandi á tímabilum. Þá var ekki látið nægja að mæla hvað aðrar þjóðir væru fjölmennar, við fámenn og gefist upp fyrir fram. Nei, trúin á málstaðinn og samstaða þjóðarinnar skóp sigur. Ef Íslendingar hefðu hins vegar ekki haft þessa sannfæringu fyrir eigin málstað, hefðum við ekki getað vænst árangurs í þessu lífshagsmunamáli þjóðarinnar. Mig grunar að þáverandi forystumönnum þjóðarinnar liði ekki vel ef þeir kynntust þeim málflutningi sem nú lætur hátt og byggist á því að við séum bæði fá og smá og megum okkur lítils í alþjóða samstarfi. Nær að halda að þeir rífi nú hár sitt í Sumarlandinu vegna slíks útiboruháttar. Mörg dæmi eru þess innan Evrópusamstarfsins að minni þjóðirnar hafa barist fyrir hagsmunamálum almennings og úr hafa orðið reglur sem nú þykja sjálfsagður hluti réttinda fólksins á svæðinu. En hitt hefur löngum verið siður margra að tína aðeins úr hillum þau málefni sem ekki tókst að koma í gegn og nýta örlög þeirra til að sýna fram á að ekkert þýði fyrir þá minni að hafast að. Allt fyrir fram vonlaust. Hins vegar hafa þessir sömu svonefndu sérfræðingar forðast að nefna í skrifum sínum og málflutningi þau málefni sem náðst hafa fram og stuðla að bættum hag venjulegs fólks. Þegja um allt þvílíkt enda þjóna slík upplýsingaskrif ekki neikvæðum málflutningi um stefnu og störf ESB. Þótt minnimáttarkennd af þessum toga sé næsta hvimleið er þó engu betra að ofmeta eigin getu og færni. Það getur á sama hátt virkað hjárænulegt eins og þegar við héldum um síðustu aldamót að Íslendingar byggju yfir sjaldgæfum hæfileikum um meðferð fjármuna. Því jafnvel haldið fram af ábyrgum forystumönnum þjóðarinnar að þarna hefði verið um að ræða arfleifð frá tímum víkinga sem hefði þróast hér með yfirskilvitlegum hætti við ysta haf allri heimsbyggðinni til heilla. Margir létu glepjast af slíku gaspri en svo sprakk blaðran með skelfilegum afleiðingum. Athygli vekur að margir sem mærðu þetta „fjármálaævintýri” Íslands fylla nú hóp þeirra sem andæfa að við tökum sem sjálfstæð þjóð fullan þátt ESB-samstarfinu. Þannig virðist minnimáttarkenndin hafa tekið við af oflátungshættinum og heilli þjóð tekist að mála sig út í horn. Hímir þar nú þögul og hljóð og treystir sér ekki einu sinni til að ræða hvort upptaka evru og full aðild að ESB gæti verið farsælt skref fyrir land og þjóð. Getur staðan orðið öllu snautlegri? Höfundur er eftirlaunaþegi og fyrrum forstöðumaður samtaka fyrirtækja í málm- og skipaiðnaði.
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun