Öllum til hagsbóta að bæta hag nýrra Íslendinga Marta Wieczorek skrifar 9. apríl 2025 19:31 Við vitum öll að íslenskt samfélag er að breytast á áður óþekktum hraða. Við stöndum frammi fyrir áskorunum sem ekki er lengur hægt að loka augunum fyrir ef ekki á illa að fara. Margir íslenskir ríkisborgarar, eins og ég, komu hingað af sjálfviljug vegna aðdáunar á landi og þjóð. Flest viljum við leggja okkar að mörkum til að byggja og styrkja þetta land í samvinnu allra íbúa með frelsi, stolt og lýðræði að leiðarljósi. En þessar hugmyndir sem laða fólk að hinu fallega Íslandi eru smám saman að dofna í ljósi vandamála, áskorana og ekki síst samkeppni – jafnvel baráttu þeirra sem ættu að geta unnið saman að hagsmunum samfélagsins alls. Er það ekki ástæðan fyrir því að fólk ákveður að taka þátt í stjórnmálum? Er það ekki tilgangurinn með því að vera fulltrúi fólks sem ekki hefur sterka rödd í samfélaginu? Þannig vildi ég nýta rödd mína þegar mér gast tækifæri til að sitja um tíma sem varaþingmaður Flokks fólksins á Alþingi í apríl. Á elsta þingi heims, fyrirmyndinni að því hversu miklu er hægt að áorka með því að ræða saman og leita sameiginlegra lausna. Nauðsynlegar umbætur á menntakerfinu Og það er margt sem þarf að ræða. Auk vel þekktra vandamála eins og varðandi húsnæðismarkaðinn, verðbólgu og græðgi bankanna, sem lifa á kostnað lántakenda, eru líka sérstakar áskoranir fyrir ákveðna hópa samfélagsins. Nýleg verkföll kennara hafa sýnt okkur að menntakerfið þarfnast umbóta. Það er ekki lengur í takti við þann veruleika að stór hluti nemenda talar ekki íslensku. Fjölga verður faglærðum kennurum, sálfræðingum og sérfræðingum. Þessir sérfræðingar eru til staðar hér á Íslandi – fleiri en okkur kannski grunar - en því miður tala sumir þeirra ekki íslensku. Þar með er þetta fólk útilokað frá ýmsum störfum, þrátt fyrir að hafa menntun og reynslu sem munað getur um og stytt biðlista eftir þjónustu. Þegar ég kom hingað talaði ég ekki orð í íslensku en fékk samt tækifæri og traust til að nýta mína menntun og reynslu í vinnu með börnum. Hér eru talmeinafræðingar, sálfræðingar og þjálfarar sem gætu hjálpað börnum og foreldrum sem tala sama tungumál – eða að minnsta kosti nægilega góða ensku. Hversu mörg vandamál yrðu leyst með aðstoð menningartengiliða – fólks sem hefur búið hér í mörg ár og kann að brúa bilið milli menningar upprunalandsins síns og íslenskrar menningar? Það er allt annað að fá ráð frá samlöndum sem þegar hafa reynslu af nýja landinu en frá Íslendingi sem er erfitt að treysta til að byrja með, vegna tungumála- og menningarlegra hindrana. Stórbæta þarf túlkaþjónustu Og hvað með börn sem koma frá stríðshrjáðum svæðum? Við hverja eiga þau auðveldara með að tala og opna sig? Treysta þau frekar einhverjum sem þau tala við í gegnum túlka, eða einhverjum sem talar þeirra eigið tungumál og deilir sambærilegri reynslu – jafnvel bara þeirri tilfinningu að vera týndur í nýju landi sem þau skilja ekki? Túlkaþjónusta er annað mál sem Alþingi ætti að setja reglur um – of mörg mikilvæg fundargögn eru þýdd af tilviljanakenndu fólki sem hefur ekki nægjanlegan orðaforða á sérhæfðum sviðum eins og í menntamálum, heilbrigðisþjónustu og félagsmálum. Margir íslenskir ríkisborgarar af erlendum bergi brotnir vilja læra tungumálið en hafa hvorki fjármagn, tíma né orku til þess. Þriggja barna foreldri getur átt erfitt með að finna tíma og kraft til að læra íslensku eftir vinnu – oft eftir aðra eða þriðju vinnu. Íslenska er ekki auðvelt tungumál. Fjárfestum í framtíðinni Væri fjárfesting í ókeypis tungumála- og menningarnámskeiðum á vinnutíma ekki arðbær til lengri tíma litið? Væri ekki betra að fjárfesta í menntun barna og fullorðinna í stað þess að greiða síðar fyrir atvinnuleysi, veikindi og kulnun hjá fólki sem getur ekki haldið út í tvöfaldri og jafnvel þrefaldri vinnu í mörg ár til að tryggja fjölskyldu sinni mannsæmandi líf? Því skiptir ekki máli hvaðan við komum, hvort við tölum með hreim eða ekki. Það sem sameinar okkur er ástin á þessu landi. Sumir hafa elskað það í áratugi, aðrir í nokkur ár, en okkur er öllum annt um framtíð þess. Börnin okkar vaxa hér upp og munu sameiginlega fara inn á vinnumarkað framtíðarinnar. Það er undir okkur komið hvernig við undirbúum þau fyrir það. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flokkur fólksins Innflytjendamál Íslensk tunga Mest lesið Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Morðæðið á Gaza - Vitfirringin má ekki eyðileggja mennskuna Jón Baldvin Hannesson Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Við vitum öll að íslenskt samfélag er að breytast á áður óþekktum hraða. Við stöndum frammi fyrir áskorunum sem ekki er lengur hægt að loka augunum fyrir ef ekki á illa að fara. Margir íslenskir ríkisborgarar, eins og ég, komu hingað af sjálfviljug vegna aðdáunar á landi og þjóð. Flest viljum við leggja okkar að mörkum til að byggja og styrkja þetta land í samvinnu allra íbúa með frelsi, stolt og lýðræði að leiðarljósi. En þessar hugmyndir sem laða fólk að hinu fallega Íslandi eru smám saman að dofna í ljósi vandamála, áskorana og ekki síst samkeppni – jafnvel baráttu þeirra sem ættu að geta unnið saman að hagsmunum samfélagsins alls. Er það ekki ástæðan fyrir því að fólk ákveður að taka þátt í stjórnmálum? Er það ekki tilgangurinn með því að vera fulltrúi fólks sem ekki hefur sterka rödd í samfélaginu? Þannig vildi ég nýta rödd mína þegar mér gast tækifæri til að sitja um tíma sem varaþingmaður Flokks fólksins á Alþingi í apríl. Á elsta þingi heims, fyrirmyndinni að því hversu miklu er hægt að áorka með því að ræða saman og leita sameiginlegra lausna. Nauðsynlegar umbætur á menntakerfinu Og það er margt sem þarf að ræða. Auk vel þekktra vandamála eins og varðandi húsnæðismarkaðinn, verðbólgu og græðgi bankanna, sem lifa á kostnað lántakenda, eru líka sérstakar áskoranir fyrir ákveðna hópa samfélagsins. Nýleg verkföll kennara hafa sýnt okkur að menntakerfið þarfnast umbóta. Það er ekki lengur í takti við þann veruleika að stór hluti nemenda talar ekki íslensku. Fjölga verður faglærðum kennurum, sálfræðingum og sérfræðingum. Þessir sérfræðingar eru til staðar hér á Íslandi – fleiri en okkur kannski grunar - en því miður tala sumir þeirra ekki íslensku. Þar með er þetta fólk útilokað frá ýmsum störfum, þrátt fyrir að hafa menntun og reynslu sem munað getur um og stytt biðlista eftir þjónustu. Þegar ég kom hingað talaði ég ekki orð í íslensku en fékk samt tækifæri og traust til að nýta mína menntun og reynslu í vinnu með börnum. Hér eru talmeinafræðingar, sálfræðingar og þjálfarar sem gætu hjálpað börnum og foreldrum sem tala sama tungumál – eða að minnsta kosti nægilega góða ensku. Hversu mörg vandamál yrðu leyst með aðstoð menningartengiliða – fólks sem hefur búið hér í mörg ár og kann að brúa bilið milli menningar upprunalandsins síns og íslenskrar menningar? Það er allt annað að fá ráð frá samlöndum sem þegar hafa reynslu af nýja landinu en frá Íslendingi sem er erfitt að treysta til að byrja með, vegna tungumála- og menningarlegra hindrana. Stórbæta þarf túlkaþjónustu Og hvað með börn sem koma frá stríðshrjáðum svæðum? Við hverja eiga þau auðveldara með að tala og opna sig? Treysta þau frekar einhverjum sem þau tala við í gegnum túlka, eða einhverjum sem talar þeirra eigið tungumál og deilir sambærilegri reynslu – jafnvel bara þeirri tilfinningu að vera týndur í nýju landi sem þau skilja ekki? Túlkaþjónusta er annað mál sem Alþingi ætti að setja reglur um – of mörg mikilvæg fundargögn eru þýdd af tilviljanakenndu fólki sem hefur ekki nægjanlegan orðaforða á sérhæfðum sviðum eins og í menntamálum, heilbrigðisþjónustu og félagsmálum. Margir íslenskir ríkisborgarar af erlendum bergi brotnir vilja læra tungumálið en hafa hvorki fjármagn, tíma né orku til þess. Þriggja barna foreldri getur átt erfitt með að finna tíma og kraft til að læra íslensku eftir vinnu – oft eftir aðra eða þriðju vinnu. Íslenska er ekki auðvelt tungumál. Fjárfestum í framtíðinni Væri fjárfesting í ókeypis tungumála- og menningarnámskeiðum á vinnutíma ekki arðbær til lengri tíma litið? Væri ekki betra að fjárfesta í menntun barna og fullorðinna í stað þess að greiða síðar fyrir atvinnuleysi, veikindi og kulnun hjá fólki sem getur ekki haldið út í tvöfaldri og jafnvel þrefaldri vinnu í mörg ár til að tryggja fjölskyldu sinni mannsæmandi líf? Því skiptir ekki máli hvaðan við komum, hvort við tölum með hreim eða ekki. Það sem sameinar okkur er ástin á þessu landi. Sumir hafa elskað það í áratugi, aðrir í nokkur ár, en okkur er öllum annt um framtíð þess. Börnin okkar vaxa hér upp og munu sameiginlega fara inn á vinnumarkað framtíðarinnar. Það er undir okkur komið hvernig við undirbúum þau fyrir það. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar